الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس ,چگونه به قطب خبری تبدیل شویم
محورهای موضوعی : مدیریت رسانه
مرتضی قمری وفا
1
(دکترای مدیریت رسانه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان)
طاهر روشندل اربطانی
2
(دکترای مدیریت رسانه، دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران)
کلید واژه: خبر, نقش خبری, قطب خبری, سیاستگذاری رسانه ای, الگوی مدیریت خبر خبرگزاری,
چکیده مقاله :
هدف اصلی این مقاله که استخراج شده از پژوهش نویسندگان در تابستان 1393 است. دستیابی به الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس است که با بهره گیری از نظرات مدیران، دبیران و حوزه سردبیری خبرگزاری فارس، دیگر خبرگزاری ها و چند تن از کارشناسان ارشد ارتباطات و مدیریت رسانه با روش تحقیق کیفی(گروه کانون و تحلیل محتوا) انجام شده است. این پژوهش از نظر مدیران و کارشناسان به سه پرسش پاسخ گفته است؛ ضعف ها و آسیب های چرخه مدیریت خبر خبرگزاری فارس کدام است؟ چه متغیرهایی بر مدیریت خبر اثر مطلوب می‌گذراند؟ و الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس چگونه باید باشد؟ بر اساس نتایج این پژوهش، اگر در فرایند مدیریت خبر به هفت متغیر کلان یعنی کارکرد اصلی خبر رسانی، نیازهای مردم، امکانات و محدودیت ها، نقش های مدیریتی، مطلوبیت، سرعت در انتشار و بازخورد و نظارت توجه داشته باشیم، می توانیم به الگوی مطلوب دست یابیم. در الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس، سه گام و 10مرحله با ابعاد و پیچیدگی های خود تشریح شده است که با اجرای همه تدابیر آن، می توانیم اعتبار رسانه، اعتماد مخاطب، قطب خبری بودن و موفقیت در میدان های رقابتی را برای خبرگزاری فارس به ارمغان آوریم.خبرگزاری‌ها و رادیو و تلویزیون نیز از این خصیصه به دور نبوده و خبر در صدر برنامههای آنها قرار دارد و به خصوص در بین خبرگزاری‌های دنیا به میدان رقابت این رسانهها در زمینه اطلاع‌رسانی رویدادها تبدیل شده است. با توسعه خبرگزاری‌ها در کشور نقش اطلاع‌رسانی این رسانه مادر از اهمیت
senior communications experts and media management using qualitative research (focus groups and content analysis) is done. This research managers and experts responded to three questions, weakness and damage Lifecycle Management Fars news agency Which is? What variables spent on management's desired effect? Fars news management and the optimal pattern should be? The results of this study, if in the process of management's seven macro variables, the main function of news, people's needs, possibilities and limitations, role management, utility, quick to publish and feedback monitoring to note that we can pattern achieve favorable. The Optimal Model Management News Fars News Agency, "three steps and 10 steps" with the size and complexity of your followed by the implementation of all measures, we can "media credibility, trust the audience, poles news and success in the competitive" to bring Fars News Agency.With the development of the country's news media to inform the mother is of great importance. On the one hand increase the selectivity audience that the consequences of a new wave of the communications revolution is considered,.People active in the system, a variety of media and interpersonal communication channels are used to meet your needs. One of the reasons for their use of multiple sources of media audience needs, requiring Get latest news and events.
_||_
الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس
چگونه به قطب خبری تبدیل شویم
چکیده:
هدف اصلی این مقاله –که استخراج شده از پژوهش نویسندگان در تابستان 1393 است- دستیابی به «الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس» است که با بهره گیری از نظرات مدیران، دبیران و حوزه سردبیری خبرگزاری فارس، دیگر خبرگزاری ها و چند تن از کارشناسان ارشد ارتباطات و مدیریت رسانه با روش تحقیق کیفی(گروه کانون و تحلیل محتوا) انجام شده است. این پژوهش از نظر مدیران و کارشناسان به سه پرسش پاسخ گفته است؛ ضعف ها و آسیب های چرخه مدیریت خبر خبرگزاری فارس کدام است؟ چه متغیرهایی بر مدیریت خبر اثر مطلوب می‌گذراند؟ و الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس چگونه باید باشد؟ بر اساس نتایج این پژوهش، اگر در فرایند مدیریت خبر به هفت متغیر کلان یعنی کارکرد اصلی خبر رسانی، نیازهای مردم، امکانات و محدودیت ها، نقش های مدیریتی، مطلوبیت، سرعت در انتشار و بازخورد و نظارت توجه داشته باشیم، می توانیم به الگوی مطلوب دست یابیم. در الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس، «سه گام و 10مرحله» با ابعاد و پیچیدگی های خود تشریح شده است که با اجرای همه تدابیر آن، می توانیم «اعتبار رسانه، اعتماد مخاطب، قطب خبری بودن و موفقیت در میدان های رقابتی» را برای خبرگزاری فارس به ارمغان آوریم.
کلید واژه ها: خبر، نقش خبری، قطب خبری، سیاستگذاری رسانه ای، الگوی مدیریت خبر خبرگزاری فارس
مقدمه
با عنایت به اثرگذاری وسیع عملکرد خبرگزاری ها در سرنوشت جوامع و بخصوص نقش اطلاع رسانی آنها، به نظر می رسد بهره مندی از یک الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری های کشور بخصوص خبرگزاری فارس حائز اهمیت به شمار می آید. مساله اصلی تحقیق آن است که الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس، با توجه به پیچیدگی های موجود در این حوزه از چگونه ساختاری باید برخوردار باشد.
رسانه‌های جمعی با انتشار «خبر» تولد می‌یابند. خبرگزاری‌ها و رادیو و تلویزیون نیز از این خصیصه به دور نبوده و «خبر» در صدر برنامههای آنها قرار دارد و به خصوص در بین خبرگزاری‌های دنیا به میدان رقابت این رسانهها در زمینه اطلاع‌رسانی رویدادها تبدیل شده است. با توسعه خبرگزاری‌ها در کشور نقش اطلاع‌رسانی این رسانه مادر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. از سویی افزایش گزینشگری مخاطبان که از پیامدهای موج جدید تحولات ارتباطی به شمار می‌آید، بسیاری از عناصر نظام رسانه‌ای را که پیش‌تر با رهیافت نظریه گلوله جادویی یا تزریقی پیام، طراحی شده بودند، دچار دگرگونی ساخته است.
نهادینه شدن رسانهها سبب تمرکز بیشتر پژوهش‌ها در خصوص رفتار مخاطبان در برابر رسانهها شده است و نتیجه این مطالعات، طرح دو مرحله‌ای ارتباط جمعی بود که در آن منفعل بودن مخاطبان نفی شد. افراد در این سیستم به صورت فعال، انواع کانال‌های ارتباطی رسانه‌ای و میان فردی را برای رفع نیازهای خود به کار می‌گیرند. یکی از نیازهای مخاطبان رسانهها که دلیلی بر استفاده آنها از منابع متعدد است، نیاز خبری و مطلع شدن از رویدادهای مختلف است. بنابراین، موفقیت رسانهها در انجام وظایف، منوط به محتوا، کیفیت پیام و تجانس آن با وسیله ارسال پیام و محیط (مکان، زمان و پیام‌گیران) است. باید اذعان کرد کارکرد خبری خبرگزاری‌ها باید طبق اصولی، پی‌ریزی و مدیریت شود تا با اطلاع‌رسانی به موقع و پاسخگویی به انتظارات مخاطبان، از بروز خطاهای مختلف در جریان ساختاربندی پیام، جلوگیری شود و رسانه به منبع اصلی تبیین واقعیت‌ها برای مردم بدل شود. (ری1 و کاتل2، 2007)
پژوهشگر به دنبال آن است تا با بهره‌گیری از دیدگاه صاحبان تجربه و مدیران خبرگزاری فارس و کارشناسان حوزه ارتباطات، خبرگزاری ها و مدیریت رسانه به این موضوع بپردازد که مدیریت خبر در خبرگزاری فارس چگونه است و نیز چه الگوی مطلوبی در مدیریت خبر خبرگزاری فارس وضعیت برتری را فراهم می‌سازد تا به مدد آن در عرصه خبررسانی به جایگاهی مناسب دست یافت.
با توجه به ضعفهای موجود در عرصه مدیریت خبر در خبرگزاری های کشور که نمودهایی از آن در نوع پوشش اخبار، کندی اطلاع رسانی و سطح پایین کیفیت تولیدات خبری، به کرات دیده می شود، نشان از فقدان الگویی جامع و مطلوب در مدیریت خبر آنهاست.
محقق در پی آن است تا با بهره‌گیری از دیدگاه صاحبان تجربه و مدیران خبرگزاری فارس و کارشناسان و متخصصان و اساتید حوزه ارتباطات، خبرگزاری ها و مدیریت رسانه، به ارایه مدلی مطلوب، کاربردی و عملیاتی در مدیریت خبر دست یابد و بدین گونه مدیران خبرگزاری فارس در عرصه رقابت رسانه ای موفق باشند. پاسخگویی به سوال‌ها و نتایج به دست آمده در این پژوهش، در طراحی راهبردهای مدیریت خبر در خبرگزاری فارس و دیگر خبرگزاری‌های کشور موثر است.
سابقه تحقیقات و مطالعات
پژوهشهای متعددی در حوزه اخبار رسانهها انجام شده و هر یک از پژوهشگران به صورت موردی به موضوعات مرتبط با خبر از جلمه «اعتماد به خبر»، «اعتبار اخبار»، «مقایسه شیوه‌های ارایه اخبار» و... پرداخته‌اند. در داخل کشور پژوهش‌هایی کمی در موضوعات مرتبط با مدیریت خبر پیگیری شده، از جمله مقایسه شیوه‌های ارایه اخبار سیمای جمهوری اسلامی با شیوه‌های مطلوب ارایه خبر تلویزیونی که در سال ۱۳۷۹ به سفارش مرکز تحقیقات و سنجش برنامه‌ای صداوسیما توسط تژا میرفخرایی انجام شده است.
