بررسی اثر عوامل فرهنگی بر خلق اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکت های کوچک و متوسط دانش بنیان
محورهای موضوعی : بازاریابی
سید رسول حسینی
1
,
عمار مقدس شرق
2
,
مهدی غفوری فرد
3
,
احسان محمدی باجگیران
4
1 - گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
2 - گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات تهران- خراسان رضوی، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
3 - دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
4 - گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
کلید واژه: شرکت های دانش بنیان, عوامل فرهنگی, شرکت های کوچک و متوسط, معادلات ساختاری, اعتماد به تجارت الکترونیک,
چکیده مقاله :
هدف از این پژوهش بررسی اثر عوامل فرهنگی بر خلق اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکت های کوچک و متوسط دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر تهران می باشد. این پژوهش بر حسب روش توصیفی-پیمایشی، از نظر هدف، کاربردی می باشد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه مدیران و کارکنان شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر تهران است. جامعه آماری این پژوهش حدود 700 نفر را شامل می گردد. در این پژوهش، 248 نفر از کارکنان و مدیران به روش غیر تصادفی در دسترس به عنوان نمونه آماری در این پژوهش شرکت نمودند. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که جمع گرایی، اجتناب از عدم اطمینان و رویکرد بلند مدت بر اعتماد به تجارت در شرکت های کوچک و متوسط دانش بنیان اثر معناداری ندارد. فاصله قدرت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکت های کوچک و متوسط دانش بنیان اثر منفی دارد و مردگرایی بر اعتماد به تجارت الکترونیک در این شرکت ها اثر مثبت دارد. همچنین مشخص شد که اعتماد به تجارت الکترونیک بر توانمندی، انسجام و خیرخواهی در شرکت های کوچک و متوسط دانش بنیان اثر مثبت دارد. بنابراین برای حصول اعتماد الکترونیکی پیشنهاد می شود که مدیران سطوح عالی این موسسات با مشورت افراد پایین دستی تصمیم گیری کرده و مرتبا نظر افراد پایین دستی را در تصمیماتشان جویا شده و تعاملات سازنده با آنها داشته باشند.
The purpose of this study is to investigate the effect of cultural factors on creating trust in e-commerce in small and medium knowledge-based companies located in Tehran Science and Technology Park. This research is applied in terms of purpose in terms of descriptive-survey method. The statistical population of this study is all managers and employees of knowledge-based companies located in Tehran Science and Technology Park. The statistical population of this study includes about 700 people. In this study, 248 employees and managers participated in this study using non-randomly available methods as a statistical sample. In this study, Structural Equation Modeling was used to analyze and test the hypotheses. The results showed that collectivism, avoidance of uncertainty and long-term approach do not have a significant effect on trust in business in small and medium-sized knowledge-based companies. The power gap has a negative effect on e-commerce trust in small and medium-sized knowledge-based companies, and masculinity has a positive effect on e-commerce trust in these companies. It was also found that trust in e-commerce has a positive effect on empowerment, cohesion and benevolence in small and medium-sized knowledge-based companies. Therefore, in order to achieve e-trust, it is recommended that the top level managers of these institutions make decisions in consultation with downstream people and regularly seek the opinion of downstream people in their decisions and have constructive interactions with them.
_||_
بررسی اثر عوامل فرهنگی بر خلق اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی اثر عوامل فرهنگی بر خلق اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر تهران میباشد. این پژوهش بر حسب روش توصیفی - پیمایشی، از نظر هدف، کاربردی میباشد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه مدیران و کارکنان شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر تهران است. جامعه آماری این پژوهش حدود 700 نفر را شامل می‌گردد. در این پژوهش، 248 نفر از کارکنان و مدیران به روش غیرتصادفی در دسترس به‌عنوان نمونه آماری در این پژوهش شرکت نمودند. در این پژوهش برای تجزیه‌وتحلیل و آزمون فرضیه‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که جمع‌گرایی، اجتناب از عدم اطمینان و رویکرد بلندمدت بر اعتماد به تجارت در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معناداری ندارد. فاصله قدرت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر منفی دارد و مردسالاری بر اعتماد به تجارت الکترونیک در این شرکت‌ها اثر مثبت دارد. همچنین مشخص شد که اعتماد به تجارت الکترونیک بر توانمندی، انسجام و خیرخواهی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر مثبت دارد؛ بنابراین برای حصول اعتماد الکترونیکی پیشنهاد می‌شود که مدیران سطوح عالی این مؤسسات با مشورت افراد پایین‌دستی تصمیم‌گیری کرده و مرتباً نظر افراد پایین‌دستی را در تصمیماتشان جویا شده و تعاملات سازنده با آنها داشته باشند.
کلمات کلیدی:
اعتماد به تجارت الکترونیک، عوامل فرهنگی، شرکتهای دانشبنیان، معادلات ساختاری، شرکتهای کوچک و متوسط
1- مقدمه
امروزه اینترنت به بستری گسترده برای انجام معاملات تجاری و بازاریابی شرکت‌ها تبدیل شده است. تجارت الکترونیک، یکی از دستاوردهای نوین عصر اطلاعات، تجارت جهانی را بسیار تغییر داده، قواعد بازی را دگرگون کرده و مزیت شگفت‌آوری را در شیوه‌های انجام کسب‌وکار ایجاد کرده است (مجدم و همکاران، 1398). یکی از ویژگی‌های مهم تجارت الکترونیکی، روان‌سازی روش‌های فعالیت و کاهش هزینه عملیات بازرگانی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، به‌کارگیری تجارت الکترونیک، 21 تا 70 درصد صرفه‌جویی در هزینه‌های فعالیت‌های مختلف ایجاد می‌کند. همچنین تجارت الکترونیک مزایای بسیاری برای مشتریان فراهم می‌آورد؛ از جمله افزایش قدرت انتخاب مشتریان، امکان خرید بیست‌وچهارساعته و دسترسی سریع مشتریان به اطلاعات موردنیاز (نژاد شکوهی و دعایی، 1393). اینترنت به‌عنوان یک کانال جدید برای مبادلات اقتصادی، منابع جدیدی برای ایجاد درآمد و فرصت در اختیار کسب‌وکارها قرار داده و به طور اساسی انتظارات کاربران را در مورد سرعت، دقت، قیمت و خدمات تغییر داده است (عسگر نژاد نوری و همکاران، 1398). امروزه آگاهی از انتظارات و خواسته‌های کاربران اینترنتی، نقش کلیدی در تأمین رضایت آنها و بقای چنین کسب‌وکارهایی دارد (عمر 1و همکاران، 2022)؛ بنابراین می‌توان گفت که پیدایش اینترنت و کاربردهای تجارت الکترونیک اثرات شگرفی بر نحوه انجام کار و عملکرد افراد جامعه داشته است، به‌گونه‌ای که تجارت الکترونیک به ابزاری حیاتی در انجام کسب‌وکار تبدیل شده و با فرصت‌هایی که ارائه می‌کند، باعث به فراموشی سپردن کسب‌وکار سنتی می‌شود. در نتیجه سازمان‌ها به‌صورت عمیق‌تر و تخصصی‌تر در حوزه‌های عملیاتی و محورهای رقابتی خود بر فعالیت‌هایشان متمرکز شده‌اند (منتظمی و صارمی2، 2015). امروزه مزایای استفاده از خرید اینترنتی بر کسی پوشیده نیست. با استفاده از این فناوری توسعه مبادلات و تراکنش‌های مالی و اقتصادی تحقق‌یافته و در زمان و هزینه، صرفه‌جویی قابل‌ملاحظه‌ای اعمال می‌شود. یکی از شیوه‌های جدید خرید، تجارت الکترونیک است (سلیمانی3، 2022). رشد سریع استفاده روزافزون از فناوری رایانه‌ای، این امکان را فراهم نموده است که فروشندگان و خریداران، از طریق شبکه اینترنت و به شکلی بسیار مؤثرتر ارتباط برقرار کرده و اثربخشی فرآیند مبادله را بیش‌ازپیش نمایند. ازاین‌رو، می‌توان تمایل به خرید اینترنتی را به یکی از تحولات عمده در دنیا به شمار آورد (سیاو و یانگ4، 2011). با گسترش موج جهانی‌شدن و محیط‌های کار چندملیتی در سراسر جهان، تحقیقات در زمینه فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی به‌سرعت افزایش‌یافته است. در دو دهه گذشته مطالعات زیادی درباره ارتباط فرهنگ ملی و به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات انجام‌گرفته است. تفاوت‌های فرهنگی ممکن است بر اعتماد اثر گذارد (فولادی کیا و همکاران، 1400). معروف‌ترین مطالعه در این زمینه، مطالعه هافستد است. در زمینه بررسی تأثیر فرهنگ بر اعتماد مشتری، الگوی فرهنگی هافستد، مناسب‌ترین الگو است، چون الگوهای دیگر فرهنگی به فرهنگ داخل سازمان اشاره دارند و به فرهنگ‌های ملی اشاره نکرده‌اند. ابعاد فرهنگ‌هافستد شامل: جمع‌گرایی، اجتناب از عدم اطمینان، گرایش بلندمدت، فاصله از قدرت و مردسالاری میباشد (نژاد شکوهی و دعایی، 1393).
