عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر میزان مشارکت اجتماعی بازنشستگان (مطالعه موردی: شهرداری تهران)
محورهای موضوعی :
مطالعات توسعه اجتماعی ایران
مصطفی منتظر المهدی
1
,
رضا صمیم
2
,
رضا مهدی
3
,
فاطمه صدیقیان بیدگلی
4
1 - دانشجوی دکتری پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران (نویسنده مسئول) (Email: mostafa_montazer@yahoo.com
2 - استادیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران (Email: reza.samim@gmail.com)
3 - استادیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران (Email: reza.mahdi@yahoo.com)
4 - استادیار پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، ایران (f_sedigian@yahoo.com)
تاریخ دریافت : 1398/06/27
تاریخ پذیرش : 1398/08/21
تاریخ انتشار : 1398/05/01
کلید واژه:
عوامل اجتماعی,
عوامل فرهنگی,
بازنشستگی,
شهرداری تهران,
مشارکت اجتماعی,
چکیده مقاله :
مطالعه حاضر به بررسی میزان مشارکت اجتماعی بازنشستگان سازمان بازنشستگی شهرداری تهران و عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر آن پرداخته است. روش این مطالعه کمی بوده و داده های مورد نیاز از طریق اجرای پیمایش و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. جامعه آماری آن عبارت است از بازنشستگان بالای 65 سال تحت پوشش سازمان بازنشستگی شهرداری تهران که 2255 نفر است. از این تعداد با استفاده از فرمول های موجود نمونه ای 389 نفری انتخاب شده و مورد پرسش قرار گرفته اند. همچنین، در این تحقیق برای توصیف دادهها از شاخصهای حدوسط، پراکندگی و توزیع و برای تجزیه و تحلیل دادهها و استنباط آماری از آزمون های آماری همبستگی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در کل میزان مشارکت اجتماعی نمونه مورد مطالعه پایین است. تعداد کمی از آها دارای مشارکت اجتماعی متوسط و یا زیاد هستند. همچنین نتایج تبیینی حاصل از آزمون فرضیات نشان می دهد که بین هیچ یک از متغیرهای مستقل و متغیر وابسته میزان مشازکت اجتماعی بازنشستگان مورد مطالعه ارتباط معناداری وجود ندارد.
چکیده انگلیسی:
The present study evaluates the social participation of retirees of Tehran Municipality Retirement Organization and its social and cultural factors. The method of this study is quantitative and the required data are collected through a survey and using a researcher-made questionnaire. The statistical population consists of retired persons over 65 years old covered by the Tehran Municipality Retirement Organization, which is 2,255. Of these, 389 individuals have been selected and questioned using the existing formulas. Also, in this research, the data were analyzed by means of intermediate, dispersion and distribution indices, and for data analysis and statistical inference, correlation tests were used. The results show that the total social participation rate of the sample is low. Few of them have moderate or high social participation. Also, the explanatory results obtained from the hypothesis test show that there is no significant relationship between any of the independent variables and the dependent variable of the social stigma of retirees.
منابع و مأخذ:
باری، نورمن (1380)، رفاه اجتماعی، ترجمه اکبر میر حسینی و مرتضی نوربخش، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
برجی، میلاد، مرادی، محسن، مهدیان کیومرث، بهمن پور، کاوه، ماوخاصیف ساسان و سلیمی، ابراهیم (1394)، مقایسه مشارکت اجتماعی سالمندان وابسته و مستقل شهر ایلام در سال 1394، نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، زمستان 1395، دوره3، شماره 2
پتریک، تونی فیتز (1381)، نظریه رفاه، ترجمه هرمز همانیون پور، تهران: گام نو.
درویش پور کاخکی، علی، عابد سعیدی، ژیلا و عباس زاده، عباس(1393)، مجله مدیریت ارتقای سلامت: فصلنامه علمی پژوهشی انجمن پرستاری ایران، دوره سوم شماره 4، پاییز 1393
دواتی، علی و جمالی، اختر (1383)، بهره مندی بازنشستگان شهر تهران از خدمات ویژه اوقات فراغت، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم، صص 123- 137.
ربانی، رسول و همکاران (1388)، رابطه ابعاد مادی و غیر مادی رفاه اجتماعی با مشارکت شهروندان در امور شهری، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، صص 91- 108.
رحمان، آرش و ستایشی، سعید (1386)، نقش توزیع ثروت، وراثت و کنترل جمعیت در رفاه اجتماعی: شبیه سازی رفاه اجتماعی در جامعه مصنوعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال هفتم، صص 183- 200.
