تصوف اسلامی در آذربایجان تا آغاز قرن هفتم

محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی

پریسا قربان نژاد ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1384/03/20 تاریخ پذیرش : 1384/05/17 تاریخ انتشار : 1384/06/01

کلید واژه: تصوف - آذربایجان - ابن یزدانیا,

چکیده مقاله :

تصوف در آذربایجان، بنا به دلایل مختلف دیرتر از سایر نقاط اسلامی آغازشد. هرچند که رگه هایی از اندیشه هایِ عرفانیِ قبل از اسلام در نظرات برخی ازمتصوفه دیده می شود. ولی اغلب، تصوفِ معتدل و مقیّد به شریعت مورد توجّه وتبعیّت آن ها بوده است تا حدی که باباهای بی اعتنا به رسومِ خانقاهی و گاهشوریده حال، مکاشفات خود را در راه تبلیغ شریعت به کار می بستند. صوفیانآذربایجان تا قبل از تسلط مغول، پایبند به تصوف عملی و اهل تهذیب نفسبودند. به همین دلیل در بین عموم مردم از جایگاه ویژه ای برخوردار و از مباحثِنظری و کفالت لطایف عرفانی به دور بود هاند. خانقاه های آذربایجان نیز در قرونپنجم و ششم پررونق و پذیرای عرفای سیّاح بوده و مشربِ فتوت نیز به دلیلتحولات سیاسی و اجتماعی پیروان زیادی داشت. مقالۀ حاضر، سعی دارد بابررسی آراء و افکار مشایخ صوفیه، سیر تاریخی جهت گیری تصوفِ آذربایجان راتا قبل از تسلط مغول نشان دهد.

چکیده انگلیسی:

Sufism in Ādharbaydjān was established later than other Islamic areasfor several reasons. However some pre-Islamic Gnostic thoughts areseen in some ot the Sufis opinions. But often the Sufism, which wasgentle and tied to religion, was followed by them. This was to