شناسایی چالش های حضور بانوان در ورزشگاه های ایران با رویکرد فقهی_ اسلامی

محورهای موضوعی : نوآوری در مدیریت ورزشی

زهره پوردهنده ¹ , ابوالفضل فراهانی ² , علی اصغر درودیان ³ , شیوا آزاد فدا ⁴

1 - دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد مدیریت ورزشی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - استادیار مدیریت ورزشی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار مدیریت ورزشی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/08/18 تاریخ پذیرش : 1402/09/07 تاریخ انتشار : 1402/10/28

کلید واژه: حق بانوان, بانوان, حق حضور, چالش های فقهی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر شناسایی چالش‌های حضور بانوان در ورزشگاه‌های ایران با تاکید بر نظرات فقهای و صاحب نظران علوم اسلامی بود. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل‌محتوای کیفی بود. جامعه آماری پژوهش را صاحبنظران (ا فقها و صاحب نظران علوم اسلامی عضای هیئت‌علمی دانشگاه-ها،حقوقدانان، اعضای فدراسیون‌ها،مدیران وزارت ورزش و جوانان،) تشکیل دادند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات از طریق مصاحبه بود. پس از انجام 20 مصاحبه، کدها به حد اشباع‌نظری رسیدند. پس از کدگذاری مرحله به مرحله تعداد 102 کد اولیه در قالب 17 زیر مقوله و 2 مقوله اصلی 1)موانع زیر ساختی حضور بانوان در ورزشگاه‌ها، 2)چالش‌های فقه‌ی حضور بانوان در ورزشگاه ها، به دست آمد. در خصوص نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت که توجه به جایگاه تربیتی بانوان و نقش آنان در انتقال روحیه سرزندگی و نشاط به خانواده، حضور زنان چه در میادین ورزشی و چه در مقام تماشاگر در مسابقات نه تنها با ارزش‌های اسلامی ناهمخوان نیست، بلکه بسترساز حرکت کشور در مسیر پیشرفت است، به بیان دیگر حضور زنان موجب تلطیف زیست اجتماعی مردانه ورزشگاه‌ها می‌شود. اگر کارکرد‌های حضور زنان با حفظ شئونات شرعی در میادین متعدد از جمله ورزشی و تفریحی بیش از پیش تبیین شود، بستر‌های فرهنگی و عقیدتی فراهم می‌شود تا دریافت متناسب و به‌روزتری از حضور مطلوب بانوان در اجتماع درک شود از این رو باید از تمام فرصت‌ها در مسیر گفتگو‌های مدنی، مباحثات علمی و مناظرات نرم سیاسی بهره برد.

چکیده انگلیسی:

The issue of the presence of women in Iranian stadiums has long been a topic of discussion and disagreement among the people of politics, jurisprudence, and sociology. Therefore, the aim of the present study was to identify the challenges of women's presence in Iran's stadiums. The qualitative research method was qualitative content analysis. The statistical population of the research was made up of experts (university faculty members, lawyers, federation members, directors of the Ministry of Sports and Youth, directors of the National Olympic Committee and athletes). The data collection tool was through interviews. After conducting 20 interviews, the codes reached theoretical saturation. After step-by-step coding, 102 primary codes were obtained in the form of 17 sub-categories and 2 main categories: 1) infrastructural obstacles to the presence of women in stadiums, 2) jurisprudential challenges of women's presence in stadiums. . Regarding the obtained results, it can be said that paying attention to the educational status of women and their role in transferring the spirit of vitality and cheerfulness to the family, the presence of women both in sports fields and as spectators in competitions is not only incompatible with Islamic values. Rather, it is the basis for the country's movement in the path of progress, in other words, the presence of women will soften the male social life of the stadiums. If the functions of women's presence are explained more in advance by maintaining Shari'a affairs in many fields including sports .

متن کامل:



Journal of Innovation in Sports Management Volume 2, Issue 4, Winter 2024 https://jism.srbiau.ac.ir

 

 

Identifying the Challenges of Women's Presence in Iran's Stadiums

 

Zohreh Pourdahande	PhD student of sports management, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
Abolfazl Farahani 1	Professor of sports management, faculty member of Payam Noor University, Tehran, Iran
Ali Asghar Doroudian	Assistant Professor of Sports Management, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
Shiva Azad Fada	Assistant Professor of Sports Management, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

 

Abstract

The discussion of the presence of women in Iranian stadiums has long been the subject of dialogue and disagreement between politics and jurisprudence and sociology. Therefore, the purpose of the present study was to identify strategies and factors facilitating the challenges of women's presence in Iranian stadiums. Qualitative research method was the type of quality content analysis. The statistical population of the research was formed by scholars (university board members, jurists, members of the federations, directors of the Ministry of Sport and Youth, the National Olympic Committee and athletes). Was the data collection tool through the interview. After 20 interviews, the codes reached theoretical saturation. After step -by -step coding, 21 of the first codes in the form of 5 women's strategies in the stadiums, 11 of the first codes were obtained in the form of 3 facilitating women's presence in the stadiums. Regarding the results, it can be said that in order to achieve sustainable and balanced development, authorities and planners need to pay particular attention to women's participation in activities and not overlook their constructive role, thus the functions of women's presence by preserving religious dignity in numerous squares. Including sports and recreation more and more, cultural and ideological contexts are provided to understand the appropriate and up -to -date reception of the favorable presence of women in the community.

