گفتمان پسا استعماری در ادبیات جهان (تحلیل گفتمان رمان ریشه‌ها)

محورهای موضوعی : مدیریت رسانه

افسانه مظفری ¹ (دانشیار و مدیر پژوهش و عضو هیئت علمی گروه ارتباطات، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد)
مونا اسدیان ² (دانشجوی دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران)
فرزانه شریفی ³ (دانشجوی دکترای علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/02/15 تاریخ پذیرش : 1396/06/09 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: تحلیل گفتمان, لاکلاو و موفه, پسا استعمارگرایی, ادبیات, ریشه‌ها,

چکیده مقاله :

تحلیل گفتمان از طریق تکنیک‌های متفاوت گفتمانی به واکاوی مفاهیم قدرت و ایدئولوژی نهفته در متون مختلف می‌پردازد. از جمله مهم‌ترین رویکردهای گفتمانی رویکرد لاکلاو و موفه است که با به‌کارگیری مفاهیمی نظیر تفکیک دال‌های ثابت و شناور، مفصل‌بندی، وقته‌ها و عناصر، ضدیت و غیریت به واکاوی اهداف پنهان در متون می‌پردازد. در این پژوهش نیز با استفاده از رویکرد لاکلاو و موفه سعی بر تحلیل گفتمان رمان ریشه‌ها با هدف بازشناسی رویکردهای موجود در ادبیات پسااستعماری است. دیدگاه‌های افرادی نظیر ادوارد سعید، فرانتس فانون و هومی بابا به تبیین و تفسیر تحلیل گفتمان پسااستعماری موجود در این مقاله یاری خواهد رساند. هدف اصلی این پژوهش، شناخت دال‌های مؤثر بر نزاع بین دو گفتمان استعماری و برده‌داری است که ایدئولوژی مرکزی رمان ریشه‌ها را تشکیل می‌دهد. نژادپرستی و برده‌داری از جمله مفاهیم مهم در گفتمان استعمار شناخته شدند که به روند هژمونیک شدن گفتمان کمک کرده‌اند. از طرفی دیگر، مفاهیمی نظیر تسلیم، عقب‌ماندگی، خشونت و عدم مسئولیت‌پذیری نیز در دایره گفتمانی برده‌داری آفریقایی جای می‌گیرند. تسلط گفتمان استعماری در رمان ریشه‌ها به‌واسطه طرد مفاهیم و فرهنگ بومی آفریقایی شکل‌گرفته و با تثبیت معانی غربی و آمریکایی خود را در گفتمان مسلط آمریکایی تثبیت می‌کنند.

چکیده انگلیسی:

Discourse analysis uses discriminative techniques to examine the concepts of power and ideology inherent in different texts. One of the most important approaches of discourse, is Laclau and Mouffe’s which adopts the concepts such as the separation of fixed and floating signifier, articulation, moments and elements, opposition and otherness to explore the implicit purposes in the texts. In this study, by using Laclau and Mouffe’s, we tried to analyze the “roots” novel discourse to indentify the approaches in the postcolonial literature. The views of people like Edward Said, Frantz Fanon and Homi Bhabha explain and interpret the post-colonial discourse analysis that would help us in this article. The main goal of this research is to identify the effective signifiers of the conflict between colonialist discourse and slavery, which forms the central ideology of the novel of the roots. Racism and slavery were among the important concepts in the discourse of colonialism, which contributed to the hegemonic process of discourse. On the other hand, concepts such as submission, retardation, violence and lack of accountability are also found in the discursive circle of African slavery. The dominance of colonial discourse in the roots of the novel is formed by the rejection of indigenous African concepts and culture and consolidating their western and American meanings in American dominant discourse.