سوال اصلی پژوهش این بوده که آیا هر رسانه خبری از جمله تلویزیون، به شرط انتشار اخبار، الزاما دارای قدرت تاثیرگذاری بر مخاطب خواهد بود؟ نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می‌دهد، مدیریت خبر با رعایت ساختارهای حرفه‌ای در انتشار اخبار، دارای قدرت تاثیرگذاری بر مخاطب است و بر ذهنیت او تاثیر می‌گذارد. (میرفخرایی، 1379)
همچنین داود نعمتی انارکی در پژوهشی، الگوی مدیریت خبر تلویزیون را از دیدگاه کارشناسان استخراج کرده که در آن متغیرهای کلان اثرگذار بر الگوی مدیریت خبر تلویزیون تعیین شده است.(نعمتی، 1390) این تحقیق جامع، مبنا و مدل قابل اتکایی برای پژوهش حاضر بوده است.
در خارج از کشور نیز در این زمینه‌ها پژوهشهای گوناگون و متنوعی انجام پذیرفته است. بررسی‌های میشل چارنلی بر روی «صحت گزارشگری روزنامه‌ها» و گروه پژوهش دانشگاه ییل بر «اعتماد به منبع خبری» از این‌گونه بررسی‌هاست. سازمان نظرسنجی روپر نیز از موسساتی است که از سال ۱۹۵۹ نظرسنجی در مورد اعتبار رسانه و اعتماد مخاطب به رسانه را بررسی کرده است.(بلیغ،1380)
همچنین سی‌سیلی گازیونو و کریستین مک کراث در مقدمه گزارش پژوهشی که در سال ۱۹۸۵ میلادی در ایالات متحده آمریکا انجام شده، اشاره کرده‌اند که پژوهش درباره اعتبار منبع، دو پیشینه دارد: یکی بر روی «صحت گزارش روزنامه» و دیگری «قابل باور بودن منبع به عنوان جزیی از دربرگیری ارتباطات.» (همان)
نقش خبری رسانهها
در تعریف خبر این طور آمده است: خبر نقل جریان وقایع، اقدامات و عقاید در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی،هنری، علمی، فنی و وضع زندگی دسته‌جمعی است. (معتمدنژاد،1371)
گروه رسانه‌ای دانشگاه کلاسکو خبر را چنین تعریف می‌کند:«خبر یک پدیده طبیعی نیست بلکه محصول ایدئولوژی است و از یک دیدگاه کلی‌تر، خبر منعکس‌کننده و شکل دهنده ارزش های حاکم در یک گستره خاص تاریخی است.» (شکرخواه،1374)
کارکردگرایان، خبر را زمینه‌ساز مشارکت سیاسی فرد می‌دانند، اما دیدگاه انتقادی تعریف کارکردگرایان را رد می‌کند و ایراد اساسی را در نقطه ضعف آنها در اشاره نکردن به صاحبان قدرت و سوء استفاده آنها از خبر می‌داند. (شادسون3، 1995) اینها در تعریف نقش خبر در جامعه امروز، خبر را زمینه‌ساز مشارکت سیاسی فرد می‌دانند. زمینه مشارکت تنها از طریق بخش نظرها و نگرش‌های مختلف که در سطح جامعه وجود دارد، امکان‌پذیر است اما دیدگاه انتقادی، تعریف کارکردگرایان را رد می‌کند و ایراد اساسی را در دیدگاه کارکردگرایان، نقطه‌ضعف آنها در اشاره نکردن به صاحبان قدرت و سوءاستفاده آنان از خبر می‌داند. البته گرایش انتقادی، خلأ نظری در این ارتباط را پر کرده است.(مرداک4،1994،ص 63)
امروزه شرایطی در جهان به وجود آمده که از رهگذر جامعه اطلاعاتی و جهانی شدن، قدرت گزینشگری مخاطب افزایش یافته است. مخاطب در بطن بازاری از پیام‌های متنوع و متکثر قرار گرفته که از این رهگذر قدرت گزینشگری او را بیش از پیش افزایش داده است. (محسنیان راد،1382)
خط‌مشی گذاری رسانه‌ای
سیاستگذاری رسانه ای در هر جامعه‌ای وجود دارد؛ اگر چه ممکن است اغلب مخفی و پنهان باشد. حتی سانسور نیز نوعی سیاستگذاری رسانه است که معمولا از سوی دولت‌ها با هدف حفظ فضای حاکم بر جامعه صورت می‌گیرد. نخستین تعریف تخصصی سیاست‌های ارتباطی به سند 1972 یونسکو باز می‌گردد: سیاست‌های ارتباطی مجموعه‌ای از اصول و هنجارها می‌باشند که برای هدایت رفتار نظام‌های ارتباطی بنیان نهاده شده اند. این نوع نگاه، بنیادی و شامل طیف وسیعی از ابزار و اهداف است اما برانگیزاننده اقدامات عملی محدودی است. (معتمد نژاد،1383)
به علت افزایش روز افزون اهمیت اطلاعات و ارتباطات در جوامع فراصنعتی که امروزه تبدیل به جوامع اطلاعاتی شده‌اند و تغییرات سریع تکنولوژی رسانه، پارادایم جدید خط‌مشی گذاری رسانهها در حال ظهور و بروز است. خط‌مشی گذاری های رسانه‌ای آینده چه بازارمدار باشند و چه محصول نظام‌های مقررات گذاری ملی یا بین المللی، تحقیقات حاکی از آن است که سیاستگذاری‌ها در اصل مستلزم مجموعه‌ای از اصول و ارزش‌ها هستند که در سطح اجتماعی در موردشان توافق وجود داشته باشد. الگوی سیاستگذاری در حال پیدایش فارغ از عوامل هنجاری نیست اما طیف وسیع‌تری از ارزش‌ها را در بر می‌گیرد و دیگر منحصرا تحت تاثیر شالوده‌های هنجاری نظریه دموکراتیک نخواهد بود. ارزش‌هایی که به طیف هنجارهای مربوطه افزوده شده‌اند، عبارت‌اند از: صداقت و شفافیت، حق انتخاب، رقابت و نوآوری، محافظت از حریم خصوصی و رازداری و ارزش‌های قدیمی از جمله منافع عمومی نیز هنوز پابرجا هستند.(لیوینگ استون5 و لئا6، 2002)
همریک7(2004) معتقد است، سه حوزه اصلی چالش در خط‌مشی گذاری رسانهها در آینده عبارت از مالکیت معنوی، حریم خصوصی و آزادی بیان خواهد بود. تحولات قانون و مقررات در این حوزه آشکار می‌کند که فناوری‌های جدید چگونه باعث تجدید نظر در مورد خط‌مشی گذاری های رسانه‌ای می‌شوند.
فریدمن8 جزء محققانی قرار می‌گیرد که به عناصر ایدئولوژیک سیاست توجه بسیار دارند و خط‌مشی گذاری را بیشتر یک فرایند تاثیرپذیر از ایدئولوژی سیاسی می‌دانند تا یک فرایند اقتصادی یا تکنولوژیکی. لاسول9 معتقد است سیاستگذاری راهی است که وصول به اهداف ایدئولوژی سیاسی را هموار می‌کند. (وردی نژاد،1388)
ارتباطات به طور کلی، محدوده‌ای کمتر قابل خط‌مشی گذاری را تشکیل می‌دهد؛ به خصوص به خاطر گرایشات همگرایانه‌ای که بوجود آمده است، حفظ تفکیک سنتی بخش‌های مختلف رسانه به منظور خط‌مشی گذاری را دشوارتر می‌کند. محققان معتقدند از گستره خط‌مشی گذاری رسانه‌ای توسط دولت روز به روز کاسته می‌شود که دلیل اصلی آن کاسته شدن از مشروعیت و عملی بودن برنامههای خط‌مشی گذاری این چنینی است. (تامبر10، 2002)
مدیریت خبر در خبرگزاری‌ها
مدیریت خبر، اقداماتی است که به منظور تولید، پردازش و انتشار اخبار بر پایه اصول خبررسانی به انجام می‌رسد. مدیریت خبر رسانهها و به خصوص خبرگزاری‌ها که وظیفه سیاستگذاری، تولید و توزیع خبر را برعهده دارد و شامل مدیران خبر، خبرنگاران، گزاشگران، عکاسان و اعضای تحریریه می‌شود، تحت تأثیر قواعد و معیارهای درون سازمانی و برون سازمانی تولید خبر قرار دارد.
واقعیت آن است که اتفاقات زیادی در سطوح جهانی، منطقه‌ای، ملی و محلی روی می‌دهد که به دلیل محدودیت نیروی انسانی،کمی وقت و به طور کلی شرایط دم دسترسی به محل واقعه، بررسی و گزارش همه آنها توسط خبرگزاری‌ها وجود ندارد. بنابراین، آنچه در حوزه مدیریت خبر خبرگزاری روی می‌دهد، شامل اقدامات لازم به منظور گردآوری، پردازش و توزیع خبر درباره موضوعات یا رویدادهای مهم جامعه است. (سلطانی فر،1383)
سردبیران، دبیران، ویراستان و مدیران خبر، نقش‌های مدیریتی را در تحقق اهداف رسانه برعهده دارند. به عبارت دیگر مدیریت در حوزه خبر را می‌توان کار کردن اعضای تحریریه و گروه‌های خبری برای تحقق هدف‌های سازمانی دانست. این مدیریت باید پویا، سیال و انعطاف‌پذیر در برابر تغییرات سیاسی، اقتصادی و حتی تکنولوژیکی باشد.) درانگانیدیس11 ، 2006)
در مدیریت خبر خبرگزاری و تلویزیون باید در جستجوی ویژگی‌هایی بود که به آن شناسه‌ای متفاوت از مدیریت‌های دیگر می‌بخشد. این ویژگی‌ها دو بعد درون و برون سازمانی را در بر می‌گیرند و عبارتند از:
۱.حجم مخاطبان: بزرگترین موفقیت افزایش شمار مخاطبان است.