 

Keywords: Ladies, women's rights, challenges, solutions, facilitator factors, Iranian stadiums

 

---

[1] * Corresponding Author: E-mail: [e-mail]

How to Cite: Pourdahande Z, Farahani A, Doroudian A. A, Azad Fada S. Identifying the Challenges of Women's Presence in Iran's Stadiums, Journal of Innovation in Sports Management, 2024; 2(4):45-54.

 

شناسایی چالش‏های حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران با رویکرد فقهی - اسلامی

 

زهره پوردهنده	دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ابوالفضل فراهانی 1	استاد مدیریت ورزشی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
علی اصغر درودیان	استادیار مدیریت ورزشی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
شیوا آزاد فدا	استادیار مدیریت ورزشی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

 

 

 

چکیده

بحث حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران مدت‌هاست که به موضوع گفتگو و اختلاف‌نظر میان اهالی ورزش، سیاست و جامعه‌شناسی بدل شده است. از این رو هدف پژوهش حاضر شناسایی راهکارها و عوامل تسهیل گر چالش های حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران بود. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی بود. جامعه آماری پژوهش را صاحبنظران (اعضای هیئت علمی دانشگاه‏ها، حقوقدانان، اعضای فدراسیون‏ها، مدیران وزارت ورزش و جوانان، مدیران کمیته ملی المپیک و ورزشکاران) تشکیل دادند. ابزار جمع‏آوری اطلاعات از طریق مصاحبه بود. پس از انجام 20 مصاحبه، کدها به حد اشباع نظری رسیدند. پس از کدگذاری مرحله به مرحله تعداد 21 کد اولیه در قالب 5 زیر مقوله راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه‏ها، تعداد 11 کد اولیه در قالب 3 زیر مقوله عوامل تسهیل‏گر حضور بانوان در ورزشگاه‏ها، به دست آمد. در خصوص نتایج به دست آمده می‏توان گفت برای رسیدن به توسعه پایدار و متعادل باید مسولان و برنامه‌ریزان توجه ویژه‌ای به مشارکت بانوان در فعالیت‌ها داشته باشند و نقش سازنده آنها را نادیده نگیرند در نتیجه کارکرد‌های حضور زنان با حفظ شئونات شرعی در میادین متعدد از جمله ورزشی و تفریحی بیش از پیش تبیین شود، بستر‌های فرهنگی و عقیدتی فراهم می‌شود تا دریافت متناسب و به‌روزتری از حضور مطلوب بانوان در اجتماع درک شود.

 

واژه‏هاي کليدي: بانوان، حق  بانوان، چالش‏ها، راهکارها، عوامل تسهیل‏گر، ورزشگاه‏های ایران

 

 

---

[1] * نویسنده مسئول: E-mail: [e-mail]

پوردهنده زهره، فراهانی ابوالفضل، درودیان علی اصغر، آزاد فدا شیوا، شناسایی چالش‏های حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران با رویکرد فقهی - اسلامی، فصلنامه نوآوری در مدیریت ورزشی، زمستان 1402، 2(4): 45-54.

مقدمه

در بيشتر جوامع، زنان از فرصت‌هايي برابر براي شركت در فعاليت‌هاي ورزشي محروم بوده و با محدوديت‌هايي مواجه هستند محدوديت‌هاي ساختاري و مديريتي، محدوديت‌هاي مالي و امكاناتي، محدوديت‌هاي انساني و تخصصي و محدوديت‌هاي فرهنگي و اجتماعي از جملة آن محروميت‌ها هستند، ولي اين محروميت‌ها در كشور جمهوري اسلامي ايران به دلايل مختلف، به ويژه شرايط فرهنگي و اجتماعي حاكم بر كشور، برجستگي بيشتري دارد (اتقیا، 1990)

یکی از بخش‏های خیلی مهم مشارکت زنان، مشارکت در ورزش است؛ مشارکت زنان در ورزش به تدریج از قرن بیستم میلادی، به ویژه اواخر قرن افزایش چشم‏گیری یافت. این افزایش تحت تأثیر تغییرات فرهنگی جامعه بود که بر برابری جنسیتی تأکید داشت  دهستانی و همکاران، 1390). اما به رغم افزایش كمي مشاركت، در بعد كيفي چندان رشدي مشاهده نشده است. یکی از جنبه‏های کیفی مهم‏ترین حوزه‎هایی که زنان در آن با محدودیت‏ها و چالش‏های زیادی مواجه هستند حضور بانوان در ورزشگاه‏ها کشور است. بحث حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران مدت‌هاست که به موضوع گفتگو و اختلاف‌نظر میان اهالی سیاست و فقه و جامعه‌شناسی بدل شده است (فخر طوسی، 1397). موضوع حضور زنان در ورزشگاه‏ها ابعاد مختلفی دارد. نتایج تحقیقات صورت گرفته نشان می‏دهد که در این میان، اصلی‏ترین و تعیین‏کننده‏ترین عامل، دریافت‏های دینی مرتبط با احکام و مسائل زنان می‏باشد. شرایط سیاسی در کنار قوانین محدودکننده اجتماعی، دو عامل مهمی است که مانع از پذیرش حضور زنان در ورزشگاه‏ها می‏گردد (فارل¹، 2006).

