پیامدهای شفافیت رسانه‌ای در ایران

محورهای موضوعی : مدیریت رسانه

عباس زمانی ¹ , فائزه تقی پور ² , رضا اسماعیلی ³

1 - دانشجوی دکترای تخصصی مدیریت رسانه ای، باشگاه پژوهشگران و نخبگان، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - عضو هیئت علمی و دانشیار گروه علوم ارتباطات، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران
3 - عضو هیئت علمی و استادیار گروه علوم ارتباطات، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

تاریخ دریافت : 1400/02/27 تاریخ پذیرش : 1400/04/07 تاریخ انتشار : 1399/11/01

کلید واژه: پیامدها, شفافیت اطلاعات, شفافیت رسانه‌ای, ‌ رسانه, شفافیت,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف "شناسایی پیامدهای شفافیت رسانه‌ای در ایران" انجام شد. بدین منظور تعداد 48 نفر از مدیران، متخصصان و اساتید ارتباطات، رسانه، جامعه شناسی و حقوق با استفاده از نمونه گیری هدفمند نظری انتخاب شده و با روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته بود و جمع آوری یافته ها تا اشباع نظری اطلاعات ادامه یافت. یافته ها شامل 19 مقوله: "ارتقای فرهنگ مطالبه‌گری و پاسخگویی"، "ارتقای سرمایه اجتماعی حاکمیت"، "افزایش قانون مداری فردی و جمعی"، "ارتقای شاخص‌های توسعه فرهنگی"، "ارتقای شاخص های توسعه اجتماعی"، "ایجاد رونق اقتصادی پایدار"، "تحقق محیط زیست پایدار"، "تحقق جامعه پایدار"، "پیشگیری و مقابله فساد و جرم"، "شکل‌گیری و توسعه جامعه مدنی"، "افزایش کارآمدی حاکمیت"، "سیاستگذاری و وضع قوانین کارآمد"، "زمینه سازی تحقق حکمرانی خوب"، "شفافیت عمومی و حذف رانت اطلاعاتی"، "زمینه سازی تحقق دولت هوشمند"و... بود. یافته ها نشان داد که شفافیت رسانه‌ای باعث می‌شود هم مردم، هم مسؤولان و هم حاکمیت نسبت به نقش ها، وظایف و عملکرد خود آگاهی، مسؤولیت‌پذیری و پاسخگویی کامل داشته و با حذف دست های پشت پرده قدرت که همواره منافع ملی را به صورت آشکارا و پنهان در انحصار خود قرار داده اند، شرایطی فراهم شود که همه افراد جامعه از حقوق برابری در ایفای مسؤولیت‌ها و بهره‌گیری از فرصت های اجتماعی بهره مند شده و در نهایت شاخص‌های توسعه پایدار در جامعه ارتقا یافته و در سایه بهره‌مندی از حکمرانی خوب ادامه حیات دهند.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to identifying the consequences of media transparency in Iran. For this purpose, 48 members of managers, researchers and activists of media, communication, sociology and law were selected by qualitative content analysis method. Findings was included 19 themes: "Promoting the culture of accountability "," Promoting the social capital of the government "," Increasing the rule of law "," Promoting the indicators of cultural development "," Promoting the indicators of social development "," Creating sustainable economic prosperity "," Achieving a sustainable environment "," Achieving society " "Sustainable", "Prevention and Fight against Corruption and Crime", "Development of Civil Society", "Increasing Government Efficiency", "Establishing Effective Laws", "Achieving Good Governance", "Public Transparency and Eliminating Information Rent", "Achieving Smart Government", ...Findings showed that media transparency makes people, officials and governments fully aware of their roles, duties and actions, responsibility and accountability," Promoting the indicators of social development "," Creating sustainable economic prosperity "," Achieving a sustainable environment "," Achieving society " "Sustainable", "Prevention and Fight against Corruption and Crime", "Development of Civil Society", "Increasing Government Efficiency", "Establishing Effective Laws", "Achieving Good Governance", "Public Transparency and Eliminating Information Rent", "Achieving Smart Government",… Findings showed that media transparency makes people, officials and governments fully aware of their roles, duties and actions, responsibility and accountability.

منابع و مأخذ:

اکبری، بهنام. (1395). "آیین دادرسی کیفری"، تهران: مجد.

ایمان، محمدتقی. (1388). "مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی"، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

آذرنوش، آذرتاش. (1386). "فرهنگ معاصر عربی- فارسی"، تهران: نشر نی.

بابازاده مقدم، حامد. (1392). "بررسی حق دسترسی به اطلاعات در ایران با تأکید بر مصوبات شورای اروپا"، نشریه علوم خبری، شماره 8، اسفند 1392، صص. 119-160.

بهرامزاده،‌ حسینعلی. (1382). "توسعه پایدار"، ماهنامه تدبیر. شماره 134. تیرماه 1382، صص. 42-35.

بیابانی، غلامحسین؛ عصار، محمدتقی. و مظفری، افسانه. (1395). "شفافیت رسانه‌ای در مقابله با فساد و جرم سازمان یافته"، فصلنامه رسانه، سال 27، شماره 4، پیاپی 105، زمستان 1395، صص. 83-65.

بیابانی، غلامحسین. و ذوقی، بهنام. (1397). "رسانه‌ها ابزاری برای ‌ترویج شفافیت و مقابله با فساد سیاسی و مالی"، فصلنامه رسانه، دوره 29، شماره 3 ، شماره پیاپی 112، پاییز 1397، صص. 85-104.

پناهی، بلال. (1399). "ارزیابی نقش شفافیت سازمانی بر تعارضات سازمانی با میانجیگری ارتباطات سازمانی اثربخش (مورد مطالعه: سازمان آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی)"، فصلنامه مدیریت سازمان‌های دولتی، سال هفتم، شماره 4 (پیاپی 28). پاییز 1398، صص. ۲۵-۳۸.

جلالی، رستم. (1391). "نمونه‌گیری در پژوهش‌های کیفی، تحقیقات کیفی در علوم سلامت"، سال 1، شماره 4، زمستان 1391، صص. 321-310.

حبیب‌نژاد، سیداحمد. و عامری، زهرا. (1395). "شاخص‌های شفافیت در حکومت اسلامی (با تأکید بر حکومت علوی)"، حقوق اسلامی، سال 13، شماره 49، تابستان 1395، صص. 157-129.

حیدری، سیدمحمد. (1423ق). "معجم الفعال المتداوله"، ج 1. قم: المرکز العالمی للدراسات الإسلامیۀ.

دهقانی سلطانی، مهدی؛ شیری، اردشیر؛ نثاری، طاهره. و رئوفی، مصطفی. (1397). "نقش رسانه‌های اجتماعی، شفافیت و مسئولیت اجتماعی در ارتقای عملکرد تجاری شرکت‌های خدمات مسافرتی و گردشگری"، مطالعات مدیریت گردشگری، پاییز 1397 - شماره 43، صص. 141-169.

دیندار فرکوش، فیروز؛ احمدزاده کرمانی، روح‌اله. و الوندی، هومن. (1391). "شفافیت اطلاعاتی، کار ویژه اصلی رسانه‌های جمعی در برابر افکار عمومی (با تأکید بر هدفمندی یارانه‌ها)"، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای، دوره ۷، شماره ۲ (پیاپی ۱۷)، صص. ۷۳-۸۶.

سورین، ورنر. و تانکارد، جیمز. (1384). "نظریه‌های ارتباطات"، ترجمه علیرضا دهقان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

صادقی، سعید. (1397). "شفافیت، نظارت و کارآمدی"، مطالعات راهبردی، زمستان 1397 - شماره 82، صص 7-34.

عباس‌زاده، محمد. (1391). "تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی"، فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، سال 23، شماره 1، شماره پیاپی(45)، صص. 19-34.

علوی، سیدمصطفی. (1390). "تأثیر سطوح شفافیت اطلاعات بر میزان پاسخ‌گویی مدیریت"، حسابدار رسمی، شماره 14، تابستان 1390، صص. 77-79.

‌عمید، حسن. (1383). "فرهنگ فارسی عمید"، تهران: انتشارات امیرکبیر.

قیومی، احمدبن محمد. (1418 ق). "المصباح المنیر"؛ ج 1. لبنان: المکتبۀ العصریه.

‌کریمیان، محمدوزین؛ کلاهی، بهاره. و صفری، سعید. (1394). "شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر شفافیت نظام اداری ایران (ناظر بر بند 18 سیاست‌های کلی نظام اداری)"، چشم‌انداز مدیریت دولتی، سال 6، شماره 23، پاییز 1394، صص. 83-105.

مالکی، جلیل. و واعظی، زهرا. (1391). "آزادی مطبوعات در منظر حق دسترسی آزاد به مطبوعات"، فصنامه رسانه، سال 23، شماره 4 (پیاپی 89). زمستان 1391، صص. 5-24.

محسنی، وجیهه؛ د‌هاشمی، سیدمحمد؛ جاوید، محمدجواد. و عباسی، بیژن. (1398). "تحلیل حقوقی نسبت سنجی حق دسترسی عموم به اطلاعات با تحقق حقوق شهروندی با تأکید بر نظام حقوقی ایران"، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره 62، بهار 1398، صص 321-354.

مقتدر، سیدحسین. و حلاج، گلنار. (1396). "افشاسازی اطلاعات در دولت الکترونیک و تأثیر آن در کاهش فساد مالی"، مطالعات مدیریت و کارآفرینی، دوره سوم، شماره 1، زمستان 1396، صص. 96-108.

معتمدنژاد ، کاظم. و معتمدنژاد، رویا. (1386). "حقوق ارتباطات"، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانه، جلد اول.

معین، محمد. (1386). "فرهنگ فارسی معین"، تهران: انتشارات سرایش.

مک کوایل، دنیس. (1382). "درآمدی بر نظریه ارتباط جمعی"، ترجمه پرویز اجلالی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.

مهرداد، هرمز. (1380). "مقدمه‌ای بر نظریات و مفاهیم ارتباط جمعی"، تهران: انتشارات فاران.

مهدی‌زاده، سیدمحمد. (1392). "نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی"، تهران: نشر همشهری، چاپ سوم.

میانداری، کمال؛ دیهیم‌پور، مهدی؛ رضا جاری، حسن؛ جعفری، عابدی. (1396). "بررسی نقش شفافیت سازمانی در توسعه سرمایه اجتماعی (مورد مطالعه: شهرداری‌های غرب مازندران)"، مدیریت سرمایه اجتماعی. دوره 4، شماره 2، تابستان 1396، صص. 283-307.

ویندال، سون؛ بنو سیگنایزر. و جین اولسون. (1387). "کاربرد نظریه‌های ارتباطات"، ترجمه علیرضا دهقان چاپ دوم، تهران: جامعه شناسان.

نرگسیان، عباس؛ جمالی، قاسمعلی؛ هراتی، مسعود. و آذری، حسین. (1397). "بررسی ارتباط فساد و اعتماد در رابطه بین شفافیت و رضایت شهروندان"، فصلنامه مدیریت دولتی، دوره 10، شماره 2، تابستان 1397، صص. 289-310.

نرگسیان، عباس. و جمالی، قاسمعلی. (1398). "وضعیت شفافیت در سازمان‌های حاکمیتی ایران"، فصلنامه دولت پژوهی، شماره 18، تابستان 1398، صص. 209-244.

 

Albu, O.B. & Flyverbom, M. (2016). “Organizational Transparency”, Business & Society, 000765031665985. doi:10.1177/0007650316659851.

Blackwell, D., Leaman, C., Tramposch, R., Osborne, C. & Liss, M. (2017). “Extraversion, neuroticism, attachment style and fear of missing out as predictors of social media use and addiction”, Personality and Individual Differences, 116, PP. 69-72.

Christopher, H. & Transparency, D. (2006). “The Key to Better Governance oxford: oxford universi Press.

Brandes, L. & Darai, D. (2017). “The value and motivating mechanism of transparency in organizations”, European Economic Review, 98, PP. 189-198.

Da Cruz, N.F., Tavares, A.F., Marques, R. C., Jorge, S. & de Sousa, L. (2015). “Measuring Local Government Transparency”, Public Management Review, 18(6), PP. 866–893. doi:10.1080/14719037.2015.1051572.