ایجاد اعتماد در تجارت الکترونیکی به‌عنوان اولین مرحله و زیربنای شکل‌گیری یک تعامل الکترونیکی است. دلیل اهمیت اعتماد در مباحث تجارت الکترونیک و تعاملات الکترونیک به دلایل بالاتر بودن سطح عدم قطعیت تراکنش‌های اقتصادی تجارت الکترونیک نسبت به تجارت سنتی و عدم قابلیت کاربرد بسیاری از راهکارهای ایجاد اعتماد دنیای سنتی در فضای تجارت الکترونیک است (رحیم نیا و همکاران، 1390). از طرفی اعتماد به محیط آنلاین، افزایش معاملات آنلاین و تجارت الکترونیک را به ارمغان آورده است (لاهمن5، 2018؛ مازلا 6و همکاران، 2016). عدم اعتماد یک مانع عمده در پذیرش تجارت الکترونیک به شمار می‌رود. اعتماد نقش مهمی در تجارت الکترونیک ایفا می‌کند، زیرا افراد سطوح مختلف اعتماد به تجارت الکترونیک را نشان می‌دهند (چیو 7و همکاران، 2019)، اما افراد در بین فرهنگ‌های ملی نیز در سطح کلی اعتمادشان متفاوت است (هالیکینن و لوکانن8، 2018؛ شریف 9و همکاران، 2018).
از چندین سال پیش در ایران باتوجه‌به اهمیت شرکتهای دانشبنیان، قوانین بالادستی خوبی برای حمایت از شرکتهای دانشبنیان و فناور در کشور وضع شد (کاظمی و همکاران، 1400). مسئولین و مقامات بلندپایه کشور نیز بر اهمیت شرکتهای دانشبنیان تأکید کردند. با بهره‌گیری از نتایج پژوهش پیش رو انتظار می‌رود که کسبوکارهای اینترنتی کشور، بتوانند شناخت بهتری از عوامل تأثیرگذار بر نگرش کاربران پیدا کرده و با کمک آن، فرآیند خرید بر خط را برای کاربران بهتر و کارآمدتر سازند. در نتیجهی این امر، هم نیازها و خواسته‌های کاربران کاراتر تأمین خواهد شد و هم فعالین عرصه کسب‌وکار و کارآفرینان جوان خواهند توانست با شناخت بهتر مشتریان خود، از اینترنت به‌عنوان یک واسطه بسیار سودمند در انجام فعالیت‌های بازاریابی و فروش استفاده کنند (کرمی و همکاران، 1398). همچنین با رسوخ هر چه بیشتر اینترنت و فضاهای مجازی در سبک زندگی اقشار مختلف مردم، و تأثیروتأثر متقابل آنها بر یکدیگر، در سال‌های آتی قطعاً محیط رقابتی پیچیده‌تری در اینترنت برای کسب‌وکارها ایجاد خواهد شد که به‌مراتب کسب مزیت رقابتی را برای بنگاه‌های مجازی دشوارتر خواهد نمود. (مجدم و همکاران، 1398). آگاهی از مؤلفه‌ها و ابعاد اثرگذار بر موفقیت کسب‌وکار در فضای اینترنت هم به دولت مردان در سیاست‌گذاری درست در قوانین و زیرساخت‌ها کمک خواهد کرد (چانگ 10و همکاران، 2013)، و هم دیدگاه روشن‌تری به صاحبان کسب‌وکارها در مورد نگرش‌ها، ترجیحات و نگرانی‌های مشتریان می‌دهد که در نهایت کمک خواهد کرد تا بر رونق بازارهای مجازی در کشور افزوده و از پتانسیل‌های موجود در این حیطه حداکثر بهره را ببریم (کاظمی و همکاران، 1400). در این پژوهش در صورت توجه به عوامل فرهنگی می‌توان تغییری بنیادین در اعتماد به تجارت الکترونیک شرکتهای دانشبنیان در شهر تهران به وجود آورد تا با انجام کارهایی هرچند به‌ظاهر کوچک و ناچیز، به هدف‌های بلندمدت و مزایای پایدار می‌توان دست‌یافت. با وجود مزایای بسیار تجارت الکترونیک، از خرید الکترونیکی در ایران و برخی کشورها استقبال زیادی نشده است. یکی از دلایل کم بودن خرید اینترنتی، بی‌اعتمادی است (فولادی کیا و همکاران، 1400؛ شفیعی و همکاران، 1399). پژوهش‌های متعددی در سراسر دنیا درباره موانع توسعه تجارت الکترونیکی به اعتماد اشاره کرده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهند یکی از عواملی که بر اعتماد مشتریان و در نتیجه بر میزان خرید اینترنتی تأثیرگذار است تفاوت‌های فرهنگی است؛ بنابراین در این پژوهش محقق در پی پاسخ به این سؤال است که تا چه میزان عوامل فرهنگی بر خلق اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر تهران تأثیرگذار است؟
2- مبانی نظری
اغلب تعاریف علمی از فرهنگ حول این محور می‌چرخند که فرهنگ شامل ارزش‌ها، انتظارات و رفتارهایی است که توسط اعضای گروه و یا به عبارتی گروه فرهنگی آموخته شده، تسهیم می‌گردند و از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شوند. آگاهی فرهنگی یکی از مهم‌ترین عوامل موردتوجه در بازارها و بخصوص برای شرکت‌هایی است که در این زمینه دارای قابلیت خاص نسبت به رقبای خود هستند؛ بنابراین فرهنگ، یک عامل مهم در رفتار سازمانی محسوب می‌شود که شرکت‌ها نمی‌توانند از آن چشم‌پوشی نمایند (تایواری 11و همکاران، 2016). در زمینه بررسی تأثیر فرهنگ بر اعتماد مشتری، الگوی فرهنگ‌هافستد مناسب‌ترین الگو است، چون الگوهای دیگر فرهنگی به فرهنگ داخل سازمان اشاره دارند و به فرهنگ ملی اشاره نکرده‌اند. ابعاد فرهنگ‌هافستد شامل: فاصله قدرت، ابهام گریزی، فردگرایی/جمع‌گرایی، مردسالاری/زن سالاری است. فردگرایی/جمع‌گرایی و ابهام گریزی رایج‌ترین ابعادی است که توسط پژوهشگران برای درک تفاوت‌های دو یا چند فرهنگ به کار گرفته شده است. به همین دلیل، بیشتر تحقیقات با درنظرگرفتن این دو بعد انجام‌گرفته است (هالیکینین و لوکانن، 2018).
فردگرایی/جمع‌گرایی:
یکی از ابعاد فرهنگی که بر رفتار خرید اینترنتی تأثیر می‌گذارد، فردگرایی/جمع‌گرایی است. طبق نظر هافستد (2001)، فردگرایی اشاره دارد به این که در یک فرهنگ تا چه حد از افرا انتظار می‌رود به طور مستقل از دیگر اعضای جامعه فعالیت کنند (شفیعی و همکاران، 1399). به‌عبارت‌دیگر، تمایل افراد به حفاظت از منافع خود و خانواده‌شان. جمع‌گرایی عبارت است از تمایل افراد به وابستگی به گروه‌ها و اجتماعات و مراقبت از یکدیگر. گوئو12 و همکاران (2017) فردگرایی/جمع‌گرایی را عامل تأثیرگذار بر ایجاد اعتماد مشتری می‌داند. کشوری که در آن فرهنگ فردگرایی قوی‌تر است، نگاهی مثبت به به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد و بیشتر احتمال دارد مشتریان را برای خریدهای خود به کار گیرند. از طرف دیگر، در فرهنگ‌های جمع‌گرا، هماهنگی در گروه بالاترین اولویت را دارد و منفعت فردی نسبت به توسعه اجتماعی گروه اهمیت کمتری داد (کرمی و همکاران، 1398).
ابهام گریزی:
ابهام گریزی اشاره به راه‌هایی دارد که از طریق آن جوامع انسانی آموخته‌اند عدم اطمینان را مدیریت کنند که آن را به دودسته ابهام گریزی قوی و ضعیف می‌توان تقسیم نمود. افرادی که در جوامع دارای سطح بالای ابهام گریزی زندگی می‌کنند؛ کمتر تحمل عدم اطمینان را دارند و گرایش کمتری به خرید اینترنتی دارند و بالعکس در جوامع دارای سطح پایین ابهام گریزی افراد از آینده ترسی ندارند و در مقابل تغییرات مقاومت کمتری نشان می‌دهند. به عبارت بهتر ابهام گریزی در سازمان، مشخص‌کننده میزان تحمل کارکنان از موقعیت‌هایی است که نامعلوم، نامشخص، مبهم و غیرقابل‌پیش‌بینی می‌باشند (وفا خواه و همکاران، 1397).
