تأثیر سرمایه اجتماعی بر امنیت شغلی کارگران

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

منصوره نظری تنها ¹ , عالیه شکربیگی ² , علی پژهان ³

1 - دانشجوي دکتري جامعه شناسي گرايش مسایل اجتماعی ایران - واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامي- تهران-ايران
2 - استادیار گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه ، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول)[e-mail]
3 - استادیار ، گروه جمعیت شناسی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1403/06/25 تاریخ پذیرش : 1403/11/08 تاریخ انتشار : 1403/12/26

کلید واژه: بازار کار, امنیت شغلی, کارگران, تحلیل مضمون,

چکیده مقاله :

ناامنی شغلی با توجه به تغییرات تکنولوژیکی، اقتصادی و سیاسی در چند دهه گذشته که بسیاری را نسبت به آینده شغلی خود ناامن کرده است، کانون توجه روزافزون علمی و عمومی بوده است. با این حال، ابهامات مفهومی چندی وجود دارد. با توجه به گسترش اشکال غیراستاندارد کاری و روند افزایش ناامنی شغلی در بین کارگران، تلاش شده تا با استفاده از تحقیق ترکیبی(کیفی-کمی)، ضمن شناسایی ابعاد و شاخص ها، تاثیر سرمایه اجتماعی بر امنیت شغلی کارگران مورد واکاوی قرار گیرد. مورد مطالعه، کارگران شاغل در شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی در شهر تهران می باشد. در بخش کیفی پس از مطالعه ادبیات تحقیق و انتخاب روش تحلیل مضمون و انجام مصاحبه با نخبگان حوزه اقتصاد و جامعه شناسی کار، مدل مفهومی تحقیق، تدوین و در بخش کمی، اعتبار سنجی مدل مفهومی از طریق آزمون فرضیه های مستخرج از آن در دستور کار گرفت. بر اساس نتیجه به دست آمده، امنیت شغلی دارای ابعاد سه گانه خرد، میانی و کلان است. همچنین سرمایه اجتماعی و مولفه های آن در ارتقاء امنیت شغلی شغلی کارگران موثر است. پیشنهاد آن است که سیاستگذاران در طراحی برنامه های مداخلاتی با هدف بهبود امنیت شغلی کارگران اولا از فردی سازی این متغیر چند سطحی اجتناب نموده، ثانیا ارتقای امنیت شغلی کارگران را به اتکای تاثیرگذاری بر متغیرهای مهم و اولویت دار، همچون سرمایه اجتماعی مطمح نظر قرار دهند.

چکیده انگلیسی:

Job insecurity has been the focus of increasing scientific and public attention due to technological, economic and political changes in the past few decades that have made many people insecure about their future jobs. However, there are several conceptual ambiguities. Considering the spread of non-standard forms of work and the trend of increasing job insecurity among workers, an attempt has been made to analyze the impact of social capital on the job security of workers by using a combined (qualitative-quantitative) research, while identifying dimensions and indicators. The subject of study is the workers working in the social security investment company in Tehran. In the qualitative part, after studying the research literature and choosing the method of thematic analysis and conducting interviews with the elites in the field of economics and sociology of work, the conceptual model of the research was formulated and in the quantitative part, the validation of the conceptual model through testing the hypotheses derived from it is on the agenda. took Based on the results obtained, job security has three dimensions: micro, medium and macro. Also, social capital and its components are effective in improving the job security of workers. It is suggested that the policy makers in designing intervention programs with the aim of improving the job security of workers should firstly avoid the individualization of this multi-level variable, and secondly, improve the job security of workers by relying on important and priority variables such as social capital.

منابع و مأخذ:

1. اشتراوس، انسلم و کوربين، جوليت (1391). مباني پژوهش کيفي، فنون و مراحل توليد نظرية زمينه‌اي، تهران: نشر ني.
2. توسلی، غلامعباس، و موسوی، مرضیه. (1384). "مفهوم سرمایه در نظریات کلاسیک و جدید با تأکید بر سرمایه اجتماعی." نامه علوم اجتماعی، 26.
3. راستی، نجمه،1402،پیش بینی تعهد سازمانی کارمندان بر اساس امنیت شغلی و استرس،بیست و ششمین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در علوم و فناوری ،https://civilica.com/doc/2018938
4. عبداللهی، محمد. (1386). "مسائل و راه حل¬های سنجش و تحلیل سرمایه اجتماعی در ایران." فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 38 و 39: 57-31.
5. عبداللهی، محمد، و موسوی، میرطاهر. (1386). "سرمایه اجتماعی در ایران؛ وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان شناسی گذار." رفاه اجتماعی، سال 6، شماره 25: 233-195.
6. عطاری، محسن،1403،ارائه مدل نیازهای امنیت شغلی کارکنان شهرداری شیراز،دوازدهمین کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین حسابداری، مدیریت و علوم انسانی در هزاره سوم، تهران ،https://civilica.com/doc/2019414
7. کارگر، جمال و جمالی زاده، فریده،1403،بررسی تاثیر امنیت شغلی بر شادکامی و رضایت شغلی کارکنان آموزش و پرورش منطقه جناح،https://civilica.com/doc/2015703
8. امامی، لیلا و برنجی باقری، علیرضا،1402،بررسی تاثیر تشکل های کارگری بر امنیت شغلی کارگران در مناطق آزاد تجاری و صنعتی،هفدهمین کنفرانس بین المللی مطالعات حقوقی و قضایی، تهران ،https://civilica.com/doc/2014329
9. یوسف آبادی، محسن و وزیری کنگ علیا، سیدرسول و مقدم، حسین و چهکندی نژاد، مرتضی و رازدان، علی،1402، هوش مصنوعی و امنیت شغلی،دهمین همایش ملی تازه های روانشناسی مثبت،بندرعباس ،https://civilica.com/doc/2012895
1) Aiello A., Khayeri M.Y.-E., Raja S., Peladeau N., Romano D., Leszcz M., Maunder R.G., Rose M., Adam M.A., Pain C., Moore A., Savage D., Schulman R.B. 'Resilience training for hospital workers in anticipation of an influenza pandemic'. J. Continue. Educ. Health Prof. 2011;31(1):15–20. [PubMed] [Google Scholar]
2) Ashford, S. J., Lee, C., & Bobko, P. (1989). Content, causes and consequences of job insecurity: A theory based measure and substantive test. Academy of Management Journal, 32(4), 803-829.
3) Böckerman, P., Ilmakunnas, P., & Johansson, E. (2011). Job security and employee well-being: Evidence from matched survey and register data. Labour Economics, 18 (4), 547–554. http:// dx.doi.org/10.1016/j.labeco.2010.12.011
4) De Witte, H. (2005). Job insecurity and psychological well-being: Review of theliterature and exploration of some unresolved issues. European Journal of Workand Organizational Psychology, 8, 155-177.
5) De Witte & De Cuyper ,Vander Eist; 2014. ‘Objective’ versus ‘subjective’ job insecurity:Consequences of temporary work for job satisfaction and organizational commitmentin four European countries. Economic and Industrial Democracy, 24,139-148.
6) Dixon, J. C., Fullerton, A. S. and Robertson, D. L. (2013). Cross-National differences in workers’ perceived job, labour market, and employment insecurity in Europe. Empirical tests and theoretical extensions. European Sociological Review, 29, 1053–1067.

7) C. Dawson, M. Veliziotis, B. Hopkins Temporary employment, job satisfaction and subjective well-being Economic and Industrial Democracy, 38 (1) (2017), pp. 69-98, 10.1177/0143831×14559781
8) Erdogan, B., Karakitapoğlu-Aygün, Z., Caughlin, D. E., Bauer, T. N. & Gumusluoglu, L. (2020). Employee overqualification and manager job insecurity: Implications for employee career outcomes. Human Resource Management. 59 (6), 555–567. http://dx.doi.org/10.1002/ hrm.22012

9) Fatimah, etal(2012). Employment Security as Moderator on the Effect of Job Security on Worker’s Job Satisfaction and Well Being.
10) Hamouche, S. (2020). Covid-19 and employees’ mental health: Stressors, moderators and agenda for organizational actions. Emerald Open Research, 2(15), 1-13. doi:10.35241/emeraldopenres.13550.1
11) Jane E. etal(2017).Labour market changes and job insecurity: a challenge for social elfare and health promotion.WHO regional publications. European series ; No. 81
12) Lu, C. Q., Du, D. Y., Xu, X. M., & Zhang, R. F. (2017). Revisiting the relationship between job demands and job performance: The effects of job security and traditionality. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 90(1), 28-50. doi: 10.1111/joop.12158
13) Lu, C. Q., Du, D. Y., Xu, X. M., & Zhang, R. F. (2017). Revisiting the relationship between job demands and job performance: The effects of job security and traditionality. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 90(1), 28-50. doi: 10.1111/joop.12158
14) Nemteanu, M.-S., Dinu, V., Dabija, D.-C. (2021). Job Insecurity, Job Instability, and Job Satisfaction in the Context of the COVID-19 Pandemic. Journal of Competitiveness, 13(2), 65–82. https://doi.org/10.7441/ joc.2021.02.04
15) Nemteanu, M.-S., Dinu, V., Dabija, D.-C. (2021). Job Insecurity, Job Instability, and Job Satisfaction in the Context of the COVID-19 Pandemic. Journal of Competitiveness, 13(2), 65–82. https://doi.org/10.7441/ joc.2021.02.04
16) Probst, T. M. (2005). Economic stressors. In Barling, J, Kelloway., K., & Frone, M. (Eds.), Handbook of Work Stress (pp. 267-297). California: Sage Publication, Inc.
17) Reisel, W. D., Chia, S. L., Maloles, C. M., & Slocum, J. W. (2007). The effects of job insecurity on satisfaction and perceived organizational performance. Journal of Leadership & Organizational Studies, 14(2), 106-116. http://dx.doi.org/10.1177/1071791907308055
18) Roskies, E., & Guerin, L. C. (1990). Job insecurity in managers: antecedents and consequences. Journal of Organizational Behavior, 11(5), 345-359.
http://dx.doi.org/10.1002/job.4030110503
19) van Oorschot, W. J. H., & Chung, H. J. (2011). Institutions or market forces? Explaining the employment insecurity of European individuals during (the beginning of) the financial crisis. Journal of European Social Policy, 21(4), 287-301. https://doi.org/10.1177/0958928711412224
20) Zhou et al., 2020.Tackling the mental health burden of frontline healthcare staff in the COVID-19 pandemic: China’s experiences Psychol. Med. (2020), pp. 1-5