کد مقاله : 140310221196230 بازدید : 26 صفحه: 165 - 188

نوع مقاله: پژوهشی

اعتبارسنجی الگوی اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

محمد محمود هادی صالح التمیمی ¹ , محمد نقی ایمانی ² , مريم هاشم حمد هاشم البدری ³ , اصغر شریفی ⁴ , محمدعلی نادی ⁵

1 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
3 - استاديار گروه علوم تربيتي، واسط، عراق.
4 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
5 - استاد گروه علوم تربيتي، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامي، اصفهان، ايران

تاریخ دریافت : 1403/09/22 تاریخ پذیرش : 1403/11/25 تاریخ انتشار : 1403/12/05

کلید واژه: اعتبارسنجی, نقش نظارتی, مدیران مدارس, تعلیم و تربیت.,

چکیده مقاله :

هدف: مدیران نقش مهمی در اداره مدارس دارند. از این رو اجرای نقش نظارتی مدیران می تواند به بهبود نظام آموزش کمک نماید. هدف این پژوهش، اعتبارسنجی الگوی اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق بود.

روش: این پژوهش از نظر روش کمی- توصیفی و از نظر هدف پژوهشی کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه استان واسط عراق بوده است که حجم نمونه 200 نفر براساس جدول مورگان – گرجسی و با روش نمونه گیری تصادقی شد. برای گرد‌آوری داده ها از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده ‌شده است. پرسشنامه حاضر شامل 68 گویه است که شامل ابعاد و مؤلفه‌های اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق است. برای محاسبه پایایی ابزار پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن 84/0 شد. جهت تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار آموس استفاده شده است.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که ضرائب کواریانسی بین سازه‌های پژوهش، انحراف استاندارد، نسبت بحرانی و سطوح معناداری آن معنادار است. با توجه به سطوح معناداری بدست آمده از کواریانس بین داده ها برای تمامی سازه های پژوهشکه کمتر از 05/0 می‌باشد (P-value < 0/05).

نتیجه‌گیری: می‌توان گفت که سازه های پژوهش قادر به ارائه یک مدل اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق می‌باشند.

چکیده انگلیسی:

Purpose: Principals play an important role in running schools. Therefore, the implementation of the supervisory role of managers can help to improve the education system. The purpose of this research was to validate the model of implementing the supervisory role of secondary school principals in Wasit province of Iraq.

Methods: This research is quantitative-descriptive and practical in terms of research purpose. The statistical population included all secondary school principals in Wasit province of Iraq, and the sample size was 200 people based on the Morgan-Georgesi table and confirmed by sampling method. A researcher-made questionnaire was used to collect data. The current questionnaire contains 68 items, which include the dimensions and components of the implementation of the supervisory role of secondary school principals in Wasit province of Iraq. Cronbach's alpha test was used to calculate the reliability of the research tool, and its value was 0.84. To analyze the data, the method of structural equations was used with the help of Amos software.

Findings: The findings showed that the coefficients of covariance between research constructs, standard deviation, critical ratio and its significance levels are significant. According to the significance levels obtained from the covariance between the data for all the research constructs which is less than 0.05 (P-value < 0.05).

Conclusion: It can be said that the research structures are able to provide a model for the implementation of the supervisory role of secondary school principals in Wasit province of Iraq.

منابع و مأخذ:

بحری کمیشانی، ابوالقاسم، ذوالفقاری زعفرانی، رشید، شهرکی پور، حسن. (1398). الگوی مفهومی ارزیابی و نظارت بر عملکرد آموزشی دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای با تأکید بر منابع انسانی، آموزش عالی ایران، ۱۱ (۲): 143-167.
رضوی، منیر سادات، ایمانی، محمد نقی، شریفی، اصغر. (1400). مطالعه تطبیقی نقش نظارتی مدیران مدارس ابتدایی در ایران، کره جنوبی و ژاپن، فصلنامه ایرانی آموزش و پرورش تطبیقی، 5(1): 1738-1764.
صفرزاده، حسین، تدین، اعظم، حرمحمدی، مریم. (1392). بررسی تأثیر استراتژی های مدیریت دانش بر نوآوری و عملکرد سازمانی(مطالعه موردی مراکز بهداشتی و درمانی شمال فارس)"، مجله طلوع بهداشت، 11(4): 63-50.
طاهري عبدالمحمد، طهماسبي پور نجف، صادقي کهمينه معصومه. (1397). بررسی رابطه ساختار سازمانی با انگیزش شغلی کارکنان شرکت گاز بیدبلند، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 9(3): 40-61.
منوريان، عباس. (1378). سازمان هاي متناسب با عصر اطلاعات، نشریه مديريت دولتي، 11 (1): 123-102.
هچ، ماری جو. (1387). تئوری سازمان: مدرن، نمادین ـ تفسیری و پست مدرن؛ ترجمه حسن دانایی فرد، تهران: نشرافکار.
عبادی، رحیم. (1384). فناوری اطلاعات و آموزش و پرورش. تهران، مؤسسه توسعه فناوری آموزشی مدارس هوشمند.
علی نیا، الهه. (1382). آموزش الکترونیکی، سازمان سنجش آموزش کشور. گزارش.
عطاران، محمد. (1383). فناوری اطلاعات بستر اصلاحات در آموزش و پرورش. موسسه توسعه فناوری آموزش مدارس هوشمند.
عطاران، محمد. (1385). دانشگاه مجازی، بازخوانی روایت‌های موجود. مجموعه مقالات همایش یادگیری الکترونیکی، دانشگاه زنجان، 3 و 4 خورداد.
عباس زادگان، عبدالحسین. (1385). اندازه گیری بازگشت سرمایه آموزش: با یک هزینه ناچیز، فصل نامه مدیرت نوین.
عباسیان، عبدالحسین؛ جنت، مرتضی. (1388). اثربخشی آموزش، انتشارات آبگین رایان. تهران.
عطاران، محمد؛ آیتی، محسن. (1388). اصول برنامه درسی مبتنی بر فاوا، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 3(12): 15-47.
عباسیان، عبدالحسین. (1385). اثربخشی دوره های آموزشی ( مدل کرک پاتریک). مجله تدبیر، 91 (3): 144-113.
فتحی واجارگاه، کورش. (1390). برنامه ریزی آموزش ضمن خدمت کارکنان، تهران: سمت.
Abreu, A., Cardoso, A. P., & Rocha, J. (2019). Teachers’ perception of the Head of Department’s performance and pedagogical supervision (Perceção dos professores sobre o desempenho do Coordenador de Departamento Curricular e supervisão pedagógica). Millenium, Journal of Education, Technologies, and Health, 2(3), 47-59.
ADEOYE, M. A. (2023). Effective School Supervision: Challenges and Prospects for Educational Supervision in Secondary Schools. Pakistan Journal of Educational Research and Evaluation (PJERE), 11(1).
Heeringa, J., Mutti, A., Furukawa, M. F., Lechner, A., Maurer, K. A., & Rich, E. (2020). Horizontal and vertical integration of health care providers: a framework for understanding various provider organizational structures. International journal of integrated care, 20(1).
Hinde, Elizabeth R. (2004). 'School culture and change: An examination of the effects of school culture on the process of change', Essays in Education, 12: 1-12.
Kolawole, A. O. (2012). Comparative study of instructional supervisory roles of secondary school principals and inspectors of the ministry of education in Lagos State, Nigeria. European Scientific Journal, 8(28).
Lope Pihie, Zaidatol Akmaliah, Afsaneh Bagheri, and Soaib Asimiran. (2014). 'Entrepreneurial Leadership Behaviour among School Principals: Perspectives from Malaysian Secondary School Teachers', Pertanika Journal of Social Sciences & Humanities, 22.
Lorenzo Caliendo. (2017). Exporting and Organizational Change،CEPR Discussion Paper No. DP12177
Memduhoğlu, H. B., & Zengin, M. (2012). Implementability of instructional supervision as a contemporary educational supervision model in Turkish education system. Journal of Theoretical Educational Science, 5(1), 131-142.
Meutstege, K., Vrielink, M., van Geel, M., & Visscher, A. J. (2023, October). A cognitive task analysis of the teacher skills and knowledge required for differentiated instruction in secondary education. In Frontiers in Education, 8(3), 1171554.
Morsky, B., & Akçay, E. (2019). Evolution of social norms and correlated equilibria. Proceedings of the National Academy of Sciences, 116(18), 8834-8839.
Olorode, O. A., & Adeyemo, A. O. (2012). Educational Supervision: concepts and practice with reference to Oyo state, Nigeria. The Nigerian journal of research and production, 20(1): 19-28.