در سال‌های اخیر فعالان حقوق زنان خواستار آزادشدن حضور زنان برای تماشای مسابقات ورزشی مردان شده‌اند. از آن جمله می‌توان به تلاش برای ورود به بازی فوتبال ایران و آلمان در سال ۱۳۸۳ و همچنین کمپین «دفاع از حق ورود زنان به ورزشگاهها» با شعار «حق زن، نیمی از آزادی» اشاره کرد. در بعضی از موارد همچون آخرین بازی تیم ملی فوتبال ایران در مرحلة مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه و ورود زنان سوری (گاهی بی‌حجاب) به استادیوم آزادی و پشت در ماندن زنان ایرانی (در مسابقه فوتبال بین ایران و لبنان در مقدماتی جام جهانی قطر)، می‌توان وجود تناقض در برخورد دوگانة مسئولان درمورد حضور زنان ایرانی در ورزشگاه‌ها را به طور عینی مشاهده کرد. در مسابقة فوتبال پرسپولیس-کاشیما نیز حضور زنان در ورزشگاه‌ها انجام شد، ولی ورود زنان به صورت گزینشی و محدود و با وجود فشار کنفدراسیون فوتبال آسیا (ای اف سی) صورت گرفت. در واقع، سال‏هاست که بحث ورود زنان ایرانی به عنوان تماشاگر مسابقات مردان مطرح است، ولی هنوز برای این مسأله تدبیر جامعی‌اندیشیده نشده است و به حضور زنان تماشاگر در استادیوم‌های ورزشی با نگاهی جدی نگریسته نشده است (فراهانی و همکاران، 1398).

بی‏تردید توسعه کمی و کیفی جوامع، همگی مرهون تصمیم‏سازی‏ها و تصمیم‏گیری‏ها بر پایه تحقیقات علمی است. در کشور ایران تحقیقات کمی بر روی تماشاگران بخصوص بانوان انجام شده است به این خاطر برای حل مشکلاتی که در این بخش وجود دارد نیاز به انجام تحقیقات مرتبط می‏باشد. از این رو پژوهش حاضر قصد دارد به تحلیل چالش‏های حضور بانوان در ورزشگاه های ایران و ارائه مدل تسهیل‏گر بپردازد. با توجه به اینکه زنان نیمی از جامعه جهان را تشکیل داده و از جهات مختلف دارای اهمیت بوده و در برنامه‌ریزی‌های گوناگون جامعه، باید در نظر گرفته شوند. یکی از اموری که برای زنان مطرح است، ورزش است. امروزه زنان زیادی در سطح جهان به ورزش‌های مختلف اشتغال دارند (تندنویس، 1377).

فراهانی و همکاران (1400) مطالعه‌ای تحت عنوان شناسایی راهکار‌ها و پیامد‌های حضور زنان در استادیوم فوتبال به عنوان تماشاگر به روش توصیفی – تحلیلی با رویکرد کیفی انجام دادند. مشارکت‌کنندگان در این رویکرد، صاحب‌نظران رشته مدیریت ورزشی سراسر کشور، روحانیان و پرسنل نیروی انتظامی بودند. نتایج نشان داد که رفع موانع سیاسی، امنیتی، فرهنگی - اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی و زیرساختی از جمله راهکار‌های مهم جهت حضور زنان بودند. پیامد‌های حضور زنان نیز عبارت بودند از: پیامد‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی. احمدی و همکاران (1394) مطالعه‌ای تحت عنوان بررسی عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران زن در استادیوم‌های ورزشی ایران به روش توصیفی - پیمایشی بر روی تعداد ۲۲۴ نفر از تماشاگران مردو زن که تجربه تماشای مسابقات مردان در ورزشگاه‌ها را نداشتند، انجام دادند. عوامل مؤثر بر حضور تماشاگران در ۴ عامل مدیریتی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی قرار گرفتند. درکل نتایج تحقیق نشان داد هر ۴ عامل مذکور در توسعه حضور تماشاگران زن در استادیوم‌های ورزشی ایران به طور معنی داری مؤثر می‌باشد. سیلوریا² و همکاران (2022) مطالعه‌ای تحت عنوان عوامل مؤثر بر حضور بانوان در ورزشگاه‌ها و میدان‌ها با رویکرد روش کمی مبتنی بر مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از حداقل مربعات جزئی انجام دادند. نتایج همچنین نشان داد که هر چه بانوان با تیم خود بیشتر شناسایی شود، تأثیر بیشتری بر رضایت وی، افزایش وفاداری وی به تیم و قصد وی برای خرید بلیط برای یک مسابقه فوتبال افزایش می‌یابد. همچنین مشخص شد که هرچه درک ریسک بالاتر باشد، قصد خرید بلیط کمتر است. علاوه بر این، این مطالعه نشان داد که هرچه مشارکت بانوان با فوتبال بیشتر باشد، تمایل آن‌ها برای خرید بلیط بیشتر می‌شود.

