معیار های ارزیابی کیفیت زندگی شهری در مراکز شهری

محورهای موضوعی : معماری

افشین کوکبی ¹

1 - دانشجوی دکتری شهرسازی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران

تاریخ دریافت : 1385/12/16 تاریخ پذیرش : 1386/05/01 تاریخ انتشار : 1386/10/01

کلید واژه: فرایند تحلیل سلسله مراتبی, سنجش, Analytical hierarchy process, کیفیت زندگی شهری, مرکز شهر, Urban quality of life, Assesment, City Center,

چکیده مقاله :

مقاله حاضر با هدف سنجش و ارزیابی کیفیت زندگی در مراکز شهری به مطالعه موردی مرکز شهر خرم آباد و تعیین سطح کیفیت زندگی در آن می پردازد. به همین منظور با تدوین معیارهایی در عرصه های مختلف (اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیرساختی، زیبایی شناختی، زیست محیطی و غیره) که متأثر از شرایط و اوضاع فرهنگی و اجتماعی محدوده مطالعه (مرکز شهر خرم آباد) است به آزمون و ارزیابی آنها در مرکز شهر خرم آباد اقدام شده است. پس از آن به منظور اولویت بندی معیارها و زیرمعیارهای موردنظر و هم چنین مشخص کردن جایگاه مرکز شهر خرم آباد در سلسله مراتب مراکز شهری به لحاظ سطح زندگی، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (مقایسه دودویی معیارها) جهت اتخاذ تصمیم نهایی استفاده شده است. این مقاله به طور کلی در صدد ارائه ماتریسی ساده، پویا، انعطاف پذیر و نظام مند جهت سنجش کیفیت زندگی در مراکز شهری با ویژگیهای متفاوت است که در ارزیابی کیفیت زندگی در مرکز شهر خرم آباد مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج مطالعات و ارزیابی بیانگر قرار داشتن مرکز شهر خرم آباد در رده مراکز شهری با کیفیت زندگی شهری پایین بوده است

چکیده انگلیسی:

This article aims to evaluate quality of life in urban centers according to a case study on khorramabad city center. In order to do so and according to cultural and social situations of khorram abad city center, some criteria (economic, social, physical ana infrastructural, aesthetic, environmental etc.) are selected to evaluate quality of life in the field of research. Results are processed using “analytical hierarchy process” method to prioritise criteria and sub-indicators and to determine this city centers status in the hierarchy of urban city centers. Generaly this research seeks to provide a simple, dynamic, tolerant and systematic matrix to measure quality of life in city centers with different charasteristics. Findings of this research suggest quality of life in khorramabads city center as one in the low rank of hierarchy

منابع و مأخذ:

- پاکزاد، جهانشاه، (1381)،"کیفیت محیط شهری: مطالبه معوقه شهروندان"، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 9، 15-6.

2- پاکزاد، جهانشاه، (1381)، "کیفیت فضا"، فصلنامه شهرسازی و معماری آبادی، شماره 37، 111-100.

3- مهدیزاده، جواد، (1382)، "برنامه­ریزی راهبردی توسعه شهری، تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران"، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران، تهران.

4- مدنی­پور، علی، (1379)، "طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرایندی اجتماعی و مکانی"، مترجم فرهاد مرتضایی، شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری، تهران.

5- آسایش، حسین، (1380) ، "سنجش کیفیت زندگی در یکصد شهر بزرگ جهان"، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 8، 105-94.

6- بصیرت، میثم، (1383) ، "مرکز شهر"، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 17، 105-101.

7- زبردست، اسفندیار، (1380) ، "کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای"، نشریه هنرهای زیبا، شماره 10.

8- profect, Michuel and Power, Gorden,( 1992), " Planning for Urban Quality", London.

• Norman C. Dalkey With Daniel L. Rourke, Ralpha, Lewis, David Snyder, (1972), " studies in the Quality of Life: Delphi and Decision -Making", Toronto and London.


• Orishimo, ISAO, (1923), " Urbanization and Environmental Quality".


• Burc, Ulengin, Fusun, Ulengin, Umit, Guvenc, (1999), " A multidimentional approach to urban quality of life: The case of Istanbul".


• Peggy, Schyns and Joroen Boelhouwer, (2000), " Measuring Quality of Life in Amesterdam: from the viewpoint of participation".


• Tuan seik, Foo, (2000), " Subjective assessment of urban quality of life in Singapore (1997-1998)".


• Levent, Donmez, Zuhal, Gokkaca, Necati, Dedeoglu, (2004), "Disability and its effects on quality of life among older people living in Antalya city center, Turkey".


•