مردسالاری/زن سالاری:
مردسالاری / زن سالاری به میزان باور فرد درباره تمایز نقش‌های جنسیتی در جامعه اشاره دارد. افراد در جوامع مردسالار معتقدند نقش‌های زن و مرد باید مجزا و متمایز باشد (هالیکینن و لوکانن، 2018). در این فرهنگ‌ها از مردان انتظار می‌رود جسور، پرخاشگر و بر موفقیت مادی تأکید کنند و از زنان انتظار می‌رود باحیا و حساس باشند و به کیفیت زندگی اهمیت دهند. ولی افراد معتقد به زن سالاری، به هم‌پوشی و اشتراک نقش‌های جنسیتی باور دارند. افراد در فرهنگ‌های زن سالار به امنیت شغلی و محیط زندگی خود اهمیت می‌دهند. در مقابل، فرهنگ‌های مردسالار به پیشرفت در کسب‌وکار و درآمد زیاد تأکید می‌کنند (جوی و کلوب13، 2009).
فاصله قدرت:
فاصله قدرت نشان می‌دهد مردم جامعه تا چه حد حاضرند نابرابری در توزیع قدرت در سازمان‌های خود را تحمل کنند (هالیکینن و لوکانن، 2018). مردم در فرهنگ‌های بافاصله قدرت بالا، سلطه و اقتدار را راحت‌تر از کسانی می‌پذیرند که در فرهنگ‌هایی بافاصله قدرت پایین زندگی می‌کنند (قنادیوف و چرندابی 14، 2022).
گرایش بلندمدت/کوتاهمدت:
این گرایش نشان‌دهنده میزان اتکای جوامع به ظرفیت‌های تجزیه و ترکیبی ایشان است. در جوامع دارای افق دید درازمدت سعی می‌شود تا بخش‌های مختلف به روش مستحکم و تعدیل‌پذیر با یکدیگر ترکیب شوند. افراد چنین جامعه‌ای دارای صبر و بردباری زیاد می‌باشند. اما در جوامع با دید کوتاه مدت سعی می‌شود تا کل به اجزای آن شکسته شود. در این جوامع، بر حفظ نسبت‌ها، پایبندی به تعهدات اجتماعی صرف‌نظر از بهای آنها، پایداری برای باقی‌ماندن در وضعیت اجتماعی برابر با دیگران، پایین بودن میزان پس‌انداز و دستیابی سریع به نتایج امور تأکید می‌شود (منطقی و همکاران، 1395).
3- پیشینه پژوهش
جدول 1: پیشینه پژوهش
ردیف | نام پژوهشگر | سال | عنوان پژوهش | نتایج حاصل از پژوهش |
1 | فولادی کیا و همکاران | 1400 | ارائه مدلی رسانه‌ای مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی به‌منظور افزایش اعتماد به تجارت الکترونیک | پژوهشگر در این پژوهش از روش تحقیق کیفی (گراندد تئوری) استفاده کرده است. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها حاکی از این است که در شرایط علی، «نقش رسانه و شبکه اجتماعی» در اعتماد به تجارت الکترونیک، در عوامل مداخله‌گر «فاکتورهای زیربنایی و مشکلات ناامنی در فضای مجازی»، در شرایط زمینه‌ای «متغیرهای مربوط به وب‌سایت، شبکه و نحوه مدیریت آنها» و در مورد راهبردها «استراتژی‌های مدیریتی و کاربردی، زیرساختی و انگیزشی» بیشترین فراوانی و اهمیت را به خود اختصاص دادند.
|
2 | مجدم و همکاران | 1398 | واکاوی عوامل مؤثر بر رفتار استفاده مصرف‌کننده از فناوری خرید اینترنتی بر اساس نظریة یکپارچة پذیرش و استفاده از تکنولوژی 2 (UTAUT2)؛ مطالعة موردی: مشتریان فروشگاه دیجی‌کالا در استان خوزستان | نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد متغیرهای ارزش قیمت و اعتماد تأثیر معنادار و مثبتی بر قصد استفاده از خرید اینترنتی دارند. متغیر عادت هم بر قصد استفاده و هم بر رفتار استفاده، اثر معنادار و مثبتی دارد. همچنین متغیر اعتماد تأثیر معنادار و مثبتی بر تبلیغات دهان‌به‌دهان دارد. همچنین تبلیغات دهان‌به‌دهان و قصد استفاده تأثیر معنادار و مثبتی بر رفتار استفاده دارند. |
3 | عسگر نژاد نوری و همکاران | 1398 | ارزیابی کیفیت بومی‌سازی برای کاربردهای تجارت الکترونیکی قابل‌اعتمادتر به زبان عربی | یافته‌ها نشان داد که اگرچه بومی‌سازی به دلیل دستیابی به تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان، یک رویکرد کاربردی برای ترجمه را نشان می‌دهد، اما بیشتر کاربران نسبت به نسخه عربی Amazon.sa نگرش منفی پیدا کردند. چنین نگرش منفی به دلیل برخی مشکلات مهم که بر کیفیت بومی‌سازی و قابلیت اطمینان وب‌سایت تأثیر منفی می‌گذارد، شکل‌گرفته است. |
4 | وفاخواه و همکاران | 1397 | بررسی تأثیر گونه‌های فرهنگ سازمانی (هافستد) بر فرآیندهای مدیریت منابع انسانی | آنچه که در یافته‌های تحقیق به‌صورت بارزی به تأیید رسید، اثر منفی متغیر فردگرایی بر فرآیندهای مدیریت منابع انسانی و نقش مثبت متغیر جمع‌گرایی بر فرآیندهای مدیریت منابع انسانی بوده است که نشان‌دهنده نقش کلیدی توسعه شاخص‌های فرهنگ سازمانی بر فرآیند مدیریت منابع انسانی میباشد. |
5 | بخشی و سمیع زاده | 1396 | ارائه مدلی برای پذیرش بانکداری الکترونیکی با درنظرگرفتن عامل اعتماد مشتریان | نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کیفیت اتصال به اینترنت و آگاهی از خدمات بانکداری الکترونیکی دارای اثرات قابل‌توجهی بر درک مفید بودن و درک سهولت استفاده بر پذیرش بانکداری الکترونیکی است. اعتماد نیز دارای تأثیر قابل‌توجهی در نگرش نسبت به‌احتمال پذیرش بانکداری الکترونیکی است. |
6 | نوری شمس آبادی | 1396 | بررسی مؤلفه‌های مطلوب فرهنگ‌هافستد در مؤسسه اعتباری ثامن | نتایج نشان می دهد که کار تیمی، مشتری‌مداری، خوش‌خلقی، وجدان کاری، مثبت گرایی، انضباط، کسب دانش شغلی، همسویی اهداف فردی با سازمانی، عزم حرفه‌ای، به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات، وفاداری، جدیت، فروتنی شخصی، مسئولیت‌پذیری، داشتن قوانین و مقررات شفاف، رعایت شئون و آداب اسلامی، قوه ابتکار و نوآوری در وضعیت مطلوب قرار دارند. |
7 | پسندی پور و همکاران | 1396 | بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر اعتمادسازی بین کارکنان دستگاه‌های اجرایی شهر سیرجان | نتایج نشان می‌دهد که از میان مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی مؤلفه‌های وظیفه مداری و حمایت مداری تأثیر مثبت و معناداری بر اعتمادسازی ندارند؛ اما مؤلفه‌های موفقیت مداری و قدرت مداری تأثیر معکوس و معناداری بر اعتماد سازمانی می‌گذارند. |
8 | غلامی و بختیاری شهری | 1395 | بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد مشتری در تجارت الکترونیک | نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که کیفیت اطلاعات، درک کیفیت وب‌سایت بر روی تجارت الکترونیک C2C تأثیر معناداری دارد. |
9 | آقابابایی و همکاران | 1394 | بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد، نگرش و ارزش دریافت شده مشتریان در بانکداری الکترونیک | نتایج پژوهش نشان می‌دهد که متغیرهای قابلیت اعتماد درک شده، انتظار از تلاش، شرایط تسهیل‌کننده و هنجارهای ذهنی تأثیر مثبت و معناداری بر اعتماد اینترنتی دارد. اعتماد اینترنتی تأثیر مثبت و معناداری بر ارزش دریافت شده و نگرش به کاربرد بانکداری الکترونیک دارد. |
10 | سلیمانی | 2022