متن کامل:

اعتبارسنجی الگوی اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه

محمد محمود هادی صالح التمیمی ¹، محمدنقی ایمانی²، مریم هاشم حمد هاشم البدري³، اصغر شریفی⁴، محمدعلی نادی⁵

چکیده:

هدف: مدیران نقش مهمی در اداره مدارس دارند. از این رو اجرای نقش نظارتی مدیران می تواند به بهبود نظام آموزش کمک نماید. هدف این پژوهش، اعتبارسنجی الگوی اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق بود.

روش: این پژوهش از نظر روش کمی- توصیفی و از نظر هدف پژوهشی کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه استان واسط عراق بوده است که حجم نمونه 200 نفر براساس جدول مورگان – گرجسی و با روش نمونه گیری تصادقی شد. برای گرد‌آوری داده¬ها از پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده ‌شده است. پرسشنامه حاضر شامل 68 گویه است که شامل ابعاد و مؤلفه‌های اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق است. برای محاسبه پایایی ابزار پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن 84/0 شد. جهت تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار آموس استفاده شده است.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که ضرائب کواریانسی بین سازه‌های پژوهش، انحراف استاندارد، نسبت بحرانی و سطوح معناداری آن معنادار است. با توجه به سطوح معناداری بدست آمده از کواریانس بین داده ها برای تمامی سازه های پژوهشکه کمتر از 05/0 می‌باشد (P-value < 0/05).

نتیجه‌گیری: می‌توان گفت که سازه های پژوهش قادر به ارائه یک مدل اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق می‌باشند.

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی، نقش نظارتی، مدیران مدارس، تعلیم و تربیت.

پذیرش مقاله: 25/11/ 1403 دریافت مقاله: 22/9/1403

مقدمه

آموزش نقش بسزایی در ایجاد نیروی انسانی دارد. یک سیستم آموزشی برای تولید افراد کامل مورد نیاز است، یعنی سیستمی که کیفیت را هدف اصلی خود بداند (موتیانی و همکاران ⁶، 2020). از آنجایی که آموزش در محیط مدرسه صورت می گیرد، نقش رهبری قابل توجه است. به عنوان صاحب قدرت اولیه در مدرسه، مدیر باید به خوبی درک کند که مدیریت نظارتی و رهبری مدیر چگونه است زیرا نظارت و رهبری مدیر دو چیز هستند که به هم مرتبط هستند و یکدیگر را تقویت می کنند(پوترا و حریری⁷،2023).

در بین صلاحیت مدیران، شایستگی نظارت یک شایستگی اساسی است که در اختیار مدیر است، زیرا صلاحیت نظارتی مدیر در فعالیت‌های نظارت تحصیلی در مدارس اجرا می‌شود که مستقیماً بر عملکرد معلمان تأثیر می‌گذارد (رمضان⁸، 2017؛ ترینه و همکاران⁹، 2019؛ یاسین و مصطفی¹⁰، 2020). اگر عملکرد معلم خوب باشد، فرایند یادگیری با کیفیت خواهد بود که دستیابی به اهداف آموزشی را تسهیل می‌کند. به نظارت مدیر، نظارت آموزشی نیز می گویند. شایستگی نظارت تحصیلی توانایی مدیر در پرورش معلمان برای بهبود کیفیت فرآیند یادگیری است (آرمان و همکاران¹¹، 2016). هدف نظارت تحصیلی معلمان در انجام فرآیند یادگیری هستند. مؤلفه تحت نظارت شامل تجهیزات یادگیری و مدیریت کلاس درس است. این مشکل ناشی از عدم آگاهی و بینش مدیر در مورد صلاحیت نظارت است.

از حضور نظارت برای پیشبرد یادگیری از طریق رشد توانایی معلمان استفاده می‌شود. نظارت معلمان را تشویق می‌کند تا توانمندتر شوند، موقعیت‌های تدریس و یادگیری بهتر می‌شود، تدریس مؤثر می‌شود، معلمان از انجام کار خود رضایت بیشتری پیدا می‌کنند. بنابراین سیستم آموزشی می تواند در تلاش برای دستیابی به اهداف آموزشی به درستی عمل کند. این بدان معناست که جایگاه نظارت یک مؤلفه بسیار راهبردی در اداره آموزش و پرورش است. نقش و کارکرد مدیر در بکارگیری سیاست های راهبردی هم در امور داخلی و هم در امور بیرونی مدرسه متمرکز است (الفیانسیه و همکاران، 2020).

اگر با فعالیت های داخلی مدرسه همراه باشد، فعالیت های مختلفی پیدا می‌شود. در واقع، توجه مدیر بر فعالیت‌ها، توجه به نحوه انجام فرآیند تدریس و یادگیری مطابق با طراحی برنامه درسی است که امروزه اجرا می‌شود، بسیار مهم‌تر است. نظارت اصولاً فرآیندی از فعالیت در تلاش برای برانگیختن و برانگیختن روحیه معلمان برای انجام وظایف خود به ویژه در زمینه یادگیری، توسعه فعالیت های یاددهی و یادگیری و تلاش های مربیگری در یادگیری است. با این حال، این فعالیت‌ها با برنامه‌ریزی تعیین‌شده فاصله زیادی دارند، زیرا ارتباط خوبی بین مدیر به‌عنوان ناظر و معلم به‌عنوان تسهیل‌کننده یادگیری وجود ندارد تا واقعیت‌هایی که در میدان دیده می‌شود، یادگیری به‌طور مؤثر اجرا نشود. به طور کلی، اگر مدرسه بتواند نظارت را به خوبی مدیریت کند، تأثیر خوبی بر معلمان مدرسه خواهد داشت، معلمانی که به صورت ساختاریافته نظارت می‌شوند، قطعاً حرفه‌ای بودن آنها را افزایش می دهند (نسرین¹²، 2020).

