تحلیلی بر توزیع پارکهای منطقه 4 اهواز در راستای مدیریت بحران

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

زهرا نظری ¹ , محمد رضا زند مقدم ²

1 - جغرافیا/ دانشکده علوم انسانی/دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
2 - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

تاریخ دریافت : 1398/10/16 تاریخ پذیرش : 1398/11/16 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: توزیع, پارک, مدیریت بحران, منطقه4, اهواز,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: با توسعه جوامع و پیچیده شدن روابط درونی جوامع بر تعداد بحران​های ناشی از بلایای طبیعی و انسان ساز افزوده شده است، و این بحران​ها هر روز رو به افزایش است. در بین بلایای طبیعی بلایای هیدرو اقلیمی از جمله سیل و بلایای ژئولوژیک از جمله زلزله بیشتر از سایر بلایا تلفات انسانی و خسارت​های اقتصادی به همراه دارد، از طرفی نحوه پاسخگویی و حل بحران​های ناشی از حوادث با سطح توسعه یافتگی و پیشرفت هرکشوری رابطه مستقیمی دارد. این پژوهش که با هدف توزیع پارک​های منطقه 4 اهواز در راستای مدیریت بحران انجام گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش بنا به ماهیت موضوع و اهدافی که برای آن پیش بینی شده، از نوع توصیفی تحلیلی است.جامعه آماری155275 نفر، حجم نمونه 385 نفر؛. که براساس فرمول کوکران محاسبه و به دست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل داده​ها از نرم افزار اماری spss و آزمونT و مدل AHP استفاده شده است. یافته‌ها: میانگین بدست امده از تکمیل پرسشنامه (46/3) که بزرگتر از میانگین جامعه (3) می‎باشد. در نتیجه فرضیه تایید می​شود. نتیجه مدل AHP در این تحقیق این است که بهترین مکان​ها جهت ایجاد فضای سبز دو منظوره در منطقه چهار را در قسمت​های جنوب و جنوب شرقی معرفی میکند. با توجه به بالا بودن تابع عضویت اکثر لایه​ها در این نواحی و نبود فضای سبز و وجود کاربریهای سازگاری همچون زمین بایر، با توجه به نقشه کاربری منطقه، این نتیجه تأیید میشود. نتیجه گیری: پارک​ها و بوستان​ها نقش مهمی در کاهش وسعت میزان عمل و نتایج اکثریت حوادث و سوانح طبیعی دارند. از عمده​ترین عملکردهای پارک​ها و بوستان​ها در هنگام بروز سوانح جدا ساختن یک منطقه دارای پتانسیل خطر از دیگری و بدین ترتیب متمرکز کردن فعالیت نیروهای مخرب و جلوگیری از توسعه زنجیره​ای وقایع می​باشد. همچنین پارک​ها و بوستانها می​توانند در مواقع اضطراری به عنوان یک منطقه در دسترس با امکان فرار و استقرار و پناه گرفتن در آن مطرح باشد.

چکیده انگلیسی:

Introduction & Purpose: With the development of societies and the complexity of internal relations of societies, the number of crises caused by natural disasters and man-made has increased, and these crises are increasing every day. Among natural disasters, hydro-climatic disasters, including floods and geological disasters, such as earthquakes, bring more human casualties and economic losses than any other disaster, and how to respond to disasters and respond to disasters with the level of development and progress of each country. has it. This study aimed to distribute crisis management in Ahwaz District 4 parks Method:This research is descriptive-analytical based on the nature of the topic and the goals for which it is predicted. Calculated and obtained based on Cochran's formula. Data were analyzed by SPSS software using T-test and AHP model. Findings: The mean obtained from completing the questionnaire (3.46) is larger than the mean of the community (3). As a result, the hypothesis is confirmed. The result of the AHP model in this study is that it identifies the best places to create bi-purpose green space in area four in the south and southeast. Due to the high membership function of most layers in these areas and the lack of green space and the existence of adaptation applications such as waste land, this result is confirmed by the land use map. Conclusion: Parks and gardens play an important role in reducing the extent of action and the consequences of the majority of natural disasters. One of the most important functions of parks and gardens when disasters are to isolate one area is the potential for danger, thereby concentrating destructive activity and preventing the development of a chain of events. Parks and gardens can also be considered as an area of emergency, with the possibility of escaping, settling and taking refuge.  