| اعتماد و عدم اعتماد به درگاه‌های تجارت الکترونیک: یک بررسی فراتحلیل | این مطالعه با بررسی 129 مقاله، یک چارچوب جامع دررابطه‌با اعتماد میان مشتریان و فروشندگان در درگاه‌های تجارت الکترونیکی با استفاده از سنتزی از تئوری‌های مرتبط در این زمینه شکل داد. |
11 | عمر و همکاران | 2022 | ارزیابی کیفیت بومی‌سازی برای کاربردهای تجارت الکترونیکی قابل‌اعتمادتر به زبان عربی | یافته‌ها نشان داد که اگرچه بومی‌سازی به دلیل دستیابی به تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان، یک رویکرد کاربردی برای ترجمه را نشان می‌دهد، اما بیشتر کاربران نسبت به نسخه عربی Amazon.sa نگرش منفی پیدا کردند. چنین نگرش منفی به دلیل برخی مشکلات مهم که بر کیفیت بومی‌سازی و قابلیت اطمینان وب‌سایت تأثیر منفی می‌گذارد، شکل‌گرفته است. |
12 | سان و ژانگ15 | 2019 | مهم‌ترین موانع در توسعه تجارت الکترونیک در بازارهای B2B | مهم‌ترین مشکلاتی که شرکتهای B2B هنگام توسعه بازار آنلاین و تجارت الکترونیک با آن مواجه هستند شامل ادغام سیستم‌ها، فقدان دانش کارکنان، عدم تمایل مشتریان به خرید آنلاین، پیچیدگی محصولات، فقدان منابع مالی، عدم اشتیاق به سرمایه‌گذاری بلندمدت، عدم فروش آنلاین از طریق سیستم توزیع فعلی، مشکلات قانونی و کمتر شدن رضایت مشتریان است. چالش‌های تجارت الکترونیک شامل نیاز به قیمت‌گذاری خاص برای هر مشتری، مشتریانی با برنامه تحویل بسیار محدود، محصولات زیاد با تغییرات جزئی و نیاز به پیکربندی محصولات، نیاز به مدیریت ارتباط با مشتریان است. |
13 | هالیکینن و لوکانن |
2018
| بررسی تأثیر فرهنگ ملی و اعتماد مصرف‌کننده در تجارت الکترونیک | نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نگرش نسبت به اعتماد درک شده در فروشگاه آنلاین بسیار مهم میباشد. همچنین ابعاد فرهنگ ملی (جمع‌گرایی و گرایش بلندمدت)، بر گرایش به اعتماد تأثیر می‌گذارند؛ ولی اجتناب از عدم اطمینان، فاصله قدرت و مردانگی بر گرایش به اعتماد تأثیرگذار نیستند. علاوه بر این، گرایش به اعتماد بر توانایی، یکپارچگی و خیرخواهی درک شده تأثیر مثبت می‌گذارد. |
14 | هاگ 16و همکاران | 2017 | بررسی نقش فرهنگ ملی در ساختار سرمایه بانک | نتایج نشان می‌دهد که بانک‌هایی که دارای عدم اطمینان بالا، فاصله قدرت و جهت‌گیری طولانی‌مدت هستند، از ساختار سرمایه‌گذاری کمتری برخوردارند. به طور قابل‌توجه، اندازه بانک‌ها، ابعاد فرهنگ ملی را تعدیل می‌کند. |
15 | اولیویرا 17و همکاران | 2017 | تأثیر ابعاد اعتماد مصرف‌کننده در تجارت الکترونیک | نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نحوه تعامل با مصرف‌کنندگان بر ابعاد اعتماد تأثیر می‌گذارد. همچنین مصرف‌کنندگان با اعتماد بالا تمایل بیشتری به خرید آنلاین دارند؛ بنابراین ابعاد اعتماد (شایستگی، یکپارچگی و خیرخواهی) بر تجارت الکترونیک تأثیر دارد. |
16 | کیم و پیترسون18 | 2017 | تجزیه‌وتحلیل روابط بین اعتماد آنلاین در تجارت الکترونیک | نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اعتماد آنلاین باکیفیت درک شده رابطه معناداری دارد. ویژگی‌هایی مانند طراحی وب‌سایت و نوع اقلام موردنیاز در خرید اینترنتی برای سنجش اعتماد مهم و تأثیرگذار هستند. |
17 | جون گودل19 | 2017 | بررسی اعتماد با نقش فرهنگ ملی | نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که حکومت ملی و اعتماد اجتماعی بر ابعاد فرهنگ ملی (مردسالاری /زن سالاری، گرایش بلندمدت، فاصله قدرت، ابهام گریزی) تأثیر معناداری دارند. |
4-روش تحقیق
این پژوهش از نوع کمی، بر حسب روش توصیفی - پیمایشی و بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از لحاظ بررسی روابط بین متغیرها و تدوین فرضیه‌ها از نوع علی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مدیران و کارکنان شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر تهران است. جامعه آماری این پژوهش از نوع محدود بوده و در حدود 700 نفر میباشد که باتوجه‌به فرمول تعیین نمونه کوکران، حجم نمونه آماری برای این پژوهش 248 نفر در نظر گرفته شد. برای جمع‌آوری اطلاعات مربوط به ادبیات از مطالعات کتابخانه‌ای استفاده شده است و نیز برای جمع‌آوری اطلاعات از جامعه آماری از ابزار پرسشنامه استاندارد هالیکاینن و لائوکانن (2018) بهره گرفته شده است. روایی پرسشنامه به‌صورت محتوایی است به‌گونه‌ای که اعتبار محتوای این پرسشنامه توسط جمعی از اساتید و خبرگان مورد تأیید واقع گردیده است. همچنین به‌منظور تعیین پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید و در نتایج نشان داد که پرسشنامه از پایایی لازم برخوردار است. در جدول زیر نتایج پایایی پرسشنامه نشان‌داده‌شده است:
جدول 2: تعیین پایایی پرسشنامه
متغیر موردمطالعه | تعداد گویه‌ها | ضریب آلفای کرونباخ |
جمع‌گرایی | 5 | 0.701 |
اجتناب از عدم اطمینان | 4 | 0.756 |
رویکرد بلندمدت | 4 | 0.721 |
فاصله قدرت | 5 | 0.77 |
مردانگی | 4 | 0.850 |
اعتماد به تجارت الکترونیک | 5 | 0.752 |
توانمندی | 4 | 0.824 |
انسجام | 3 | 0.874 |
خیرخواهی | 3 | 0.756 |
کل | 37 | 0.875 |
در این تحقیق برای تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از نمونه‌ها، از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. برای بررسی سؤالات جمعیت‌شناختی، از آمار توصیفی استفاده گردیده است و از تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری برای بررسی فرضیات استفاده شده است.
5-جنبه نوآوری پژوهش
پس از بروز پاندمی کرونا ضرورت توجه به تجارت الکترونیک و پژوهش در جنبه های مختلف آن بیش از پیش احساس شده است. یکی از جنبه های بسیار حائز اهمیت در خلق اعتماد به تجارت الکترونیکی عوامل فرهنگی می باشد و در ایران تحقیقات کمی در این حوزه صورت گرفته است. یکی از جنبه های نوآوری این پژوهش کاربرد آن در شرکت های دانش بنیان است که اکثرشان دارای دانش، درک و فهم مناسب در راستای بهره گیری مناسب از تجارت الکترونیک می باشند و این خود جنبه کاربردی این پژوهش را نشان می دهد.
6- یافته‌ها
آمار توصیفی این پژوهش در جدول ذیل خلاصه گردیده است.
جدول 3: بررسی ویژگی‌های جمعیت‌شناختی (آمار توصیفی)
جنسیت | فراوانی | درصد | سن | فراوانی | درصد | تحصیلات | فراوانی | درصد |
مرد | 156 | 0.63 | 20-30 | 79 | 0.32 | فوق‌دیپلم | 30 | 0.12 |
زن | 92 | 0.37 | 31-40 | 131 | 0.53 | لیسانس | 89 | 0.36 |
جمع | 248 | 100 | 41-50 | 30 | 0.12 | فوق‌لیسانس | 119 | 0.48 |
|
|
| 50 سال به بالا | 8 | 0.03 | دکتری و بالاتر | 10 | 0.04 |
|
|
| جمع | 248 | 100 | جمع | 248 | 100 |
در بخش آمار استنباطی نتایج به‌صورت زیر حاصل شده است:
در جدول زیر، بارهای عاملی گویه‌ها و تأیید یا رد آنها آمده است.