معلمان اغلب در برنامه‌ریزی، اجرا و ارزشیابی یادگیری با مشکل مواجه می‌شوند، بنابراین مدیر به عنوان ناظر راهنمایی هایی را به معلمان ارائه می‌دهد تا بتوانند یادگیری را به طور مؤثرتری مدیریت کنند، از جمله کمک به حل مشکلات یادگیری دانش‌آموزان. مدیر تلاش می‌کند تا تجهیزات مدرسه مورد نیاز برای روند روان و موفقیت آمیز تدریس و یادگیری را تکمیل کند. در انجام وظایف همچنان معلمانی هستند که مسئولیتی ندارند که مدیر به عنوان ناظر می تواند معلمان را در انجام هر چه بهتر وظایف خود برانگیخته و تحریک کند (سیاهان و همکاران¹³، 2021). از سوی دیگر، چالش‌ها و محدودیت‌های نظارت آموزشی نیز در مطالعات پیشین مستند شده است. بطور مثال، اقبال و همکاران¹⁴ (2024)، به بررسی دشواری‌هایی که در مدارس وجود دارد، مانند آموزش ناکافی برای معلمان و محدودیت‌های منابع، پرداختند که مانع از نظارت مؤثر می‌شود. علاوه بر این، سارتیکا، ایرواتی و آمالیا¹⁵ (2023)، به مسائلی همانند رویکردهای متنوع نظارت و آموزش ناکافی برای ناظران اشاره می‌کند که می‌تواند اثربخشی نظارت آموزشی را تضعیف کند. این چالش‌ها نشان می‌دهد که در حالیکه نظارت آموزشی پتانسیل‌های زیادی دارد، اجرای آن می‌تواند با موانع زیادی روبرو باشد که نیاز به رسیدگی دارند تا به حداکثر اثربخشی دست یابند. بنا به مراتب فوق و با توجه به رشد چشمگير جمعیت دانش آموزی کشور عراق، و نيز ضرورت اتخاذ راهبردهاي موثر در ارتقاء اثربخشي فرايند ياددهي – يادگيري، مديران مدارس به عنوان رهبران آموزشی باید با چارچوب‌هاي ذهني به عنوان راهنماي عمل مسلح شوند تا در فرايند ايفاي وظايف مديريتي خود، به نظارت و راهنمائي آموزشی موثر بپردازند.

امروزه راهنمایان آموزشی به عنوان رهبران آموزشی با هدف ارتقای کیفیت عملکرد معلمان و رفع مشکلات آنان از طریق همکاری حرفه‌ای ، با معلمان همکاری می کنند و در امر آموزش به آنها کمک می کنند تا وضعیت آموزشی را اصلاح کنند. گرچه برنامه های نظارت و راهنمایی آموزشی و عناوین راهنمایان آموزشی در نظام های آموزشی مختلف متفاوت است، اما وظایف آنها تا حدودی مشابه است. راهنمایان آموزشی در سیستم های آموزشی کشورهای مختلف در سراسر کشور به نام های معلم راهنما، معلم ناظر، معلم مشاور، معلم، معاون آموزشی ناحیه، ناظر آموزشی بازرس، بازرس آموزشی، رئیس اداره آموزش و پرورش ناحیه، هماهنگ کننده طرح های آموزشی، رئیس آموزش و پرورش. بخش، مشاور تخصصی، برنامه‌ریز آموزشی و راهنمای آموزشی. با این حال وظیفه اصلی آنها تحت هر عنوانی که دارند و در هر سمتی که باشند، کمک حداکثری حرفه‌ای به معلمان و کمک به پیشرفت مطلوب تر آنهاست، بنابراین، فرآیند تدریس و یادگیری اصلاح می‌شود و عملکرد کارآمدتری خواهند داشت. و در نهایت نتایج مطلوب تری حاصل خواهد شد. رشد مطلوب تر معلم منجر به رشد مطلوب تر دانش‌آموزان و موفقیت در نظارت و راهنمایی آموزشی می‌شود که رضایت عمومی از مدارس را در پی دارد. با این حال، راهنمایان آموزشی برای دستیابی به موفقیت چند جانبه باید مراقب اصول نظارت باشند (جهانیان و ابراهیمی¹⁶،2013).

نقش‌های نظارتی اگر به‌طور مؤثر اجرا شوند، کیفیت آموزشی مدرسه را افزایش می‌دهند و در نتیجه خروجی باکیفیت خوبی را به همراه خواهند داشت. این مطالعه مجدداً برخی از عوامل مؤثر بر نقش نظارتی مدیران در مدارس را شناسایی کرد. در این مورد، این مطالعه توصیه کرد که مدیران باید همیشه زمان خود را به خوبی مدیریت کنند، با معاونان خود و سایر پرسنل به طور مؤثر ارتباط برقرار کنند. همچنین به این نتیجه رسید که دولت باید بودجه عملیاتی کافی را فراهم کند و برای اجرای مؤثر نظارت داخلی تأثیر بگذارد (منافا¹⁷ ،2020).

موفقیت یک موسسه آموزشی به رهبری مدیر مدرسه بستگی دارد (روسیادی و پرجونو، 2015). علاوه بر این، نظارت آموزشی را نمی‌توان از ارزیابی عملکرد معلم در مدیریت فرآیند یادگیری جدا کرد. ارزیابی عملکرد معلم در مدیریت فرآیند یادگیری، فعالیتی است که نمی‌توان از فرآیند آن اجتناب کرد. با این حال، پس از ارزیابی عملکرد معلم، به معنای انجام تکالیف یا فعالیت‌های نظارت آموزشی نیست، بلکه باید با طراحی و اجرای توسعه توانایی‌های آنان ادامه داد. بنابراین، از طریق نظارت آموزشی ، معلمان به طور فزاینده ای قادر خواهند بود یادگیری را برای دانش‌آموزان خود تسهیل کنند (پوترا و حریری¹⁸،2023).