رحیق اقصان، علی (1384)، دانشنامه در علم سیاست، تهران: فرهنگ صبا.
زاهدی، محمدجواد و همکاران (1388)، رابطه سرمایه اجتماعی با رفاه اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، صص 109- 129.
سام آرام، عزت الله (1382)، سیاست اجتماعی و خدمات اجتماعی فردی (مددکاری اجتماعی)، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال سوم، صص 245- 264.
سام، شیما، محمودی، یاسمن، تیرگر، آرام (1394)، وضعیت بازنشستگان در بازنشستگی، نشریه سالمندی ایران، دوره 10، شماره 3، پاییز 1394
سامآرام، عزتالله و امینآقایی، مهرناز (1385)، سیاستهای اجتماعی برای سالمندان در ژاپن و سوئد و الگوی مناسب برای سالمندان ایران، سالمند، شماره 2، صص 88-100.
سلیمی، ابراهیم و همکاران (1393)، بررسی سلامت روان و رضایت از زندگی سالمندان بازنشسته مراجعه کننده به کانون بازنشستگی دانشگاه های علوم پزشکی جندی شاپور و شهید چمران اهواز، فصلنامه پرستاری و سالمندان، سال اول، صص 20- 31.
شیانی، ملیحه و زارع، حنان (1392)، بررسی تاثیر برنامههای اجتماع محور بر رفاه ذهنی سالمندان، سالمند، شماره 29، صص 16-29.
علی پور، فردین و همکاران (1388)، نقش حمایت های اجتماعی در کیفیت زندگی سالمندان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، صص 147- 165.
قانعی راد، محمدامین و خسروخاور، فرهاد ( 1386)، جنبش های اجتماعی جدید: پایان مبارزه برای رفاه و سیاست اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ششم، صص 235- 267.
کتابی، مجمود و همکاران (1384)، دولت و بحران رفاه و توسعه، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم، صص 13- 41.
کوششی، مجید و همکاران (1392)، تاثیر حمایت های اجتماعی غیر رسمی بر کیفیت زندگی سالمندان بازنشسته به مثابه یک مسئله اجتماعی: مطالعه صندوق تامین اجتماعی و صندوق صنعت نفت، نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران، دره 4، شماره 1، صص 109- 130.
گل پرور، محسن و همکاران (1388)، نقش نگرش به رفاه اجتماعی در رابطه با همدلی و گرایش اجتماعی با عدالت اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، صص 131- 166.
مرادی، شیرزاد، فکرآزاد، حسین، موسوی، میرطاهر و عرشی ملیحه(1391)، مجله سالمندی ایران، سال هفتم، شماره بیست و هفتم، زمستان 1391
معصومی، نسرین و همکاران (1390)، بررسی استقلال سالمندان بازنشسته و عوامل موثر بر آن در شهر رشت، دوفصلنامه دانشکده های پرستاری و مامایی استان گیلان، شماره 65، صص 46- 51.
Bengston, V. L. and Poutney, N. (2009), Handbook of Theories of Aging: Springer.
Gubrium, J.F (1972), Toward a Socio-Environmental Theory of Aging, the Gerontologist, autumn, pp 281-284.
Irvall, B (2002), Library Services to Institution for Elderly in Sweden, 68th IFLA Council and General Conferences.
Kalache, A. (2002), “Compression of Morbidity and Active Aging: Key Priorities for Public Health Policy in the 21th Century”, the International Journal of Public Health, 80(3): 243-244.
Laslett, P. (1998), a Fresh Map of Life: the Emergence of the Third Age, London, Weidenfeld and Nicolson.
Ready for Aging? (2012). Published by the Authority of the House of Lords: The Stationary Office Limited, Published 14 March 2013.
_||_
باری، نورمن (1380)، رفاه اجتماعی، ترجمه اکبر میر حسینی و مرتضی نوربخش، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
برجی، میلاد، مرادی، محسن، مهدیان کیومرث، بهمن پور، کاوه، ماوخاصیف ساسان و سلیمی، ابراهیم (1394)، مقایسه مشارکت اجتماعی سالمندان وابسته و مستقل شهر ایلام در سال 1394، نشریه پژوهش توانبخشی در پرستاری، زمستان 1395، دوره3، شماره 2
پتریک، تونی فیتز (1381)، نظریه رفاه، ترجمه هرمز همانیون پور، تهران: گام نو.