جدول 4: نتیجه تحلیل عاملی تأییدی مؤلفه‌های پژوهش
تأیید یا رد | بار عاملی | معرف | سؤالات | متغیرها |
تأیید | 0.468 | Q1 | افراد باید علایق شخصی را فدای مصلحت گروهی کنند | جمع‌گرایی |
رد | 0.294 | Q2 | افراد باید در شرایط دشوار همراه گروه بمانند | |
تأیید | 0.749 | Q3 | رفاه گروهی از موفقیت شخصی مهم‌تر است | |
تأیید | 0.401 | Q4 | وفاداری به گروه حتی به قیمت منافع فردی تمام شود می‌بایست حفظ گردد | |
تأیید | 0.843 | Q5 | موفقیت گروه از موفقیت فردی مهم‌تر است | |
تأیید | 0.61 | Q6 | قبل از انجام هر کاری باید جزئیات دقیق آن را بدانم | اجتناب از عدم اطمینان |
تأیید | 0.969 | Q7 | کارها باید از روی رویه و دستورالعمل‌های روشن انجام شود. | |
تأیید | 0.512 | Q8 | قوانین و مقررات مهم هستند، چون مشخص می‌کنند باید انتظار چه چیزی را داشته باشم | |
تأیید | 0.411 | Q9 | کار استاندارد شده همیشه به نتیجه می‌رسد | |
تأیید | 0.571 | Q10 | مدیریت پول در بلندمدت بسیار مهم است | رویکرد بلندمدت |
تأیید | 0.703 | Q11 | مداومت و سخت‌کوشی در موفقیت کارها نقش مهمی دارد. | |
تأیید | 0.688 | Q12 | برنامه‌ریزی بلندمدت در موفقیت کارها نقش مهمی دارد. | |
رد | 0.27 | Q13 | صرف‌نظرکردن از لذت‌های روزمره در دستیابی به موفقیت در آینده نقش مهمی دارد. | |
تأیید | 0.437 | Q14 | مدیران سطوح عالی باید بدون مشورت با افراد پایین‌دستی تصمیم‌گیری کنند. | فاصله قدرت |
تأیید | 0.612 | Q15 | مدیران سطوح عالی نباید مرتباً نظر افراد پایین‌دستی را در مورد تصمیماتشان جویا شوند | |
تأیید | 0.795 | Q16 | مدیران سطوح عالی نباید تعامل بیش از حد با افراد پایین‌دستی داشته باشند | |
تأیید | 0.365 | Q17 | افراد پایین‌دستی نباید مخالفتی در برابر تصمیمات مدیران عالی از خود نشان دهند. | |
تأیید | 0.605 | Q18 | مدیران سطوح عالی نباید اختیارات بیش از حد به افراد پایین‌دستی تفویض نمایند. | |
تأیید | 0.821 | Q19 | داشتن کارراهه شغلی موفق برای مردان اهمیت بیشتری نسبت به زنان دارد. | مردسالاری |
تأیید | 0.727 | Q20 | مردان معمولاً برای حل مشکلات از تعقل و زنان از شهود استفاده می‌کنند. | |
تأیید | 0.788 | Q21 | حل مشکلات عمدتاً نیاز به رویکردی سخت و مردانه دارد. | |
رد | 0.274 | Q22 | مردان امور محوله را بهتر و کارآمدتر از زنان به اتمام می‌رسانند. | |
تأیید | 0.784 | Q23 | من معمولاً به افراد اعتماد می‌کنم. | اعتماد |
رد | 0.259 | Q24 | من معمولاً روی افراد حساب می‌کنم. | |
رد | 0.276 | Q25 | من باور دارم که اکثر افراد انسان‌های خوبی هستند. | |
تأیید | 0.869 | Q26 | من باور دارم که اکثر افراد قابل‌اعتماد هستند. | |
تأیید | 0.869 | Q27 | من باور دارم که اکثر افراد قابل‌اتکا هستند. | |
تأیید | 0.613 | Q28 | بسترهای تجارت الکترونیک رقابتی و اثربخش هستند. | توانمندی |
تأیید | 0.774 | Q29 | بسترهای تجارت الکترونیک اطلاعاتی مفید به کاربران عرضه می‌کنند. | |
تأیید | 0.832 | Q30 | بسترهای تجارت الکترونیک کاملاً حرفه‌ای عمل می‌کنند. | |
تأیید | 0.481 | Q31 | بسترهای تجارت الکترونیک توسط افراد متخصص اداره و مدیریت می‌شوند. | |
تأیید | 0.86 | Q32 | بسترهای تجارت الکترونیک قابل‌اعتماد هستند. | انسجام |
تأیید | 0.879 | Q33 | بسترهای تجارت الکترونیک اطلاعات را صادقانه عرضه می‌کنند. | |
تأیید | 0.88 | Q34 | بسترهای تجارت الکترونیک به وعده‌های خود عمل می‌کنند. | |
رد | 0.258 | Q35 | من باور دارم که تعامل و خرید در فضای مجازی به نفع من است. | خیرخواهی |
تأیید | 0.335 | Q36 | در صورت بروز هر مشکلی در انجام سفارش به من کمک خواهد شد. | |
تأیید | 0.383 | Q37 | مدیران تجارت الکترونیک منافع مشتریان را در نظر می‌گیرند. |
جدول 5: ارزیابی نرمال بودن توزیع داده‌ها
متغیر | کمترین | بیشترین | چولیدگی | نسبت بحرانی | کشیدگی | نسبت بحرانی |
Q28 | 1.000 | 5.000 | -0.683 | -3.437 | -0.184 | -0.464 |
Q29 | 1.000 | 5.000 | -0.825 | -4.154 | 0.212 | 0.533 |
Q30 | 2.000 | 5.000 | -0.789 | -3.971 | 0.445 | 1.119 |
Q27 | 2.000 | 5.000 | -0.098 | -0.491 | -1.030 | -2.593 |
Q26 | 2.000 | 5.000 | -0.515 | -2.595 | -0.340 | -0.855 |
Q25 | 1.000 | 5.000 | -0.064 | -0.320 | -0.976 | -2.455 |
Q24 | 1.000 | 5.000 | -0.522 | -2.626 | -0.619 | -1.557 |
Q20 | 1.000 | 5.000 | -0.815 | -4.103 | -0.090 | -0.225 |
Q21 | 1.000 | 5.000 | -1.366 | -6.878 | 1.484 | 3.734 |
Q22 | 1.000 | 5.000 | -0.054 | -0.273 | -0.937 | -2.358 |
Q23 | 1.000 | 5.000 | -0.145 | -0.732 | -1.016 | -2.557 |
Q17 | 1.000 | 5.000 | -0.838 | -4.216 | 0.087 | 0.219 |
Q18 | 1.000 | 5.000 | -1.115 | -5.610 | 0.491 | 1.236 |
Q19 | 1.000 | 5.000 | -0.754 | -3.793 | 0.180 | 0.452 |
Q13 | 1.000 | 5.000 | -0.667 | -3.357 | 0.128 | 0.321 |
Q14 | 1.000 | 5.000 | -0.529 | -2.662 | -0.870 | -2.190 |
Q15 | 1.000 | 5.000 | -1.119 | -5.633 | 1.173 | 2.951 |
Q16 | 1.000 | 5.000 | -0.459 | -2.308 | -0.726 | -1.827 |
Q9 | 1.000 | 5.000 | -0.896 | -4.508 | 0.386 | 0.971 |
Q10 | 1.000 | 5.000 | -0.136 | -0.686 | -0.983 | -2.474 |
Q11 | 1.000 | 5.000 | -0.144 | -0.726 | -0.906 | -2.279 |
Q12 | 1.000 | 5.000 | 0.087 | 0.439 | -1.309 | -3.294 |
Q1 | 1.000 | 5.000 | -0.217 | -1.091 | -1.133 | -2.853 |
Q6 | 1.000 | 5.000 | -0.527 | -2.650 | -1.056 | -2.657 |
Q7 | 1.000 | 5.000 | 0.178 | 0.894 | -1.166 | -2.933 |
Q8 | 1.000 | 5.000 | -0.140 | -0.706 | -0.740 | -1.863 |
Q2 | 1.000 | 5.000 | -0.272 | -1.368 | -0.829 | -2.085 |
Q3 | 1.000 | 5.000 | -0.429 | -2.162 | -0.930 | -2.340 |
Q4 | 1.000 | 5.000 | -0.234 | -1.175 | -1.245 | -3.133 |
Q5 | 1.000 | 5.000 | -0.026 | -0.131 | -0.902 | -2.269 |
چند متغیره |
|
|
|
| 4.335 | 0.610 |
شاخص‌های برازش مدل نهایی پژوهش به شرح جدول زیر میباشد.
جدول 6: شاخص‌های برازش مدل
نوع شاخص | معادل فارسی | میزان استاندارد | برازش مدل | نتیجه |
CMIN/DF | نسبت کای اسکوئر | <5 | 1.366 | مطلوب |
NFI | شاخص برازش هنجار شده بنتلر - بونت | >0.90 | 0.948 | مطلوب |
RFI | شاخص برازش نسبی | >0.90 | 0.895 | نسبتاً مطلوب |
IFI | شاخص برازش افزایشی | >0.90 | 0.919 | مطلوب |
TLI | شاخص برازش توکر - لویس | >0.90 | 0.0985 | مطلوب |
CFI | شاخص برازش تطبیقی | >0.90 | 0.908 | مطلوب |
GFI | شاخص نیکویی برازش | >0.90 | 0.891 | نسبتاً مطلوب |
RMSEA | ریشه میانگین مربعات خطای برآورد | <0.8 | 0.072 | مطلوب |
در این جدول، نسبت کای اسکوئر به درجه آزادی مدل برابر 1.366 و مناسب است. شاخص‌های برازش تطبیقی نیز در کل مطلوب و مناسب هستند. شاخص RMSEA پایین‌تر از 8 درصد (0.072) و مناسب است؛ بنابراین در کل مدل از برازش خوب و مناسب برخوردار میباشد.
شکل1: مدل نهایی پژوهش با ضرایب استاندارد
جدول 7: ضرایب تأثیر، تعیین و سطح معناداری هر یک از فرضیه‌ها
|
|
| تخمین غیراستاندارد | خطای استاندارد | نسبت بحرانی | سطح معنی‌داری | ضریب استاندارد | ضریب تعیین |
اعتماد | <--- | جمع‌گرایی | 0.174 | 0.154 | 1.134 | 0.257 | 0.205 | 0.042 |
اعتماد | <--- | اجتناب از عدم اطمینان | -0.144 | 0.339 | -0.425 | 0.671 | -0.073 | 0.005 |
اعتماد | <--- | رویکرد بلندمدت | -0.117 | 0.432 | -0.271 | 0.787 | -0.063 | 0.004 |
اعتماد | <--- | فاصله قدرت | -0.423 | 0.205 | -2.067 | 0.039 | -0.417 | 0.174 |
اعتماد | <--- | مردسالاری | 0.622 | 0.214 | 2.901 | 0.004 | 0.573 | 0.328 |
انسجام | <--- | اعتماد | 0.419 | 0.101 | 4.134 | *** | 0.574 | 0.329 |
خیرخواهی | <--- | اعتماد | 0.671 | 0.116 | 5.807 | *** | 0.727 | 0.529 |
توانمندی | <--- | اعتماد | 0.39 | 0.102 | 3.829 | *** | 0.816 | 0.666 |
در ادامه بر اساس نتایج و یافته‌های مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری فرضیه‌های پژوهش آزمون می‌شوند.