مدارس تأثیر بسزایی در رشد و توسعه جامعه دارند. با ارائه فعالیت های آموزشی به دانش‌آموزان بر اساس برنامه های درسی که از قبل بر اساس نیازهای جامعه و فرد تهیه شده است، می‌توان تغییرات رفتاری مطلوب را به دانش‌آموزان القا کرد. تامین جامعه قابل سکونت بیشتر و نیروی کار ماهر مورد نیاز، نقش محوری مدارس است. برای انجام مدارس و عدم انحراف از این اهداف، باید به طور مؤثر اداره و نظارت شوند (گوکالپ¹⁹، 2010). پیش نیاز استفاده موثر و سازنده از منابع سازمانی و تضمین پایداری سازمانی، نظارت است (کاتز و خان²⁰، 2013). نظارت یک تعهد سازمانی برای تعیین سطح دستیابی به اهداف سازمانی است. بنابراین نظارت فرآیندی است که اثربخشی فعالیت‌های مدرسه و وجود یا عدم وجود اختلاف با اهداف نظام آموزشی را تعیین می‌کند. برای این فرآیند بسیار مهم است که پویا و باز برای تغییر باشد. نظارت یک سیستم فرعی آموزشی است که رشد حرفه‌ای معلمان را راهنمایی و مشاوره می‌دهد و از کارکنان آموزشی حمایت می‌کند تا آنها به اهداف خود دست یابند (مونمو و تام²¹، 2013). نظارت مجهز به ابزارهای کنترلی، راهنمایی و ارتباطی است که استانداردهای آموزشی-آموزشی را در مدارس ارتقا می‌دهد (اوبیوزور، مومو، و اوگبونایا²²،2013). تغییری که در همه زمینه ها رخ داده است، اصطلاح نظارت را به ابعاد جدیدی تبدیل کرده است. نظارت قبلاً به منظور رفع نارسایی‌های موجود یا احتمالی در سیستم آموزشی، تعیین تسلط کارکنان آموزشی بر وظایف و مسئولیت‌های حرفه‌ای خود و جلوگیری از انجام کارهای اشتباه کارکنان آموزشی انجام می‌شد. با این حال، بر اساس تغییرات و تحولات در مفهوم مدیریت، امروزه نظارت به عنوان یک سیستم فرعی آموزشی تعریف می‌شود که بر بهبود فرآیند، اولویت دادن به میزان عظیم مشارکت شریک تمرکز دارد و بر همکاری قوی بین سرپرست و تحت نظارت تاکید می‌کند (ممدو اوغلو²³، 2012). بنابراین، می‌توان گفت که سیستم نظارت بر کمک به توسعه حرفه‌ای کارکنان آموزشی متمرکز است (گلیکمن، گوردون و راس-گوردون²⁴، 2007)، ارزیابی موفقیت دانش‌آموز و عملکرد معلم، و به طور کلی بهبود آموزش (پژاک²⁵، 2010). نظارت از این جهت حائز اهمیت است که کیفیت و استانداردهای آموزش را ارزیابی می‌کند و همچنین مسئولیت پاسخگویی مدارس را در قبال دولت، والدین و مالیات دهندگان ارتقا می‌دهد. اما مهمتر از همه، نظارت با هدف افزایش استانداردهای یک مدرسه و دستیابی به توسعه مدرسه است (یرچی و اوزدمیر²⁶ ،2015). تأثیر مدیران در مورد مدارس مؤثر و دستاوردها در عملکرد دانش‌آموزان بخشی از دیدگاه ملی مدارس موفق است (سوپرویل²⁷، 2014 آ). علاوه بر این، رهبری مدیران به این تمایز رسیده است که برای عملکرد مدارس بسیار مهم است و از نظر اهمیت تنها پس از تأثیر معلمان در رتبه دوم قرار دارد. به دلیل توجه و تحقیقاتی که از تأثیر رهبری اصلی حمایت می‌کند، نظارت و ارزیابی مدیران با ایجاد الزامات و تأکید بر ابزارهای ارزیابی اصلی توسط چندین سازمان ملی به یک نقطه کانونی تبدیل شده است (هویدستون، مک کیم و هلمز²⁸،2018).

در مورد موضوع پژوهش برخی مطالعات انجام شده است. حسنی و همکاران ²⁹ (1403) در پژوهشی نتیجه گرفتند که ویژگی‌های مدیران، مهارت‌های مدیران و نیازهایی که به عنوان عوامل اساسی برای نظارت حرفه‌ای عمل می‌کنند. علاوه بر این، ده دسته در مورد اعمال نظارت، شامل جلسات، مشاهدات کلاسی، ارتباطات مؤثر و مناسب، نوآوری و تغییر، ادغام فناوری های جدید، تضمین سلامت و ایمنی مدرسه، پرورش انگیزه برای پیشرفت حرفه‌ای، پرورش انسان مثبت پدید میاد. علی مددی، حسینی نوده، آهنگر محلی (1402)، با هدف بررسی نقش نظارتی مدیران بر توسعه حرفه‌ای و بهبود عملکرد معلمان در مدارس مطرح نمودند که اگر چه یکی از کارکردهای اساسی مدیران مدارس، نظارت و راهنمایی آموزشی می باشد که نقش مهمی در اثربخشی مدرسه از طریق توسعه حرفه‌ای و بهبود عملکرد معلمان و در نتیجه بهبود یادگیری دانش‌آموزان دارد. ساکی و همکاران (1402)، با هدف بررسی نقش نظارتی مدیران بر عملکرد معلمان نشان دادند که رابطه قابل توجهی بین ادراک معلمان از نقش نظارت آموزشی، مدیر بخش و بهبود عملکرد شغلی معلمان از جنبه‌های متفاوت وجود دارد که شامل جنبه های عملکرد تدریس قابلیتهای شغلی و انگیزه می باشد. امینی، پیرانی و تقوایی (1400)، با هدف بررسی اثربخشی نظارت و راهنمایی آموزشی مدیران بر احساس کارآمدی، کارآمدی جمعی و اشتیاق شغلی معلمان مدارس ابتدایی تحقیقی را به روش آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه های نابرابر انجام داده اند. نتایج نشان داد که شرکت مدیران در دوره نظارت و راهنمایی (سوپرویژن) آموزشی بر احساس کارآمدی، کارآمدی جمعی و اشتیاق شغلی معلمان تاثیرگذار است. بنابراین می‌توان از این راهبرد مداخله ای در بهبود کارایی و اشتیاق شغلی معلمان مدارس ابتدایی استفاده کرد.

آدیویی³⁰ (2023)، با هدف بررسی نظارت اثربخش بر مدرسه: چالش ها و چشم اندازهای نظارت آموزشی در مدارس متوسطه را مورد بررسی قرار داده است و بیان نمود فرآیند نظارت پیچیده است و در کل ساختار سیستم مدرسه نفوذ می‌کند. نظارت مؤثر مدرسه، حمایت و تشویق مرتبط و مستمر را از شیوه‌های آموزشی معلمان فراهم می‌کند. پوترا و حریری³¹ (2023)، در پژوهشی نتیجه گرفتد که بیشتر نقش نظارت آموزشی در بهبود عملکرد معلمان بسیار تأثیرگذار است. بنابراین نظارت آموزشی مؤثر مستلزم اراده مدیر برای برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی نظارت است. آملیا و همکاران³² (2022)، با هدف بررسی نقش مدیر به عنوان ناظر آموزش و پرورش در بهبود حرفه‌ای بودن معلمان مطرح نمودند که معلمان حرفه‌ای نه تنها ملزم به تسلط بر زمینه های علوم، مواد آموزشی، روش های یادگیری و انگیزه دانش‌آموزان هستند. آنها مهارت‌های بالایی دارند و بینش گسترده ای نسبت به دنیای آموزش دارند. این از نظارت و راهنمایی یک سرپرست جدایی ناپذیر است. نظارت برای شکل‌گیری و بهبود توانایی‌ها در فرآیند آموزش و یادگیری انجام می‌شود. سیاهان و همکاران³³ (2021)، به بررسی نقش نظارت مدیر در ارتقای کیفیت آموزش، پرداختند. یافته‌های این پژوهش عبارتند از: (1) فعالیت‌های مدیر به‌عنوان ناظر در هماهنگ‌سازی فعالیت‌ها، (2) فعالیت های مدیر به عنوان ناظر در ارائه و (3) فعالیت های مدیر به عنوان ناظر در رهبر گروه. بنابراین برگزاری جلسات دشوار است، رئیس بنیاد که همه فعالیت‌ها را محدود می‌کند، مهارت ها و تخصص های مدیر که در انجام وظایف خود دچار کمبود هستند، زمان مدیر محدود است. اوزجان³⁴ (2020)، در پژوهشی نتیجه گرفت که مدیران مدارس به اشتراک‌گذاری تجربیات و کار متقابل را نشان می‌دهد. سازماندهی، غلبه بر نارسایی ها و رضایتمندی به رشد حرفه‌ای معلمان کمک می‌کند.