۲. واکنش سریع: خبرگزاری باید برای اطلاع‌یابی، اطلاع‌رسانی،توصیف و تفسیر رویداد به واکنش سریع مبادرت ورزد تا بتواند خود را با رخدادهای منتظره یا غیر منتظره تطبیق دهد.
۳. سلیقه‌های فردی مخاطبان: مخاطبان خبرگزاری‌ها سلیقه‌های فردی متفاوتی دارند. بنابراین،مدیریت خبر باید در چارچوبی خاص در کمیت و کیفیت خبر تغییر ایجاد کند تا بتواند مخاطب خود را حفظ نماید.
۴. شتاب‌فناوری: رشد سریع تحولات فنی در خبرگزاری و تلویزیون، مدیریت خبر را با مشکلاتی مواجه می‌سازد؛ زیرا ناچار است که حوزه مدیریتی خود را با این تحولات منطبق کند تا در محیط رقابتی بتواند به حیات خود ادامه دهد.
۵. تنوع مشاغل خبری: در سازمان خبرگزاری و تلویزیون، مشاغل خبری متنوعی وجود دارد و حرفه‌های مختلفی با کار خبر مرتبط‌اند؛ بنابراین، تنوع مشاغل خبری جذابیت‌های زیادی را در این حوزه فراهم می سازد. از سویی، مشاغل خبری جذابیت‌های زیادی را در این حوزه فراهم می سازد. مشاغل خبری ظرفیت بهره‌گیری از دانش، مهارت‌ها،توانایی‌ها و ویژگی‌های مشخصی را دارد که آن را جذاب ساخته است .(دمرس12، 1996)
۶. رقابت: شبکه‌های خبری از جمله خبرگزاری‌ها با عنصر رقابت پابرجا و زنده‌اند. بسیاری از الگوهای رایج مدریتی، استراتژی توانایی رقابت را به منزله قوی‌ترین عنصر در زیست و بقای رسانه خبری در نظر گرفته‌اند.
۷. سنجش و اندازه‌گیری کیفی: ارزیابی دیدگاه‌های مخاطبان، به ویژه در بلند مدت در کیفی‌سازی خبررسانی اثرگذار است.
۸. آمیختگی محتوا، کیفیت و کمیت: در اخبار خبرگزاری (مولتی مدیا) و تلویزیون رابطه مستمری بین کیفیت و محتوانگری در کنار کمیت مطرح است، اما به سبب ویژگی‌های پیام که درستی و صحت و بهنجار بودن آن کاملا قابل اندازه‌گیری نیست، کار رسانه در فرآیند تولید بسیار پیچیده خواهد بود. (سی شناید13 ۱۳۷۹)
شکل 1- ویژگی‌های مدیریت حوزه خبر (نعمتی، 1390)
مخاطب محوری
هر لحظه انبوه خبرها از سوی وسایل ارتباط جمعی به اطلاع مخاطبان می‌رسد اما آنچه تحت عنوان خبر از رسانهها دریافت می‌شوند، از صافی‌های مختلف می‌گذرد. تاکید بر این است که خبرها بی‌طرفانه گزینش و پردازش شوند.(پورنوروز، ۱۳۸۰) در یک سوی این مباحثات، شخصیت‌هایی نظیر بنجامین14 ، آیزنسبرگ15 و مک لوهان16 قرار گرفته‌اند که معتقد به دموکراتیزه بودن بالقوه این سیستم‌ها هستند و در سوی دیگر کسانی چون آدورنو17 ، هابرماس18 و جمسن19 هستند که در وضع تازه، خطراتی را برای آزادی به عنوان عنصر اساسی آن مشاهده می‌کنند.
این مباحثات، زمانی مطرح شده که مدل رسانه‌های غیرمکتوب یکه تاز میدان شده است. به ویژه آنکه با ادغام فناوری‌های ماهواره‌ای با رایانه، تلویزیون و تلفن، جانشین‌های تازه‌ای برای سیستم قبلی، که محدودیت‌های فنی جدی داشت به وجود می‌آید. (پاستر20، 1377، صص 13- 14) از این رو«مخاطب را در بطن بازاری از پیام‌های متنوع و متکثر قرار داده که از این رهگذر قدرت گزینشگری او را بیش از پیش افزایش داده است». (محسنیان راد، 1382، ص 12)
با آغاز فناوری‌های رسانه‌ای، قدرت روز افزون رسانهها را به گفته مرداک می‌توان مرهون دو تغییر به حساب آورد؛ اول انقلاب فناوری رسانه‌ای که سیستم‌های دیجیتال را پدید آورد و بخش‌های مختلف ارتباطات را با زبانی مشترک همگرا ساخت و دیگر ایجاد تغییر در اقتصاد سیاسی و سیاست رسانه‌ای بود که الگوی تمرکز در رسانهها را تقویت کرد. (مرداک،1994،ص 4)
مدیران خبر باید در فرآیند تبدیل شدن یک رویداد به خبر، از بروز جانبداری‌ها جلوگیری کنند، اما به هر میزان وظایف و ماموریت‌های خبرنگاران مشخص ومعین باشد و مدیریت خبر از اعمال سلیقه‌های فردی جلوگیری نماید، در این صورت عوامل تأثیرگذار بر خبر به حداقل می‌رسد.(تارو21، 1992 (
از سویی با توجه به فرآیند رشد و تنوع وسایل ارتباط جمعی، مدیریت خبر از جنبه روش‌ها و متدولوژی، آماج تهاجم انقلاب تکنولوژی قرار گرفته است، بنابراین شیوه‌های تولید و انتشار اخبار باید به گونه‌ای باشد که به هدایت افکار در جهت هدف بینجامد. (مکوئیل22 و ویندال23، 1989)
مراحل مدیریت خبر در خبرگزاری‌ها
در عصر کنونی رقابتی جدی در عرصه خبری وجود دارد و سازمان‌های رسانه‌ای در تلاشند از یک سو با توجه به خواسته‌ها و نیازهای مخاطبان و از سوی دیگر در نظر گفتن مصلحت‌ها و ضرورت‌ها در بازار خبر حضور یابند. رسانهها به دلیل نوع اطلاع‌رسانی و تعدد و تنوع پیام‌ها در میدان رقابت، با واکنش‌های مخاطبان در وضعیت‌های مختلف مواجه می‌شوند. (بنیس24، 2004)
مراحل مدیریت خبر در خبرگزاری چند رسانه‌ای و تلویزیون را چنین برشمرده‌اند:
۱.مرحله تولید خبر: در این مرحله کار جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های رویدادها و وقایع انجام می‌شود.
۲. مرحله انتشار خبر: اخبار دریافتی از خبرنگاران گروه‌ها توسط دبیران و سردبیران ادیت لفظی و محتوای می‌شوند.)عباسی، 1383)
در مرحله تولید، اخبار خام فراهم می‌شوند. در مرحله دوم اخبار پردازش شده و اصلاح و ادغام شده به محصول کاملی تبدیل می‌شوند که به اطلاع عموم می‌رسد. (هال25، 2000)
با این وجود مدیریت خبر خبرگزاری‌ها و تلویزیون به دلایل متعدد از پیچیدگی‌ها و دشواری‌هایی برخوردار است.(تاچمن26، 1999) از جمله: تنوع و تعدد مخاطبان و گوناگونی رویدادها که مدیریت را مواجه می‌سازد با اینکه چه رویدادهایی مورد توجه مخاطب است و از سویی رسانه چه رویدادهایی را با توجه به هنجارهایی که مورد توجه اش است، باید انتخاب و اطلاع‌رسانی کند. در مجموع تصمیم‌گیری درباره چگونگی انتشار اخبار را مدیران، سردبیران و دبیران تحریریه یا اتاق خبر اتخاذ می‌کنند ولی خبرهایی که اهمیت بیشتری دارند، تصمیم نهایی را مدیران بالادستی رسانه و در مواقع حساس و بحرانی، با هماهنگی مراکز قدرت خارج از رسانه می‌گیرند.
