تلویزیون، توانمندسازی فردی و فقر انسانی؛ تبیین چارچوب کارکردی

محورهای موضوعی : مطالعات توسعه اجتماعی ایران

میثم سام بند ¹ (گروه مدیریت رسانه‌ای، واحد بین الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران)
علی اکبر فرهنگی ² (گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
جمشید صالحی صدقیانی ³ (گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران)
محمدرضا قائدی ⁴ (گروه علوم سیاسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/03/31 تاریخ پذیرش : 1400/03/31 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: تلویزیون, توانمندسازی, توسعه, فقر انسانی, ارتباطات توسعه,

چکیده مقاله :

نهاد رسانه به عنوان نهادی توسعه گرا و تحول خواه در اکثر کشورها ایجاد می شود، به طوری که با تغییر در ساختارهای اجتماعی موجود از طریق توانمندسازی فردی، در جستجوی جایگزینی ابزارهای ساختاری برای توسعه می باشد. هدف اصلی این پژوهش تبیین کارکردهای رسانه جمعی تلویزیون به منظور توسعه توانمندسازی فردی و با هدف پیشگیری از فقر انسانی است. این پژوهش کیفی، با استفاده از روش مفهوم سازی داده بنیاد انجام گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری نظری تعداد سیزده نفر از اساتید دانشگاه، مدیران و کارشناسان دارای تجربه کاری در حوزه ارتباطاتِ توسعه تحت مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. داده های حاصل از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تفسیر قرار گرفت. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که این رسانه، چهار کارکرد اصلی جهت توسعه توانمندسازی فردی ایفا می نماید. اولین کارکرد عبارت است از فراهم سازی بستر در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری که زمینه آزادی فرصت جهت توسعه توانمندسازی فردی محسوب می شود. دومین کارکرد، فراهم سازی شرایط علّی از طریق پذیرش ضرورت توسعه کشور، جایگاه انسان به مثابه ظرفیت و تحقق تعالی انسانی است. فراهم سازی عوامل میانجی سومین کارکردی است که از طریق آموزش و آگاهی، ایجاد انگیزه، شناخت ویژگی های مخاطب، توجه به سرمایه انسانی رسانه، ساختار سازمانی رسانه و ایدئولوژی حاکم بر آن صورت می پذیرد. در نهایت به کارگیری استراتژی تغییر مبتنی بر پیش فرض انسان دارای ظرفیت به عنوان فاعل توسعه، کارکرد چهارم شناسایی گردیده است.

چکیده انگلیسی:

The media institution is created as a developmental and evolutionary institution in most countries, so that by changing the existing social structures through individual empowerment, it seeks to replace structural tools for development. The main purpose of this study is to explain the mass media functions of television for the development of individual empowerment with the aim of preventing human poverty. This qualitative study was conducted using the conceptualization method of Grounded theory. In this study, using theoretical sampling, thirteen university professors, managers, and experts with work experience in the field of development communication were interviewed through in-depth semi-structured interviews. The data were interpreted through open, axial, and selective coding. The findings of the present study show that this medium plays four main functions for the development of individual empowerment. The first function is to provide a context in the political, economic, social, cultural, and technological dimensions that is considered the freedom of opportunity for the development of individual empowerment. The second function is to provide causal conditions by accepting the necessity of developing the country, human position as capacity and realization of human excellence. Providing mediating factors is the third function that is done through education and awareness, motivation, recognition of audience characteristics, attention to media human capital, media organizational structure and the ideology that governs it. Finally, using the change strategy based of human default with capacity as development, the fourth function is identified.