خوانش پیشران های موثر بر وضعیت آینده شکوفایی کلان شهر تهران

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری

مرتضی محمدخانی ¹ (دانشجوی دکترای گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران)
زینب کرکه آبادی ² (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران)
عباس ارغان ³ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/03/28 تاریخ پذیرش : 1402/04/05 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: شکوفایی, تحلیل ساختاری, شهر تهران, واژگان کلیدی: تحلیل ساختاری, شکوفایی شهری,

چکیده مقاله :

چکیده امروزه شکوفایی شهری به یکی از موضوع‌های مهم در حوزه توسعه شهری تبدیل شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران‌های موثر بر وضعیت آینده شکوفایی کلان شهر تهران را بازشناسی و خوشه‌بندی کند. داده‌های نظری با روش اسنادی و داده‌های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان و متخصصین شهری بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی می‌باشد. 49 پیشران اولیه در 6 دسته احصاء و شناسایی شده با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد الگوی کلی پراکندگی پیشران‌های مورد مطالعه از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن پیشران‌های شکوفایی شهری از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد که تمرکز پیشران‌ها بیشتر در خوشه عوامل مستقل است. نرخ فقر، ضریب جینی، نرخ اشتغال، نرخ بیکاری، قابلیّت دسترسی به فضاهای باز عمومی، سرانه تفریحی، سرانة فضای سیز، رضایت از کیفیت خدمات درمانی-بهداشتی، رضایت از امنیت محیط فیزیکی، تعداد بیکاران جوان، نرخ اشتغال در بخش غیررسمی، سرانه فرهنگی، میزان تخریب و نوسازی بافت‌های فرسوده، سرانة تولید پسماند، مشارکت مدنی به عنوان کلیدی‌ترین پیشران‌های موثر بر روند آینده شکوفایی کلان شهر تهران انتخاب شدند.

چکیده انگلیسی:

AbstractToday, urban prosperity has become one of the important issues in the field of urban development. In this regard, this article has tried to identify and cluster the driving forces affecting the future state of the prosperity of the metropolis of Tehran using the method of structural analysis. Theoretical data was prepared by document method and experimental data by survey method based on Delphi technique. The statistical population is 20 urban experts based on snowball sampling. 49 primary drivers have been processed in MICMAC software in 6 statistical categories and identified by structural interaction analysis method. The results of this research show that the general distribution pattern of the drivers studied, in terms of mutual effects analysis, indicates the state of an unstable environmental system in which the drivers of urban prosperity have a complex and intermediate state in terms of effectiveness and effectiveness. The focus of drivers is mostly in the cluster of independent factors. Poverty rate, Gini coefficient, employment rate, unemployment rate, accessibility to public open spaces, recreation per capita, space per capita, satisfaction with the quality of health care services, satisfaction with the security of the physical environment, the number of young unemployed, the employment rate in the informal sector, Cultural per capita, the amount of destruction and renovation of worn-out structures, waste generation per capita, civic participation were chosen as the most important driving forces for the future prosperity of Tehran metropolis.