به نظر می‏رسد از لحاظ قانونی ممنوعیتی برای حضور زنان در ورزشگاه‏ها وجود ندارد و با فراهم کردن زیرساخت‏های مناسب شرایط ورود بانوان به ورزشگاه‏ها تسهیل تر خواهد شد. بنابراین توجه به زيرساخت‌ ورزشگاه‏ها برای زنان با رعايت مسايل فرهنگي و اجتماعي امري ضروري است. همچنین توجه به جایگاه بانوان و نقش آنان در انتقال روحیه سرزندگی و نشاط به خانواده، حضور زنان چه در میادین ورزشی و چه در جایگاه تماشاگر در مسابقات نه تنها با ارزش‌های اسلامی ناهمخوان نیست، بلکه بسترساز حرکت کشور در مسیر پیشرفت است؛ همچنین اگر کارکرد‌های حضور زنان با حفظ شئونات شرعی در میادین متعدد از جمله ورزشی و تفریحی بیش از پیش تبیین شود، بستر‌های فرهنگی و عقیدتی فراهم می‌شود تا دریافت متناسب و به‌روزتری از حضور مطلوب بانوان در اجتماع درک شود. با در نظر گرفتن مطالعات و پژوهش‏های بسیار کمی که در خصوص ورزش زنان انجام گرفته است توجه ویژه به این امر مهم و مطالعه تحلیل چالش های حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران و ارائه مدل تسهیل‏گر در این خصوص امری اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. بررسی اقدامات، نتایج و دستاوردهای مختلف ورزش زنان در گذشته، به‌خوبی ضرورت این پژوهش را نمایان ساخته که بهره‌گیری از اطلاعات جمع‌آوری شده بر اساس سوابق و جمع‌بندی آن‌ها می‌تواند علاوه بر همراه نمودن پژوهشگر در ارائه راهکارها و پیشنهادها، تجارب موجود را در اختیار مدیران ورزشی بخصوص مدیران فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش و جوانان قرار دهد تا بتوانند بر اساس سوابق و تجارب گذشته و بهره‌گیری از پیشنهادات برخاسته از پژوهش، در تحقق اهداف راهبردی ورزش زنان و همسو با تدوین برنامه ششم توسعه کشور مبادرت نمایند. امید است نتایج این پژوهش بتواند گامی موثر در این راستا بردارد با توجه به موارد اشاره شده پژوهش حاضر در صدد این است که به این سوال پاسخ دهد که راهکارها و عوامل تسهیل گر چالش های حضور بانوان در ورزشگاه های ایران کدامند؟

 

روش شناسی تحقیق

روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوای کیفی بود. با عنایت به محدودیت های مرتبط با پژوهش‏های گذشته همچون تعداد و موضوع در این زمینه سعی شد یک قالب مشخص برای کدهای مستخرج از مصاحبه‏ها در نظر گرفته شود. ابزار گردآوری داده‏ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. مصاحبه با برخی سئوالات توصیفی همچون سن، سابقه فعالیت و همچنین شناخت دقیق از سمت یا جایگاه مصاحبه شوندگان آغاز و در ادامه سئوالات اصلی پژوهش (شناسایی موانع زیر ساختی ، چالش‏ها، راهکارها وعوامل تسهیل گر موانع حضور بانواندر ورزشگاه‏ها) پرسیده شد و در پایان نیز با یک سئوال باز (فکر می‏کنید بزرگترین چالش حضوربانوان در ورزشگاه‏ها چه مسائلی هستند) خاتمه می‌‌یافت. مدت زمان مصاحبه بین 60 الی 120 دقیقه بود. جهت ثبت اطلاعات، علاوه بر نکته‌‌برداری، از دستگاه ویژه ضبط صدا نیز استفاده گردید. تعداد 7 نفر از مصاحبه شوندگان به شکل هدفمند و با توجه به شناخت تیم تحقیق و مطالعه و بررسی مقالات و پژوهش های علمی و تعداد 13 نفر هم به شیوه گلوله برفی و با معرفی گروه اول انتخاب شدند. مصاحبه‌‌شوندگان شامل 4 نفر عضو هیات علمی دانشگاه در رشته مدیریت ورزشی که دارای مقاله علمی چاپ شده یا کتاب تالیفی یا ترجمه ای بودند، 4 نفر عضو هیات علمی دانشگاه در رشته فقه و حقوق و حقوق عمومی که دارای مقاله علمی چاپ شده یا کتاب تالیفی یا ترجمه‏ای بودند، 2 نفر حقوقدان، 3 نفر نماینده فدراسیون ها، 1 نفر مدیر عالی وزارت ورزش و جوانان، 2 نفر مدیر عالی کمیته ملی المپیک، 4 نفر از ورزشکاران بودند. در جریان تحقیق سعی شده با ایجاد تنوع در نمونه‏ها (زنان و مردان )و دقت در روند پژوهش و انتخاب مشارکت کنندگان روایی پژوهش از نظر «مقبولیت » «انتقال‏پذیری » و «تأییدپذیری » رعایت شود. همچنین از پایایی بازآزمون استفاده شد بدین شکل که 3 مصاحبه به‌‌عنوان نمونه انتخاب و هر مصاحبه توسط یک نفر متخصص مدیریت ورزشی آشنا به حیطه مدیریت کُدگذاري مجدد شدند. کدهایی که بین دو کدگذار با هم مشابه بودند به‌‌عنوان "توافق" و کدهاي غیر مشابه به عنوان "عدم توافق" مشخص شدند و پایایی معادل 82 درصد گزارش گردید. تجزیه و تحلیل داده‏ها هم‌‌زمان با جمع‏آوری داده‏ها و بلافاصله پس از هر مصاحبه و در قالب کدگذاری انجام شد. در این پژوهش پژوهشگر سعی نموده است بر اساس نظرات صاحب‌‌نظران از پدیده مورد مطالعه (شناسایی چالش های حضور بانوان در ورزشگاه های ایران): را استخراج کند و در بخش بحث و نتیجه‏گیری به بررسی گسترده تر هر یک از مقوله‏ها بپردازد.

