اینترنت و هویت اجتماعی
محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران
فرزاد نوابخش
1
(استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، اراک)
رسول خادم
2
(هیأت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران شرق)
هاشم آرام
3
(دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات، تهران)
کلید واژه: هویت, هویت اجتماعی, اینترنت, جوانان,
چکیده مقاله :
هویت اجتماعی بیش از هر گروهی برای جوانان به‌دلیل اینکه این مرحله از زندگی، مرحله تکوین هویت مستقل و استقلال‌یابی می باشد، مسئله‌ساز است. در این زمینه یکی از پدیده‌های انکار نشدنی در جهان و از جمله کشور ما، گسترش روزافزون کاربرد کامپیوتر از سوی جوانان است. به نظر می رسد که گسترش فناوری‌های اطلاعاتی ارتباطی و شبکه های ماهواره‌‌ای، گسترش راه‌های ارتباطی و رشد کافی‌نت‌ها و کلوپ‌‌های مختلف در منطقه و رشد شهرنشینی از پدیده‌های اخیری هستند که به تغییرات عمده‌ای در ارزش‌ها و نگرش‌ها و شیوه‌های زندگی افراد منجر گشته و تغییرات هویتی، به‌ویژه برای جوانان شهرنشین این منطقه ایجاد کرده باشد. این تحقیق با این فرض که اینترنت بر تمام ابعاد هویتی جوانان تأثیرگذار است، سعی در بررسی و شناخت این موضوع دارد. روش تحقیق پیمایش و ابزار استفاده شده پرسشنامه بوده که جهت مطالعه جوانان پسر بین 15 تا 29 سال شهر خلخال، بوسیله فرمول کوکران حجم نمونه ای به میزان 364 نفر با توجه به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. شیوه تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات بدست آمده در سطح آمار استنباطی(آزمون فرضیات) با توجه به آماره های متناسب پارامتریک و ناپارامتریک صورت پذیرفته است. یافته ها نشان می دهد میزان استفاده از اینترنت بر ابعاد هویتی(هویت فردی، هویت گروهی، هویت ملی و هویت خانوادگی) اثر می گذارد و تنها اثر معنی داری بر هویت دینی ندارد. همچنین پایگاه اجتماعی و اقتصادی استفاده کنندگان از اینترنت بر هویت فردی، هویت خانوادگی اثر می گذارد و بالا رفتن پایگاه موجب بالارفتن حس تعلقات فردی و خانوادگی می شود و بالعکس بالا رفتن پایگاه موجب پایین آمدن تعلقات دینی و جنسیتی می شود. نتایج کلی این تحقیق نشان می دهد استفاده از اینترنت تعلقات فردی (هویت فردی) جوانان را تقویت می کند و در مقابل تعلقات جمعی(هویت خانوادگی، گروهی و ملی) را تضعیف می کند و این امر به منزله یک مسأله اجتماعی است که زمینه ساز بحران هویتی جوانان می شود.