روش تحقیق

این پژوهش از نظر روش کمی- توصیفی و از نظر هدف پژوهشی کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران مدارس متوسطه استان واسط عراق بوده است که حجم نمونه 200 نفر براساس جدول مورگان – گرجسی و با روش نمونه گیری تصادقی شد. برای گرد‌آوری دادهها در این پژوهش از پرسشنامه محقق‌ساخته (استخراج شده از شاخص‌های مرحله کیفی) استفاده ‌شده است. در این پرسشنامه بر اساس ابعاد و مولفه‌های شناسایی شده به سوال در مورد میزان موافقت خبرگان با این ابعاد و مولفه‌ها پرداخته شده است. پرسشنامه حاضر شامل 68 گویه (متناظر با شاخص‌های استخراج شده در بخش کیفی) است که شامل ابعاد و مؤلفه‌های اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق است. برای محاسبه پایایی ابزار پژوهش از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن 84/0 شد. جهت تحلیل داده‌ها از روش معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزار آموس استفاده شد.

یافته‌ها

در نمونه پژوهش 96 نفر (0/48 درصد) از افراد نمونه مرد و 104 نفر (0/52 درصد) نیز زن می باشند. 98 نفر (0/49 درصد) از افراد نمونه دارای مدرک کارشناسی، 61 نفر (5/30 درصد) دارای مدرک کارشناسی ارشد و 41 نفر (5/20 درصد) دارای مدرک دکتری می باشند. 46 نفر (0/23 درصد) از افراد نمونه بین 3 تا 5 سال سابقه کاری دارند، 74 نفر (0/37 درصد) بین 6 تا 10 سال، 47 نفر (5/23 درصد) بین 11 تا 15 سال و تعداد 33 نفر (5/16 درصد) بیشتر از 15 سال سابقه کاری دارند. بیشترین نفرات با فراوانی 0/37 درصد دارای 6 تا 10 سال سابقه کار میباشند و کمترین نفرات دارای سابقه کار بیشتر از 15 سال با فراوانی 5/16 درصد از کل نمونه آماری میباشند. در جدول1، ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش نشان داده شده است.

جدول1. ماتریس ضرایب همبستگی دو به دو میان متغیرهای تحقیق

متغیر	فردی	سازمانی	محیطی	فرهنگی	فناورانه	معلمان	والدین
عوامل فردی مدیران	1
عوامل سازمانی	940/0 000/0	1
عوامل محیطی	862/0 000/0	926/0 000/0	1
عوامل فرهنگی	928/0 000/0	923/0 000/0	848/0 000/0	1
عوامل فناورانه	934/0 000/0	879/0 000/0	820/0 000/0	862/0 000/0	1
ویژگی‌های معلمان	769/0 000/0	764/0 000/0	754/0 000/0	712/0 000/0	711/0 000/0	1
ویژگی‌های والدین	898/0 000/0	900/0 000/0	863/0 000/0	885/0 000/0	833/0 000/0	812/0 000/0	1

برای بررسی برازش مدل کواریانسی مولفه‌های متغیر عوامل فردی مدیران مدارس 4 مولفه این متغیر به همراه گویه های مربوط به این مولفه ها در قالب مدل ران گردید که نتایج آن در شکل(1) نشان داده شده است.

$F:\kar nezarat\AX\y1_t.jpg$

شکل1. مدل کواریانسی عوامل فردی مدیران مدارس در حالت استاندارد

در جدول2، معناداری تمامی گویه های مربوط به متغیر عوامل سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است.

جدول 2. بار عاملی سوالات مربوط به متغیر عوامل سازمانی

متغیر	سوالات	بار عاملی	متغیر	سوالات	بار عاملی
ساختار سازمانی مدرسه	q23	.817	سیاست‌های آموزشی	q31	.614
	q24	.846		q32	.926
	q25	.824		q33	.895
	q26	.817	منابع مدرسه	q34	.894
	q27	.856		q35	.650
فرهنگ سازمانی مدرسه	q28	.838		q36	.629
	q29	.835	-	-	-
	q30	.841	-	-	-

با توجه به بارهای عاملی مذکور در جدول فوق و در نظر گرفتن این نکته که بار عاملی برای تمامی سوالات متغیرهای تحقیق بالای 30/0 درصد می باشد، می‌توان گفت که بارهای عاملی تمامی گویه های مذکور متغیرهای که تحت عنوان متغیر مکنون ذیل آن قرار گرفته اند را می سنجند و برای این سنجش از اعتبار لازم برخوردارند. برای بررسی برازش مدل کواریانسی مولفه‌های متغیر عوامل سازمانی 4 مولفه این متغیر به همراه گویه های مربوط به این مولفه ها در قالب مدل اجرا گردید که نتایج آن شکل2، ارائه شده است.

$F:\kar nezarat\AX\y2_p.jpg$

شکل2. مدل کواریانسی مولفه‌های متغیر عوامل سازمانی در حالت استاندارد

در جدول3، معناداری تمامی گویه های مربوط به متغیر عوامل محیطی مورد بررسی قرار گرفته است.

جدول 3. بار عاملی سوالات مربوط به متغیر عوامل محیطی

متغیر	سوالات	بار عاملی
محیط بیرونی مدرسه	q37	.812
	q38	.799
	q39	.846
تغییرات اجتماعی	q40	.896
	q41	.845
	q42	.819
	q43	.863
	q44	.778

با توجه به بارهای عاملی مذکور در جدول فوق و در نظر گرفتن این نکته که بار عاملی برای تمامی سوالات متغیرهای تحقیق بالای 30/0 درصد می باشد، می‌توان گفت که بارهای عاملی تمامی گویه های مذکور متغیرهای که تحت عنوان متغیر مکنون ذیل آن قرار گرفته اند را می سنجند و برای این سنجش از اعتبار لازم برخوردارند. برای بررسی برازش مدل کواریانسی مولفه‌های متغیر عوامل محیطی 2 مولفه این متغیر به همراه گویه های مربوط به این مولفه ها در قالب مدل ران گردید که نتایج آن در در زیر ارائه شده است(شکل3).

$F:\kar nezarat\AX\y3_p.jpg$

شکل3. مدل کواریانسی عوامل محیطی در حالت استاندارد

در جدول(4)، معناداری تمامی گویه‌های مربوط به متغیر عوامل فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته است.

جدول 4. بار عاملی سوالات مربوط به متغیر عوامل فرهنگی

متغیرها	سوالات	بار عاملی
باورها و هنجارهای جامعه	q45	.882
	q46	.849
فرهنگ ارزیابی	q47	.847
	q48	.821

برای بررسی برازش مدل کواریانسی مولفه‌های متغیر عوامل فرهنگی 2 مولفه این متغیر به همراه گویه های مربوط به این مولفه ها در قالب مدل اجرا گردید که نتایج آن ارائه شده است.

$F:\kar nezarat\AX\y4_p.jpg$

شکل4. مدل کواریانسی عوامل فرهنگی در حالت استاندارد

در جدول(5)، معناداری تمامی گویه‌های مربوط به متغیر عوامل ویژگی‌های معلمان مورد بررسی قرار گرفته است.