 

یافته های تحقیق

پس از تبدیل هر یک از مصاحبه های صوتی به شکل متنی جملاتی که قابلیت تبدیل به یک کد یا مفهوم را داشتند کدگذاری شدند. هر کد در مورد یک مفهوم مطلبی را بیان می‏کند که در جدول 1 کدهای اولیه و زیرمقوله‏های راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران به نمایش درآمده است.

با استناد به نتایج کدبندی محوری و روابط بین کدهای اولیه شناسایی شده 5 زیرمقوله با نام های 1) راهبردهای حمایتی ، 2) تغییر نگاه مسئولین ، 3) تغییر نگرش جامعه، 4) تامین بودجه مناسب، 5) استانداردسازی ورزشگاه‏ها استخراج شدند.

در جدول (1) کدگذاری نظری (گزینشی) مورد بررسی قرار گرفت:

بعد از کدگذاری گزینشی 21 کد شناسایی شده در 5 زیر مقوله به‏عنوان راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران دسته بندی شدند که نتایج آن در جدول ذیل مشاهده می شود:

جدول (2) راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران را نشان می دهد.

در شکل (1) استخراج شده مولفه‏های بر اساس سطح 1 (مولفه‏ها) خروجی نرم‏افزار مکسیودا نشان داده شده است.

با اشاره به شکل 1 و شکل 2 که خروجی نهایی نرم‌افزار است، راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران نشان داده شده است که با توجه به ضخامت خط‏ها، اهمیت و میزان تکرار هر کدام از مولفه‏ها از دیدگاه مصاحبه شوندگان مشخص شده است که در نمودار بالامعیار نبودن ورزشگاه‏ها از اصلی ترین موانع حضور بانوان با لحاظ شئونات اسلامی و فرهنگی آنان می‏باشد

بعد از کدگذاری گزینشی 11 کد شناسایی شده در 3 زیر مقوله به عنوان عوامل تسهیل‏گر چالش‏های حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران دسته‏بندی شدند که نتایج آن در جدول ذیل مشاهده می شود:

 

---

[1]  Farrell

[2]  Silveira

 

جدول 1: کدگذاری نظری (گزینشی)

نشانگر	کد محوری	کد نظری
P2, P3, P5, P7, P8,P10,P14,P16	راهبردهای حمایتی	راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران
P3, P4, P8,P9,P11,P12,P15,P18,P20	تغییر نگاه مسئولین
P1, P3, P4, P5, P7,P10,P16,P17	تغییر نگرش جامعه
P2, P4,P8,P10,P14,P15,P19	تامین بودجه مناسب
P1, P3,P4,P6,P9,P11,P13,P14,P16,P17	استانداردسازی ورزشگاه¬ها

 

جدول (2): راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران

ردیف	کدهای اولیه	زیرمقوله
1	درک ضرورت حضور بانوان در ورزشگاه‏ها از سوی مسئولین	راهبردهای حمایتی
2	وجود بخش‏ خانواده‏ها در ورزشگاه‏ها
3	انجام پژوهش‏های در این راستا
4	اصلاح قوانین شرعی
5	بالا رفتن سلامت جامعه
6	حمایت نیروی انتظامی از حضور بانوان در ورزشگاه‏ها	تغییر نگاه مسئولین
7	حمایت علمای دینی از حضور بانوان در ورزشگاه‏ها
8	حمایت دولتی از حضور بانوان در ورزشگاه‏ها
9	حمایت مجلس شورای اسلامی از حضور بانوان در ورزشگاه‏ها
10	حمایت وزارت ورزش و جوانان از حضور بانوان در ورزشگاه‏ها
11	وجود عظم جدی در مسئولان برای حضور بانوان در ورزشگاه‏ها
12	فرهنگ سازی در فضای جامعه	تغییر نگرش جامعه
13	برگزاری همایش ها بری تغییر نگرش خانواده ها
14	اختصاص بودجه کافی برای ساخت اماکن ورزشی متناسب برای حضور بانوان	تامین بودجه مناسب
15	اختصاص بودجه جداگانه برای رویدادهای ورزشی بانوان
16	استفاده از امکانات ایمنی به روز	استانداردسازی ورزشگاه‏ها
17	افزایش امکانات رفاهی
18	استاندارد شدن سرویس‌های بهداشتی
19	ساخت جایگاه مشخص در ورزشگاه‏ها
20	افزایش گیت‏های مجزا برای ورود و خروج
21	استفاده از فناوری‏های به روز برای تهیه بلیط

