تحلیل جامعه‌شناختی عوامل نهادی توسعه و توسعه‌نیافتگی در استان آذربایجان‌شرقی با روش داده بنیاد

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

جعفر ابراهیمی ¹ (دانشجو دکتری تخصصی رشته جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران .)
مصطفی ازکیا ² (استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول))
صمد رسول زاده ³ (دانشیار گروه جامعه شناسی، پژوهشکده سلامت روانی اجتماعی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/08/12 تاریخ پذیرش : 1400/11/28 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: نهادگرایی, توسعه اقتصادی, روش نظریه داه بنیاد,

چکیده مقاله :

توسعه و توسعه نیافتگی از مباحث مهم علمی و سیاست گذاری های دولتی است که معیارها و عوامل مختلفی می تواند توسعه یک جامعه یا منطقه را تحت تاثیر خود قرار دهد. در ادبیات توسعه هدف اصلی توسعه ایجاد برابری پایدار و عدالت اجتماعی در کنار رشد اقتصادی می باشد. بنابراین بهترین مفهوم توسعه، رشد اقتصادی توام با عدالت اجتماعی است و وجود نابرابری و ابعاد آن از نشانه های مهم توسعه نیافتگی است. در این تحقیق با استفاده از نظریات نهادگرایی اقتصادی عوامل توسعه و توسعه نیافتگی مورد چالش قرار می گیرد. اهداف این پژوهش عباتند از:- مدل سازی و تدوین نظریه منسجم در خصوص عوامل نهادی در توسعه اقتصادی استان آذربایجان شرقی.- نقش نهادهای اقتصادی در توسعه اقتصادی شهرستان توسعه یافته در مقایسه با شهرستان توسعه نیافته از منظر روش نظریه داده بنیاد.روش پژوهش در مطالعه حاضر به صورت روش داده بنیاد بوده که عوامل نهادی توسعه و توسعه نیافتگی از طریق خبرگان محلی و کارشناسان ارشد و مدیران برنامه ریزی استان مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند به عمل آمد و در نهایت به مدل های پارادایمی و مدل نظری در سطح استان دست یافتیم.نتایج روش نظریه داده بنیاد نشان داد عواملی از قبیل فقدان انگیزه توسعه، فقدان اعتماد، دخالت گری دولت، بوروکراسی زاید، فساد اداری، عدم شفافیت، عدم حمایت نهادهای بین المللی، فقدان نظارت، تعارض دولت و حاکمیت از جمله عوامل نهادی توسعه در شهرستان های استان آذربایجان شرقی محسوب می شود.

چکیده انگلیسی:

AbstractDevelopment and underdevelopment are important scientific issues and government policies that different criteria and factors can affect the development of a community or region. In the development literature, the main goal of development is to create sustainable equality and social justice along with economic growth. Therefore, the best concept of development is economic growth combined with social justice, and the existence of inequality and its dimensions are important signs of underdevelopment. In this research, using theories of economic institutionalism, the factors of development and underdevelopment are challenged. The objectives of this study are:- Modeling and formulating a coherent theory regarding institutional factors in the economic development of East Azerbaijan province.- The role of economic institutions in the economic development of a developed city in comparison with an underdeveloped city in terms of data theory.Research Method in the present study is the data method that is based on the institutional factors of development and underdevelopment through in-depth semi-structured interviews through local experts, senior experts and planning managers of the province, and finally to paradigm models. We achieved a theory at the provincial level.The results of the data foundation theory showed that, factors such as lack of development motivation, lack of trust, government intervention, redundant bureaucracy, corruption, lack of transparency, lack of support from international institutions, lack of observation, government conflict and sovereignty are institutional barriers of development in cities of East Azerbaijan province.