منابع و مأخذ:

جمال آبادی، جواد، سلمانی مقدم، محمد، شکاری بادی، علی و نوده، مرضیه (1398) ، مکانیابی مراکز اسکان موقت جمعیت پس از زلزله احتمالی درسکونتگاههای شهری مطالعه موردی:شهر سبزوار، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال نوزدهم، شماره 55 ، زمستان، صفحه171-153

حسنی، نعمت (1384) ، ضرورت بازنگری در مدیریت بحران زلزله در ایران، مجموعه مقالات کارگاه مشترک ایران و ژاپن، نشریة شمارة 298 ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، جمعی از مقالات مجموعه نویسندگان، ص:49-37

سعیدنیا، احمد (1383) ، مدیریت شهری، کتاب سبز شهرداری، جلد 11 ، انتشارات سازمان شهرداری و دهیاری​های کشور

شهرداری اهواز (1396)، سالنامه آماری، جمعیت، فصل دوم، معاونت برنامه ریزی و توسعه نیروی انسانی، صفحه 48-26

شهرداری اهواز (1398)، معاونت فضای سبز شهرداری منطقه 4، مشخصات پارک​ها و فضای سبز

عزیزپور، ملکه، زنگی آبادی، علی و اسماعیلیان، زهرا (1390) ، اولویتبندی عوامل مؤثر در مدیریت بحران شهری در برابر بلایای طبیعی (مطالعه موردی سازمانهای مرتبط با بحران شهر اصفهان) مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 22 ، شماره پیاپی 43 ، شماره 3، پاییز، ص 124-107

عنبری، موسی (1383)، ارزیابی رویکردهای نظری درمدیریت امداد فاجعه در ایران، مجموعه مقالات اولین همایش علمی - تحقیقی مدیریت امداد ونجات، اسفند، موسسه آموزش عالی علمی – کاربردی هلال ایران وابسته به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران

لادن مقدم، علیرضا (1397)، تحلیل و بررسی نقش پارکها و بوستانها در مدیریت بحرانهای شهری تهران در راستای اصول پدافند غیر عامل، فصلنامه علمی-پژوهشی جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای) سال هشتم، شماره 3، تابستان ، صفحه340-317

مدیری، مهدی، شاطریان، محسن و حسینی، سید احمد (1396)، مدل سازی آسیب پذیری مناطق شهری در زمان وقوع زلزله (نمونه موردی: منطقه سه کلانشهر تهران، مجله مخاطرات محیط طبیعی، سال ششم، شماره سیزده، پاییز، صفحه 164-143  

معاونت برنامه ریزی و توسعه نیروی انسانی، (1396)، موقعیت محلات منطقه چهار. گزیده اطلاعات مناطق، نواحی و محلات شهر اهواز، معاونت برنامه ریزی و توسعه نیروی انسانی، نشر روابط عمومی و امور بین الملل شهرداری اهواز، صفحه32-30

مهندسین مشاور آمایش محیط (1380) طرح جامع شهر اسدآباد، سازمان مسکن و شهرسازی استان همدان.

ناصر، مریم و محمدی، اصغری (1395)، ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان از کیفیت پارک​های دورن شهری (مطالعه موردی: پارک​های شهر اهر)، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال هشتم، شماره 26، تابستان، صفحه55-42

 

Allen, F & Carletti, E. (2010). ‘An Overview of the Crisis: Causes, Consequences

Borodzicz, Edward P. (2005). Risk, Crisis and Security Management. West Sussex, England: John Wiley and Sons Ltd.

Jonhson, P., 2002, What’s the big deal about temporary housing? Planning considerations for temporary accommodation after disasters: Example of the 1999 Turkish earthquakes, Conference Papers at the 2002 TIEMS Disaster Management Conference in Waterloo, Canada.

Kapucu, N. (2012), “Disaster and emergency management systems in urban areas Cities”, No. 29,41-49.

Kar, B. and E Hodgson, M. (2008) “ A GIS Based Model to Determine Site Suitability of Emergency Evacuation Shelters ”, Transaction in GIS.