جدول 5. بار عاملی سوالات مربوط به متغیر عوامل ویژگی‌های معلمان

متغیر	سوالات	بار عاملی
شایستگی معلمان	q51	.840
	q52	.848
	q53	.723
نگرش معلمان	q54	.907
	q55	.785
	q56	.862
	q57	.813
	q58	.798
مهارتهای معلمان	q59	.839
مهارتهای معلمان	q60	.868

برای بررسی برازش مدل کواریانسی مولفه‌های متغیر ویژگی‌های معلمان 3 مولفه این متغیر به همراه گویه‌های مربوط به این مولفه ها در قالب مدل اجرا گردید که نتایج آن در شکل4، ارائه شده است.

$F:\kar nezarat\AX\y6_p.jpg$

شکل4. مدل کواریانسی ویژگی‌های معلمان در حالت استاندارد

در جدول(6)، معناداری تمامی گویه‌های مربوط به متغیر عوامل ویژگی‌های والدین مورد بررسی قرار گرفته است.

جدول6. بار عاملی سوالات مربوط به متغیر عوامل ویژگی‌های والدین

متغیر	سوالات	بار عاملی
میزان مشارکت	q61	.893
	q62	.794
	q63	.809
سطح اقتصادی- اجتماعی خانواده	q64	.887
سطح اقتصادی- اجتماعی خانواده	q65	.748
نگرش‌های والدین	q66	.795
	q67	.846
	q68	.840

با توجه به بارهای عاملی مذکور در جدول فوق و در نظر گرفتن این نکته که بار عاملی برای تمامی سوالات متغیرهای تحقیق بالای 30/0 درصد می‌باشد، می‌توان گفت که بارهای عاملی تمامی گویه های مذکور متغیرهای که تحت عنوان متغیر مکنون ذیل آن قرار گرفته اند را می سنجند و برای این سنجش از اعتبار لازم برخوردارند. برای بررسی برازش مدل کواریانسی مولفه‌های متغیر ویژگی‌های والدین 3 مولفه این متغیر به همراه گویه‌های مربوط به این مولفه ها در قالب مدل اجرا گردید که نتایج آن در قالب شکل5، ارائه شده است.

$F:\kar nezarat\AX\y7_p.jpg$

شکل5. مدل کواریانسی ویژگی‌های والدین در حالت استاندارد

در شکل6، نیز مدل نهایی کواریانسی تمام متغیرهای موثر بر اجرای نقش نظارتی معلمان ارائه شده است.

$F:\kar nezarat\AX\COV.jpg$

شکل6. مدل کواریانسی اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق در حالت استاندارد

شاخصهای برازش مدل کواریانسی اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق در جدول 7، ارائه شده است.

جدول7. شاخصهای نیکویی برازش مدل اجرای نقش نظارتی

Chi-square	DF	Probability level	CMIN/DF	RMSEA	NFI	CFI	IFI
846/261	172	00/0	522/1	073/0	94/0	91/0	90/0

همان طور که مشاهده میشود مقدار خی دو (Chi-square = 261/846) می باشد که با توجه به سطح معناداری آن (P-value = 0/000) که کمتر از 05/0 می باشد، قابل قبول است. همچنین حاصل تقسیم مقدار خیدو بر درجه آزادی برابر با 522/1 است، که کمتر از نمره 5 که نقطه برش قابل قبولی است قرار دارد و از این نظر این آماره قابل قبول است. مقدار RMSEA نیز برابر با 073/0 است، که کمتر از 10/0 است لذا قابل قبول است. مقدار NFI= 0/94 ، CFI= 0/91 IFI= 0/90 قابل قبول است و از عدد 90/0 که معیار قابل قبولی است بیشتر است. در کل می‌توان گفت که شاخص های برازش حاکی از آن است که مدل بدست آمده دارای برازش مناسبی است.

جدول 8. ضرائب کواریانسی سازه های پژوهش

کواریانس سازه ها			Estimate	S.E.	C.R.	P
عوامل سازمانی	<-->	عوامل فردی	222.045	22.981	9.662	***
عوامل سازمانی	<-->	عوامل محیطی	67.694	7.064	9.584	***
عوامل محیطی	<-->	عوامل فرهنگی	20.004	2.193	9.122	***
عوامل فرهنگی	<-->	عوامل فناورانه	6.821	.741	9.210	***
عوامل فناورانه	<-->	ویژگی های معلمان	11.945	1.461	8.173	***
ویژگی های معلمان	<-->	ویژگی های والدین	43.900	4.938	8.890	***
عوامل فردی	<-->	عوامل محیطی	110.474	11.998	9.207	***
عوامل فردی	<-->	عوامل فرهنگی	70.759	7.373	9.598	***
عوامل فردی	<-->	عوامل فناورانه	40.170	4.172	9.630	***
عوامل فردی	<-->	ویژگی های معلمان	124.502	14.476	8.601	***
عوامل فردی	<-->	ویژگی های والدین	124.294	13.188	9.425	***
عوامل سازمانی	<-->	عوامل فرهنگی	40.104	4.192	9.566	***
عوامل سازمانی	<-->	عوامل فناورانه	21.564	2.315	9.316	***
عوامل سازمانی	<-->	ویژگی های معلمان	70.541	8.235	8.566	***
عوامل سازمانی	<-->	ویژگی های والدین	71.058	7.529	9.438	***
عوامل محیطی	<-->	عوامل فناورانه	10.911	1.220	8.942	***
عوامل محیطی	<-->	ویژگی های معلمان	37.769	4.448	8.491	***
عوامل محیطی	<-->	ویژگی های والدین	36.990	4.013	9.218	***
عوامل فرهنگی	<-->	ویژگی های معلمان	21.202	2.592	8.181	***
عوامل فرهنگی	<-->	ویژگی های والدین	22.536	2.411	9.347	***
عوامل فناورانه	<-->	ویژگی های والدین	11.964	1.326	9.026	***

در جدول 8، ضرائب کواریانسی بین سازه‌های پژوهش، انحراف استاندارد، نسبت بحرانی و سطوح معناداری آن ارائه شده است. با توجه به سطوح معناداری بدست آمده از کواریانس بین داده ها برای تمامی سازه های پژوهشکه کمتر از 05/0 می باشد (P-value < 0/05)، لذا می‌توان گفت که سازه های پژوهش قادر به ارائه یک مدل اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق می‌باشند.

بحث و نتیجهگیری

هدف پژوهش حاضر، اعتبارسنجی الگوی اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق بود. نتایج نشان داد ضرائب کواریانسی بین سازه‌های پژوهش، انحراف استاندارد، نسبت بحرانی و سطوح معناداری آن معنادار است. با توجه به سطوح معناداری بدست آمده از کواریانس بین داده ها برای تمامی سازه های پژوهشکه کمتر از 05/0 می باشد (P-value < 0/05)، لذا می‌توان گفت که سازه های پژوهش قادر به ارائه یک مدل اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه در استان واسط عراق می‌باشند. یافته های این پژوهش با مطالعات حسنی و همکاران (1403)، علی مددی، حسینی نوده، آهنگر محلی (1402)، ساکی و همکاران (1402)، آدیویی (2023)، پوترا و حریری ³⁵ (2023) و سیاهان و همکاران (2021) همسو است.

