توسعه روش DEA-TOPSIS برای تصمیم‌گیری گروهی (مطالعه موردی: رتبه‌بندی مسیرهای اصلی استراتژی اقیانوس آبی سازمان ایرافا)

محورهای موضوعی : آمار

فاطمه خوش کام ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع، گروه مهندسی صنایع، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران)
مهدی عباسی ² (گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/07/17 تاریخ پذیرش : 1398/11/02 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: Weighted Borda Scoring Method, six main pathways of Blue Ocean strategy, Ranking, Group DEA-TOPSIS method,

چکیده مقاله :

هدف این از پژوهش، ارائه روشی مبتنی بر روش DEA-TOPSIS برای رتبه‌بندی DMUها در وضعیت تصمیم گیری گروهی می‌باشد. در روش پیشنهادی، پس از تشکیل تیم خبره و تعیین وزن آنها، DMUها، ورودی‌ها و خروجی‌ها تعیین و رتبه‌بندی DMUها طی سه مرحله انجام می‌شود. در مرحله اول با استفاده از فاصله اقلیدسی، ماتریس هر خبره بی‌مقیاس شده و با حل مدل DEA متناظر با هر خبره، DMUها به دو گروه DMUهایی که طبق نظرات حداقل یک خبره ناکاراست و DMUهایی که طبق نظرات تمامی خبره‌ها کاراست تقسیم می‌شوند. در مرحله دوم رتبه DMUهای گروه اول با محاسبه میانگین حسابی موزون تعیین می‌شود. در مرحله سوم رتبه DMUهای گروه دوم با روش تاپسیس به ازای هر خبره مشخص شده و سپس رتبه‌های نهایی با استفاده از روش امتیازدهی وزن دار بٌردا محاسبه می‌شوند. در ادامه، روش پیشنهادی برای رتبه‌بندی شش مسیر استراتژی اقیانوس آبی گروه صنعت و مدیریت ایرافا پیاده‌سازی شد. در ابتدا تیم خبرگان شامل 7 نفر از کارشناسان ارشد سازمان ایرافا تشکیل شد و وزن آنها مشخص شد. همچنین مشخص شد که شش مسیر تجدید ساختار مرزهای استراتژی اقیانوس آبی بر نوآوری در ارزش ایرافا (DMUها) مؤثر بوده و مدل DEA دارای چهار خروجی مطلوبیت، قیمت، هزینه و پذیرفتن می‌باشد. نتایج حل مدل‌های DEA خبرگان نشان داد که چهار مسیر در گروه اول و دو مسیر در گروه دوم قرار دارند. با اجرای روش امتیازدهی وزن‌دار بٌردا برای تعیین رتبه مسیرهای گروه دوم مشخص شد که ایجاد جذابیت‌های کارکردی یا احساسی برای مشتریان سازمان در اولویت اول قرار دارد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is to present a method based on DEA-TOPSIS for ranking the DMUs in group decision making. In the proposed method, after creating an expert team and determining their weights, the DMUs, inputs and outputs are determined and ranked in three stages. In the first stage, by using Euclidean Distance, the matrix of each expert is normalized and consequently, the DEA models corresponding to each expert are solved. The DMUs are divided into two groups, the first group consists of DMUs where at least one experts’ opinion is inefficient and the second group consists of DMUs where the views of all experts are efficient. In the second stage, the rank of the DMUs of the first group is determined by calculating the weighted arithmetic average. In the third stage, the rank of the DMUs of the second group is determined using the TOPSIS method for each expert, consequently, the final rank of the DMUs is calculated using the Weighted Borda Scoring Method. Then the proposed approach was implemented to rank the six-paths of the Blue Ocean Strategy of the IRAFA industry and management group. The IRAFA team of experts, consisting of seven senior experts, was formed, and their weights were determined. It was also found that six paths to restructure the Blue Ocean Strategy (DMUs) are effective on IRAFA Value Innovation, and the DEA model has four outputs (utility, price, cost, and acceptance). The results of solving the DEA model of each expert showed that there are four paths in the first group and two paths in the second group. Applying the Weighted Borda Scoring Method to rank the DMUs of the second group shows that creating a functional-emotional orientation for the organization's customers is the top priority of IRAFA

منابع و مأخذ:

 

[1] Mighty, M. A. “We Likkle, but We Tallawah”: Maintaining Competitive Advantage in the Crowded Specialty Coffee Market", journal of international food & agribusiness marketing, 29(1), pp.70-91 (2017).

 

[2] Kharub, M., Sharma, R. “Comparative analyses of competitive dvantage using Porter diamond model (the case of SMEs in Himachal Pradesh)”, Competitiveness Review: An International Business Journal, 27 (2), pp. 132-160 (2016).

 

[3] Dobbs, M. E. “Guidelines for applying Porter’s five forces framework: a set of industry analysis templates”, Competitiveness Review: An International Business Journal, 24 (1), pp. 32-45 (2017).

 

[4] Zeydan, Mithat., “Colpan, Cuneyt. A new decision support system for performance measurement using combined fuzzy TOPSIS/DEA approach”. International Journal of Production Research, 47(15), pp. 4327- 4349 (2009).

 

[5] Daneshvar Rouyendegh, Babak. “The DEA and Intuitionistic Fuzzy TOPSIS Approach to Departments’ Performances: A Pilot Study”, Journal of Applied Mathematics, 2011, pp. 1-16 (2011).

 

[6] Wu, Ji., Sun, Jiasen., Song, Malin., Liang, Liang. “A Ranking Method For Dmus With Interval Data Based On Dea Cross-Efficiency Evaluation And Topsis”, Journal of Systems Science and Systems Engineering, 22(2), pp. 191- 201 (2013).

 

[7] Venkata Subbaiah, K., Chandra Shekhar, N., Kandukuri, N.R. “Integrated DEA/TOPSIS approach for the evaluation and ranking of engineering education institutions – a case study”, International Journal of Management Science and Engineering Management, 9(4), PP. 249-264 (2014).

 

[8] Wang, Zhiguo., Hao, Hao., Gao, Feng., Zhang, Qian., Zhang, Ji., Zhou, Yanjun. “Multi-Attribute Decision Making on Reverse Logistics Based on DEA-TOPSIS: A Study of the Shanghai End-of-Life Vehicles Industry”. Journal of Cleaner Production, Vol.214, pp. 730-737 (2019).

 

[9] Rashidi, Kamran., Cullinane, Kevin. (2019). “A Comparison of Fuzzy DEA and Fuzzy TOPSIS in Sustainable Supplier Selection: Implications for Sourcing Strategy”. Expert systems with application, Vol.121, pp. 266-281 (2019).

 

[10]           Amini, Amir., Alinezhad, Alireza., Yazdioor, Fahimeh. “A TOPSIS, VIKOR and DEA integrated evaluation method with belief structure under uncertainty to rank alternatives”, Int. J. Advanced Operations Management, 11(3), pp. 171–188 (2019).

 

[11]      Fanghua, Hao., Guanchun, Chen. “A Fuzzy Multi-Criteria Group Decision-Making Model Based on Weighted Borda Scoring Method for Watershed Ecological Risk Management: a Case Study of Three Gorges Reservoir Area of China”, Water Resour Manage, 24(10), pp. 2139-2165 (2010).

 

[12]      Saputra, Arya Budhi., Wardoyo, Retanyto. “Sistem Pendukung Keputusan Kelompok Penentuan Karyawan Terbaik Menggunakan Metode Topsis dan Borda”, 11(2), pp. 165-176 (2017).

 

[13]      Mi, Xiaomei., Liao, Huchang. “Hesitant Fuzzy Linguistic Group Decision Making with Borda Rule” International Conference on Group Decision and Negotiation, GDN 2018: Group Decision and Negotiation in an Uncertain World, (315) pp 3-13 (2018).

 

[14]      Andersen, Per., Petersen, Niels Christian. “A procedure for ranking efficient units in data envelopment analysis”. Management Science, 39(10), pp. 1261-1264 (1993).

 

[15]      Mehrabani, S., Alirezaee, Mohammad R., Jahanshahloo, Gholam R. “A complet efficiency ranking of decision making unit data envelopment analysis”. Computational Optimization and Applications, (14), pp. 261-266 (1999).

 

[16]      Jahanshahloo, G R., Hosseinzadeh Lotfi, F., Shoja, N., Tohidi, G. Razavyan, S. “Ranking using -norm in data envelopment analysis”, Applied Mathematics Comutation, 153(1), pp. 215-224 (2004).

 

[17]      Charnes, A., Cooper, W.W., Rhodes, E. “measuring efficiency of decision making units”. European journal of operational research, 2(6), pp.429-444 (1978).

 

[18]      Banker, R.D., Charnes, A., Cooper, W.W. “Some models for estimating technical and scale inefficiencien in data envelopment analysis”. Management Science, 30(9), pp. 1078-1092 (1984).

 

[19]       امیری، مقصود .، دارستانی فراهانی، احمد.، محبوب قدسی، مهسا. تصمیم‌گیری چندمعیاره، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاهی کیان. (1395).

 

[20]      Mehta, Kiran., Sharma, Renuka., Vyas, Vishal. “Efficiency and ranking of sustainability index of India using DEA-TOPSIS”, Journal of Indian Business Research, 11(2), pp. 179-199 (2019).

 

[21]       طیبی ابوالحسنی، سید امیرحسین.، کوشا، حمیدرضا. "ارزیابی عملکرد با به کارگیری ترکیب مدل تحلیل پوششی داده­ها و TOPSIS (مورد مطالعه: گروه مشاوران جوان شهرداری مشهد)". مدیریت فرهنگ سازمانی، 14(3)، ص­ 909-936 (1395).

 

[22]      Hui Yap, J., Ling Chua, K. “Application of e-booking system in enhancing Malaysian property developers’competitive advantage A blue ocean strategy, property management”, Property Management, 36(1), pp. 86-102 (2018).

 

[23]      Ferreira, J., Vieira, E. R. M. “Strategic framework of fitness clubs based on quality dimensions: the blue ocean strategy approach”, Total Quality Management & Business Excellence, 29(13), pp. 1648-1667 (2017).

 

[24]      Leavy, B. “Value innovation and how to successfully incubate blue ocean initiatives”, strategy & leadership, 46(3), pp. 10-20 (2018).

 

[25]      Motswene, C. R., Hamman, M. “blue ocean strategy as a predictor for effective performance of the medium-sized and large businesses”, journal of marketing and HR, 7(1), pp. 403-421 (2018).

 

[26]      Mourtzikou, Antonia., Stamouli, Marilena., Emmanouil, Dimitrios. “Implementation of the Blue OceanStrategy in Healthcare: The Case of Greece”. International Journal of Reliable and Quality E-Healthcare, 8(2), pp. 36-49 (2019).

 

[27]      Li, X., “Implementation of the Blue Ocean Strategy on Tourism Companies in Zhoushan Archipelago, Advances in Social Science, Education and Humanities Research”, International Conference on Management, Economics, Education and Social Sciences, 236 (1) pp. 139-142 (2018).

 

[28]      Christodoulou, Ioannis., Langley, Paul A. “A gaming simulation approach to understanding blue ocean strategy development as a transition from traditional competitive strategy”. Journal of Strategic Marketing, pp. 1-26 (2019).

 

[29]      Aithal, S. “The concept of Ideal Strategy and its realization using White Ocean Mixed Strategy”, International Journal of Management Sciences and Business Research, 5(4), pp. 171-179 (2016).

 

[30]       دبلیو چان کیم.، رنه مابورنیا. استراتژی اقیانوس آبی چگونه فضای بازاری بدون مدعی خلق کنیم که در آن رقابت معنایی ندارد، ترجمه پورممتاز، علیرضا. چاپ اول، تهران: انتشارات آریانا قلم.(1397).

 

[31]      Au, A., Tuker, J. “Blue ocean strategy for microenterprises”. International Journal of Information, Business and Management, 10(2), pp. 92-98 (2018).

 

[32]       اصغرپور، محمدجواد. تصمیم­گیری گروهی و نظریه بازی­ها با نگرش تحقیق در عملیات، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران. (1393).