بررسی نقش کنشگران و ابزارهای مدیریت شهری در یکپارچگی مدیریت کلانشهر تهران

محورهای موضوعی : معماری

محمدمهدى عزیزى ¹ (استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
محمد ابویى اردکان ² (استادیار دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
نسرین نوری ³ (کارشناسی ارشد مدیریت شهری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1390/03/23 تاریخ پذیرش : 1390/04/10 تاریخ انتشار : 1391/06/01

کلید واژه: مدیریت یکپارچه شهری, کلانشهر تهران, کنشگران مدیریت شهری, ابزارهای مدیریت شهری, Integrated Urban Management, Urban Management Operant, Urban Management Tools, Tehran Metropolitan Area,

چکیده مقاله :

یکپارچگی مدیریت شهری موضوعی است که از عوامل متعددی چون حکومت محلی، انواع تفرق های عملکردی و سیاسی موجود در عرصه شهری، نظام قدرت شهری و بازیگران آن نشات می گیرد. مقاله حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی کنشگران و ابزارهای مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهر تهران انجام گرفته است. به این منظور، ابتدا مفهوم شهر و مدیریت شهری و مدیریت یکپارچه شهری و ارتباط کنشگران مدیریت شهری با این مفاهیم بر مبنای پیشینه نظری مشخص گردید. سپس برای پاسخ دادن به سوال های اصلی تحقیق از رویکرد آمیخته استفاده می شود. در رویکرد آمیخته با بهره گیری از روش های موردپژوهی (کیفی) و پیمایش (کمی)، داده های مورد نیاز برای تحقیق گردآوری می گردد. در تحقیق حاضر داده های حاصل از پرسشنامه های جمع آوری شده از متخصصان و مدیران حوزه مدیریت شهری با استفاده از آزمون کروسکال والیس تحلیل گردید. یافته های تحقیق نشان دهنده مهمترین کنشگران در عرصه های مختلف مدیریت شهری تهران و اولویت بندی ابزارهای مدیریت شهری هستند.

چکیده انگلیسی:

In general, categorization of systems in the context of social – economic issues, cities are considered as one the most complicated ones. Now, metropolitan areas have faced rapid growth and their problems have increased in terms of both quantity and quality aspects. Managing highly complicated systems requires a systematic approach, as well as identifying and guiding relevant elements on the basis of rules and analyses of such approach. The aim of urban management is to assure that the elements of the system are managed in a way that provide the daily functions of a city which facilitates and encourages all economic operations and enables the residents to meet their basic needs, such as housing, access to public facilities and services and income generation opportunities. Urban management integration is an issue emerged from local government, types of current performance and political dispersions in urban area, urban power system and its agents. The aim of this article is identifying and categorizing operant and the tools of integrated urban management in Tehran Metropolitan Area. The concept of city, urban management and the relationship between urban management operant and such concepts are determined on the basis of previous literature. In a mixed approach, needed data are gathered by using case study (qualitative) and survey (quantitative) methods. In this line, explorative studies and interviews are used to devise research theoretic basics. In terms of purpose, present study is a descriptive – analytic research. The statistical population of the research includes two groups: Tehran urban management administrative and senior managers, and urban management experts. A relevant questionnaire was used and sampling method was judgment. Judgment sampling is used when a limited group of people have the relevant information. It is the only sampling method which can be used, regarding the holders of such information. In present study, obtained data from collected questionnaires of urban management experts and managers were analyzed by using Kruskal Wallis test and then the most effective institutions and Operant in various aspects of urban management such as policymaking, monitoring, control, planning and urban and administrative rules and regulations were determined.According to the respondents, in terms of existing rules and laws on policymaking in Tehran Metropolitan Area, City Council (17.2%) plays the biggest role, followed by governmental agencies (17.2%). In terms of monitoring and control, Municipality (20.3%) plays the most vital role. In the meantime, Municipality has the highest share (18.8% frequency) plays the most vital role in urban planning. According to research findings, one can state that 17.2% of respondents believe that governmental agencies enjoy the highest legal rights to determine urban laws and rules. It shows the centralization of domestic political system and its related power links. Regarding executive affairs, Municipality has the highest frequency (35.9%). Ultimately, findings outline that in the opinions of research participants, Municipality is the most competent agency for integrated management of Tehran Metropolitan Area (35.9% frequency). In the meantime, rules and regulations have the highest and important role, among other available tools for urban management.