فرایندهای انتشار اخبار
برای طراحی فرایندهای خبررسانی با هدف کاهش فاصله میان تولید و انتشار، نوعی مهندسی در حوزه خبر مورد نیاز است که با تکیه بر فناوری‌های جدید اطلاعاتی و ارتباطی، سرعت در انتشار تحقق یابد. آنچه که حائز اهمیت است، این که «فناوری جدید وسیله‌ای برای گذر از مراحل سنتی تولید و پخش خبر به سمت تولید و انتشار خبر و با در نظر گرفتن ویژگی سرعت در انتشار است که در واقع با این ویژگی، سوژه‌یابی با سرعت انجام شده، تبدیل به پیام می‌شود و مخاطب آن را به راحتی و سریع دریافت می‌کند. در واقع تغییر در سیستم‌ها و روش‌های انتقال پیام، با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین، دستیابی به وضعیت مطلوب در پخش و انتقال خبر را امکان‌پذیر خواهد کرد.» (گویلنبرگ27 و سالا28، 1997، ص174)
روزن گرن29 با اشاره به تحلیل‌های سیستماتیک گزارش شده از مطالعات پیرامون انتشار اخبار نتیجه می‌گیرد که میان «اهمیت»30 ،«سرعت»31 و «میزان»32 انتشار اخبار و نقش ارتباطات شخصی و وسایل ارتباط جمعی رابطه وجود دارد.(رزن گرن و دیگران، ترجمه نیکو، 1376)
به اعتقاد روزن گرن، الگوی انتشار از یک رویداد خبری می‌تواند به سه جزء تقسیم شود: سرعت انتشار، میزان انتشار و رسانه‌های گوناگونی که در فرآیند انتشار نقش دارند. (حسین پاکدهی، ۱۳۷۴: ۴۳-۳۴)
سه جزء الگوی انتشار (انتشار، میزان انتشار و رسانه‌هایی که در ارتباط با آن است) با قطب خبری، بی‌ارتباط نیست و می‌توانیم فرض کنیم که با آن رابطه‌ای گسترده دارد و از سویی بخشی از بی اعتمادی نیز ناشی از عملکرد ضعیف رسانهها در حوزه انتشار است. (نعمتی، 1390)
شکل2- قطب خبری و الگوی انتشار(نعمتی، 1390)
سرعت انتشار میزان فشار رسانه مورد نظر
دستیابی سریع مردم به اطلاعات حجم مناسب اطلاعات در دست مردم نوع و ویژگی‌های رسانه
رفع نیاز مخاطب و جلب اعتماد او
قطب خبری شدن
اعتماد مخاطبان به خبر متأثر از اعتماد مخاطبان به رسانه است. یعنی نمی‌توان اعتماد به اخبار را جدای از اعتماد به رسانه مورد ارزیابی قرار داد. بنابراین نماد اعتماد به رسانه را باید بر اساس افزایش اعتماد به خبر و برنامههای خبری دید. «رسانه‌های همگانی، هنگامی که کاستی‌ها را آشکار می‌کنند، می‌توانند مخاطبان خود را گسترش دهند، بنابراین آنها به نشان دادن توجه مخصوص به آن کاستی‌ها، که منجر به بازپس‌گیری اعتماد عمومی می‌گردد، علاقه‌مندند. (کلمن33، 1377:298)
شرط لازم موفقیت حوزه خبری یک رسانه برای تاثیرگذاری بر ذهنیت اجتماعی و تبدیل شدن به قطب خبری، تنها کسب اعتماد مخاطب نیست که البته شرط لازم محسوب می‌شود، اما کفایت قطب خبری را نمی‌کند. حتی جامعه‌شناسانی چون تاچمن که اساس کار خود را بر جامعه‌شناسی «کسب و تهیه خبر» قرار داده‌اند و یا حتی شلزینگر34 که به روتین‌های اتاق اخبار به عنوان اصلی‌ترین رویکرد بررسی اخبار می‌نگرند، نیز قبول دارند که «بازنمایی و ساختارهای روایتی، اهمیت بسیار زیادی در بررسی اخبار دارند. ساختار روایتی اخبار آنچنان مهم است که در موفقیت برنامه خبری مؤثر است. در واقع قالب و شکل درست که از کیفیت برنامه خبری نشأت می‌گیرد، نمی‌توان در موفقیت یک برنامه خبری نادیده گرفت.»(تاچمن،1991،ص82)
برای آنکه برنامه خبری از پذیرش بالایی برخوردار باشد، تنها قابلیت اطلاع‌رسانی آن کافی نیست؛ بلکه باید از ویژگی‌هایی در انتشار برخوردار باشد که مخاطب را جذب خود نماید. در واقع پذیرش رسانه به عنوان قطب خبری تنها تابعی از مفهوم اعتماد نیست، بلکه رویکرد حرفه‌ای در انتشار رویدادها با توجه به ویژگی‌های هر رسانه، می‌تواند در این خصوص تأثیرگذار باشد. (رزنگرن و دیگران، ۲۳:۱۳۷۶)
روش تحقیق
اين تحقيق ماهيت اكتشافي داشته و با اتكا به روش كيفي، تلاش کرده با استفاده از تكنيك گروه كانوني و تشكيل یک گروه تخصصي در سطح صاحبان تجربه و مدیران خبری خبرگزاری فارس و کارشناسان ارشد حوزه ارتباطات، خبرگزاری ها و مدیریت رسانه، به تجزيه و تحليل و كدگذاري محتوايي حاصل از جلسات كانوني و استخراج گزاره‌ها، به كشف و ارایه الگویی مطلوب، کاربردی و عملیاتی در مدیریت خبر خبرگزاری فارس دست یابد. در این پژوهش از روش كيفي «مصاحبه كانوني» بهره گرفته شده است. گروه كانوني، يكي از تكنيك‌هاي مصاحبه كيفي است كه براي ايجاد تعامل ميان اعضاي گروه طراحي شده تا انگيزه براي بحث عميق‌تر را فراهم نموده و جنبه‌هاي مختلف و جديد موضوع مورد بحث را آشكار نمايد. يكي از ويژگي‌هاي مصاحبه‌هاي گروه كانوني، تعامل ميان اعضاي گروه (مصاحبه شوندگان) است كه تمايل به تفكر و تبادل نگرش و ايده‌ها را برمي‌انگيزد، در حالي كه ممكن است به راحتي در طول جلسات مصاحبه مستقيم انفرادي ظهور نيابد. (Brown,1999) از گروههاي كانوني مي‌توان به صورت يك روش مستقل و يا بعنوان روشي براي تكميل ديگر روش‌ها، به ويژه براي تطبيق داده‌‌هاي حاصل از روش‌هاي گوناگون و بررسي اعتبار داده‌ها استفاده كرد. (Morgan,1988)
نمونه گيري پژوهش حاضر به شيوه هدفمند انجام شده است و دليل آن الزامات رويكرد كيفي و روش گروههاي كانوني است. نمونه گیری تا اشباع نظری ادامه یافت. بر این اساس برای انتخاب نمونه آماری در این تحقیق، شاخصهایی همچون عضویت در کادر مدیریت خبری خبرگزاری فارس، تجربه بالا و ترجیحا داشتن تحصیلات عالی در حوزه ارتباطات، خبرنگاری و مدیریت رسانه و توانمندی در ارائه داشته های ذهنی و همچنین عدم داشتن روحیه محافظه کاری، در نظر گرفته شده است.
پژوهش‌هاي كيفي نبايد تحت تاثير ارزيابي داده‌اي مورد استفاده در پژوهش‌هاي كمي باشد. روش‌هاي كيفي مي‌تواند نبود اعتبار بالا را با روايي بالايشان جبران كنند. (سپنچي، 1391، ص 278)
در این تحقیق، پژوهشگر همزمان با استخراج گزاره ها و تدوین جداول مربوطه و به موازات آن، از طریق فرد دیگری همین فرایند را تکرار کرد که با جداول نهایی -که محقق به آن رسیده بود- تطابق داشت. بدین گونه روایی تحقیق به اثبات رسید.
روش گرد‌آوري اطلاعات به دو روش كتابخانه‌اي(چاپی و الکترونیکی) و مصاحبه عمیق با اعضای گروه کانون انجام پذيرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده های مستخرج از مصاحبه های عمقی، از روش تجزیه و تحلیل های کیفی اطلاعات حاصل از مصاحبه گروه کانونی و تبدیل به گزاره‌ها استفاده شد.
دستاوردهای اصلی تحقیق
1- در گروه کانون، «آسیب‌های مترتب بر الگوی مدیریت خبر (تعیین، تولید، انتشار و توزیع) در خبرگزاری فارس در شرایط کنونی» پرسیده شد که بیش از ۴۰ مورد احصاء شد که اکثریت اعضا بر آن اتفاق و اجماع داشتند.
جدول 1- آسیب‌های مترتب بر الگوی مدیریت خبر
ردیف | آسیب‌های مورد اجماع مترتب بر فضای مدیریت خبر در خبرگزاری فارس |
۱ | سازمان‌گرا بودن حوزه‌های خبری به جای موضوع‌گرایی |
۲ | کمبود توجه به نیازها و مشکلات مردم در سوژه‌های خبری |
۳ | خودسانسوری |
۴ | کمبود گزارش‌های میدانی و تحقیقی |
۵ | توجه افراطی به عنصر خبری «شهرت» |
۶ | کم‌توجهی به مطالعه و تحقیق از سوی خبرنگاران |
۷ | افزایش تغییرات و اصلاحات در خبر پس از انتشار |
۸ | کم‌توجهی به برنامه‌ریزی در فرایند مدیریت خبری ادارات کل |
۹ | فقدان خلاقیت در سبک‌های خبری |
۱۰ | کم‌توجهی به تولید خبرهای فرایند مدار (پیگیری چونی و چرایی در اخبار) |
۱۱ | افراط در خبرنگارمحوری |
۱۲ | عدم تغییر حوزه خبری خبرنگاران |
۱۳ | افراط در اصالت دادن خبرنگاران به نهادها و سازمان‌ها در حوزه خبری |
۱۴ | عریض و طویل شدن تشکیلات سازمان خبری فارس |
۱۵ | انتقال ضعیف بازخور اخبار به خبرنگاران از سطوح میانی و عالی |
۱۶ | عدم وجود کار تیمی (Team work) در شیفت بامدادی خبرگزاری |
۱۷ | انتقال ضعیف خط‌مشی‌ها و سیاستگذاری‌ها به خبرنگاران و دبیران |
۱۸ | کمبود سواد رسانه‌ای خبرنگاران |
۱۹ | پیشی گرفتن توجه به کمیت اخبار به جای توجه به کیفیت اخبار در تولید و انتشار |
۲۰ | موازی‌کاری در بخشی از ادارات کل |
۲۱ | گسترش استرس در فضای مدیریت خبری |
۲۲ | ارزیابی کلان خبرنگاران براساس کمیت تولیدات |
۲۳ | نقصان در تعاملات و ارتباطات در ادارات کل و یا میان آنها |
۲۴ | نقصان در حفظ و نگهداشت سرمایه انسانی |
۲۵ | کمبود توجه به استراتژی بلندمدت خبرگزاری |
۲۶ | عدم تدوین شرح وظایف خبرنگاران و دبیران |
۲۷ | کمبود ارتباط فراگیر مدیران عالی با خبرنگاران و دبیران و مدیران کل |
۲۸ | تعریف نشدن نظام پاداش و تنبیه |
۲۹ | عدم توجه به تخصص‌گرایی |
۳۰ | عدم استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی برای انتشار و انتقال خبر |
۳۱ | عدم استمرار آموزش همه‌جانبه کاربردی |
۳۲ | همیشگی شدن مشکلات فناوری در نیوز روم |
۳۳ | افزایش خطوط قرمز |
۳۴ | عدم وجود آیین‌نامه درباره چیدمان صفحه اول خبرگزاری |
۳۵ | کمبود هماهنگی میان بدنه تحریریه و مدیران |
۳۶ | استفاده کم از سبک‌های نوین خبرنویسی |
۳۷ | کمبود توجه به تشکیل اتاق فکر در ادارات کل |
۳۸ | بهره‌مندی کم از خبرنگاران تحلیلگر و نویسنده |
۳۹ | نقصان در فعالیت بخش صوت و ویدئو (مولتی مدیا) |
۴۰ | کمبود دسترسی خبرنگاران، دبیران و مدیران کل به منابع دست اول |
۴۱ | پیشی گرفتن عنصر سرعت بر عنصر صحت خبر |
۴۲ | ایراد به ساختار مدیرکلی و دبیری تحریریه |
2- پس از تشکیل گروه کانون و تجذیه و تحلیل گزاره ها، محورهای مورد اجماع در پاسخ به چهار سوال، بدست آمد.