 

 

شکل 1: استخراج شده مولفه های بر اساس سطح 1 ( مولفه‏ها)

 

در شکل (2) استخراج شده مولفه‏های بر اساس سطح 1 (مولفه‏ها) خروجی نرم‏افزار مکسیودا نشان داده شده است.

 

 

 

شکل 2: نمای ابری مولفه ها، زیر مولفه‏ها راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه ها

 

جدول 3: عوامل تسهیل گر چالش های حضور بانوان در ورزشگاه های ایران

ردیف	کدهای اولیه	زیرمقوله
1	ارتقای سلامت روانی بانوان	پیامدهای اجتماعی
2	کم شدن بزهکاری
3	کاهش تبعیض جنسیتی
4	افزایش نشاط اجتماعی
5	اصل اباحه	ادله‏های شرعی مثبت
6	اصل عدالت
7	حقوق طبیعی زنان
8	حقوق عام قانون اساسی
9	اصوا حمایتی و حقوق خاص قانون اساسی
10	بازنگری در زیر ساخت‏هاي حمل و نقل	توسعه زير ساخت‏ها
11	افزایش زير ساخت‏ها ورزشگاه‏ها

 

 

شکل 3: استخراج شده مولفه های بر اساس سطح 1 (مولفه‏ها)

 

با اشاره به شکل 3 و شکل 4 که خروجی نهایی نرم‌افزار است،  عوامل تسهیل گر چالش های حضور بانوان در ورزشگاه های ایران نشان داده شده است که با توجه به ضخامت خط ها، اهمیت و میزان تکرار هر کدام از مولفه ها از دیدگاه مصاحبه شوندگان مشخص شده است..

 

شکل 4: نمای ابری مولفه ها، زیر مولفه ها عوامل تسهیل گر چالش های حضور بانوان در ورزشگاه های ایران

 

بحث و نتیجه‏گیری

در جوامع مختلف، ايجاد زمينه‌هاي مناسب براي ورزش بانوان، موضوعی مهم و ملي تلقي مي‌شود و ميزان حضور يا عدم‌ حضور زنان در فعاليت‌هاي ورزشي به‌عنوان شاخص جهاني از وضعيت اجتماعي زنان در جامعه به شمار مي‌آيد، اين موضوع در ايران اهميت بيشتري مي‌يابد، زيرا زنان مسلمان ايراني به خاطر اعتقادات دینی و مذهبی نيازمند محيط و امكاناتي مستقل و اختصاصي براي انجام فعاليت‌هاي ورزشی هستند. از اين‌رو، لازم است زنان، علاوه بر حمايت‌هاي برابر با مردان، از حمايت‌هاي قانوني بيشتري برخوردار شوند. بنابراین این پژوهش با هدف شناسایی چالش‏های حضور بانوان در ورزشگاه‏های ایران انجام شد.

یکی از عوامل بسیار مهم در این پژوهش راهکارهای حضور بانوان در ورزشگاه¬ها بود. و این راهکارها شامل: 1) راهبردهای حمایتی، 2) تغییر نگاه مسئولین مبتنی بر تامین و مناسب سازی اختصاصی و رعایت شئونات اجتماعی بانوان، 3) تغییر نگرش جامعه، 4) تامین بودجه مناسب و 5) استانداردسازی ورزشگاه‏ها بود. نتایج این پژوهش با نتایج تحقیقات سیلوریا و همکاران (2022)، کوسنتیانو¹ و همکاران (2011)، اوانز و پفیستر² (2020)، استروناچ³ و همکاران (2018)، فراهانی و همکاران (1401)، مصطفایی و کلاته سیفری (1398)، نقوی و خادم (1399) همسو می باشد. برای رسیدن به توسعه پایدار و متعادل باید مسولان و برنامه‌ریزان توجه ویژه‌ای به مشارکت بانوان در فعالیت‌ها داشته باشند و نقش سازنده آنها را نادیده نگیرند. بنظر می رسد راهبردهای حمایتی و تغییر نگاه مسئولین می تواند برای رفع موانع رشد اجتماعی زنان به منظور تقویت اعتماد به نفس و خودباوری کمک کننده باشد. بنابراین راهکار برون‌رفت از این وضعیت نیازمند بررسی جامع راهبردهای حمایتی و تصویب قوانین و مقررات در حوزه ورزشی بانوان و اصلاح و بهبود آن است، به‌ویژه با توجه به الزامات جدید ملی و بین‌المللی در حوزه ورزش بانوان، و به‌روزرسانی آنهاست. در ضمن بدیهی است که اصلاح و وضع قوانین جدید بدون وجود ضمانت اجرایی از کارآمدی لازم برخوردار نخواهد بود. وضع قوانینی که به صراحت در آنها تفکیک جنسیتی به کار رفته نیز اگرچه در حمایت از فعالیت‌های ورزشی بانوان بوده، اما مشکل اصلی که همان نبود یا کمبود ضمانت اجرایی قوانین است هنوز پابرجاست و این امر نمی‌تواند بهبود جدی در وضعیت حضور بانوان در ورزشگاه‏ها به‌وجود آورد، به طوری که نبود ضمانت اجرایی کارآیی قوانین جدید را نیز خنثی می‌سازد؛ لذا لازم است علمای دینی، دولتمردان و حاکمیت توجه ویژه‎ای به این امر داشته باشند و حمایت های همه جانبه خود را برای حضور بانوان در ورزشگاه¬ها انجام دهند.

آخرین عامل شناسایی شده در این مطالعه عوامل تسهیل گر حضور بانوان در ورزشگاه ها بود که شامل: 1) پیامدهای اجتماعی، 2) ادله های شرعی مثبت و 3) توسعه زير ساخت ها بود. بنظر می رسد ادله شرعی مثبت یکی از عوامل مهم تسهیل گر حضور بانوان در ورزشگاه ها می باشد. نتایج این پژوهش با نتایج تحقیقات سیلوریا و همکاران (2022)، کوسنتیانو و همکاران (2011)، کوسنتیانو⁴ و همکاران (2011)، اوانز و پفیستر⁵ (2020)، استروناچ⁶ و همکاران (2018)، فراهانی و همکاران (1401)، مصطفایی و کلاته سیفری (1398)، نقوی و خادم (1399)، محمدزاده و محمدزاده (1397)، گری⁷ و همکاران (2018)، خوشنویسان، آزادفدا و درودیان (1396)، احمدی و همکاران (1396) همسو می باشد. با توجه به آنکه حضور و رفت‌وآمد به مکان‌های مختلف از حقوق طبیعی بانوان است؛ همچنین بنابر قاعده اباحه، هنگامی که هیچ دلیل شرعی مبنی بر ممنوعیت کاری (ورود زنان در ورزشگاه) وجود ندارد، حکم اولیه شرع جواز است. سخت‌گیری در مناسبات آزادانه زن و مرد خلاف مستندات تاریخی در زمان پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) است و رفتاری مرسوم در میان متدینان می‌بایست مستند و سازگار با سنت معصومان (ع) باشد. حتی سیره متشرعه نیز برخلاف نگاه ابتدایی، مبتنی بر محدودیت حضور زنان در اجتماعات نیست و شواهدی بر خلاف این ادعا وجود دارد. بنابراین نیاز است که مسئولین و دست‏اندرکاران به این مواد توجه ویژه ای داشته باشند و علمای دینی با ادله‏های شرعی مثبت می‏توانند موجبات حضور بانوان در ورزشگاه¬ها را صادر کنند. و دولت نیز موظف است تا مقدمات نرم‌افزاری (همچون تدوین آیین‌نامه و مقررات اجرایی) و سخت‌افزاری (همچون ایجاد زیرساخت حضور ایمن و شرعی بانوان در ورزشگاه در ورزشگاه‌های قدیمی و مدرن) را تأمین کند. البته دولت در این مسیر تنها نیست و نیازمند همگامی و همراهی تمام دستگاه‌های فکری، فرهنگی، امنیتی، انتظامی و قضایی است؛ البته علاوه بر نهاد‌های حاکمیتی، تعاملات مردمی چه از سطح خانواده‌های علاقه‌مند به فوتبال و چه در سطح سازمان‌های مردم‌نهاد، گروه‌های اجتماعی و طیف‌های فعالان مدنی باید صورت پذیرد تا هم سطح آگاهی عمومی ارتقا یابد و هم فضا برای توسعه حضور مطابق با شرع و اخلاق بانوان در جامعه فراهم شود. یکی دیگر از عوامل تسهیل گر پیامدهای اجتماعی است. با توجه به جایگاه تربیتی بانوان و نقش آنان در انتقال روحیه سرزندگی و نشاط به خانواده، حضور زنان چه در میادین ورزشی و چه در مقام تماشاگر در مسابقات نه تنها با ارزش‌های اسلامی ناهمخوان نیست، بلکه بسترساز حرکت کشور در مسیر پیشرفت است؛ برای مثال برخی از رفتار‌های ناشایست همچون ناسزاگویی و پرخاشگری در ورزشگاه‎ها ناشی از آسیب‌های تک‌جنسیتی است و کنش‌های اجتماعی خشن در فضا‌های فراجنسیتی کم می‌شود. به بیان دیگر حضور زنان موجب تلطیف زیست اجتماعی مردانه ورزشگاه‌ها می‌شود. اگر کارکرد‌های حضور زنان با حفظ شئونات شرعی در میادین متعدد از جمله ورزشی و تفریحی بیش از پیش تبیین شود، بستر‌های فرهنگی و عقیدتی فراهم می‌شود تا دریافت متناسب و به‌روزتری از حضور مطلوب بانوان در اجتماع درک شود از این رو باید از تمام فرصت‌ها در مسیر گفتگو‌های مدنی، مباحثات علمی و مناظرات نرم سیاسی بهره برد.