جدول 8: آزمون دوربین واتسون و آزمون هم‌خطی
شماره فرضیه | مدل رگرسیون/ نام متغیر | آزمون دوربین - واتسون | آزمون هم خطی | |
تولرانس | تورم واریانس | |||
اول | جمع‌گرایی بر اعتماد به تجارت الکترونیک در SMEهای دانشبنیان | 1.870 | 0.866 | 1.194 |
دوم | اجتناب از عدم اطمینان بر اعتماد به تجارت الکترونیک در SMEهای دانشبنیان | 1.793 | 0.853 | 1.169 |
سوم | رویکرد بلندمدت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در SMEهای دانشبنیان | 2.211 | 0.802 | 1.251 |
چهارم | فاصله قدرت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در SMEهای دانشبنیان | 1.681 | 0.823 | 1.111 |
پنجم | مردسالاری بر اعتماد به تجارت الکترونیک در SMEهای دانشبنیان | 1.701 | 0.848 | 1.235 |
یکی از فرض‌هایی که در استفاده از معادلات ساختاری نسل اول مدنظر قرار می‌گیرد، استقلال خطاها از یکدیگر است. درصورتی‌که فرضیه استقلال خطاها رد شود، امکان استفاده از معادلات ساختاری نسل اول وجود ندارد برای این مهم از آزمون دوربین واتسون استفاده شد. چنانچه این آماره باتوجه‌به سطح اطمینان 95%، نزدیک به عدد 2 (در بازه 1.5 تا 2.5 قرار گیرد) خود همبستگی وجود ندارد. در جدول فوق آماره این آزمون برای تمامی فرضیه‌ها در این بازه قرار دارد پس می‌توان نتیجه‌گیری کرد که خطاها از یکدیگر مستقل می‌باشند. در آزمون هم خطی نیز میزان رابطه خطی بین متغیرهای مستقل مربوط به مدل، با شاخص تولرانس و تورم واریانس اندازه‌گیری می‌شود. نتایج حاصل از آزمون هم‌خطی متغیرهای مستقل برای فرضیه‌های پژوهش را نشان می‌دهد.
1-6- بررسی نرمال بودن توزیع خطاها:
جدول زیر نتایج حاصل از آزمون نرمال بودن خطا را برای فرضیه‌های تحقیق نشان می‌دهد.
جدول 9: جدول نرمال بودن خطاها
| مینیمم | ماکزیمم | میانگین | انحراف استاندارد | تعداد |
خطای استاندارد مدل 1 | 1.064- | 0.735 | 0.00000 | 0.430 | 248 |
خطای استاندارد مدل 2 | 0.817- | 0.582 | 0.00000 | 0.412 | 248 |
خطای استاندارد مدل 3 | 2.741- | 1.258 | 0.00000 | 0.612 | 248 |
خطای استاندارد مدل 4 | 1.408- | 1.638 | 0.00000 | 0.746 | 248 |
خطای استاندارد مدل 5 | 1.305- | 1.555 | 0.00000 | 0.687 | 248 |
باتوجه‌به جدول فوق، خطای استاندارد مدل‌های 1 تا 5 دارای توزیع نرمال با میانگین صفر و انحراف معیار نزدیک به یک میباشد؛ در نتیجه توزیع خطاها نرمال میباشد.
7-بحث و نتیجه‌گیری
این پژوهش با هدف بررسی اثر عوامل فرهنگی بر خلق اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکت های کوچک و متوسط دانشبنیان صورت گرفته است. این پژوهش از نظر روش کمی، و بر حسب هدف کاربردی میباشد. در این پژوهش شرکت های شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارک علم و فناوری شهر تهران مورد مطالعه و بررسی واقع گردیدند. در این پژوهش از ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد. داده‌های به‌دست‌آمده از پرسشنامه تحقیق حاضر، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. در بخش آمار توصیفی با کمک جداول توزیع فراوانی و نمودارهای آماری، ویژگی‌های دموگرافیک پاسخ‌دهندگان بررسی شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که 37 درصد پاسخ‌دهندگان به پرسشنامه زن بوده‌اند و 63 درصد مرد بوده‌اند. همچنین در تجزیه‌وتحلیل سطح تحصیلات پاسخ‌دهندگان نتایج حاصل از پرسشنامه حاکی از آن است که حدود 36% پاسخ‌دهندگان دارای مدرک لیسانس، 48% دارای مدرک فوق‌لیسانس، 12% دارای مدرک فوق‌دیپلم و کمترین تعداد را دکتری و بالاتر با 4% فراوانی تشکیل داده‌اند که نتایج نشان‌دهنده سطح سواد بالای پاسخگویان میباشد. در این پژوهش 32 درصد پاسخگویان دارای 20-30 سال سن، 53 درصد بین 31-40 سال سن، حدود 12 درصد بین 41-50 سال سن و حدود 3 درصد بالای 50 سال سن داشتند و این نشانگر آن است که بیشتر پاسخگویان در سان میان‌سال و پختگی قرار دارند.
در بخش آمار استنباطی مجموعاً 8 فرضیه با استفاده از آزمون معادلات ساختاری و به‌کارگیری نرم‌افزار Amos 25 مورد تجزیه‌وتحلیل و ارزیابی قرار گرفت که در جدول زیر به‌صورت خلاصه آورده شده است:
جدول 10: فرضیه‌ها و نتایج آزمون فرضیه
فرضیه | شرح فرضیه | نوع آزمون | نتیجه فرضیه |
اول | جمع‌گرایی بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. | معادلات ساختاری | رد |
دوم | اجتناب از عدم اطمینان بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. | معادلات ساختاری | رد |
سوم | رویکرد بلندمدت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. | معادلات ساختاری | رد |
چهارم | فاصله قدرت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. | معادلات ساختاری | تأیید |
پنجم | مردسالاری بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. | معادلات ساختاری | تأیید |
ششم | اعتماد به تجارت الکترونیک بر توانمندی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. | معادلات ساختاری | تأیید |
هفتم | اعتماد به تجارت الکترونیک بر انسجام در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. | معادلات ساختاری | تأیید |
هشتم | اعتماد به تجارت الکترونیک بر خیرخواهی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. | معادلات ساختاری | تأیید |
فرضیه اول پژوهش عبارت بود از اینکه جمع‌گرایی بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. نتایج حاصل از آزمون حاکی از رد فرضیه مذکور میباشد؛ یعنی جمع‌گرایی بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معناداری ندارد. نتایج این فرضیه تأییدکننده نتیجه تحقیق زارعی متین و همکاران (1388) میباشد و با نتایج تحقیق عمر و همکاران (2022)، هالیکینن و لوکانن (2018)، سلیمانی (2022)، لاهمن (2018) و کاپسی 20و همکاران (2013) غیر همسو میباشد. همسو بودن نتایج این پژوهش با نتایج تحقیق محققان ایرانی و غیر همسو بودن با نتایج تحقیق محققان غیرایرانی مبین تأثیر اختلاف فرهنگی بارز بین ملیت‌های مختلف میباشد. بر اساس تحقیقات انجام شده توسط هافستد (1982) ایرانیان فردگرا بوده و از جمع‌گرایی و کار گروهی در سازمان‌ها گریزان می‌باشند؛ بنابراین وقتی نگرش مثبتی نسبت به جمع‌گرایی ندارند نمی‌توان انتظار داشت جمع‌گرا بودنشان بر اعتماد تأثیرگذار باشد.
فرضیه دوم پژوهش عبارت بود از اینکه اجتناب از عدم اطمینان بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد که به‌منظور سنجش این فرضیه از معادلات ساختاری استفاده شد و نتایج حاصل از این آزمون حاکی از رد فرضیه مذکور دارد؛ یعنی اجتناب از عدم اطمینان بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار ندارد. نتایج این فرضیه با نتیجه تحقیق زارعی متین (1388) غیر همسو میباشد و با نتایج تحقیق، فولادی کیا و همکاران (1400)، هالیکینن و لوکانن (2018) و کاپسی و همکاران (2013) همسو میباشد. فعالیت در دنیای مجازی مستلزم ریسک‌پذیری و اعتماد است. شرکت‌ها و افراد ریسک‌گریز و محافظه‌کار قادر به ادامه فعالیت در این شبکه‌ها نمی‌باشند.
فرضیه سوم پژوهش عبارت بود از اینکه رویکرد بلندمدت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد که با استفاده از معادلات ساختاری نتایج نشان از رد این فرضیه داشت. یعنی رویکردبلند مدت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار ندارد. نتایج این فرضیه با نتایج تحقیق فولادی کیا و همکاران (1400)، لاهمن (2018)، چیو و همکاران (2019) همسو و با نتایج تحقیق هالیکینن و لوکانن (2018) غیر همسو میباشد. شرایط خاص و بی‌ثباتی اقتصادی کشور باعث شده به‌ناچار هرگونه برنامه‌ریزی و رویکرد بلندمدتی بدون توجه به اعتماد و با ریسک بالا انجام شود. شاید اگر این تحقیق در زمان آینده و یا گذشته کشور که ثبات اقتصادی حاکم باشد صورت پذیرد نتیجه دیگری بدست آید.
