ژئومورفولوژی کارست در تاقدیس خاویز ( شمال شرق بهبهان )

محورهای موضوعی : جغرافیای سیاسی

محمدرضا ثروتی ¹ , غلام حسین اسکانی کزازی ²

1 - ندارد
2 - ندارد

تاریخ دریافت : 1393/10/26 تاریخ پذیرش : 1393/10/26 تاریخ انتشار : 1383/08/01

کلید واژه: ژئومرفولوژی کارست, تاقدیس خاویر, آهک آسماری, بهبهان,

چکیده مقاله :

شناخت ویژگی های ژئومورفولوژیکی پهنه های کارستی که از سنگ های انحلال پذیر عمدتاً کربناته مانند آهکتشکیل شده اند نه فقط از نقطه نظر بنیادی بلکه به لحاظ تامین آب مورد نیاز انسان هم حائز اهمیت است . تاقدیسخاویز که در استان خوزستان و در شمال شرق شهر بهبهان قرار گرفته است . از نقطه نظر بنیادی مورد مطالعه قرارگرفته است . در این تاقدیس که رودخانه مارون آن را به دو بخش غربی و شرقی تقسیم نموده است، سازنده ایزمین شناسی گورپی باسن اواخر کرتاسه، پابده باسن ائوسن، آهک آسماری باسن الیگو میوسن و آبرفت هایدوران چهارم رخنمون دارند . به دلیل فشارهای تکنونیکی و مقاومت سنگ آهک آسماری ساختمان تاقدیس خاویزشکاف و درزهای زیادی و 24 گسل خوردگی را نشان می دهد. آب و هوای حاکم بر تاقدیس خاویز نیمه خشک است.علی رغم اقلیم نیمه خشک فعلی و با توجه به شرایط سنگ شناسی و ساختمان زمین شناسی مذکور در بالا، اشکالمختلف کارستی از قبیل لاپیه 1 یا کارن، دولین، اوالا 2 و دره های کارستی با درجات تحول مختلف در سرتاسر تاقدیسخاویز به چشم می خورد. با توجه به اشکال کارستی موجود در تاقدیس خاویز و اقلیم فعلی حاکم بر آن، به نظرمی رسد که این اشکال به طور عمده پالئوکارست م یباشند و از نظر سیکل فرسایشی کارست در ابتدای مرحله بلوغ 3می باشند.

چکیده انگلیسی:

Idensification of geomorphological characteristics of Karst area which are formedmainly of soluble Carbonate stones such as limestone is form the point of view ofapplication are related to many human activities such as industry and agricultural dueto the water they provide for thoese activities. The Khaviz anticline which is located inthe province Khoozestan and in folded Zagros, is studied in this trend. This anticline isdivided by Marun river in two western and eastern parts. The gurpi formation (latecretaceous), pabdeh formation (Eocene), asmari limestone (oligomiocene) andquartaermary alluvial materials are exposed in this anticline. Tectonic movements havecrushed the anticline and caused joint systems and 24 faults. The present climate issemiarid. Despite this climate there are different forms of karst features such as Lapies(german, karren), Dolines, uvalas, and karst vallies. These forms seems to belong tothe paleokarst. Geological structure and conditions of lithologhy has controlled thelater evolution of karst features dominantly.