نوآوری و تحول در برنامه‌ریزی درسی فلسفه و نقش آن در خلاقیت هنری دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی
محورهای موضوعی : مدیریت تعالی آموزشیمجید اعتمادی مهر 1 , سمیه خاری آرانی 2 , سمانه محمدزاده 3 , محمدجواد طالعی‌فرد 4
1 - دانشگاه شاهد
2 - علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث قم
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
4 - دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
کلید واژه: آموزش فلسفه, خلاقیت, تفکر هنری, دانش‌آموزان, دوره دوم ابتدایی, دختران, شهر قم,
چکیده مقاله :
چکیده هدف مطالعه حاضر بررسی آموزش فلسفه و نقش آن در خلاقیت و تفکر هنری دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی است. رویکرد پژوهش به صورت کمّی بوده، و روش تحقیق شبه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمایش، پس‌آزمایش و گروه کنترل می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی دخترانه ناحیه (4) شهر قم بود، که در سال تحصیلی 1402-1401 مشغول به تحصیل بودند. نمونه آماری دو کلاس بود که یک کلاس به شیوه خاص (گروه آزمایش: 30 دانش‌آموز) و کلاس دیگر به شیوه سنّتی (گروه کنترل: 30 دانش‌آموز) تحت آزمون شاپیرو- ویلک و آزمون لون قرار گرفتند. برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه‌گیری در دسترس استفاده شد. داده‌های پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزار آماری spss نسخه 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آموزش فلسفه در مدارس ابتدایی دوره دوم منجربه بهبود سطح سه بعد از خلاقیت هنری یعنی کنجکاوی و جسارت، الگوبرداری و ایده‌پردازی و نوآوری دانش‌آموزان شد. اما برای بعد تخیل و زیبایی‌شناسی، چنین اثری مشاهده نگردید. همچنین سطح ابعاد تفکر هنری دانش‌آموزان یعنی دقت هنری، پرسشگری هنری، ابراز وجود و نگرش هنری، بهره‌مندی از تخیل، نوآوری و خلاقیت هنری، به دنبال آموزش فلسفه ارتقاء یافت. نتایج آزمون فرضیه اصلی نشان داد آموزش فلسفه در مدارس ابتدایی دوره دوم منجربه بهبود سطح خلاقیت و تفکر هنری دانش‌آموزان می‌شود.
The aim of the present study was to examine the teaching of philosophy and its role in the creativity and artistic thinking of upper elementary students. The research approach was quantitative, and the research method was quasi-experimental, including pre-test, post-test, and control group. The statistical population included all sixth-grade female students in District 4 of Qom city who were studying in the academic year 1402-1401. The statistical sample consisted of two classes: one class taught using a specific method (experimental group: 30 students) and another class taught using traditional methods (control group: 30 students), subjected to the Shapiro–Wilk and Levene's tests. Convenience sampling was used to select the statistical sample. Research data were analyzed at both descriptive and inferential levels using SPSS software version 23. The results showed that teaching philosophy in upper elementary schools led to the improvement of three dimensions of artistic creativity, namely curiosity and courage, modeling and ideation, and students' innovation. However, no such effect was observed for the dimension of imagination and aesthetics. Additionally, the levels of students' artistic thinking dimensions, including artistic precision, artistic questioning, self-expression and artistic attitude, utilization of imagination, innovation, and artistic creativity, were enhanced following philosophy instruction. The results of the main hypothesis test indicated that teaching philosophy in upper elementary schools leads to the improvement of students' creativity and artistic thinking.