جدول 2- محورهای مورد اجماع در پاسخ به 4 سوال
پرسش | محورهای اجماعی
|
عوامل موثر بر افزایش اعتبار اخبار خبرگزاری فارس چیست؟ | صحت، دقت و سرعت/ رعایت اصل انصاف/ بهره‌مندی از ادبیات اخلاقی/ دسترسی به منابع دست اول/ ارتقای بازخور و نظارت/ کاهش تکذیبیه‌ها / عملکرد حرفه‌ای/ رعایت اخلاق رسانه‌ای/ حرکت بر اساس خواست اکثریت مردم/ انتقال اطلاعات و واقعیت‌ها به جامعه/ سبک رسانه‌ای منحصر به فرد مورد اقبال مردم/ حضور مخالفین و موافقین در رسانه |
عوامل موثر بر افزایش اعتماد مخاطب به اخبار خبرگزاری فارس چیست؟ | افزایش اعتبار رسانه/ دوری از سانسور و کاهش سطح محافظه‌کاری در اطلاع‌رسانی/ اخلاق‌گرایی/ دوری از مبالغه و اغراق/ مخاطب محوری/ بی‌طرفی/ پوشش کامل و مانع به رویدادها/ مراجعه همیشگی به منبع اصلی خبر در ترجمه‌ها |
عوامل موثر بر قطب خبری شدن خبرگزاری فارس چیست؟ | عمومی بودن در عین تخصصی بودن/ افزایش قدرت تأثیرگذاری بین‌المللی/ گسترش و تنوع مخاطبان/ اعتماد و اعتبار رسانه/ همزمانی صحت، سرعت و دقت/ توسعه دفاتر منطقه‌ای/ گسترش حوزه‌های صوت و تصویر/ بهره‌مندی از کادر مسلط و حرفه‌ای |
در الگوی مطلوب، عوامل مؤثر برای افزایش قدرت رقابتی خبرگزاری فارس چیست؟
| افزایش سرعت و صحت اخبار/ گسترش کیفیت اخبار/ افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه چندرسانه‌ای/ سرمایه‌گذاری در حوزه وب ۲ وب ۳ / حضور فعال در فضای مجازی اجتماعی |
همچنین براساس جداول مربوط به چهار سوال فوق، دیدگاه های«رعایت اخلاق رسانه ای باعث افزایش اعتبار اخبار خبرگزاری فارس می شود»، « دوری از سانسور و کاهش سطح محافظه کاری در اطلاع رسانی باعث افزایش اعتماد مخاطب به اخبار خبرگزاری فارس می شود»، « اعتماد و اعتبار رسانه، مهمترین عامل برای قطب خبری شدن خبرگزاری فارس می باشد» و « افزایش سرعت و صحت اخبار مهمترین عامل افزایش قدرت رقابتی خبرگزاری فارس است» بالاترین اجماع را میان اعضای گروه کانون داشته است.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، مدیران و کارشناسان بر محورهایی اتفاق نظر دارند که توجه به آنها بر اعتبار خبرگزاری فارس افزوده، موجب افزایش اعتماد مخاطب به اخبار می‌شود، خبرگزاری را به قطب خبری در جامعه تبدیل می‌کند و مزیتهای رقابتی را هم نمایان می کند.
3- متغیرهای اثرگذار بر الگوی اجرایی مدیریت خبر در هفت حوزه کلان «کارکرد اصلی خبر رسانی، نیازهای مردم، امکانات و محدودیت ها، نقش های مدیریتی، مطلوبیت، سرعت در انتشار و بازخورد و نظارت» قابل جمع بندی است. بر این اساس، انتخاب هر نوع الگوی مدیریتی نیازمند توجه به این موارد است.(نعمتی، 1390) در بررسی نظرات اعضای گروه کانون درباره متغیرهای اثرگذار برای رسیدن به الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس 32 گزاره استخراج شده است که هر یک از این گزاره ها ناظر بر یکی از این هفت متغیر کلان است.
شکل 3- متغیرهای کلان اثرگذار بر الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس
با پذیرش این متغیرهای کلان، اهداف راهبردی خبررسانی و دستیابی به الگوی اجرایی مطلوب که بر محوریت جایگاه مخاطب استوار باشد، امکان‌پذیر می‌شود:
الف) خبررسانی به عنوان کارکرد اصلی رسانه مورد پذیرش مدیران باشد.
ب) اهداف خبررسانی در مسیر تامین نیازهای خبری جامعه باشد.
ج) توجه به امکانات و محدودیت‌ها (در اختیار داشتن امکانات و توانایی‌های نیروی انسانی، در صورتی که تاثیری مطلوب در وضعیت خبری رسانه به وجود نیاورد، نشان از عدم توانایی مدیریت در حوزه برنامه‌ریزی است.)
د) توجه به نقش‌های مدیریتی خبر که درباره نوع خبر، چگونگی تولید و توزیع اخبار و آثار مورد نظر از اطلاع‌رسانی، اعمال مدیریت می‌کنند.
ه) توجه به ویژگی‌های خبررسانی مطلوب (دقت، سرعت، جامعیت و صحت)
و) سرعت در انتشار اخبار، ویژگی تازگی را که اصل مهم در رقابت‌های خبری محسوب می‌شود، نشان می‌دهد.
ز) توجه به بازخوردها و نظارت پس از انتشار، از ضعف‌ها می‌کاهد.
4- بر اساس الگوی مدیریت خبر خبرگزاری فارس، ادبیات نظری مربوط به ارتباطات و نظر کارشناسان و صاحبنظران در گروه کانون، سه حوزه «تعیین پیام»، «تولید پیام» و «انتشار و توزیع پیام» باید تحت نظر مدیریتی واحد باشد و بازخورد ونظارت هم همزمان باید بر ارکان آن حاکم و جریان داشته باشد. بنابراین تعیین، از اصلی‌ترین بخش «خط مشی و سیاستگذاری» مدیریت خبر آغاز می‌شود و صورت عملیاتی و رسانه ای به خود می گیرد. تولید، امر فعلیت یافتن سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌هاست که توسط تحریریه خبر تحقق خواهد یافت. آخرین مرحله از مدیریت خبر، انتشار و توزیع آن است که هدف از آن باید یافتن بهترین و مناسب‌ترین زمان، بهترین و مناسب‌ترین شرایط مخاطب به منظور تحقق بیشترین میزان اثرگذاری باشد. براین اساس:
الف) مرحله تعیین: سوژه‌یابی، تشخیص و انتخاب(دروازه بانی)
ب) مرحله تولید: برنامه‌ریزی، مهندسی اولیه، گروه‌های کاری، مهندسی مجدد
ج)مرحله توزیع: مهندسی نهایی، غنی سازی ، انتشار و توزیع(نعمتی، 1390)
الف) تعیین پیام: پس از شفافیت و ترسیم سیاست ها و خط مشی ها در مدیریت عالی خبر، گام تعیین آغاز می شود. با توجه به اینکه یکی از موضوعات اصلی در فضای حاکم بر مردم سالاری دینی در جامعه ایران، حق مردم در دسترسی به اطلاعات و اخبار است، محورها و اولویت‌های تعیین پیام مورد توجه قرار می گیرد. مراحل گام اول عبارتند از:
1.مرحله سوژه‌یابی: سوژه‌یابی خبری بر اساس آنچه که از منابع متعدد دریافت شده‌اند و رویدادهایی که در حال وقوع‌اند و یا اتفاق افتاده و یا در آینده اتفاق می‌افتند، بر اساس نیازهای واقعی جامعه، شناسایی می‌شوند.
۲. مرحله تشخیص: بین سوژه‌های متعدد خبری که به شیوه‌های مختلف شناسایی می‌شوند، از لحاظ اهمیت ذاتی تفاوت‌هایی وجود دارد. در این مرحله می‌توان از بین سوژه‌های متعدد، مهمترین آنها را تشخیص داده و به مرحله سوم نزدیک کرد.
۳. مرحله انتخاب: از بین سوژه‌های مهم که در مرحله دوم تشخیص داده شده‌اند، آن‌هایی را که از اهمیت بیشتری برخوردارند، انتخاب کرده و به حوزه تولید (گام دوم) معرفی می‌کنند.
ب) تولید: خبر کالایی است که تولید می‌شود و تولید آن نیازمند عناصر مختلفی است. مراحل اجرایی گام دوم عبارتند از:
۱.برنامه‌ریزی تولید خبر: تولید خبر در دو دسته موضوعات قابل پیش‌بینی و غیرقابل پیش‌بینی برنامه‌ریزی می‌شود. در هر حال در تولید اخبار و گزارش‌هایی که کمبود وقت مانع از برنامه‌ریزی دقیق و همه‌جانبه است، خبرنگار بخشی از تصمیمات را شخصا اتخاذ می‌کند و مهندسی نهایی را به دبیر و سردبیر خبر می‌سپارد.
۲. مهندسی اولیه: ساختار شکلی و محتوایی خبر موجب شده که هر خبر به طراحی ویژه‌ای نیاز داشته باشد. نقش عوامل دست‌اندر کار خبر در پرداخت موضوع و محتوا و شکل دادن ساختار آن بسیار با اهمیت است.
۳. گروه‌های کار خبر: گروه‌های کار خبر، نیروی عملیاتی خبر در صحنه رویدادها هستند و کار تهیه و جمع‌آوری اطلاعات خبر را برعهده خواهند داشت.
۴. مهندسی مجدد: در این مرحله مغایرت‌ها، اصلاح و درباره محتوای خبر تصمیم‌گیری می‌شود. در این مرحله ممکن است با هدف افزایش کیفیت خبر، تغییراتی در محتوا یا ساختار خبر ایجاد شود.