درویش پور کاخکی، علی، عابد سعیدی، ژیلا و عباس زاده، عباس(1393)، مجله مدیریت ارتقای سلامت: فصلنامه علمی پژوهشی انجمن پرستاری ایران، دوره سوم شماره 4، پاییز 1393
دواتی، علی و جمالی، اختر (1383)، بهره مندی بازنشستگان شهر تهران از خدمات ویژه اوقات فراغت، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم، صص 123- 137.
ربانی، رسول و همکاران (1388)، رابطه ابعاد مادی و غیر مادی رفاه اجتماعی با مشارکت شهروندان در امور شهری، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، صص 91- 108.
رحمان، آرش و ستایشی، سعید (1386)، نقش توزیع ثروت، وراثت و کنترل جمعیت در رفاه اجتماعی: شبیه سازی رفاه اجتماعی در جامعه مصنوعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال هفتم، صص 183- 200.
رحیق اقصان، علی (1384)، دانشنامه در علم سیاست، تهران: فرهنگ صبا.
زاهدی، محمدجواد و همکاران (1388)، رابطه سرمایه اجتماعی با رفاه اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، صص 109- 129.
سام آرام، عزت الله (1382)، سیاست اجتماعی و خدمات اجتماعی فردی (مددکاری اجتماعی)، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال سوم، صص 245- 264.
سام، شیما، محمودی، یاسمن، تیرگر، آرام (1394)، وضعیت بازنشستگان در بازنشستگی، نشریه سالمندی ایران، دوره 10، شماره 3، پاییز 1394
سامآرام، عزتالله و امینآقایی، مهرناز (1385)، سیاستهای اجتماعی برای سالمندان در ژاپن و سوئد و الگوی مناسب برای سالمندان ایران، سالمند، شماره 2، صص 88-100.
سلیمی، ابراهیم و همکاران (1393)، بررسی سلامت روان و رضایت از زندگی سالمندان بازنشسته مراجعه کننده به کانون بازنشستگی دانشگاه های علوم پزشکی جندی شاپور و شهید چمران اهواز، فصلنامه پرستاری و سالمندان، سال اول، صص 20- 31.
شیانی، ملیحه و زارع، حنان (1392)، بررسی تاثیر برنامههای اجتماع محور بر رفاه ذهنی سالمندان، سالمند، شماره 29، صص 16-29.
علی پور، فردین و همکاران (1388)، نقش حمایت های اجتماعی در کیفیت زندگی سالمندان، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، صص 147- 165.
قانعی راد، محمدامین و خسروخاور، فرهاد ( 1386)، جنبش های اجتماعی جدید: پایان مبارزه برای رفاه و سیاست اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ششم، صص 235- 267.
کتابی، مجمود و همکاران (1384)، دولت و بحران رفاه و توسعه، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم، صص 13- 41.
کوششی، مجید و همکاران (1392)، تاثیر حمایت های اجتماعی غیر رسمی بر کیفیت زندگی سالمندان بازنشسته به مثابه یک مسئله اجتماعی: مطالعه صندوق تامین اجتماعی و صندوق صنعت نفت، نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران، دره 4، شماره 1، صص 109- 130.
گل پرور، محسن و همکاران (1388)، نقش نگرش به رفاه اجتماعی در رابطه با همدلی و گرایش اجتماعی با عدالت اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال نهم، صص 131- 166.
مرادی، شیرزاد، فکرآزاد، حسین، موسوی، میرطاهر و عرشی ملیحه(1391)، مجله سالمندی ایران، سال هفتم، شماره بیست و هفتم، زمستان 1391
معصومی، نسرین و همکاران (1390)، بررسی استقلال سالمندان بازنشسته و عوامل موثر بر آن در شهر رشت، دوفصلنامه دانشکده های پرستاری و مامایی استان گیلان، شماره 65، صص 46- 51.
Bengston, V. L. and Poutney, N. (2009), Handbook of Theories of Aging: Springer.
Gubrium, J.F (1972), Toward a Socio-Environmental Theory of Aging, the Gerontologist, autumn, pp 281-284.
Irvall, B (2002), Library Services to Institution for Elderly in Sweden, 68th IFLA Council and General Conferences.
Kalache, A. (2002), “Compression of Morbidity and Active Aging: Key Priorities for Public Health Policy in the 21th Century”, the International Journal of Public Health, 80(3): 243-244.
Laslett, P. (1998), a Fresh Map of Life: the Emergence of the Third Age, London, Weidenfeld and Nicolson.
Ready for Aging? (2012). Published by the Authority of the House of Lords: The Stationary Office Limited, Published 14 March 2013.