تاثیر طول و قطر قلمه و هورمون اسید ایندول بوتیریک (IBA) بر تکثیر رویشی گونه بومی گز خزری (Tamarix androssowii)

محورهای موضوعی : جنگلداری

محمدعلی قوام پور* ¹ (دانشجوی دکتری رشته علوم مرتع، دانشکده منابع‌طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
سید عباس میرجلیلی ² (استادیار مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)، تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.)
محمد جعفری ³ (استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.)
حسین آذرنیوند ⁴ (استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران.)
سیداکبر جوادی ⁵ (دانشیار دانشکده منابع‌طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1348/10/11 تاریخ پذیرش : 1348/10/11 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: هورمون IBA, گز خزری, قطر قلمه, صفات رویشی, طول قلمه,

چکیده مقاله :

این آزمایش با هدف بهینه سازی تکثیر رویشی گونه گز خزری، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با عامل نخست شامل طول قلمه (20-10، 30-20، 40-30 سانتی متر)، عامل دوم قطر قلمه (1-5/0، 5/1-1 و 2-5/1 سانتی متر) در پانزده تکرار در بهمن 1396 صورت پذیرفت. همچنین به منظور بررسی نقش هورمون اسید ایندول بوتیریک بر صفات رویشی گونه گز خزری آزمایش دیگری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با عامل نخست زمان خیساندن قلمه ها در محلول (یک و پنج دقیقه) و عامل دوم شامل غلظت هورمون (صفر، 500، 1500، 3000 قسمت در میلیون) در ده تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین طول ریشه با مقدار 4/10 سانتی متر در تیمار طول قلمه 40-30 سانتی متری و کمترین مقدار در تیمار طول قلمه 20-10 سانتی متری با میانگین 6/7 سانتی متری مشاهده شد. همچنین بالاترین تعداد گل تشکیل شده با میانگین 1/3 و بالاترین میزان وزن تر گیاه با مقدار 3/42 گرم مربوط به تیمار طول قلمه 40-30 سانتی متری ثبت گردید. نتایج تجزیه واریانس تیمار قطر قلمه نشان داد که بیشترین تعداد ریشه، تعداد ساقه و بالاترین میانگین طول ریشه مربوط به تیمار قطر قلمه 1-5/0 سانتی متری بوده است. با افزایش قطر قلمه وزن تر گیاه نیز افزایش یافت. مدت زمان قرار گرفتن قلمه ها در محلول اسید ایندول بوتیریک تنها بر تعداد ساقه تولید شده در سطح 5 درصد معنی دار بوده و بر روی دیگر صفات مورد ارزیابی اثر معنی داری نداشته است. این در حالی است که غلظت هورمون بر روی صفات اندازه گیری شده همچون تعداد ریشه، تعداد ساقه، نسبت تعداد ساقه به ریشه و وزن تر گیاه در سطح پنج درصد اثر مثبت و معنی داری داشته است. به طور کلی می توان غلظت 3000 قسمت در میلیون محلول IBA را بهترین حالت در میان دیگر تیمارها دانست.