غازانیه تبریز: نماد تحول فرهنگی مغولان

محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی

پرویز علی پرویز علی ¹ , شهرام یوسفی فر ²

1 - ندارد
2 - ندازد

تاریخ دریافت : 1390/03/29 تاریخ پذیرش : 1390/04/15 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: شام / شنب غازان, غازانیه تبریز, مغول, ایلخانان, غازان خان,

چکیده مقاله :

در طی قرن هفتم هجری، مغولان بخش بزرگی از سرزمین های شرق اسلامی را تحت سیطره خودگرفته در صحنه سیاسی و اجتماعی این سرزمین ها حضوری مسلط یافتند. آنان اقوامی بودند با زبان،فرهنگ، تعلقات آب وهوایی، سنت های کو چرویی و ذهنیت های معماری متفاوت؛ از این رو درشهرک هایی که در کنار شهر پایتخت های خود بنا کردند، پرده منقوش فرهنگی خود را بر روی آنکشیدند، ولی باز اقلیت های قومی کوچکی بودند. اما این تمایز قومی و هویت فرهنگی مغولان با شیوهتسامحی که در زمان غازان خان (حک:694-703ه ) منجر به گزینش دین اسلام گردید، تفاوت بارزییافت. این اعتقاد دینی با ماهیت فرهنگی ای که اساسا ایرانی بود، تقویت شد و قوام گرفت و فرهنگمغولان را از معماری تا دینی از آبشخور فرهنگ ایرانی - اسلامی سیراب کرد. کوس این تحول فرهنگیبا ساخته شدن شهرک غازانیه تبریز در قلمرو ایلخانان طنین انداز شد. ساختار و کارکردهای این شهرکنشان دهنده تغییرات عمده اجتماعی- اعتقادی و سیاسی رخ داده در میان مغولان بود. این چنین بودکه فرهنگ عشیره ای مغول که تنها در میان قبایل صحراگرد و در عرصه کارزار و غارت می توانستقدرت نمایی نماید، در جدال تمدنی و فرهنگی و حکومت که چیزی برای ارائه نداشت، آرام آرام رنگباخت.

چکیده انگلیسی:

Durig the 7th century Mongol tribes dominated vast part of EasternIslamic territory and political and social spheres .Those were thepeople with different language, culture, weather condition habits,decamping traditions and different architectural ideas.Even though they had constituted towns near their capitals and hadapplied their culture to these cities, they were yet small ethnicminorities. But despite of this ethnic differentiation of Mongols incultural identity, their affability in Ghazankhan era resulted inselection of Islamic religion and this ethnic differentiation changeddrastically. This religious belief, with cultural identity that wasbasically Iranian, was reinforced and consolidated and Iranian–Islamiccultural fountain watered moguls' culture from architecture to religion.This cultural transition was resounded when Ghazaniyyeh of Tabrizwas constructed in Ilkhanids territory. Structure and functions of thistownship was the sign of great social, economical andpolitical changes that had happened among Moguls and it did not haveany counterpart in structural variety.This kind of tribal culture thatcould only be superior among nomadic tribes and in the field of battleand looting, it didn't have anything to offer in the field of culture,civilization and government and it faded little by little.