لذا به مدیران وزارت ورزش و جوانان پیشنهاد می‌شود ‌        ساختار و مأموریت‌های سازمانی امور زنان و خانواده دستگاه‌ها با ثبات باشد. ضرورت حضور بانوان در ورزشگاه¬ها از سوی مسئولین درک شود. همچنین به مسئولتن پیشنهاد می شود ضمن اصلاح قوانین شرعی، حمایت مجلس شورای اسلامی، دولت، وزارت ورزش و جوانان، نیروی انتظامی از حضور بانوان در ورزشگاه ها، نسبت به وجود بخش خانواده ها در ورزشگاه ها و اختصاص بودجه کافی برای ساخت اماکن ورزشی متناسب برای حضور بانوان اهتمام ورزند . از فناوری های به روز برای تهیه بلیط و گیت های مجزا برای ورود و خروج استفاده شود. همچنین پیشنهاد می شود در مطالعات آتی به طراحی مدل نهادینه سازی جهت حضور بانوان با رویکرد فرهنگ اسلامی و ایرانی و با با حفظ ارزش‌های اسلامی پرداخته شود.

 

REFERENCES

Atqiya, N. (1990). Assessing the exercise needs of working women at Al-Zahra University and providing practical solutions. Kinetic and sports sciences, sixth year, number 11, pp. 79-96

Dehestani, M. Shahbazi, M. Mahmoudi, A. Khanzadeh, M. (2011). "Comparison of motivations for participation in public sports and recreational activities among women and men". Tehran Municipal Recreation National Conference, pp. 53-55.

Fakhartousi, J. (2017). The presence of women in the gymnasium - Jurisprudential Research, Research Institute of Islamic Sciences and Culture, commissioned by the Center for Strategic Studies of the Presidency.

 

---

[1]  Cosentino

[2]  Evans, Pfister

[3]  Stronach

[4]  Cosentino

[5]  Evans, Pfister

[6]  . Stronach

[7]  Gray

Farrell, A. (2006). Why women don't watch women's sport: A qualitative analysis.(PhD). The Ohio State University, Columbus, OH.

Farahani, A. Mohammadi Raouf, M. Shajie, (2019). A comparative study of the state of sports governance in Iran and selected countries; Journal: Applied Researches in Sports Management » Summer 2019 - Number 33.

Tannovis, F. (1998). How to spend free time of university students in Iran with emphasis on sports activities. Physical education management doctoral thesis, University of Tehran.

Farahani, A. Shah Mansouri, E. Mandalizadeh, Z. (2021). Identifying the strategies and consequences of the presence of women in the football stadium as spectators. Strategic studies of sport and youth. 20(51): 169-184.

Ahmadi, F. Ramzaninejad, R. Broumand, M. Qadi, S. (2015). Investigating factors affecting the presence of female spectators in sports stadiums in Iran. The first national conference on developments in sports science in the field of health, prevention and heroism, Tehran.

Silveira, M.P., Cardoso, M.V., Quevedo-Silva, F(2022). Factors affecting the presence of women in stadiums and arenas. Marketing Intelligence & Planning 37(3) DOI:10.1108/MIP-02-2018-0048.

Cosentino, A., James Weese, W., Wells, J.E. (2021). Strategies to Advance Women: Career Insights From Senior Leadership Women in Professional Sport in Canada. Sports Management, Marketing, and Economics. 2(3): 1-20. https://doi.org/10.3389/fspor.2021.716505.

Evans, A.B,. Pfister, G.(2020). Women in sports leadership: A systematic narrative review. International Review for the Sociology of Sport. 56(3):42-134.

Stronach, M., Mazwell, H., Pearce, S. (2018). “Indigenous Australian Women Promoting Health through Sport”. Sport management review, https://doi.org/10.1016/j. smr.2018.04.007.

Mostafaei, J. Kalate Sifri, M. (2019). The paradigmatic pattern of the presence of female spectators in football stadiums in Iran. Women and family studies. 8(1): 9-39.

Naqvi, M. Khadim, A. (2019). Examining the role of social capital on the formation of desirable behaviors of football spectators with emphasis on the presence of women in sports stadiums. Quarterly magazine of the Center for Strategic Studies of the Ministry of Sports and Youth. 21(55): 211-236.

Mohammadzadeh N. Mohammadzadeh, N. (2018). Is the right of Iranian women to enter the stadiums yes or no? (Looking at the jurisprudential-legal obstacles and challenges of Iranian women's presence in sports stadiums). Human rights research journal. 18(2): 14-35.

Gray, Shahla; Kalathesifari, Masoumeh and Razavi, Seyyed Mohammad Hossein. (2018). "Presenting the development model of Iranian football with an emphasis on the preparations for the presence of spectators". Journal of new approaches in sports management. 7(26), 128-139.

Khoshnevisan, R. Azadfada, Sh. Drodian, A. (2017). Identifying the obstacles and deficiencies faced by women professional athletes with an emphasis on sports facilities and equipment. Master's Thesis in Physical Education, Islamic Azad University, North Tehran Branch.