بررسی گزیده عوامل موثر بر قضاوت اخلاقی حسابداران رسمی ایران

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

نجمه سلمان پناه ¹ (ندارد)
قدرت اله طالب نیا ² (ندارد)

تاریخ دریافت : 1390/12/12 تاریخ پذیرش : 1391/03/10 تاریخ انتشار : 1392/09/18

کلید واژه: قضاوت اخلاقی, آیین رفتار حرفهای, ارزشهای اخلاقی شرکت,

چکیده مقاله :

چکیدهمطابق با مدل تصمیمگیری رست ( 1986 )، دومین مرحله از مراحل تصمیمگیری اخلاقی، قضاوت اخلاقی است.قضاوت اخلاقی عبارتاست از میزانی که فرد یک رفتار مشخص را از لحاظ اخلاقی قابل قبول بداند. قضاوتاخلاقی یک فرد، ادارک وی از اینکه چرا بعضی اعمال، اخلاقی شناخته یا ترجیح داده میشوند، را تحت تاثیر قرارمی دهد. در بررسی قضاوت اخلاقی بهعنوان متغیر وابسته، فاکتورهای زیر را مورد بررسی قرار دادهایم: آیین رفتارحرفهای، محیط اخلاقی شرکت و ویژگیهای فردی نظیر سن، تجربه کاری و میزان تحصیلات، با توجه به تصمیم-های اخلاقی اتخاذ شده توسط حسابداران رسمی در عمل. این پژوهش روی 115 نفر از حسابداران رسمی ایرانصورت گرفته و دادههای آن از طریق پرسشنامه جمعآوری شدهاست. با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک مالتینومینال نتایج آزمون فرضیههای 1 و 2 حاکی از ایناست که: آیین رفتار حرفهای مصوب جامعه حسابداران رسمی ومحیط اخلاقی شرکت، متغیرهای موثر بر قضاوت اخلاقی حسابداران رسمی ایران است. آزمون فرضیه سومپژوهش با استفاده از آنالیز واریانس صورت پذیرفتهاست و نتایج حاکی از ایناست که بین ویژگیهای فردی وقضاوت اخلاقی حسابداران رسمی هیچ ارتباط معناداری وجود ندارد.

چکیده انگلیسی:

According to Rest's decision making model, the second stage of the process of ethicaldecision making is moral judgment. ethical judgment is the extent to which a person accepts aspecific behavior to be morally. A person's ethical judgment affects his/her perception aboutthat why some actions preferred as moral. In this study for assessing moral judgment as thedependent variable, the following factors are considered: The code of ethical conduct, ethicalenvironment, and individual characteristics such as age, work experience and education,according to a moral decision taken by CPAs in practice. This study was conducted on 115 ofthe Iranian CPAs and the data collected through questionnaires. By the use of multi-nominalregression model First and second hypothesis test results suggest that the professional code ofconduct adopted by the Society of CPAs and the ethical environment are variables affectingIran’s CPAs moral judgments. The third research hypothesis testing has been done usingANOVA. The results indicate that there is no meaningful relationship between individualcharacteristics, moral judgments and CPAs moral judgments.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
اعتمادی، حسین. و دیلمی، زهرا.، 1388 ، "تأثیر 
دیدگاه اخلاقی مدیران مالی برکیفیت گزارش های
مالی شرکتها"، اخلاق در علوم و فناوری، سال
22- چهارم، شماره های 1و 2، صص 11
پوریانسب، امیر.،( 1379 )،" اصول اخلاق حرفه- 
،1379 ، ای"، حسابدار ، سال چهاردهم، شماره 137
73- 22 ،و 70 - صص 18
، حساس یگانه، یحیی. و مقصودی، امید.، 1389 
"تأثیر آیین رفتار حرفهای و تجربه بر کیفیت
، قضاوت حسابرسی"، حسابدار رسمی، شماره 9
57 - 1389 ، صص 49
سرلک، نرگس.،( 1387 )،" اخلاق حسابداری"، 
فصلنامه اخلاق در علوم و فناور ، ی سال سوم،
شمارههای 1و 2، بهار و تابستان
سیرانی، محمد.، خواجوی،شکراله.و نوشادی، 
میثم.، ( 1387 )،" تاثیر تجربه و پیچیدگی
موضوعات حسابرسی بر قضاوت حسابرس"،
پایان نامه کارشناسی ارشد ،  دانشگاه آزاد اسلامی
91 - واحد مرودشت، صفحات 1
صفار، م.ج.، 1383 "جامعه حسابداران رسمی ایران، 
آیین رفتار حرفهای و آموزش حرفهای مستمر"،
مجموعه مقالات اولین همایش حسابرسی در
ایران، چاپ اول، تهران: جامعه حسابداران رسمی
ایران
مدرس، احمد. و رفیعی، افسانه.،( 1387 )،" بررسی 
دیدگاه عمومی درباره رعایت آیین رفتار حرفهای
توسط حسابرسان و ضمانت اجرایی آن در
. ایران"، دانش حسابرسی، شماره 25 و 26
، مهدوی، غلامرضا و علیپور، صفدر.، 1389 
"رویکردهای تصمیمگیری اخلاقی مدیران مالی
، شرکتها"، دانش حسابداری، سال اول، شماره 2
1- پاییز 1389 ، صص 33
 American institute of certified public
accountant., 1972, “ Basic concepts and
accounting principles underlying financial
statements of business enterprises”,
accounting principles statement 4
 Aras, G. and Muslumov, A., 2004, “The
analysis of factors affecting ethical
judgments: The Turkish evidence”, pp 1-12
 Ballantine, j. and Mccourt, p., 2011, “The
Impact of Ethical Orientation and Gender on
Final Year Undergraduate Auditing
Students’ Ethical Judgments”, accounting
education, vol20, 2011, pp 187-201
 Bass, k., Barnett,T. and Brown,G., 1999, “
Individual differences variables, ethical
judgments, and ethical behavioral
intentions”, business ethics quarterly, vol 9,
issue 2, pp 183-205
 Fernando, m., Dharmage, S. and Almeida,
S., 2008, “Ethical Ideologies of Senior
Australian Managers: An Empirical Study”,
University of Wollongong Research Online,
PP 1-27
 Karaibrahimoglu, K., Erdener, E. and Var,
T., 2009, “Ethical behavior in accounting:
Some evidence from Turkey”, African
Journal of Business Management Vol.3
(10), pp. 540-547
 Larsson, M. and Wennerholm,C. 2006, “ Ethics in the auditing profession - a
comparison between auditors and students-
“, Master thesis in Auditing, PP 1-47
 Maree, KW. And Radloff, s., 2007, “
Factors affecting ethical judgement of South
African chartered accountants”, Meditari
Accountancy Research Vol. 15 No. 1,
 Marques, P. and Azevedo-Pereira, J., 2009,
“Ethical Ideology and Ethical Judgments in
the Portuguese Accounting Profession”,
Journal of Business Ethics 2009, vol 86, pp
227–242
 Martinson, O. B. and E. Ziegenfuss, D.,
2000, “Looking at what influences ethical
perception and judgment”, Management
Accounting Quarterly (Fall), pp 41-47
 Martinov-Bennie, N. and Pflugrath, G., 2009, “The Strength of an Accounting
Firm’s Ethical Environment and the Quality
of Auditors’ Judgments”, Journal of
Business Ethics, vol87, pp237-253
 McKinney, j., Moore, c., Longenecker, j.
and Weeks, w., 1999, “The Effects of
Gender and Career Stage on Ethical
Judgment”, Journal of Business Ethics 20:
301–313
 P. Wittmer, D., “Ethical Decision-Making,”
Handbook of Administrative Ethics (Terry
L. Cooper, ed.), pp. 481-507
 Pflugrath, G., Martinov-Bennie, N. and
Chen, L., 2007, “The impact of codes of
ethics and experience on auditor
judgments”, Managerial Auditing Journal
Vol. 22 No. 6, 2007, PP 566-589
 Pei chun feng( petrina)., 2008, “An
empirical study of CPA’s moral
development, ethical evaluation and ethical
intention: a selected group of Taiwanese
CPAs”, A Dissertation of doctor of
philosophy, pp1-179
 Smith, L., Smith, K. & Mulig, E. (2005).
“Application and Assessment of an Ethics
Presentation for Accounting and Business
Classes”, Journal of Business Ethics. Vol.
61, 153-164
 Trevino LK, Butterfield KD, McCabe DL.”
The ethical context in organizations:
influences on employee attitudes and
behaviors”, Bus Ethics Q 1998;8: 447–76
 Ziegenfuss, D. and Martinson, O., 2002, “
The IMA code of ethics and IMA members’
ethical perception and judgment”,
managerial auditing journal, vol 17, no 4, pp
165-173