سیر تحول در اندیشه مرمت شهری
محورهای موضوعی : معماری
ناصر بنیادی
1
(رئیس گروه مطالعات طراحی و برنامه ریزی شهری، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی)
کلید واژه: Sustainability, پایداری, برنامه‌ریزی شهری, Urban Planning, منشورهای مرمت, حفاظت و توسعه, Declarations, Urban Conservation,
چکیده مقاله :
پرداختن به مرمت شهرهاى تاریخى در دوره هاى مختلف، با توجه به شرایط اقتصادى- اجتماعى و تاریخى و با اهداف گوناگونى صورت گرفته است. ارتقا و تشویق صنعت گردشگرى، حل معضلات و کمبودهاى مناطق تاریخى شهر، بازآفرینى شهرى و حتى کمک به قرارگیرى در زمره شهرهاى جهانى، از اهدافى است که مرمت هاى شهرى بر مبناى آنها انجام شده است. از طرف دیگر دو رویکرد حفاظت و توسعه همواره در انجام مداخلات شهرى حاکم بوده و به تعادل رساندن این دو رویکرد چشم انداز اصلى مرمت در بافت هاى تاریخى گردیده است. نگاه به مرمت شهرى در کشورهاى در حال توسعه، به علت مشکلات موجود در آن شهرها، عمدتاً از زاویه حل معضلات و کمبودهاى مناطق تاریخى صورت گرفته و شهرهاى ایران هم از این قاعده مستثنى نبوده است. بر این اساس با استفاده از مطالعات اسنادى به گردآورى و تدوین مبانى و بیانیه هاى نشست هاى بین المللى اقدام و تلاش گردیده تا یک دوره بندى تاریخى بر مبناى تأثیرگذارى اهداف توسعه و حفاظت ارائه گردد.
There are significant differences between architectural restoration and urban conservation in professional literature. History of object and architectural restoration is too long. But the formation of urban conservation, as an independent and interdisciplinary field and based on its principles which is inseparable from the restoration of monuments and objects, is less clear. So there are a few resources in explaining the evolution of urban conservation. Those who have worked on this issue mostly discussed from the standpoint of architectural restoration. This paper will attempt to rely on written documents and evidence and try to prepare a review on urban conservation history and the factors affecting its formation. Compiling the proclamation of congresses and different universal sessions and using them have been created some special fields for recognition of historical transition current that have gone over for codification of urban renovation changes at the end of this article. Urban experiences show that intervention in solving urban problems, especially in historic areas, can be considered from urban conservation and urban development approaches. Developmental needs of the historic areas could be provided with integrated proper methods of urban conservation and planning. Combination of these two approaches in dealing with urban historic areas led to the formation of urban conservation in the mid-twentieth century. In comparing with some historic cities in Europe, the conservation of old towns in Iran has not a scientific background. In some other countries conservation of historic objects and buildings had experienced from ancient periods and the basic principles has remained in some declarations, regulations and text books and the preservation literature has been made. In inference of urban restoration, different views may be considered. If the purpose of Urban conservation, has been preparing the common needs of urban historic areas and their current residents (urban poor and immigrants) or the needs of people living in the whole city or the country and even the global community and protect World Heritage, the different opinions, views and solutions can be emerge. Accordingly, this paper with documentary method and case studies developed theoretical principles and adapt it to existing conditions. To assess these techniques and adapt ideas and methods, through description and reasoning content, attempted to assumptions concluded by questions and objectives and to develop and scrutinize conceptual framework. Results of this study are briefly: 1 - Today, the use of scientific methods in planning is the first step to enter the field of urban conservation. We can find some options which have applied effect for urban organization and amelioration by using achievements of urban planning and combination of them.2 - Various interventions with two original trends: urban development and urban conservation are two important challenges of urban and cultural heritage management. Despite the emphasis in many international declarations, this challenge rooted in lack of integrity in urban conservation and urban development approach. Successful cities concerning urban protectiveness and renovation have been able to obtain a balance between two approaches. Unfortunately such this success has been obtained less in underdeveloped countries.
لف- منابع فارسی:
- ایزدی، سعید/ صحی‌زاده،مهشید (1383). "حفاظت وتوسعه شهری: رویکرد مکمل یا مغایر"، فصلنامه آبادی شماره 45.
- بنیادی، ناصر (1388). روش های مداخله در بافت‌های کهن، ارزیابی تجارب و روش‌شناسی مداخله: بهسازی، نوسازی و بازسازی؛ (نمونه موردی شیراز)، رساله دکترای شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی.
- پایگاه میراث فرهنگی شیراز، منشورهای بین المللی در ارتباط با شهرهای تاریخی، نشریه داخلی،1380.
- تهرانی، فرهاد (1378). منشور مکزیک، نشریه نمایه پژوهش، شماره 11 و 12.
- حبیبی، سید محسن/ مقصودی، ملیحه (1381). مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2601.
- فلامکی، محمد منصور (1383). باز زنده سازی بناها و شهرهای تاریخی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، شماره 1644.
- فیلدن، برنارد م./ یوکیاتو، یوکا (1386). راهنمای مدیریت برای محوطه های میراث جهانی، ترجمه پیروز حناچی، انتشارات دانشگاه تهران.
- کالینگورس، بری (1387). برنامه‌ریزی بریتانیائی، ترجمه عارف قوامی، نشر آذرخش.
- لوکوربوزیه (1355). "منشور آتن"، ترجمه محمد منصور فلامکی، انتشارات دانشگاه تهران، شماره 1525.
- صمدی رندی، یونس (1383). مجموعه قوانین، مقررات، آئین نامه‌ها، بخشنامه ها و معاهدات میراث فرهنگی کشور، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور.
- نراقی، فتانه (1379). "مجموعه‌ها، مراکز تاریخی و سیر تحول جنبش حفاظت و صیانت از آثار معماری"، در فصلنامه هفت شهر، سال اول، شماره 2.
- یوکیلهتو، یوکا (1386م.). "تاریخ حفاظت معماری"، ترجمه طالبیان/ بهاری، انتشارات روزنه.
ب- منابع انگلیسی:
- Birabi, A. K. (2007). International urban conservation charters: catalytic or passive tools of urban conservation practices among developing countries.
- Bonyadi, Nasser. (2006). In search of proper approaches to urban restoration in the historic quarter of Shiraz, in Abadi quarterly journal. vol.15, no 49.
- Conservation of the Historic Environment. (2000). The Royal Town Planning Institute
Guidelines for urban regeneration in the Mediterranean region.
- ICOMOS. (2008). International Charters for Conservation and Restoration. France.
- ICOMOS New Zeland. (1992). Charter for the Conservation of Places of Cultural Heritage Value.
- Jokilehto, Jukka. (1998). "Organization, Charters and World movement- an overview." Pp. 40-50 in Context: new building in historic settings. Boston: Architectural Press.
- Jokilehto, Jukka. (1999). A History of Architectural Conservation, (Boston: Butterworth Heinemann).
- Jokilehto, Jukka. (2002). History of Architectural Conservation, Butterworth-Heinemann, 2 Ed.
- Roberts, Peter W. / Hugh Sykes. (2003). Urban regeneration : a handbook. London: Sage.
- Rodwell, Dennis. (2007). Conservation & Sustainability in Historic Cities, Blackwell Pub.
- Sandercock, L. (2003). Mongrel cities in the 21th century. New York: Continuum.
_||_