مدل‌یابی ساختاری عوامل استقلال‌خواهی مناطق جدایی‌طلب و تأثیر آن بر افزایش جنبش‌ها

محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی

دلشاد خضری ¹ (دانش‌آموخته دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)
زهرا پیشگاهی فرد ² (استاد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران)
عزت الله عزتی ³ (دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1348/10/11 تاریخ پذیرش : 1348/10/11 تاریخ انتشار : 1348/10/11

کلید واژه: تکنیک تحلیل مسیر, جدایی‌طلبی, استقلال‌خواهی, مناطق ژئوپلیتیکی, خودآگاهی,

چکیده مقاله :

چکیده نقشه سیاسی جهان از سال 1648 میلادی زمانی که طبق معاهده وستفالیا حق حاکمیت حکومت‌ها در قلمرو سرزمینی آنها به وسیله قدرت‌های بزرگ اروپایی به رسمیت شناخته شد تاکنون دچار تحولات زیادی شده است. در قرن بیست و یکم محور تفکرات و تحولات ژئوپلیتیکی قومیت‌ها و ملیت‌ها خواهد بود بطوری‌که در قرن حاضر شاهد رشد جنبش‌های استقلال‌خواهانه‌ی مناطق جدایی‌طلب در مناطق مختلف ژئوپلیتیکی جهان هستیم. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی و نیز با بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی از طریق تکنیک تحلیل مسیر با نرم افزارLisrel ، بدنبال ارزیابی و ارئه‌ی مدل عملیاتی از عوامل تاثیرگذار بر استقلال مناطق جدایی‌طلب و تأثیر آن بر خودآگاهی و افزایش جنبش‌های جدایی‌طلب می‌باشد. نتایج تحقیق نشان داد که به ترتیب عوامل سیاسی 48/80، نظامی- امنیتی 34/78، سرزمینی 62/74، ژئواکونومیک 07/60، ژئوپلیتیک 12/55، ژئوکالچر 76/50 و هیدروپلیتیک 38/47، بیشترین ضریب معناداری را با استقلال مناطق جدایی‌طلب دارند و استقلال این مناطق نیز با خودآگاهی و افزایش جنبش‌های جدایی‌طلب رابطه‌ی معناداری دارد. همچنین نتایج شاخص‌های برازش مدل نشان داد مدل طراحی شده با داده‌های نمونه برازش مناسب و ارتباط نزدیکی با فرض‌های نظری دارد.

چکیده انگلیسی:

Abstract The world’s political map has under gone many changes since 1648 when, under the Treaty of Westphalia, great European powers officially recognized each state’s sovereignty over its own territory. In the twenty-first century, geopolitical thoughts and developments will be centered around ethnicities and nationalities, as we are already witnessing the growth of independence-seeking movements in separatist regions of different geopolitical areas. The present study aimed to investigate and propose an operational model for the factors influencing the independence of separatist regions and its impact on self-awareness and the rise of separatist movements. The present research was a descriptive-analytical survey in which the data were collected through desk and field studies and then were analyzed using path analysis in LISREL. The results showed that political 80/48, military-security 78/34, and territorial factors 74/62, geo-economics 60/07, geopolitics 55/12, geoculture 50/76, and hydro-politics 47/38, respectively, had the most significant relationship with the independence of separatist regions. There was also a significant relationship between the independence of such regions and self-awareness and the rise of separatist movements.The results of model fit indices, indicated that the proposed model was well fitted with the sample data and was closely related to theoretical assumptions.