نقش فضای عمومی شهری در افزایش ایمنی اجتماع (مطالعه موردی: محله ساغر یسازان و گلسار رشت)

محورهای موضوعی : معماری

سید محسن حبیبی ¹ , سمیه صدیقی ²

1 - استاد گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 - دانش آموخته دوره کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین قزوین، ایران.

تاریخ دریافت : 1393/07/05 تاریخ پذیرش : 1394/09/30 تاریخ انتشار : 1395/09/01

کلید واژه: امنیت, ایمنی, ایمنی اجتماعی, فضای شهری امن,

چکیده مقاله :

در این مقاله ارتباط ابعاد حسی دریافت شده از فضاهای شهری و ایمنی اجتماعی بررسی شده است. نتایج مطالعه نشان می دهدبین اطلاعات دریافتی از محیط و سلامتی انسان رابطه مستقیم وجود دارد. چون افراد از طرق مختلف، فضاهای شهری را درکمی کنند و خوشایندی یا ناخوشایندی، امن و ناامن بودن آنها می تواند نقش تعیین کننده ای بر سلامت روانی ساکنان داشتهباشد. این مقاله قصد دارد با تشریح رو شهای انتقال و درک عام محیطی، تأثیر آنها بر ایمنی اجتماعی را بررسی کند. روشبررسی، آمیخته ای از روش های کمّی و کیفی است. بدی نصورت از منابع مختلف نظری، داده های کیفی استخراج و با تحلیلآنها معیار های کمّی برای تدوین پرسش نامه تعیین شدند. پاس خهای دریافتی از پاسخگویان در محله های ساغری سازان و گلساررشت جهت سنجش تأثیر مؤلف ههای مؤثر بر امنیت با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شد و پیشنهادهایی برای ارتقاء ایمنیدر ساغری سازان که از این نظر نامناسب بود، ارائه گردید.

چکیده انگلیسی:

The relation between sensory dimensions of urban spaces and social security is assessed in this research. The results of the study show that there is a direct relation between the perceived information of environment and human health. People feel and understand the urban spaces through different ways and pleasantness or unpleasantness of urban spaces and their safety can have a substantial role on the mental health of dwellers and passersby. This study tries to analyze different ways of transferring and general environmental perception and then finds their effects on social safety and security in order to propose a compound way to organize urban spaces.Based on the obtained results it was supposed to find a compound method for well forming of urban safety regarding some important and social characteristics, including age, gender, education, job, social class and other cases.Researchers tried to find the relevant elements which have direct effects on the decrease and increase of safety of urban environment and then tried to obtain results. The selected method for the analysis was a combination of both quantitative and qualitative methods. First, by using the different theoretical sources, the desired quantitative data were gathered and then by analyzing them the quantitative criteria for field consideration were assigned. In fact, according to the outcome information gathered from quantitative data the researchers tried to gather quantitative data and then generalized them. After choosing the methods of research, the next steps were assigning data gathering, collecting of qualitative and quantitative questions, analyzing the data and finally preparation of the report.Hereafter, it was analyzed to find the relation between the elements based on theoretical method, condition of variables (description) and their relation (analysis). First the samples were distributed based on basic elements, dependent and independent elements in order to achieve a general understanding of the sample population.Second, the relations between basic and independent elements with dependent elements were achieved through a test. The outcome answers from the participants were analyzed using SPSS statistical software. According to the raised theories and examining them in the two mentioned areas, the researchers used the uni-sample T-test for comparing the variables in these two areas.Selected case-studies are Saqerisazan and Goslar in Rasht. Oldness, their appearance time, the owning rate of urban facilities, the attitude of young and old people living in these two areas, were among other reasons, the basic ones to choose these two areas, so that the researchers could examine their special and unique characteristics. Distributing the questioners and then gathering of the information, the researchers could compare the rate of safety in the mentioned areas and could recognize the effective factors on the reduction of the safety and therefore were able to reject or approve the theories of the research. The research describes effective factors that affect the security of two mentioned districts. As a result, suggestions including guidelines, strategies, publicities and plan were given and recommended to decrease the crime rate and disorder behavior to increase the safety of each neighborhood.... Key words: Security, Safety, Social safety, Safe Urban City.

منابع و مأخذ:

1. بازرگان، عباس. (1389). روش تحقیق کیفی و آمیخته رویکردهای متداول در علوم رفتاری. (چاپ دوم). تهران: نشر دیدار.


2. بمانیان، محمدرضا؛ و محمودی‌نژاد،‌هادی. (1387)، تحقیقی در سنجش عوامل تأثیرگذار براحساس امنیت شهری‌ نمونه موردی:شهر کرمان.  فصلنامه مدیریت شهری، 19، 54-62.


3. جیکوبز، جین. (1388). مرگ و زندگی در شهرهای بزرگ آمریکایی. (چاپ دوم). (حمید رضا پارسی و آرزو افلاطونی،مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران. (نشر اثر اصلی 1961)


4. صالحی، اسماعیل. (1387). ویژگیهای محیطی فضاهای امن شهری. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.


5. صدیقی، سمیه. (1392). نقش فشای شهری در کاهش فشار عصبی شهروندان(نمونه موردی محله ساغری‌سازان و گلسار رشت). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین.


6. ضابطیان، الهام؛ و رفیعیان، مجتبی. (1387). درامدی بر فضاهای امن شهری با رویکرد جنسیتی. مجله جستارهای شهرسازی، 24، 49- 52.


7. شرکت مهندسی طرح و کاوش. (1386). طرح جامع رشت. وزارت مسکن و شهرسازی. رشت: سازمان مسکن و شهرسازی استان گیلان.


8. مهندسین مشاور خزر بنیان درفک. (1387). امکان سنجی بافت فرسوده رشت (ساغری‌سازان). رشت: شرکت عمران و مسکن سازان استان گیلان


9. نوروزی، فیض الله؛ و فولادی سپهر، سارا. (1388). بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان 92-51 ساله شهر تهران و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. فصلنامه راهبرد، 53، 130-145.


10. هاروی، دیوید. (1376). عدالت اجتماعی و شهر. (فرخ حسامیان و محمد رضا حائری و بهروز منادی زاده، مترجمان). تهران: شرکت پردازش و برنامه ریزی. (نشر اصلی 1973)


11. هال، ادوارد. (1384). بعد پنهان. (چاپ دوم). (منوچهر طبیبیان، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.  (نشر اصلی 1966)


12. هوپر، لئونارد؛ و جی دروگ، مارتاجی. (1386). امنیت و طراحی سایت. (چاپ اول). (محمد جواد رحمانی، نازیلا دلدار و عاطفه عیسی نظر فومنی، مترجمان). تهران: انتشارات شهیدی. (نشر اصلی 2005)