تحلیل روشهای آموزشی ترویجی موثر در مقابله با خشکسالی بخش کشاورزی مطالعه موردی شهرستان همدان

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

مریم یوسفی محمدی ¹ (دانش اموخته کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران)
رضا موحدی ² (دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران)
حشمت اله سعدی ³ (دانشیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بو علی سینا، همدان، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/01/23 تاریخ پذیرش : 1402/05/08 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: بخش کشاورزی, روش‌های مقابله با خشکسالی, کشاورزان, روشهای آموزشی ترویجی, کارشناسان کشاورزی,

چکیده مقاله :

هدف این تحقیق، ارائه روش‌های ترویجی مقابله با خشکسالی بخش کشاورزی شهرستان همدان از دیدگاه دو گروه کارشناسان جهاد کشاورزی و کشاورزان بود. این تحقیق بر حسب هدف از نوع کاربردی، به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری 8443 نفر از کشاورزان شهرستان همدان در سال 1399 و 135 نفر از کارشناسان بود که تعداد 367 نفر از کشاورزان و 100 نفر از کارشناسان با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. د روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید گروه ترویج همدان مورد تایید قرار گرفت. برای بررسی پایایی، آلفای کرونباخ پرسشنامه طی فرایند پیش آزمون محاسبه گردید و رقم آن 94/0، به دست آمد. نتایج نشان داد که مهم ترین روشهای آموزشی ترویجی که مورد توافق هر دو گروه کشاورزان و کارشناسان جهت مقابله با خشکسالی هستند عبارتند از: آموزش از طریق رهبران محلی، بازدید از مزارع نمونه و نمایشی، استفاده از شرکت‌های خدمات مشاوره ای. نتایج تحلیل عاملی نظرات کشاورزان نشان داد که روشهای آموزشی ترویجی مناسب جهت مقابله با خشکسالی عبارتند از: خدمات مشاوره ای و آموزشی ترویجی، اطلاع رسانی از طریق ظرفیت افراد و نهادهای محلی و نشریات، آموزش از طریق رهبران محلی و شوراها، تماس با مروجان و نمایش فیلم. همچنین نتایج تحلیل عاملی نظرات کارشناسان نشان داد که روشهای آموزشی ترویجی مناسب جهت مقابله با خشکسالی عبارتند از: برگزاری بازدید، استفاده نشریات ترویجی، ایجاد شبکه های اطلاع رسانی، استفاده از ظرفیت دهیاریها، شوراها و تعاونیها.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to investigate the extension methods about combating the drought in agricultural sector from the view points of the agricultural experts and farmers in Hamedan. The research was an applied research on the basis of the purpose, and it was a surveying study in terms of data gathering. Data were gathered through a questionnaire tool. The study population included both 8443 farmers and 135 agricultural experts from Hamedan County in 2020. Of those 367 farmers and 100 agricultural experts were selected by using Cochran's formula respectively. Validity of the questionnaire (face validity) was confirmed by the agricultural extension professors from Bu-Ali Sina University. To evaluate the reliability of the research instrument, Cronbach's alpha was used during a pre-test and it was 0.94 for the research' questions (extension education methods). The results showed that the most important extension methods to control drought which agreed with both farmers and experts were: training by local leaders, visiting demonstration farms, use advisory services. The results also showed that according to factor analysis of the farmers' views, extension methods to combat drought can be summarized in 4 groups including: extension and advisory services, transfer information by local communities, people and magazines, training with local leaders and councils, watching extension films and visiting extension agents. According to factor analysis of the experts' views, extension methods to combat drought can be summarized in 4 categories, which are: visit tours, using extension publications, using information networks, using cooperatives, village municipality and councils' capacities.