منابع و مأخذ:

آذر، عادل  و مؤمنی، منصور (1381)، آمار و کاربرد آن در مدیریت (جلد اول)، انتشارات سمت، تهران.

برک پور، ناصر و ایرج اسدی(1388)، مدیریت و حکمروایی شهری، معاونت پژوهشی دانشگاه هنر، تهران.

چیما، شابیر(1382)، مدیریت شهر: خط مشی ها و نوآوری ها در کشورهای در حال توسعه، ترجمه دکتر پرویز زاهدی، چاپ دوم، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری، تهران.

رحمانیان، مجید(1387)، بررسی وضعیت عوامل فرهنگی موثر بر مدیریت توسعه پایدار شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.

سعیدی رضوانی، نوید(1373)، بهبود مدیریت شهری، گزارش دبیر اجرایی کمیسیون سکونت گاههای انسانی سازمان ملل متحد در نشست نایروبی 1993، وزارت کشور.

سکاران، اوما(1388)، روش های تحقیق در مدیریت، ترجمه: دکتر محمد صائبی و دکتر محمود شیرازی، چاپ ششم، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت برنامه ریزی، تهران.

صرافی، مظفر و مجید عبدالهی(1387)، تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری، نشریه پژوهش های جغرافیایی، شماره 63، صص 115-134.

غفاری، امیرمحمود و فریده کول آبادی (1385)، تهران کلانشهر بدون آرمان، مجموعه مقالات دومین سمینار ساخت و ساز در پایتخت، پردیس دانشکده های فنی، صص 505-518.

کاظمیان، غلامرضا (1373)، طراحی سیستم مدیریت شهری مناسب شهرهای ایران، پایان‌نامه‌ کارشناسی‌ ارشد برنامه‌ریزی‌ شهری‌ و منطقه‌ای، دانشگاه‌ شهید بهشتی، تهران.

کاظمیان، غلامرضا و نوید سعیدی رضوانی(1383b)، امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری ها: پیشنهاد و امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری های ایران، جلد پنجم، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور، تهران.

کامیار، غلامرضا(1387)، حقوق شهری و شهرسازی، چاپ سوم، انتشارات مجد، تهران.

کیوی، ریمون و لوک وان کامپنهود(1388)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه: دکتر عبدالحسین نیک گهر، چاپ چهارم، توتیا، تهران.

لطیفی، غلامرضا(1384)، تحلیل مدیریت شهری تهران از سال 76-1368، پایان نامه دکتری شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران.

مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهری(a1376)، امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری ها، جلد اول، پروژه تحقیقاتی، دفتر برنامه ریزی عمرانی وزارت کشور، تهران.

مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهری(b1376)، امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری ها، جلد دوم، پروژه تحقیقاتی، دفتر برنامه ریزی عمرانی وزارت کشور، تهران.

میرعابدینی، زهره (1388)، امکان سنجی تحقق مدیریت یکپارچه شهری با تاکید بر سطح تصمیم گیری؛ نمونه موردی شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.

نیومن، پیتر و اندی تورنلی(1386)، برنامه ریزی شهری در اروپا، رقابت بین المللی، نظام های ملی و طرح های برنامه ریزی، ترجمه عارف اقوامی مقدم، آذرخش، تهران.

Boulding, Kenneth. (1956). General Systems Theory: The Skeleton of Science. Management Science, 2, 3, pp. 81-97.

Chakrabarty, B.K.(2001), Urban Management; Concepts, Principles, Techniques and Education, Cities, Vol. 18, No. 5, pp 331-345.

McGill, Ronald(1998), Urban Management in Developing Countries, Cities, Vol. 15, No. 6, pp 463-471.

Wood, Curtis(2006), Scope and Patterns of Metropolitan Governance in Urban America, American Review of Public Administration, Vol. 36, No. 3, pp 337-353.