فرضیه چهارم پژوهش عبارت بود از اینکه فاصله قدرت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. به‌منظور سنجش این فرضیه نیز از معادلات ساختاری استفاده شده است که نتایج حاصل از این آزمون نشان از تأیید فرضیه مذکور دارد. یعنی با احتمال 99% می‌توان گفت: فاصله قدرت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. علامت ضریب تأثیر فاصله قدرت با اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان منفی میباشد؛ بنابراین هرچقدر فاصله قدرت بیشتر شود اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان کاهش خواهد یافت. ضریب تعیین فاصله قدرت بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان 0.174 میباشد و این بدان معناست که فاصله قدرت 17.5 درصد از اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان را تبیین و پیش‌بینی می‌کند. نتیجه این فرضیه با نتایج پژوهش زارعی متین و همکاران (1388)، مازلا و همکاران (2016)، هالیکینن و لوکانن (2018)، کاپسی و همکاران (2013)، و جون گودل (2017) همسو میباشد.
فرضیه پنجم پژوهش عبارت است از اینکه مردسالاری بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد که نتایج حاکی از تأیید فرضیه مذکور دارد. یعنی با احتمال 99% می‌توان گفت: مردسالاری بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد؛ بنابراین هرچقدر مردسالاری بیشتر شود اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان کاهش خواهد یافت. ضریب تعیین مردسالاری بر اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان 0.328 میباشد و این بدان معناست که مردسالاری 32.8 درصد از اعتماد به تجارت الکترونیک در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان را تبیین و پیش‌بینی می‌کند. نتیجه این فرضیه با نتایج پژوهش زارعی متین و همکاران (1388)، هالیکینن و لوکانن (2018)، کاپسی و همکاران (2013)، و جون گودل (2017)،همسو میباشد.
فرضیه ششم پژوهش عبارت بود از این که اعتماد به تجارت الکترونیک بر توانمندی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. نتایج نشانگر تأیید این فرضیه میباشد. یعنی با احتمال 99% می‌توان گفت که اعتماد به تجارت الکترونیک بر توانمندی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد و این بدان معناست که هرچقدر اعتماد به تجارت الکترونیک افزایش یابد توانمندی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان نیز افزایش خواهد یافت. ضریب تعیین اعتماد به تجارت الکترونیک بر توانمندی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان 0.666 میباشد و این بدان معناست که اعتماد به تجارت الکترونیک 66.6 درصد از توانمندی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان را تبیین و پیش‌بینی می‌کند. نتیجه این فرضیه با نتایج پژوهش هالیکینن و لوکانن (2018) همسو میباشد.
فرضیه هفتم پژوهش عبارت بود از اینکه اعتماد به تجارت الکترونیک بر انسجام در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد که نتایج حاصل، حاکی از تأیید این فرضیه دارد. یعنی با احتمال 99% می‌توان گفت که اعتماد به تجارت الکترونیک بر انسجام در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد و این بدان معناست که هرچقدر اعتماد به تجارت الکترونیک افزایش یابد انسجام در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان نیز افزایش خواهد یافت. ضریب تعیین اعتماد به تجارت الکترونیک بر انسجام این شرکتهای دانشبنیان 0.329 میباشد و این بدان معناست که اعتماد به تجارت الکترونیک 32.9 درصد از انسجام در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان را تبیین و پیش‌بینی می‌کند. نتیجه این فرضیه با نتایج پژوهش هالیکینن و لوکانن (2018)، مجدم و همکاران (1398)همسو میباشد.
فرضیه هشتم عبارت بود از اینکه اعتماد به تجارت الکترونیک بر خیرخواهی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد. به‌منظور سنجش این فرضیه نیز از معادلات ساختاری استفاده شده است که نتایج حاصل از این آزمون حاکی از تأیید فرضیه مذکور دارد. یعنی با احتمال 99% می‌توان گفت که اعتماد به تجارت الکترونیک بر خیرخواهی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان اثر معنادار دارد و این بدان معناست که هرچقدر اعتماد به تجارت الکترونیک افزایش یابد خیرخواهی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان نیز افزایش خواهد یافت. ضریب تعیین اعتماد به تجارت الکترونیک بر خیرخواهی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان 0.529 میباشد و این بدان معناست که اعتماد به تجارت الکترونیک 52.9 درصد از خیرخواهی در شرکتهای کوچک و متوسط دانشبنیان را تبیین و پیش‌بینی می‌کند. نتیجه این فرضیه با نتایج پژوهش هالیکینن و لوکانن (2018) همسو میباشد.
بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می‌گردد که:
ü مدیران حد تعادل را در تعامل با افراد پایین‌دستی در جهت افزایش اعتماد ره تجارت الکترونیک رعایت کنند.
ü بهتر است مدیران به‌صورت متعادل‌تری در مورد تصمیمات خود با افراد پایین‌دستی مشورت داشته باشند.
ü بهتر است به‌منظور جلب بیشتر اعتماد اداره جلسات بیشتر بر عهده مردان قرار گیرد و نیز باتوجه‌به اینکه مردان معمولاً برای حل مشکلات از تعقل و زنان از شهود استفاده می‌کنند؛ برای حل مشکلات بهتر است هم از زنان و هم از مردان بهره جست.
ü به مدیران توصیه می‌گردد به با کاهش فاصله قدرت و با ایجاد جو مردسالارانه در شرکتهای دانشبنیان موجب افزایش اعتماد به تجارت الکترونیک گردند.
8- محدودیت‌های پژوهش
مهم‌ترین محدودیت این پژوهش ابزار جمع‌آوری داده‌ها (پرسشنامه) میباشد که باتوجه‌به شرایط پاندمی کرونا با محدودیت‌ها و مشکلات فراوانی همراه بود. همچنین از دیگر محدودیت‌ها، عدم به‌کارگیری روش‌های کیفی از جمله سنجش نظریات با استفاده از مصاحبه‌های عمیق میباشد تا نتایج دقیق‌تری برای پژوهش حاصل گردد. از دیگر محدودیت‌های این پژوهش پیشینه ذهنی نامناسب کارکنان در زمینه ارزیابی و نظرسنجی میباشد.
9- منابع
آقابابایی، انسیه؛ فریدچهر، الهام؛ غریب نواز، نادر. (1394). بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد، نگرش و ارزش دریافت شده مشتریان در بانکداری الکترونیک (مطالعه موردی: بانک پاسارگاد). سومین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های کاربردی در مدیریت و حسابداری. تهران. https://civilica.com/doc/465840.
بخشی، مریم؛ سمیع زاده، رضا. (1396). مدلی برای پذیرش بانکداری الکترونیکی با درنظرگرفتن عامل اعتماد مشتریان. مطالعات مدیریت کسب‌وکار هوشمند، 5(19)، 53-74..doi: 10.22054/ims.2017.7054
پسندی پور، ندا؛ پاک طینت، اقبال؛ خوارزمی، مهدیه؛ رضوی کارآموز، طاهره. (1396). بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر اعتمادسازی بین کارکنان دستگاه‌های اجرایی شهر سیرجان. مجله علمی "مدیریت فرهنگ سازمانی، 15(2)، 309-329.. doi: 10. 2059/jomc.2017.62532
رحیم نیا، فریبرز؛ امینی، مرجان؛ نبی زاده، طاهره. (1390). ارائه چارچوبی برای فرآیند ایجاد اعتماد الکترونیک و توسعه تجارت الکترونیک. ششمین همایش ملی تجارت و اقتصاد الکترونیکی، تهران.
زارعی متین، حسن؛ طهماسبی، رضا؛ موسوی، سید محمد مهدی. (1388). نقش مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی در اعتمادسازی: بررسی روابط بین ابعاد فرهنگی گلوب (GLOBE)و اعتماد. فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران، 15(4)، 145-178.
عسگرنژاد نوری، باقر؛ صائب نیا، سمیه؛ محمدی سلطان آباد، رقیه. (1398). عوامل تعیین‌کننده و پیامدهای کلیدی توانایی‌های بازاریابی اینترنتی در صنعت بانکداری. تحقیقات بازاریابی نوین. 9(3)، 19-42.doi: 10.22108/nmrj.2019.115919.1649
غلامی، سید رحمت؛ بختیاری شهری، احمد. (1395). بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد مشتری در تجارت الکترونیک مدل مصرف‌کننده به مصرف‌کننده. نخستین کنفرانس بین المللی پارادایم های نوین مدیریت هوشمندی تجاری و سازمانی، تهران.
