تحلیلی بر تصویرنمایی نهج‌البلاغه از فرهنگ بینشی و کُنشی فرماندهان مسلمان

محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگی

رضا جعفری ¹ , طاهره حجتی زاده ²

1 - استادیار گروه الهیات، دانشگاه افسری امام علی(ع)، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته علوم و معارف نهج‌البلاغه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1396/10/16 تاریخ پذیرش : 1396/12/27 تاریخ انتشار : 1397/02/01

کلید واژه: فرهنگ, امام علی(ع), فرماندهان مسلمان, تصویرنمایی, نهج‌البلاغه,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: با توجه به اینکه یکی از مجال های تصویر نماییِ نهج البلاغه، ترسیم فرهنگ حاکم بر بینش فکری و کُنش عملی فرماندهان مسلمان در میدان های جنگ و غیر آن است و فرهنگ نیز، شاخص ممیّز گروه های مختلف بشری از یکدیگر در بازشناخت آن ها از سایر طیف ها یا گروه های نظیر در جوامع دیگر است، این مقاله کوشیده است، پاره ای از ظرائف فرهنگی فرماندهان اسلامی را در حوزۀ پندار و کردار با رویکرد بلاغی و ادبی از منظر نهج البلاغه مطالعه نماید. روش پژوهش: گردآوری اطلاعات پژوهش، به روش کتابخانه ای؛ ابزار گردآوری آن، فیش‌برداری؛ تنظیم یافته ها در قالب جداول و تحلیل یافته‌ها نیز از نوع توصیفی بوده است. یافته‌ها: مؤلفه‌ها و صفات مورد توجه و تأکید حضرت علی(ع) برای فرماندهان و مدیران در25 نامه از نامه‌های نهج‌البلاغه ذکر شده است. صرف نظر از ویژگی‌ها و صفاتی که با وجود اختلاف در لفظ، از ترادف معنایی برخوردارند، از منظر مولای متقیان(ع)، 130 ویژگی شاخص و محوری، از اوصاف و خصائص برجسته فرماندهان مسلمان در حکومت اسلامی بوده و این ویژگی ها، می باید پایه و اساسِ منش و روش آنان در انجام وظایف و تکالیف شان در برابر خداوند و امام و ولی زمانه، در قبال زیردستان و در مواجهه با دشمنان در حالات مختلف نبرد باشد که این ویژگی ها در قالب جداولی در متن مقاله ارائه شده اند. نتیجه گیری: بن مایه ی فرهنگ حاکم بر بینش و کُنش فرماندهان مسلمان، مؤلفه هایی چون تقوا، اصالت خانوادگی، نجابت، پندپذیری، فرمان پذیری، عدالت، مهربانی، پاکدلی، پاکدستی، خردمندی، فرهیختگی، بردباری، عفوپذیری، زیرکی، قانون مندی، کارآمدی، شجاعت، جنگاوری و دلیری است که نهج البلاغه این فرهنگ را به خوبی تصویر نموده است.

چکیده انگلیسی:

Introduction & Objective: Considering that one of Nahjolbalaghe's illustrations is the depiction of a dominant culture of intellectual insight and practical action of Muslim commanders in battlefields and other fields, and also culture, the index of the score of different groups of human beings from each other in recognizing them from other spectra Or groups like in other societies, Some of the cultural aspects of Islamic commanders in the field of thought and deed with a rhetorical and literary approach from the perspective of the Balochi. Research method: Data gathering was carried out by library method; its tool for gathering data; configuring; setting the results in the form of tables and analyzes of the findings was descriptive. findings: The components and attributes of Imam Ali (AS) for the commanders and managers are mentioned in 25 letters of the Nahj-e-Balaghah letters. Regardless of the features and attributes that have semantics in spite of the difference in the word, from the point of view of the Prophet's (PBUH) rulers, 130 characteristic features are central to the characteristics and characteristics of the Muslim commanders in the Islamic state, and these characteristics should be the basis of their manner and manner in performing their duties and homework against God and the Imam and the Wisdom of the time, in the face of subordinates and in the face of enemies in different situations, these features are presented in the form of tables in the text of the article. Conclusion: The essence of the culture dominating the insight and actions of Muslim commanders are components such as piety, femininity, decency, admirability, decency, justice, kindness, wisdom, purity, wisdom, cultivation, tolerance, amenity, subtlety, law Femininity, efficiency, courage, warfare and courage that illustrated the very essence of this culture.