ج: انتشار و توزیع: انتشار خبر آخرین حلقه از زنجیره کار خبری است. ارائه و توزیع خبر همانند سیاست‌ها و سازوکارهای تولید، در نوع ارتباط آن با مردم تأثیر می‌گذارد. مراحل گام سوم عبارتند از:
۱.مهندسی نهایی: خبری که مورد بازبینی و اصلاح اولیه قرار گرفت، در این مرحله توسط دبیر، حوزه سردبیری و مدیر مورد بازبینی نهایی قرار می‌گیرد تا ادیت نهایی مطابق با سیاست‌های انتشار انجام شود.
۲. غنی سازی خبر: بهره گیری از تولیدات چند رسانه ای و استفاده از تصاویر در خبر در این مرحله انجام می‌شود.
۳. تایید نهایی خبر: اخباری که مراحل قبلی را طی کرده‌اند، آماده آخرین مرحله برای انتشار هستند و بدین گونه خبر تایید نهایی شده و منتشر می شود.
5. در الگوی مطلوب مدیریت خبر، کاهش سطوح مدیریتی و در واقع کاهش دروازه‌بانی موجب سرعت بخشیدن به روند تولید و پخش خبر می‌شود و از سویی کمک می‌کند تا تصمیمات مطابق با شرایط و از حوزه‌ای واحد و با اطلاعات بیشتر اتخاذ شود. از دیگر قابلیت‌های این الگو که موجب ارتقای کمی و کیفی تولید و انتشار خبر می‌شود، توجه به نیازهای واقعی جامعه در تعیین سوژه‌هاست که تولید اخبار را به سمتی سوق می‌دهد که مورد توجه مخاطبان قرار گیرد. در الگوی ارایه شده، مدیریت خبر همانند یک کل منسجم با اجزای به هم پیوسته عمل می کند و خبرنگاران، دبیران، مدیران و سردبیران را از اختیارات و آزادی عمل بیشتری برخوردار می‌سازد. قابلیت دیگر این الگو، جریان ارتباطی افقی بین دبیران، مدیران، سردبیران و خبرنگاران است. در سه گام مطرح شده گروه‌های تعیین، تولید و انتشار اخبار به دلیل برخورداری از مدیریتی واحد، از بیشترین ارتباط با یکدیگر برخوردارند و در تصمیمات نقش کلیدی ایفا می‌کنند. حوزه‌های خبری رسانه به دلیل ماهیت وظایف خود و ویژگی‌های خبر، نیازمند سرعت عمل در اجرای برنامه‌ها و اتخاذ تصمیمات مختلف در خصوص انتخاب سوژه‌های خبری، گردآوری اطلاعات خبری، شناسایی درجه اعتبار منابع خبری، ویرایش خبر و... است. بنابراین ضرورت دارد تا اخبار از صحت برخوردار باشد و فرایند تولید به طور منظم اجرا شود.
از دیگر ویژگی‌های این الگو توجه به بازخورد پیام در مراحل دهگانه است. توجه رسانهها به بازخورد پیام، آنها را در برابر عمل وارونه و اثر بومرانگ که واکنش شدید مخاطب نسبت به پیام رسانه است، مصون می‌دارد. از ویژگی این الگوی مطلوب مدیریت خبر، اصلاح و تکمیل اخبار در کمترین زمان است. بنابراین به دلیل کاهش کنترل های بیجا انتشار اخبار با سرعت بیشتری انجام می شود که در نهایت تحقق استراتژی ها با دو هدف «تحکیم اعتماد مخاطب به خبر و تبدیل رسانه به قطب خبری» را امکان پذیر می کند.
نتیجه گیری و پیشنهادها
نهادینه شدن رسانهها سبب تمرکز بیشتر پژوهش‌ها در خصوص رفتار مخاطبان در برابر آنها شده است و نتیجه این مطالعات، طرح دو مرحله‌ای ارتباط جمعی بود که در آن منفعل بودن مخاطبان، نفی شد. افراد در این سیستم به صورت فعال، انواع کانال‌های ارتباطی رسانه‌ای و میان فردی را برای رفع نیازهای خود به کار می‌گیرند. یکی از نیازهای مخاطبان رسانهها که دلیلی بر استفاده آنها از منابع متعدد است، نیاز خبری و مطلع شدن از رویدادهای مختلف است. بنابراین، موفقیت رسانهها در انجام وظایف، منوط به محتوا، کیفیت پیام و تجانس آن با وسیله ارسال پیام و محیط (مکان، زمان و پیام‌گیران) است. بر این اساس، کارکرد خبری خبرگزاری‌ها باید طبق اصولی، پی‌ریزی و مدیریت شود تا با اطلاع‌رسانی به موقع و پاسخگویی به انتظارات مخاطبان، از بروز خطاهای مختلف در جریان ساختاربندی پیام، جلوگیری شود و رسانه به منبع اصلی تبیین واقعیت‌ها برای مردم بدل گردد. (Rai and Cottle, 2007)
همچنین با توجه به ضعف های موجود در عرصه مدیریت خبر در خبرگزاری های کشور که نمودهایی از آن در نوع پوشش اخبار، کندی اطلاع رسانی و سطح پایین کیفیت تولیدات خبری، به کرات دیده می شود، نشان از فقدان الگویی جامع و مطلوب در مدیریت خبر آنهاست.
هدف اصلی این پژوهش اکتشافی، دستیابی به «الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس» بوده است که با بهره گیری از نظرات مدیران، دبیران و حوزه سردبیری خبرگزاری فارس، دیگر خبرگزاری ها و چند تن از کارشناسان ارشد ارتباطات و مدیریت رسانه، با روش تحقیق کیفی و در حوزه مدیریت رسانه انجام شده است. قلمرو مکانی این تحقیق، موسسه خبرگزاری فارس بوده است. در این پژوهش، با اتکا به روش کیفی و تشکیل گروه کانون با حضور 9 تن از دبیران و مدیران خبرگزاری فارس و برخی خبرگزاری های دیگر و کارشناسان ارتباطات و مدیریت رسانه، چند سوال مشخص پرسیده شد که با استخراج گزاره ها از پاسخ ها، به تجزیه و تحلیل و کدگذاری محتوایی آنها و تدوین جداول پرداخته شد. این تحقیق، از نظر مدیران و کارشناسان به سه پرسش پاسخ گفته است: ضعف ها و آسیب های چرخه مدیریت خبر خبرگزاری فارس کدام است؟ چه متغیرهایی بر مدیریت خبر اثر مطلوب می‌گذراند؟ و الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس چگونه باید باشد؟
بر اساس نتایج این پژوهش، اگر در فرایند مدیریت خبر به هفت متغیر کلان یعنی کارکرد اصلی خبر رسانی، نیازهای مردم، امکانات و محدودیت ها، نقش های مدیریتی، مطلوبیت، سرعت در انتشار و بازخورد و نظارت توجه داشته باشیم، می توانیم به الگوی مطلوب دست یابیم. در الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس نیز، «سه گام و 10مرحله» (تعیین، تولید، انتشار و توزیع)، با ابعاد و پیچیدگی های خود تشریح شده است که با اجرای همه تدابیر آن، می توانیم «اعتبار رسانه، اعتماد مخاطب، قطب خبری بودن و موفقیت در میدان های رقابتی» را برای خبرگزاری فارس به ارمغان آوریم. بدین گونه با پاسخ به سوالات، اهداف این تحقیق، محقق می شود.
پیشنهادهای مبتنی بر نتایج تحقیق
1)مهمترین متغیرهای تاثیرگذار بر «گذار» به سوی الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس از این قرار است: سرمایه‌گذاری در حوزه آموزش نیروی انسانی/ افزایش انگیزه خبرنگاران/ بهره‌مندی از نظام تنبیه و تشویق/ رفع محدودیت‌های درون‌سازمانی و برون‌سازمانی/ مطلوب کردن ساختارهای مدیریت نیروی انسانی/ تدوین معیار برای خبرنگاری حرفه‌ای/ توجه به معیشت خبرنگاران/ ایجاد نظام کارآمد ارتقای شغلی/ بهره‌مندی از امکانات فناوری نوین/ شتاب بخشیدن به تخصصی شدن خبرنگاران/ توجه همزمان به اصل صحت، دقت، و سرعت در اطلاع‌رسانی/ صاحب سبک شدن در تولیدات خبری/ ارتقای سطح کیفی نرم‌افزار نیوز روم/ توجه همیشگی به مخاطب‌شناسی/ برتری دادن کیفیت اخبار به کمیت اخبار/ سوژه محوری/ احیای اتاق فکر ادارات کل/ ایجاد تکثر و تنوع در فضای خبری/ افزایش سواد رسانه ای خبرنگاران/ ارتقای سطح نظارت.
این متغیرهای خرد خود به هفت متغیر کلان دسته بندی می شوند. بر این اساس اگر در فرایند مدیریت خبر به این متغیرهای کلان یعنی «کارکرد اصلی خبر رسانی، نیازهای مردم، امکانات و محدودیت ها، نقش های مدیریتی، مطلوبیت، سرعت در انتشار و بازخورد و نظارت» توجه داشته باشیم، می توانیم به الگوی مطلوب مدیریت خبر دست یابیم.
2) مهمترین عوامل موثر بر افزایش اعتبار اخبار خبرگزاری فارس در این تحقیق احصا شد که در مدیریت مطلوب خبر باید رعایت شود. این عوامل عبارتند از: صحت، دقت و سرعت/ رعایت اصل انصاف/ بهره‌مندی از ادبیات اخلاقی/ دسترسی به منابع دست اول/ ارتقای بازخور و نظارت/ کاهش تکذیبیه‌ها / عملکرد حرفه‌ای/ رعایت اخلاق رسانه‌ای/ حرکت بر اساس خواست اکثریت مردم/ انتقال اطلاعات و واقعیت‌ها به جامعه/ سبک رسانه‌ای منحصر به فرد مورد اقبال مردم/ حضور مخالفین و موافقین در رسانه.