نظارت و راهنمایی آموزشی از مهمترین وظایفی است که برای اداره یک نظام آموزشی مطلوب لازم است. هدف اصلی آن اصلاح و بهبود وضعیت آموزشی است. نظارت و برنامه های راهنمایی آموزشی موجود و کیفیت تداوم آن در تحقق اهداف آموزشی نقش تعیین کننده ای دارد. نظارت آموزشی نقش حیاتی در بهبود کیفیت آموزش از طریق عملکردهای مختلف ایفا می‌کند. نقش‌های کلیدی شامل هماهنگی، ناظران برنامه‌های آموزشی و یادگیری را هماهنگ می‌کنند و اطمینان حاصل می‌کنند که وظایف کارکنان با اهداف آموزشی هم‌راستا باشد. مشاوره، آن‌ها به معلمان کمک می‌کنند و به چالش‌های فردی و گروهی رسیدگی می‌کنند. رهبری، ناظران گروه‌های معلمان را در توسعه برنامه‌های درسی و رسیدگی به نیازهای حرفه‌ای رهبری می‌کنند. ارزیابی، آن‌ها اثربخشی تدریس و توسعه برنامه‌های درسی را ارزیابی می‌کنند و به کیفیت کلی آموزش کمک می‌کنند. پس از پاندمیCOVID-19، نظارت آموزشی به منظور حمایت از معلمان در استفاده از فناوری‌های جدید و رسیدگی به شکاف‌های یادگیری، سازگار شده است و بر رویکردی جامع تأکید می‌کند که جنبه‌های عاطفی و اجتماعی یادگیری را در نظر می‌گیرد. چالش‌های نظارت آموزشی شامل رویکردهای متنوع، کمبود مشارکت ذینفعان و آموزش ناکافی برای ناظران است که نیاز به یک چارچوب یکپارچه و حمایتی‌تر را نشان می‌دهد.

از آنجایی که آموزش در محیط مدرسه صورت می گیرد، نقش رهبری قابل توجه است. به عنوان صاحب قدرت اولیه در مدرسه، مدیر باید به خوبی درک کند که مدیریت نظارتی و رهبری مدیر چگونه است زیرا نظارت و رهبری مدیر دو چیز هستند که به هم مرتبط هستند و یکدیگر را تقویت می کنند. عملکرد نظارت آموزشی یک تلاش برای بهبود به عنوان یک فرآیند مستمر است و به طور مداوم انجام می‌شود. نظارت آموزشی از عملکرد بهبود مستمر کیفیت به عنوان یک اصل اساسی و مدیریت یکپارچه حمایت می‌کند. نقش نظارت آموزشی مدیر و حرفه‌ای بودن معلمان در مدارس بسیار زیاد است. نظارت آموزشی می تواند رابطه اعتماد بین مدیران و معلمان را افزایش دهد. تأثیر رابطه اعتماد به برقراری ارتباط مؤثر کمک می‌کند تا یادگیری برای شرکت کنندگان مساعدتر باشد.

یکی از محدودیت‌های این مطالعه مربوط به عدم امكان كنترل متغيرهاي ناخواسته در فرایند تحقیق بود.یکی دیگر از محدودیت‌های این مطالعه این بود که به دليل مقطعي بودن مطالعه، امكان مقايسه وجود ندارد. پیشنهاد می‌شود برای بهبود مهارت‌های رهبری مدیران مدارس و ارتقاء کیفیت نقش نظارتی آن‌ها، می‌توان از مجموعه‌ای از استراتژی‌ها و برنامه‌های آموزشی استفاده کرد. توسعه مهارت‌های ارتباطی موثر از طریق ایجاد کانال‌های ارتباطی باز و تشویق همه اعضای مدرسه (معلمان، دانش‌آموزان، والدین و کارکنان) به بیان نظرات و ایده‌های خود؛ آموزش مهارت‌های گوش دادن فعال به مدیران برای درک بهتر نیازها و دغدغه‌های دیگران؛ ارائه بازخوردهای منظم و سازنده به اعضای تیم برای بهبود عملکرد و افزایش انگیزه. تقویت مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای آشنایی مدیران با روش‌های مختلف حل مسئله و تصمیم‌گیری؛ تشویق مدیران به تحلیل عمیق مسائل و بررسی همه جوانب قبل از تصمیم‌گیری و جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مرتبط برای تصمیم‌گیری مبتنی بر شواهد. پیشنهاد دیگر این است که برای ارتقای نقش نظارتی مدیران مدارس و بهبود عملکرد کلی مدرسه، تغییراتی در ساختار سازمانی می‌تواند بسیار موثر باشد. در ادامه، برخی پیشنهادات کلیدی ارائه می‌شود. با اجرای این تغییرات در ساختار سازمانی، مدیران مدارس می‌توانند نقش نظارتی خود را بهتر ایفا کنند و به بهبود عملکرد کلی مدرسه کمک کنند. این تغییرات همچنین به ایجاد محیطی مشارکتی و یادگیرنده در مدرسه کمک خواهد کرد.

منابع

بحری کمیشانی، ابوالقاسم، ذوالفقاری زعفرانی، رشید، شهرکی پور، حسن. (1398). الگوی مفهومی ارزیابی و نظارت بر عملکرد آموزشی دانشکده‌های فنی و حرفه‌ای با تأکید بر منابع انسانی، آموزش عالی ایران، ۱۱ (۲): 143-167.

رضوی، منیر سادات، ایمانی، محمد نقی، شریفی، اصغر. (1400). مطالعه تطبیقی نقش نظارتی مدیران مدارس ابتدایی در ایران، کره جنوبی و ژاپن، فصلنامه ایرانی آموزش و پرورش تطبیقی، 5(1): 1738-1764.

صفرزاده، حسین، تدین، اعظم، حرمحمدی، مریم. (1392). بررسی تأثیر استراتژی های مدیریت دانش بر نوآوری و عملکرد سازمانی(مطالعه موردی مراکز بهداشتی و درمانی شمال فارس)"، مجله طلوع بهداشت، 11(4): 63-50.

طاهري عبدالمحمد، طهماسبي پور نجف، صادقي کهمينه معصومه. (1397). بررسی رابطه ساختار سازمانی با انگیزش شغلی کارکنان شرکت گاز بیدبلند، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 9(3): 40-61.

منوريان، عباس. (1378). سازمان هاي متناسب با عصر اطلاعات، نشریه مديريت دولتي، 11 (1): 123-102.

هچ، ماری جو. (1387). تئوری سازمان: مدرن، نمادین ـ تفسیری و پست مدرن؛ ترجمه حسن دانایی فرد، تهران: نشرافکار.

عبادی، رحیم. (1384). فناوری اطلاعات و آموزش و پرورش. تهران، مؤسسه توسعه فناوری آموزشی مدارس هوشمند.

علی نیا، الهه. (1382). آموزش الکترونیکی، سازمان سنجش آموزش کشور. گزارش.

عطاران، محمد. (1383). فناوری اطلاعات بستر اصلاحات در آموزش و پرورش. موسسه توسعه فناوری آموزش مدارس هوشمند.

