تأثیر بی ثباتی نرخ ارز بر صادرات خرمای کشورهای عمده صادرکننده با استفاده از مدل دوربین فضایی

محورهای موضوعی : اقتصاد کاربردی

عاطفه دکالی ¹ (کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان)
سید مهدی حسینی ² (استادیار اقتصاد کشاورزی،دانشکده علوم ریست محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان)
امیر دادرس مقدم ³ (استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان)

تاریخ دریافت : 1397/12/25 تاریخ پذیرش : 1398/02/27 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: مدل دوربین فضایی, بی‌ثباتی نرخ ارز, صادرات خرما, کشورهای عمده صادرکننده,

چکیده مقاله :

یکی از عوامل اصلی محدود کننده تجارت محصولات کشاورزی نوسانات نرخ ارز می‌باشد که امکان برنامه ریزی برای تولید و صادرات را محدود می‌سازد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بی ثباتی نرخ ارز بر حجم صادراتی خرما کشورهای عمده صادرکننده با استفاده از مدل دوربین فضایی در دوره زمانی2016- 1986 است. بدین منظور در ابتدا نوسانات نرخ ارز با استفاده از مدل EGARCH برآورد شده و سپس تاثیر بی‌ثباتی نرخ ارز به همراه سایر متغیرهای مدل مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج برآورد مدل دوربین فضایی نشان داد که در بین کشورهای صادر کننده خرما رابطه خودرگرسیونی فضایی مثبت و معناداری وجود دارد که نشان دهنده این موضوع است که بخشی از افزایش صادرات هر یک از کشورهای مورد بررسی به واسطه اثر فاصله یا مجاورت بوده است یعنی این که با افزایش صادرات خرما در یک کشور، صادرات خرما در کشور مجاور نیز افزایش می یابد و همچنین بی ثباتی نرخ ارز و درآمد جهانی تأثیر مثبت و معناداری بر صادرات خرما کشورهای عمده صادر کننده دارد در حالی که قیمت نسبی تاثیر منفی و معنادار بر حجم صادراتی خرما دارد .در این راستا، پیشنهاد می شود که در تخمین مدل های اقتصادسنجی، ارتباط فضایی بین مشاهدات در نظر گرفته شود زیرا در صورت عدم لحاظ کردن آن در مدل، نتایج تورش داری حاصل شده که قابل اعتماد نیستند و همچنین پیشنهاد می شود که دولتها با اتخاذ سیاست‌های مناسب و اقدامات مؤثر، بی‌ثباتی نرخ ارز حقیقی را کاهش دهند تا بتوانند با توسعه صادرات بخش کشاورزی به رشد و توسعه اقتصادی مطلوب دست یابند.

منابع و مأخذ:

Alam S H، Ahmad Q.M. (2010), Exchange rate volatilty and pakistans import demand: an application of autoregressive distributed lag model. International Research Journal of Finance and Economics, Vol.14, No.50.

Bahmani – Oskoee, M. & Goswawi, G.G., (2004), Exchange rate sensitivity of Japans bilaterd flows. Jornal of Japan and The World Economy, Vol.16: 25-38.

Dong, B., Wei, W., Ma, X., & Li, P. (2018), On the impacts of carbon tax and technological progress on China, Applied Economics, Vol. 50, No. 4, 389-406.‏

Elhorst P. (2010), Spatial Panel Data Models. Handbook of applied spatial analysis. Edited by Fisher, M.M, Getis, A.

Fountas, S., & Bredin, D. (1998), Exchange rate volatility and exports: the case of Ireland, Applied economics letters, Vol. 5, No. 5, 301-304.‏

Fang, w., lai, Y., miller, S., does exchange rate risk affects exports asymmetrically? Asian evidence. Gournal of internation money and finance. No. 28, pp. 215-239

Florax, R.J.G.M., Folmer, H., & Rey, S.J. (2003), Speciation Searches in Spatial Econometrics: The Relevance of Hendry's Methodology, Regional Science and Urban Economics, Vol.33, 557-579.

Iwaisako, T., Nakata، H., (2017), Impact of exchange rate shocks on Japanese exports: Quantitative assessment using a structural VAR model، J. Japanese Int. Economies  Vol. 46,1–16.

Karaçuka, M., & Catik, N. A. (2011),A Spatial Approach to Measure Productivity Spillovers of Foreign Affiliated Firms in Turkish Manufacturing Industries, Düsseldorf Institute for Competition Economics (DICE) Discussion Papers, No. 21.

Khalighi، L., Shoukat Fadaei، M. (2017), A study on the effects of exchange rate and foreign policies on Iranians dates export, Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences,Vol. 16, 112–118.

Lesage, J. & K. Pace. (2009), Introduction to Spatial Econometrics, Taylor and Francis Group

Sekkat, K.(2016), Exchange rate misalignment and export diversification in developingcountrie، The Quarterly Review of Economics and Finance Vol. 59 ,1–14.

Sun ,C., Kim M., Koo, W., Cho, G., Jin, H. (2002). The effect of exchange rate volatility on wheat trade worldwide, Working Paper, Center for Agricultural Policy and Trade Studies.

Vega, S. H., & Elhorst, J. P. (2013), On spatial econometric models, spillover effects, and W, Paper presented at the 53rd ERSA Congress, Palermo, Italy.

Vigfussan, K.s., sheets, N., Gagnon, j.(2007), Exchange rate pass-through to export prices:Assessing some cross- country evhdence. Board of governors of the fedrral reserve system. Innternation Fianancee Discussion papers, pp.17-33

Yazici, M (2008), The exchange rate and the trade balances of Turkish agriculture, manufacturing and mining, Quality & Quantity, Vol. 42, No. 1, 45-52.‏

Zarra, N, M. & Mansouri, S, A. (2016), The Impact of spatial interaction effects neighboring on fluctuations of tTrade: spatial panel data econometric method and wavelet smoothing. Journal of Economic Research, Vol.50, No. 4, 835-859.