3) خبرگزاری فارس در الگوی مطلوب مدیریت خبر باید به عوامل موثر در اعتماد مخاطب به اخبار خود توجه کند. مهمترین این عوامل عبارتند از: افزایش اعتبار رسانه/ دوری از سانسور و کاهش سطح محافظه‌کاری در اطلاع‌رسانی/ اخلاق‌گرایی/ دوری از مبالغه و اغراق/ مخاطب محوری/ بی‌طرفی/ پوشش کامل و مانع به رویدادها/ مراجعه همیشگی به منبع اصلی خبر در ترجمه‌ها.
4) خبرگزاری فارس برای تضمین جایگاه قطب خبری بودن خود، در الگوی مطلوب خبر این موارد را در دستور کار قرار دهد: عمومی بودن در عین تخصصی بودن/ افزایش قدرت تأثیرگذاری بین‌المللی/ گسترش و تنوع مخاطبان/ اعتماد و اعتبار رسانه/ همزمانی صحت، سرعت و دقت/ توسعه دفاتر منطقه‌ای/ گسترش حوزه‌های صوت و تصویر/ بهره‌مندی از کادر مسلط و حرفه‌ای.
5) مزیتهای رقابتی که می تواند در الگوی مطلوب مدیریت خبر مورد توجه قرار گیرد تا خبرگزاری فارس در آینده توانایی و قدرت رقابتی در مصاف با دیگر خبرگزاری ها داشته باشد، از دیدگاه صاحبنظران بدین گونه است: افزایش سرعت و صحت اخبار/ گسترش کیفیت اخبار/ افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه چندرسانه‌ای/ سرمایه‌گذاری در حوزه «وب ۲» و «وب ۳»/ حضور فعال در فضای مجازی اجتماعی.
6) براساس این تحقیق، الگوی مطلوب مدیریت خبر در خبرگزاری فارس زمانی موفق خواهد بود که از استقلال نسبی بهره مند باشد تا با تشدید خطوط قرمز، به خودسانسوری رونیاورد.
7) براساس نتایج این تحقیق، خبرگزاری فارس در انتشار اخبار باید درصدد تعیین الگوهایی باشد که موجب «تنوع‌بخشی و جذابیت در تهیه، تولید و انتشار خبر» شود.
8) بر اساس الگوی مدیریت خبر در خبرگزاری فارس، ادبیات نظری مربوط به ارتباطات و نظرات کارشناسان و صاحبنظران در گروه کانون، سه حوزه «تعیین پیام»، «تولید پیام» و «انتشار و توزیع پیام» و مراحل ده گانه آن در الگوی مطلوب، باید تحت نظر مدیریتی واحد باشد و بازخورد و نظارت هم همزمان باید بر ارکان آن حاکم و جریان داشته باشد.
9) الگوی مطلوب مدیریت خبر باید به گونه‌ای عمل نماید تا «مردم‌گرا بودن» را در خبرگزاری فارس برجسته کند که با اجرای این رهیافت، خبرگزاری در میدان رقابت به خوبی نقش آفرینی خواهد کرد.
پیشنهادهای کاربردی
1) با توجه به یافته های این تحقیق، خبرگزاری فارس باید ارتقای سطح آموزش خبرنگاری و رسانه ای کادر خود را جدی بگیرد تا در پیشبرد اهداف خبری موفق باشد.
2) سایه انداختن امور اجرایی سازمان بر فعالیت حرفه ای مدیران، دبیران و خبرنگاران در حوزه اطلاع رسانی، روند تحقق مطلوب مدیریت خبر را با اخلال روبرو می کند که در این تحقیق مورد گلایه اکثریت شرکت کنندگان در گروه کانون قرار گرفت. بنابراین پیشنهاد می شود در سازمان خبرگزاری فارس، جایگاه معاونت اجرایی جدی گرفته شود و نقصان آن رفع گردد.
3) اکثریت اعضای گروه کانون بر پیشی گرفتن معیارهای کمی بر کیفی، در ارزیابی و سنجش عملکرد خبرنگاران از سوی معاونت آموزش و پژوهش تاکید داشتند و این معیار را در پیشبرد مدیریت خبر مطلوب ندانستند. بر این اساس پیشنهاد می گردد در شاخص های مدون این ارزیابی ها تجدید نظر شود.
4) یکی از نقصان های سازمان خبرگزاری فارس برای ارتقای کیفیت اخبار تولیدی، نبود بانک اطلاعاتی جامع برای استفاده خبرنگاران، دبیران و مدیران است. این موضوع مورد اجماع اعضای گروه کانون هم بوده است که براین اساس پیشنهاد می شود بانک اطلاعاتی جامعی ایجاد گردد.
پیشنهادات برای پژوهش های آتی
1) از آنجا که این تحقیق در حوزه مدیریت خبر خبرگزاری فارس انجام شد، با عنایت به فقدان پژوهشهای مشابه، پیشنهاد می شود محققان دیگری در حوزه مدیریت خبر خبرگزاری های دیگر و روزنامه های کثیرالانتشار اقدام به پژوهش نمایند.
2) بر اساس یافته های این تحقیق، پژوهش های ناچیزی درباره کارکرد خبرگزاری ها در حوزه های کوناگون چون مدیریت خبرگزاری ها، پوشش خبری، سرمایه اجتماعی، قطب منطقه ای شدن و... انجام شده است. پیشنهاد می شود دانشجویان ارشد و دکترا و نهادهای تحقیقاتی وارد این عرصه خطیر شوند.
3) با عنایت به گسترش انواع رسانه ها در کشور و جمعیت زیاد شاغل در این حوزه ها پیشنهاد می شود آموزش و پژوهش علوم نوین ارتباطات و مدیریت رسانه به جامعه رسانه ای کشور در دستور کار دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گیرد.
منابع
اتکینسون، ریتال و دیگران.(1369). زمینه روانشناسی. (گروه مترجمان). انتشارات، رشد، چاپ دوم.
احمدی فضل ا...، نصیریانی خدیجه، اباذری پروانه.(۱۳۸۷). تکنیک دلفی؛ ابزاری در تحقیق و آموزش در علوم پزشکی. ص ۱۷۵.
اشتریان، کیومرث.(1386). سیاستگذاری عمومی ایران، تهران، نشر میزان.
بلیغ، ناصر.(۱۳۸۰). تجربه‌های برنامه‌سازی در جهان، دستورالعمل برنامه‌سازی در رادیو و تلویزیون انگلستان. اداره کل تحقیق و توسعه معاونت صدای جمهوری اسلامی.
بولتن گزارش سال ۱۳۷۲ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. (۱۳۷۳). انتشارات سروش.
بهرام پور، شعبانعلی.(1383). ضرورت تجدید نظر در سیاستگذاری رسانه‌ای و مطبوعاتی. فصلنامه رسانه. سال پانزدهم شماره دوم، شماره پیاپی 58 ،تابستان 1383.
پاستر، مارک.(1377). عصر دوم رسانهها. (ترجمه غلامحسین صالحیار). سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انتشارات موسسه ایران.
پورنوروز، منیژه. (۱۳۸۰). ارزش‌های خبری. فصلنامه پژوهش و سنجش. سال هشتم، شماره27 .
پیرمولر.(1379). سیاستگذاری عمومی. (ترجمه حمیدرضا ملک محمدی). نشر دادگستر.
تیرل، رابرت. (۱۳۷۱). ژورنالیسم تلویزیونی. (ترجمه مهدی رحیمیان). تهران: انتشارات سروش.
حسینی پاکدهی،علیرضا.(1374). فرایند انتشار خبر. فصلنامه رسانه. سال ششم شماره 16 پاییز.
رزن گرن، کارل اریک، کارسون، متس، نکرود، ویل.(1376). ارزشیابی کیفیت در رادیو و تلویزیون. (ترجمه مینو نیکو). مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا و سیما.
رولاند،اس.(1387). مبانی نظری و روش شناسی مطالعات میان رشته‌ای.(ترجمه سید محسن علوی پور و دیگران). تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
زجاجی،هادی.(1386). مطالعه فرایند سیاستگذاری در پخش شبکه دو سیما. دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی.
سلطانی‌فر، محمد.(۱۳۸۳). پوشش خبری. تهران: انتشارات آموزش معاونت سیاسی صدا و سیما.
سلطانی‌فر، محمد.(۱۳۸۴). نقش رسانهها در خبررسانی. سخنرانی به مناسبت سالگرد راه‌اندازی شکبه خبر، مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما.
سی شناید، سوزان، بارلو، ژان لوئی.(۱۳۷۹). مدیریت در پهنه فرهنگ‌ها. (ترجمه سید محمد اعرابی و داود ایزدی). تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
شکرخواه، یونس.(۱۳۷۴). خبر. تهران: انتشارات مرکز گسترش و آموزش رسانهها.
ضوابط و معیارهای کیفی و کمی برنامه‌سازی صدا و سیما. (۱۳۷۱). انتشارات اداره کل روابط عمومی صدا و سیما.
عباسی، حجت‌الله .(۱۳۸۳). دروازه‌بانی خبر در تلویزیون. مجموعه مقالات بایسته‌های خبر. انتشارات آموزش معاونت سیاسی صدا و سیما.
عباسی، حجت‌الله.(1380). مهندسی خبر. فصلنامه پژوهش و سنجش. سال هشتم شماره 27.
علی احمدی، علیرضا. (۱۳۸۳). مجموعه مقالات مدیریت استراتژیک. تهران: تولید دانش، ص ۳۶۰.
فرهنگی، علی‌اکبر.(1384). ارتباطات انسانی. تهران: انتشارات رسا، چاپ پنجم.
قلي پور ،رحمت الله.(1389). بررسي تأثير سياست پژوهي در فضاي سياست گذاري. نشريه مديريت دولتي، دوره 2، شماره 4.
کلباسی، حسین.(1385). بررسی فرآیند تصمیم گیری در شبکه العالم از منظر دانش سیاست گذاری. دانشکده صدا و سیمای جمهوری اسلامی.
کلمن، جیمز.(1377). بنیادهای نظریه اجتماعی. (ترجمه صبوری).انتشارات نشر نی، چاپ اول.
