ارزیابی عملکرد زیست محیطی شهرداری تهران بر اساس شاخصهای شهر سبز
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری
مونا صالحی برمی
1
(کارشناسی ارشد مدیریت شهری علوم و تحقیقاتmona.salehi83@gmail.com)
علی اکبر رضایی
2
(مدیرگروه مدیریت شهری آزاداسلامی علوم و تحقیقاتdr.rezaei50@yahoo.com)
علی نوری کرمانی
3
(استاد)
کلید واژه: شهر سبز, عملکرد زیست محیطی, ایزو14031, شهرداری تهران, شهر تهران,
چکیده مقاله :
هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد زیست محیطی شهرداری تهران بر اساس شاخصهای شهر سبزاست تا با استفاده از استانداردهای ایزو14031 به بررسی و ارزیابی عملکرد شهرداری و اولویت بندی موفقیت آن در تطابق با شاخصهای شهر سبز بپردازد. روش پژوهش: این پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه ساکنان مناطق 22 گانه شهرداری تهران بوده و داده‌ها با استفاده از توزیع و جمع‌آوری 388 پرسشنامه در نمونه‌ای که به روش طبقه‌ای از جامعه انتخاب گردید گردآوری و با استفاده از نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند یافته‌ها: یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که عملکرد مدیریت زیست محیطی شهرداری تهران درزمینه‌های حفظ محیط زیست شهری و ایجاد کانون‌های محیط زیست در سطح محلات شهر تهران در سطح مساعدی قرار دارد و قابل قبول است اما در تنوع زیستی و فضای سبز شهر، مدیریت آب و انرژی، زمینه حمل و نقل، حوزه کنترل کیفیت و آلودگی هوا و کاربری زمین و ساختمان در سطح مطلوب و قابل قبولی قرار ندارد نتیجه: نتایج این تحقیق نشان داد که شهر تهران تا رسیدن به شاخصهای شهر سبز فاصله زیادی را باید طی کند و مدیریت شهر ی هم هنوز نتوانسته گامی اساسی در این راستا بردارد، بنابراین پیمودن آن نیازمند برنامه ریزی استراتژیک زیست محیطی مدیریت شهری است.
Objective: This research has been conducted for evaluating environmental performance of Tehran municipality based on Green City indicators by using ISO 14031 standards for assessing and evaluating municipality performance and ranking its success by taking Green City indicators into account. Methodology: This research is based on practical purpose & descriptive-survey method. All residents of Tehran 22 districts, have been included in statistical population. Data was extracted through distribution and collection of 388 questionnaires. Sample data was selected based on stratified sampling method and analyzed, using SPSS software. Findings: Research findings demonstrate, Tehran municipality’s environmental management, is in an acceptable level for the following areas: Preserving urban ecosystem and building & creation of environmental centers in Tehran’s districts, however it is not satisfactory when it comes to: city's biodiversity & green space, water & energy management, transportation, air quality & pollution control and land + building usage. Conclusion: Research results suggest, Tehran has to go through a long way to reach Green City indicators and existing urban management has not been able to take a major step in this regard yet, thus it’s crucial for urban management to develop a strategic environment plan to meet Green City features.
ابراهیم زاده، عیسی؛ حاتمی، داود؛ (1393) تحلیلی بر عملکرد مدیریت فضای سبز شهری و بازده اجتماعی - توسعه ای آن در شهر ایذه، مجله علمی پژوهشی برنامه ریزی منطقه ای، شماره د13، 44-31
اقبال، نسیم و میرغفاری، نوراله. 1388. ارزیابی عملکرد محیط زیستی کارخانه ریخته گری شرکت ایران خودرو براساس استاندارد ایزو14031، سومین همایش مهندسی محیط زیست، تهران: دانشگاه تهران، 25 - 29 مهر88
استاندارد ایران- ایزو14050 (1385)، موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
بری، جان. 1380. محیط زیست و نظریه اجتماعی. ترجمه: حسن پویان و نیره توکلی. چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
بی نام، (1391). مروری بر شاخص شهر سبز در برخی از شهرهای جهان وبررسی شاخصهای کمی آن در کلانشهر مشهد. مشهد, مدیریت توسعه و پژوهش.
پاپلی یزدی، محمدحسین و رجبی، حسین. 1387 نظریه‌های شهر و پیرامون. چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت.
پرهیزگار، اکبر و فیروز بخت، علی1390. چشم اندازمدیریت شهری در ایران با تأکید بر توسعه پایدار، شهری، فصلنامه جغرافیای سرزمین، شماره 32، 43-67
جعفری صمیمی. احمد و احمدپور.محی الدین (1390). "بررسی رابطه شاخص عملکرد محیط زیست و رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته." فصلنامه اقتصاد محیط زیست و انرژی، شماره1، 72-55
جعفری، احد. 1384. رویکرد محیط زیستی در مدیریت عملکرد با تأکید بر استاندارد ایزو 14031، مجموعه مقالات دومین کنفرانس ملی مدیریت عملکرد، تهران: دانشگاه تهران، 13 - 12 اسفند.