فولادی کیا، احسان؛ تقی پور، فائزه؛ نقش، امیررضا. (1400). ارائه مدلی رسانه‌ای مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی به‌منظور افزایش اعتماد به تجارت الکترونیک. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 7(4)، 251-275.doi: 10.22091/stim.2021.6425.1507
کاظمی، علی؛ نقشینه، نادر؛ التماسی، مهشید. (1400). اولویت‌بندی معیارهای چارچوب تجمیعی مدیریت داده‌های اقتصادی در کسبوکارهای دانشبنیان مبتنی بر چارچوب‌های مدیریت داده. نشریه علمی مدیریت اطلاعات، 7(1)،201-220.doi: 10.22034/aimj.2021.138868
کرمی، محسن؛ رستگار، عباسعلی؛ آذر، عادل؛ فیض، داوود؛ اسفیدانی، محمدرحیم. (1398). ارائه مدل شناسایی مشکلات ورود به بازارهای آنلاین کسب‌وکار با کسب‌وکار. چشم انداز مدیریت بازرگانی، 18(38)، 87-108. 10. 9252/JBMP.18.38.87.
مجدم، کوثر؛ نداف، مهدی؛ محمدی، سارا. (1398). واکاوی عوامل مؤثر بر رفتار استفاده مصرف‌کننده از فناوری خرید اینترنتی بر اساس نظریة یکپارچة پذیرش و استفاده از تکنولوژی2 (UTAUT2)؛ مطالعة موردی: مشتریان فروشگاه دیجی‌کالا در استان خوزستان. تحقیقات بازاریابی نوین، 9(4)، 115-136. doi: 10.22108/nmrj.2020.118038.1800.
محمدشفیعی، مجید؛ سیفی، محسن؛ یزدی، اعظم. (1399). پیشایندها و پسایندهای استقرار مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک در کسبوکارهای کوچک و متوسط. تحقیقات بازاریابی نوین، 10(1)، 129-146. doi: 10. 2108/nmrj.2020.119912.1933
منطقی، منوچهر؛ نقی زاده، محمد؛ صفردوست، عطیه؛ باقرصاد؛ محسن. (1395). واکاوی رابطه فرهنگ ملی و اثربخش انتقال فناوری: تبیین نقش فرهنگ سازمانی. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 21(1)، 202-221.
نژاد شکوهی، فاطمه؛ دعایی، حبیب الله. (1393). تأثیر ابعاد فرهنگ‌هافستد بر اعتماد مشتری در خرید آنلاین با میانجی گری ادراک مشتری از شرکت. مدیریت فرهنگ سازمانی، 12(1)، 105-123.
نوری شمس آبادی، محمود. (1396). مؤلفه‌های مطلوب فرهنگ سازمانی بانکی (مطالعه موردی: مؤسسه اعتباری ثامن). کنفرانس ملی فرهنگ سازمانی، تهران. https://civilica.com/doc/668346.
وفاخواه، شادی؛ یاراحمدی، مرتضی؛ تمجید یامچلو، علیرضا. (1397). بررسی تأثیر گونه‌های سازمانی بر فرآیندهای مدیریت منابع انسانی پروژه. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 10(2)، 49-72.
Capece, Guendalina., Calabrese, Armando., Di Pillo, Francesca., Costa, Roberta & Crisciotti, Valeria. (2013). The Impact Of National Culture On E‐Commerce Acceptance: The Italian Case. Knowledge And Process Management. 20. 102-112. 10.1002/Kpm.1413.
Chang, Man., Cheung, Waiman & Tang, Mincong. (2013). Building Trust Online: Interactions Among Trust Building Mechanisms. Information & Management. 50. 439–445. 10.1016/J.Im.2013.06.003.
Chiu, Candy., Chiu, Jason & Mansumitrchai, Somkiat. (2019). Stages In The Development Of Consumers’ Online Trust As Mediating Variable In Online Banking System: A Proposed Model. International Journal Of Electronic Finance. 9. 170. 10.1504/IJEF.2019.099003.
Ghanadiof, Omidreza & Esmaeilpour Charandabi, Sina. (2022). Journal Of Business And Management Studies Evaluation Of Online Markets Considering Trust And Resilience: A Framework For Predicting Customer Behavior In E-Commerce. 10.32996/Jbms.
Goodell, John. (2017). Trust And Governance: The Conditioning Role Of National Culture. Finance Research Letters. 23, 80-86. 10.1016/J.Frl.2017.02.008.
Guo, Yue., Bao, Yongchuan., Barnes, Stuart & Le, Khuong. (2017). To Sell Or Not To Sell: Exploring Seller’s Trust And Risk Of Chargeback Fraud In Cross-Border Electronic Commerce. Information Systems Journal. 28. 10.1111/Isj.12144.
Hallikainen, Heli., Laukkanen, Tommi. (2018) National Culture And Consumer Trust In E-Commerce. International Journal Of Information Management 38 (2018) 97–106.
Haq, Mamiza., Hu, Daniel., Faff, Robert & Pathan, Shams. (2017). New Evidence On National Culture And Bank Capital Structure. Pacific-Basin Finance Journal. 50. 10.1016/J.Pacfin.2017.09.005.
Joy, S., Kolb, D. (2009). Are There Cultural Differences In Learningstyle?, International Journal Of Intercultural Relations, 33, 69–85.
Kim, Yeolib & Peterson, Robert. (2017). A Meta-Analysis Of Online Trust Relationships In E-Commerce. Journal Of Interactive Marketing. 38. 10.1016/J.Intmar.2017.01.001.
Luhmann. N.(2018). Trust And Power. New Yorkwiley.
Mazzella. F., Sundararajan, A., & d’Espous VB., Möhlmann, M. (2016). How Digital Trust Powers The Sharing Economy. IESE Bus Rev, 26(5), 24-31.
Montazemi, A.R., Qahri-Saremi, H. (2015), Factors Affecting Adoption Of Online Banking: A Meta-Analytic Structural Equation Modeling Study, Information & Management, Vol. 52(2), 210–226.
Oliveira, Tiago., Alhinho, Matilde., Rita, Paulo & Dhillon, Gurpreet. (2017). Modelling And Testing Consumer Trust Dimensions In E-Commerce. Computers In Human Behavior. 71. 10.1016/J.Chb.2017.01.050.
Omar, Abdulfattah., Altohami, Waheed., Ethelb, Hamza & Hamidi, Bahramuddin. (2022). Localization Quality Assessment For More Reliable E-Commerce Applications In Arabic. Education Research International. 2022. 1-14. 10.1155/2022/6942735.
Shareef, Mahmud., Dwivedi, Yogesh., Kumar, Vinod., Davies, Gareth., Rana, Nripendra & Baabdullah, Abdullah. (2018). Purchase Intention In An Electronic Commerce Environment: A Trade-Off Between Controlling Measures And Operational Performance. Information Technology & People. 32. 10.1108/ITP-05-2018-0241.
Siao, C. H. & Yang, C. (2011). The Intellectual Development Of The Technology Acceptance Model:A Co-Citation Analysis, International Journal Of Information Management ,Vol. 31, 128–136.
Soleimani, Marzieh. (2022). Buyers' Trust And Mistrust In E-Commerce Platforms: A Synthesizing Literature Review. Information Systems And E-Business Management, Springer, Vol. 20(1), 57-78.
Sun. H., Zhang.P.(2019). The Most Important Obstacles In The Development Of E-Commerce In B2B Markets. Journal Of Business Research, Vol. 32, 78-104.
Tiwari, S. K., Sen, S., & Shaik, R. (2016). Internationalization: A Study Of Small Firms From Emerging Markets. The Journal Of Developing Areas, Vol. 50, No. 6, 355-364.
investigate the effect of cultural factors on building trust in e-commerce in knowledge-based SMEs
Abstract
The purpose of this study is to investigate the effect of cultural factors on creating trust in e-commerce in small and medium knowledge-based companies located in Tehran Science and Technology Park. This research is applied in terms of purpose in terms of descriptive-survey method. The statistical population of this study is all managers and employees of knowledge-based companies located in Tehran Science and Technology Park. The statistical population of this study includes about 700 people. In this study, 248 employees and managers participated in this study using non-randomly available methods as a statistical sample. In this study, Structural Equation Modeling was used to analyze and test the hypotheses. The results showed that collectivism, avoidance of uncertainty and long-term approach do not have a significant effect on trust in business in small and medium-sized knowledge-based companies. The power gap has a negative effect on e-commerce trust in small and medium-sized knowledge-based companies, and masculinity has a positive effect on e-commerce trust in these companies. It was also found that trust in e-commerce has a positive effect on empowerment, cohesion and benevolence in small and medium-sized knowledge-based companies. Therefore, in order to achieve e-trust, it is recommended that the top level managers of these institutions make decisions in consultation with downstream people and regularly seek the opinion of downstream people in their decisions and have constructive interactions with them.
Keywords:
Trust In E-Commerce, Cultural Factors, Knowledge-Based Companies, Structural equations, Small And Medium Enterprises
[1] Omar
[2] Montazemi & Saremi
[3] Soleimani
[4] siao, C. H. & Yang, C.
[5] Luhmann
[6] Mazzella
[7] Chiu
[8] Hallikainen & Laukkanen
[9] Shareef
[10] Chang
[11] Tiwari
[12] Guo
[13] Joy & Kolb
[14] Ghanadiof & Charandabi
[15] Sun & Zhang
[16] Haq
[17] Oliveira
[18] Kim & Peterson
[19] John Goodell
[20] Capece