گیدنز، آنتونی(1373). جامعه شناسی. (ترجمه منوچهر صبوری). نشر نی.
مایکل‌هاولت و وام رامش. (1373). مطالعه خط مشی عمومی. (ترجمه عباس منوریان و ابراهیم گلشن). تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
محسنیان راد،مهدی.(1382). پیش‌نیازهای ساماندهی نظام رسانهها. ماهنامه مجلس و پژوهش، شماره 42 سال دهم فوق‌العاده.
محمدی، حمید. (1387). سیاستگذاری رسانه‌ای ، فصلنامه پژوهش و سنجش، شماره 53.
معتمدنژاد،کاظم.(1383). یونسکو و سیاستگذاری ملی ارتباطات در کشورهای در حال توسعه. فصلنامه رسانه، شماره 58.
معتمدنژاد،کاظم.(۱۳۷۱). وسایل ارتباط جمعی.جلد یکم، چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
ملکی، مصطفی.(1382). حیات یا زوال دروازه‌بانی. (مجموعه مقالات بایسته‌های خبر). آموزش معاونت سیاسی صدا و سیما.
مهاجری،علیرضا.(1386). مبانی روش پژوهش. ویرایش دوم. تهران: نشر چاپار.
میرفخرایی،تژا.(۱۳۷۹). شیوه‌های مطلوب ارایه خبر تلویزیون. اداره کل مطالعات واحد تحقیقات راهبردی مرکز تحقیقات صدا و سیما، شماره217 .
میرفخرایی،تژا. (۱۳۸۵). مفاهیم نظری و عملی خبر تلویزیونی. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا و سیما.
میرفخرایی،تژا.(1378). اخبار سیما و خبر مطلوب. فصلنامه پژوهش و سنجش، سال ششم شماره 20-19.
میرفخرایی،تژا.(1385). مفاهیم نظری و عملی خبر تلویزیونی. مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای صدا و سیما.
میرفخرایی،تژا.(1379). شیوه‌های مطلوب ارائه خبر تلویزیون. اداره کل مطالعات واحد تحقیقات راهبردی مرکز تحقیقات صدا و سیما، شماره 217.
نعمتی انارکی، داود.(1390). ارائه الگوی مدیریت خبر تلویزیون از دیدگاه کارشناسان،مجله مدیریت دولتی، دانشگاه تهران،دوره سوم شماره 6 .
نعمتی انارکی،داود.(1378). طراحی مدل کاربردی و اثربخش اخبار سیمای جمهوری اسلامی، فصلنامه بصیرت، شماره 41 .
نعمتی انارکی،داود.(1380). نقش رسانه‌های گروهی در اطلاع‌رسانی و عوامل بروز بی‌اعتمادی مخاطب نسبت به خبر. مقاله برگزیده اولین جشنواره خبر و برنامههای سیاسی صدا و سیما. فصلنامه پژوهش و سنجش شماره 27.
الوانی، سید مهدی، شریف‌زادگان، فتاح.(1388). فرایند خط مشی‌گذاری عمومی، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
الواني، سید مهدی، هاشمیان، سیدمحمد حسین.(1387). بازخواني دانش سياست‌گذاري در زمينه پست مدرنيسم: شكل گيري خط مشي در عصر پست مدرن. فصلنامه علمي پژوهشي، روش شناسي علوم انساني، سال ۱۴، شماره ۵۶.
وحید، مجید. (1383). سیاستگذاری عمومی. تهران: نشر میزان.
وردی نژاد، فریدون.(1387). مراحل سیاستگذاری در رسانه‌های خبری. سایت همشهری آنلاین.
ویندال، سون و دیگران.(1376).کاربرد نظریه‌های ارتباطات. (ترجمه علیرضا دهقان). تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
A.C. Hemerijck,2004, Media Policy for the Digital Age, Amsterdam University Press.
Bell.AGarret. P.Approachesto Media Discourses.Oxford.Blackweel publishers1998.
Bennis, BC (2004). Research Methods: A Tool for life, Boston: Pearson19.
Birkland,t. 2005,an introduction to policy process,N.Y.ME sharp.
Birman,j,2004,lobbyists keep in constant contact, Washington post.
Cochran,c and Malone,E. 1995, public policy: perspectives and choices, new York:macgraw hill.
Deflur.Dannis.Understanding Mass Communication AliberalPerpectiv sixth Edition.BostonNewyork.Houghton Mifflin Company eco.u.Towards a semiotic inquiry into TV Mwssage1998.
Demers, David (1996). Corporate Newspaper structure, Editorial Page vigor and social change, Journalism Quarterly, 73(4).
Des Freedman , 2006, Dynamics of power in contemporary media policy-making, goldsmiths college, university of London.
Draganidis, fotis, Mentzas, Gregoris (2006). Competency Based Management: A Review of Systems and Approaches. Information Management & Computer Security, 14 (1).
Dye,T. 2002, understanding public policy,new jersey: prentice hall.
Fiske j.Television Culture London and Neyyork.Routledge Fiske jMoments of Television:Neither the text nor the audience1989 in:Remote control Edited by Ellenseiter 2001 New york and London Routledge1997.
Fowler Roger languge in the News Discouse and Idocology in the press.UK Routledge 1991.
Garnham,N 1998, The media; An Introduction, London, longman.
Gary D. Brewer & Peter De Leon, 1983,Faundation of Policy Analysis Homewood: Dorsey Press.
Guilenberg j v &Slaa.from media policy towards a national communication policy:Broadening the scope.European Journal of communication 8.1.1997.
H. Lasswell and D. Lerner (eds.), The Policy Sciences, Stanford: Stanford University Press, 1951.
Jan van Cuilenburg and Denis McQuail, 2003 ,Media Policy Paradigm Shifts, SAGE Publications.
Lievrouw leah and livingstone Sonia(editors) (2002), The handbook of new media, sage publications.
Macauail, denis, windal, scen (1989). Mass medial systems: production, selection and flow in International encyclopedia of commendations (vol 3), Oxford University Press.
McQuail, D, 2000, Mass communication theory, London, sage.
Murdock.Graham the new mogul empires:Media concentration & Control in the age of convergence:Media development Vol 4.1994.
Patrice Duran, 1990, policy making, in L'annee sociologique, 40, pp.227-34.
Paul Sabatier, Political Science and Public Policy, Political Science & Politics, VXXIV, n.2. June 1991), pp.144-156.
Pavlik, j (1999). New medial and news: Implications for the future of Journalism, New media & Society, 1 (1).
Peters,b.g. 2004, American public policy: pomise and performance, cq press.
Petros Iosifidis,2007, Basingstoke , Public television in the digital era: techological challenges and new strategies for Europe, ISBN.
Rai, Mughda and Cottle,simon (2007). Global Mediations. On the Changing Ecology of Satellite Television News, Global Media and Communication 3 (1): 51- 78.
Schudson M. (1995). The power of news. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Schudson.Michael.News in the Next century:New technology old values and a new definition of New Radio and Television News Directors foundation. USA. http://www.rtndf.org/resources/newteeh.htm.1996
Smith, pual (2009), from Government to Governance; The case of UK television policy,De Montfort University.
Tuchman, Gaye, (1999). Objectivity, Reprinted in news, New York, oxford University Press.
Tuchman.GMaking News study in the construction of Reality London.New york Macmillan Publishing Co 1991.
Turow, Joseph (1992). The Organizational under pnnings of Contemporary Media Conglomerates, Communication Research, 19 (6).
W. John Kingdon,1995, Agendas Alternatives and Public Policies ,Boston: Little Brown.
Zhou, X, Gatekeeper, Gatekeeping and News selection, American Journalism Review No .34, United Stat
Assessment of News Production Management Model at Fars News Agency
; a Study for Developing a Desirable Model
By: Morteza Ghamari Vafa,M.A.
& Taher Roshandel Arbatani,Ph.D.*
Abstract
This research, which has used the views of managers, editors and the editorial board of Fars News Agency, other news agencies and a number of senior communications and media management experts through qualitative research method (content analysis and focus group), is mainly aimed at achieving "a desirable model of news management at Fars News Agency". According to managers and experts, the present research has answered three questions: 1- What are the weaknesses and vulnerabilities of the news management cycle at Fars News Agency? 2- What are the parameters that leave a desirable impact on news management? 3- What is the desirable news management model for Fars News Agency? On the basis of the findings of this research, if proper attention is paid to seven parameters, i.e. the main function of news release, people's needs, possibilities and limitations, management roles, desirability, speed of releasing news, feedbacks and inspection, in the process of news management, we can access a desirable model. In introducing the desirable news management model for Fars News Agency, "three steps and 10 stages" have been explained along with all their various dimensions and complications, and once they are put into action along with all their arrangements, Fars News Agency can attain media creditability, readers' trust, becoming a main news source, and success in various areas of rivalry.
Key words: News, Main News Source, Policy Making Media, News Management Model, Fars News Agency.
Media Management,Iran, Azad Uni, Semnan.
Email: Mortezagv745@gmail.com
* Associate Prof. in Department of media management,Iran, Tehran Uni.
[1] 1.Rai
[2] 2.Cottle
[3] 1.Schudson
[4] 2.Murdock
[5] 1.Livingstone
[6] 2.leah
[7] 3.Hemerijck
[8] 4.Freedman
[9] 5.Lasswell
[10] 6.Tamber
[11] 1.Dranganidis
[12] 2.Demers
[13] 1.C.Schneide
[14] 2.Benjamin
[15] 3.Eizenesberger
[16] 4.Mcluhan
[17] 5.Adorno
[18] 6.Habermas
[19] 7.Jamsan
[20] 8.Poster
[21] 1.Turow
[22] 2.Macauail
[23] 3.Windal
[24] 4.Bennis
[25] 5.Hall
[26] 6.Tuchman
[27] 1.Guilenberg
[28] 2.Salaa
[29] 3.Ruizengeirn
[30] 4.Importance
[31] 5.Rate
[32] 6.Amount
[33] 1.Colman
[34] 2.Schelsinger