جعفری، احمد، 1386، استاندارد بین المللی ارزیابی عملکرد محیط زیستی، انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران
حاجی شریف، م. 1380. طراحی و ساختار اجرایی سیستم مدیریت محیطزیستی ISO14001، مرکز آموزش مجتمع صنعتی سیمان آبیک، چاپ اول،
حقگو، ساناز (1392)، ارزیابی عملکرد زیست محیطی و مکانیسم‌های اثر گذار برآن بر اساس استاندارد ایزو14031، سومین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشگاه تهران
رحمتی، علیرضا و خدابنده، هلن1393. آسیب شناسی فرایند ارزیابی محیط زیستی در ایران، ویژه نامه. پژوهش‌های محیط زیست، سال اول،
زیاری.کرامت اله و همکاران (1391). "تحلیلی بر بحران زیست محیطی و توزیع مکانی فضای سبز شهر تهران." مطالعات و پژوه شهای شهری و منطقه ای 4
ساسان پور. فرزانه و نوروزی. سحر (1395). "پایداری مناطق شهری با رویکرد شهر سبز." جغرافیا (فصلنامه علمی-پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران)
شکوئی، حسین (1385) دیدگاه‌های نو در جغرافیایی شهری (جلد اول). چاپ نهم، تهران، انتشارات سمت.
طاهری صفار، مرجان؛ ابوالحسنی، لیلی؛ شاهنوشی فروشانی، ناصر (1394)تعیین شاخصهای ارزیابی پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی سدهای بزرگ، سومین همایش ملی پژوهش‌های محیط زیست و کشاورزی ایران، همدان
طبیبیان، منوچهر؛ افشار، یاسمن؛ شهابی شهمیری، مجتبی (1393) "ارزیابی تطبیقی جایگاه زیست محیطی شهر تهران با 22شهر آسیایی بر مبنای شاخصهای رویکرد شهر سبز " معماری و. شهرسازی ارمان شهر (15)
فواد مرعشی، سید مومن و سپهرار، مهدیه، (1395)، شاخصهای شهر سبز در شهر تبریز، اولین کنفرانس ملی معماری اسلامی، میراث شهری و توسعه پایدار
فیروز بخت، علی و همکاران. 1391. راهبردهای ساختار زیست محیطی شهر با رویکرد توسعه ی پایدار شهری، )مطالعه ی موردی: شهر کرج) مجله پژوهش‌های.263- جغرافیای انسانی، شماره ی 80، 213-239
کاهن، ماتیو. 1390. شهرهای سبز؛ توسعه شهری و محیط زیست. ترجمه علی محمد خورشید دوست ومهدی ضرغامی. چاپ اول، تبریز، انتشارات دانشگاه تبریز.
ملکی، سعید؛ سعیدی، جعفر (1395)، بررسی ابعاد زیست محیطی و جایگاه محیط زیست شهری در برنامه‌های توسعه ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال هشتم، شماره 27، 91-69
محمدی، جمال؛ کنعانی (1394)؛ تحلیل وضعیت محیط زیست کلانشهر اصفهان در چارچوب رویکرد شهر سبز، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال ششم، شماره 19، 198-183
نوابخش، مهرداد و ارجمند، اسحق (1388)، مبنای توسعه پایدار شهری. چاپ اول تهران، انتشارات جامعه شناسان.
Borhan Uddin Bhuiyan, M., & Hooks, J. (2016). Operational “problem” directors and environmental performance. Sustainability Accounting, Management and Policy Journal, 7 (2), 268-294.
Andriantiatsaholiniaina, L.A., Kouikoglou, V.S., & Phillis, Y.A. (2004). Evaluating Strategies for Sustainable Development:Fuzzy Logic Reasoning and Sensitivity Analysis. Ecological Economics, 48 (2), 149-172.
Baycan-Levent, T., Vreeker , R., & Nijkamp, P. (2009). A Multi-criteria Evaluation of Green Spaces in European Cities. European Urban and Regional Studies, 16 (2), 193-213.
Carlson, R., 2002, Environmental Performance Indicator, Chalmers University of Technology, Sweden.
dríguez, Marta., Álvarez, M. Jesús. (2014). Does the EFQM Model Identify and Reinforce Information Capability? Journal of Social and Behavioral Sciences, vol 109, 716-721.
Kabisch, N. (2015). Ecosystem service implementation and governance challenges in urban green space planning—The case of Berlin, Germany. Land Use Policy, 42, 557-567.
Morais, P., & Camanho, A. S. (2011). Evaluation of performance of European cities with the aim to promote quality of life improvements. Omega, 39 (4), 398-409.
Pasqualini Blass, A., Gouvea da Costa, S. E., Pinheiro de Lima, E., & Borges, L. A. (2016). Measuring environmental performance in hospitals: a framework and process. Measuring Business Excellence, 20 (2), 52-64. doi: doi:10.1108/MBE-03-2015-0011
Cassell, P. 1993. The Giddens Reader, London: Macmillan.
European Green City Index (2009), Assessing the environmental impact of Europe’s major
Asian Green City Index (2011), Assessing the environmental impact of Europe’s major
The Green City Index (2012), Assessing the environmental impact of Europe’s major cities,
ISO 14031, 1999, Environmental Management-Environmental performance Evaluation-Guidelines, International organization for standardization, Switzerland
The Latin American Green City Index (2010), Assessing the environmental impact of Europe’s major cities, A research project conducted by the Economist Intelligence Unit, sponsored by Siemens
The African Green City Index (2011), Assessing the environmental impact of Europe’s major cities, A research project conducted by the Economist Intelligence Unit, sponsored by Siemens
US and Canada Green City Index (2011), Assessing the environmental impact of Europe’s
_||_