عطاران، محمد. (1385). دانشگاه مجازی، بازخوانی روایت‌های موجود. مجموعه مقالات همایش یادگیری الکترونیکی، دانشگاه زنجان، 3 و 4 خورداد.

عباس زادگان، عبدالحسین. (1385). اندازه گیری بازگشت سرمایه آموزش: با یک هزینه ناچیز، فصل نامه مدیرت نوین.

عباسیان، عبدالحسین؛ جنت، مرتضی. (1388). اثربخشی آموزش، انتشارات آبگین رایان. تهران.

عطاران، محمد؛ آیتی، محسن. (1388). اصول برنامه درسی مبتنی بر فاوا، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 3(12): 15-47.

عباسیان، عبدالحسین. (1385). اثربخشی دوره های آموزشی ( مدل کرک پاتریک). مجله تدبیر، 91 (3): 144-113.

فتحی واجارگاه، کورش. (1390). برنامه ریزی آموزش ضمن خدمت کارکنان، تهران: سمت.

Abreu, A., Cardoso, A. P., & Rocha, J. (2019). Teachers’ perception of the Head of Department’s performance and pedagogical supervision (Perceção dos professores sobre o desempenho do Coordenador de Departamento Curricular e supervisão pedagógica). Millenium, Journal of Education, Technologies, and Health, 2(3), 47-59.

ADEOYE, M. A. (2023). Effective School Supervision: Challenges and Prospects for Educational Supervision in Secondary Schools. Pakistan Journal of Educational Research and Evaluation (PJERE), 11(1).

Heeringa, J., Mutti, A., Furukawa, M. F., Lechner, A., Maurer, K. A., & Rich, E. (2020). Horizontal and vertical integration of health care providers: a framework for understanding various provider organizational structures. International journal of integrated care, 20(1).

Hinde, Elizabeth R. (2004). 'School culture and change: An examination of the effects of school culture on the process of change', Essays in Education, 12: 1-12.

Kolawole, A. O. (2012). Comparative study of instructional supervisory roles of secondary school principals and inspectors of the ministry of education in Lagos State, Nigeria. European Scientific Journal, 8(28).

Lope Pihie, Zaidatol Akmaliah, Afsaneh Bagheri, and Soaib Asimiran. (2014). 'Entrepreneurial Leadership Behaviour among School Principals: Perspectives from Malaysian Secondary School Teachers', Pertanika Journal of Social Sciences & Humanities, 22.

Lorenzo Caliendo. (2017). Exporting and Organizational Change،CEPR Discussion Paper No. DP12177

Memduhoğlu, H. B., & Zengin, M. (2012). Implementability of instructional supervision as a contemporary educational supervision model in Turkish education system. Journal of Theoretical Educational Science, 5(1), 131-142.

Meutstege, K., Vrielink, M., van Geel, M., & Visscher, A. J. (2023, October). A cognitive task analysis of the teacher skills and knowledge required for differentiated instruction in secondary education. In Frontiers in Education, 8(3), 1171554.

Morsky, B., & Akçay, E. (2019). Evolution of social norms and correlated equilibria. Proceedings of the National Academy of Sciences, 116(18), 8834-8839.

Olorode, O. A., & Adeyemo, A. O. (2012). Educational Supervision: concepts and practice with reference to Oyo state, Nigeria. The Nigerian journal of research and production, 20(1): 19-28.

[1] - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. newwn613@gmail.com

[2] -دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران(نویسنده مسئول). imani1348mn@gmail.com

[3] - استادیار گروه علوم تربیتی، واسط، عراق. mariamhashim444@gmail.com

[4] - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران. drasharifi@gmail.com

[5] - استاد گروه علوم تربیتی و روانشناسی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. nadi2248@yahoo.com

[6] - Mutiani et al

[7] -Putra, S. P., & Hariri, H.

[8] -Ramadhan

[9] -Trinh et al

[10] - Yasin & Mustafa,

[11] -Arman et al

[12] -Nasrin

[13] -Siahaan, A., Pasaribu, M. H., Suparliadi, S., Syahputra, M. R., & Mukhlasin, A.

[14] -Iqbal, M., Fadila, A. Z. N., Amalia, S., & Nasution, S. J.

[15] -Sartika, L., Irawati, I., & Amalia, S

[16] - Jahanian, R., & Ebrahimi, M.

[17] -MANAFA, I. F.

[18] -Putra, S. P., & Hariri, H.

[19] -Gokalp

[20] -Katz & Khan

[21] - Munemo & Tom

[22] -Obiweluozor, Momoh, & Ogbonnaya

[23] -Memduhoglu

[24] -Glickman, Gordon, & Ross-Gordon

[25] -Pajak

[26] -Yirci, R., & Ozdemir, T. Y.

[27] -Superville

[28] -Hvidston, D. J., McKim, C. A., & Holmes, W. T.

[29] -Hasani, H., Moosavi, F., Mohammadi, S., & Faraji, A.

[30] -ADEOYE, M. A.

[31] -Putra, S. P., & Hariri, H.

[32] -Amelia, C., Aprilianto, A., Supriatna, D., Rusydi, I., & Zahari, N. E.

[33] -Siahaan, A., Pasaribu, M. H., Suparliadi, S., Syahputra, M. R., & Mukhlasin, A.

[34] -Ozcan, M.

[35] -Putra, S. P., & Hariri, H.

Validation of the implementation model of the supervisory role of secondary school principals

Mohammad Mahmoud Hadi Saleh Al-Tamimi¹, Mohammad Naqi Imani², Maryam Hashem Hamad Hashem Al-Badri³, Asghar Sharifi⁴, Mohamamd Ali Nadi⁵

Abstract:

Purpose: Principals play an important role in running schools. Therefore, the implementation of the supervisory role of managers can help to improve the education system. The purpose of this research was to validate the model of implementing the supervisory role of secondary school principals in Wasit province of Iraq.

Methods: This research is quantitative-descriptive and practical in terms of research purpose. The statistical population included all secondary school principals in Wasit province of Iraq, and the sample size was 200 people based on the Morgan-Georgesi table and confirmed by sampling method. A researcher-made questionnaire was used to collect data. The current questionnaire contains 68 items, which include the dimensions and components of the implementation of the supervisory role of secondary school principals in Wasit province of Iraq. Cronbach's alpha test was used to calculate the reliability of the research tool, and its value was 0.84. To analyze the data, the method of structural equations was used with the help of Amos software.

Findings: The findings showed that the coefficients of covariance between research constructs, standard deviation, critical ratio and its significance levels are significant. According to the significance levels obtained from the covariance between the data for all the research constructs which is less than 0.05 (P-value < 0.05).

Conclusion: It can be said that the research structures are able to provide a model for the implementation of the supervisory role of secondary school principals in Wasit province of Iraq.

Keywords: validation, supervisory role, school managers, education.

[1] -PhD student in educational management, Department of Educational Sciences, Isfahan (Khorasgan)Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

[2] -Associate Professor, Department of Educational Sciences, Rudehen Branch, Islamic Azad University, Rudehen, Iran.

[3] -Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Wasit, Iraq.

[4] -Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Rudehen Branch, Islamic Azad University, Rudehen, Iran.

[5] -Professor, Department of Educational Sciences and Psychology, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

اشتراک گذاری

آدرس مقاله

اعتبارسنجی الگوی اجرای نقش نظارتی مدیران مدارس متوسطه

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی