وحی قرآنی از نظر شیخ مفید و صدرا

محورهای موضوعی : فلسفه

مرتضی کشاورز ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1390/08/25 تاریخ پذیرش : 1391/03/11 تاریخ انتشار : 1391/12/01

کلید واژه: کیفیت نزول, وحی قرآنی, شیخ مفید, صدرا,

چکیده مقاله :

شیخ مفید و صدرا به الهی بودن وحی قرآنی معتقداند. شیخ مفید قائل به حدوث کلام الهی است اما صدرا بنابر تفکیک کلام الهی از کتاب الهی، کلام الهی را قدیم ولی کتاب الهی را حادث می‌داند. شیخ مفید با انکار نزول جمعی حقایق وحیانی قرآن تنها به نزول تدریجی معارف جزیی وحیانی قائل است اما صدرا با مبانی فلسفی خاص خود هم نزول حقایق معارف وحیانی را بر قلب پیامبر(ص) تبیین کرده و هم قائل به نزول معارف جزئی وحیانی است. شیخ مفید اصرار بر اعجاز لفظی قرآن دارد، اما صدرا گرچه قائل به اعجاز لفظی است ولی تأکید بر اعجاز معنوی قرآن دارد.

چکیده انگلیسی:

Both Sheykhe-Mofid and Molla-Sadra believe to revelation’s divinity.Sheykhe-mofid believed that the word of God is not eternal. Molla-Sadra has separated the word of God and the verbal text of Quran. Hehas believed that the word of God is eternal but the verbal text of Quranis not eternal. Sheykhe-Mofid believed that the God has createdrevelatory words and the prophet directly or indirectly has heard theserevelatory words and repeated them. He has denied the generalrevealed knowledge descending as collective and repulsive. Sheykhe-Mofid believed that Quran is an oral miracle. Molla-Sadra believed toboth, oral miracle and meaning miracle. But, his main emphasize is onmeaning miracle.

منابع و مأخذ:

1. قرآن مجید.


2. آشتیانی، سید جلال‌الدین، شرح حال و آراء فلسفی ملاصدرا، تهران، نهضت زنان مسلمان، 1360ش.


3. ابن جوزی، مناقب الامام احمد بن حنبل، بیروت، دار الآفاق الجدیدة، 1954م.


4. اشعری، ابوالحسن علی بن اسماعیل، الابانه عن اصول الدیانه، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1480هـ .


5. جوادی آملی، عبدالله، شرح حکمت متعالیه بخش یکم از جلد ششم، تهران، انتشارات الزهراء، 1368ش.


6. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، اسرارالایات، ترجمه محمد خواجوی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363ش.


7. همو، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، چاپ چهارم، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1410هـ .

8. همو، الشواهد الربوبیة فی منهاج السلوکیة، ترجمه و شرح جواد مصلح، چ2، تهران، مرکز نشر دانشگاهی،1360ش.

9. همو، العرشیة، تصحیح و ترجمه غلامحسین آهنی، تهران، انتشارات مولی،1361ش.

10. همو، المبدء و المعاد، تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی، تهران، انجمن فلسفه ایران، 1354ش.

11. همو، تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی، قم، انتشارات بیدار، 1363ش.

12. همو، رساله سه اصل، تصحیح دکتر سید حسین نصر، تهران، انتشارات روزنه، 1377ش.

13. همو، شرح الاصول من الکافی، تصحیح محمد خواجوی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1366ش.

14. همو، کتاب المشاعر، تهران، انجمن تحقیقات در فلسفه اسلامی، 1370ش.

15. همو، مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1362ش.

16. صدوق، محمد بن عیل بن حسین بن بابویه قمی، اعتقادات الإمامیة، چ2، قم، کنگره شیخ مفید، 1414هـ .            

17. قاضی عبدالجبار، ابو الحسن، شرح اصول الخمسه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1422هـ .

18. مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی، جلد دوم، تهران، انتشارات صدرا، 1369ش.

19. مفید، محمد بن محمد بن نعمان، المسائل السرویة، قم، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، 1413هـ .

20 . همو، المسائل العکبریة، قم، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، 1413هـ.

21. همو، النکت الاعتقادیة، قم، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید،1413هـ.

22. همو، النکت فی مقدمات الأصول من علم الکلام، قم، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، 1413هـ.

23. همو، اوائل المقالات فی المذاهب المختارات، قم، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، 1413هـ.

24.همو، تصحیح الاعتقاد، قم، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، 1413هـ .

25. ملایری، موسی، تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا، قم، انتشارات کتاب طه، 1384ش.