DiStaso, M.W. & Bortree, D.S. (2012). “Multi-method analysis of transparency in social media practices: Survey, interviews and content analysis”, Public Relations Review, 38(3), PP. 511-514. doi: 10.1016/j.pubrev.2012.01.003.

Dubois, Judith. (2002). “Media Coverage of Organized Crime: Impact on Public Opinion? Mark Levin, Georgy Satarov”, Corruption and institutions in Russia (2000) European Journal of Political Economy. Vol. 16.

Fairbanks, J., Plowman, K.D. & Rawlins, B.L. (2007). “Transparency in government communication”, Journal of Public Affairs, 7(1), PP. 23-37. doi:10.1002/pa.245.

Glaser, B. (1998). “Doing grounded theory: Issues and discussions”, Sociology Press. Mill Valley, CA.

Glaser, B. (2005). “The grounded theory perspective III: Theoretical coding”, Sociology Press. Mill Valley, CA.

Jha, C.K. (2020). “Information Control, Transparency, and Social Media: Implications for Corruption”, In Political Scandal, Corruption, and Legitimacy in the Age of Social Media, IGI Global. DOI: 10. 4018/978-1-5225-2019-1.ch003, Available at SSRN: https://ssrn.com/ abstract = 2953348.

Hollyer, J.R., Rosendorff, B.P. & Vreeland, J.R. (2018). “Transparency, Protest and Democratic Stability”, British Journal of Political Science, PP. 1-27. doi: 10.1017/s0007123417000308.

Klyueva, A. & Tsetsura, K. (2010). “Media Non-transparency Research: The Case of Romania”, Public Relations Journal. Vol. 4, No. 4, Fall 2010 ISSN 1942-4604.

Kolstad, Ivar. & Wiig. (2009). Arne, Is Transparency the Key to Reducing Corruption in Resource-Rich Countries?”, World Development. Vol. 37, No. 3.

Kral, P. & Cuskelly, G. (2017). “A model of transparency: determinants and implications of transparency for national sport organizations”, European Sport Management Quarterly, 18(2), PP. 237-262.

Lindsay, B.R. (2011). “Social Media and Disasters: Current Uses, Future Options, and Policy Consideration”, Congressional Research Services Report, 21, 7-5700.

Meijer, A., Hart, P. & Worthy, B. (2015). “Assessing Government Transparency: An Interpretive Framework”, Administration & Society, 50(4), PP. 501-526.

Onwuegbuzie. A.J. & Collins KMT, A. (2007). “Ttypology of Mixed Methods Sampling Designs in Social Science Research”, Qualitative Report 2007; 12(2), PP. 281-316.

Roelofs, P. (2019). “Transparency and mistrust: Who or what should be made transparent?”, Governance. doi: 10.1111/gove.12402.

Royo Montanes, S., Yetano, A. & García-Lacalle, J. (2020). “Financial Transparency in the Web 2.0 Era. An Analysis of the use of Websites and Social Media by Spanish Municipalities”, Revista de Contabilidad, 23(2), PP. 263-276. doi:10.6018/ rcsar. 371951.

Transparency International. (2019). “Corruption Perceptions Index”, Accessible: www. Transparency. Org.

Truglia, R.P. (2019). “The Effects of Income Transparency on Well-Being: Evidence from a Natural Experiment”, NATIONAL BUREAU OF ECONOMIC RESEARCH. Issued in February 2019, https://www. nber. org/ papers/w25622

Tsetsura, K. & Aziz, K. (2018). “Toward professional standards for media transparency in the United States: Comparison of perceptions of non-transparency in national vs. Regional media”, Public Relations Review, 44(1), PP. 180-190.

Villeneuve, J.P. (2014). “Transparency of Transparency: The pro-active disclosure of the rules governing Access to Information as a gauge of organisational cultural transformation. The case of the Swiss transparency regime”, Government Information Quarterly, 31(4), 556-562.

Wang, D.H.M., Chen, P.H., Yu, T.H.K. & Hsiao, C.Y. (2015). “The effects of corporate social responsibility on brand equity and firm performance”, Journal of Business Research, 68(11), PP. 2232-2236.