تجربه‌نگاری تاریخی الگوها و فرایندهای موفقیت تعاونگران در جهت بهبود کسب‌وکارهای روستایی در ایران

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

سید ضیاء هاشمی ¹ (دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
مجید فولادیان ² (دانشیارگروه علوم اجتماعی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)
مصطفی تیموری ³ (استادیار گروه اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
محمود تیموری ⁴ (استادیار گروه آموزشی علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان.)
سید احمد میرمحمدتبار ⁵ (استادیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه اراک، اراک، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/02/29 تاریخ پذیرش : 1402/06/14 تاریخ انتشار : 1401/08/01

کلید واژه: موفقیت, .تعاون‌گرایی, تحلیل روایی, کسب و کار تعاونی,

چکیده مقاله :

هدف تحقیق حاضر بررسی تجارب، الگوها و فرایندهای موفقیت تعاونگران در جهت بهبود کسب‌وکارهای تعاونی می باشد، به منظور دستیابی به هدف پژوهش از روش روایت پژوهشی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل تعاونگران موفق کشور بودند، نمونه آماری بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس از بین تعاونگران دو استان تهران و خراسان رضوی که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اختیار تیم تحقیق قرار گرفت انتخاب گردید و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از تکنیک مصاحبه روایی جمع آوری شد، پس از انجام 18 مصاحبه، بخش های متوالی و تقطیع بندی شدة مؤثر بر موفقیت تعاونگران به صورت خرده روایت استخراج و پس از آن بخش‌های مختلف روایت تقطیع‌بندی شده و عنوانی برای هر توالی در نظرگرفته شد، پس از استخراج این بخش‌ها، فرآیند موفقیت هر تعاونگر ترسیم و در نهایت مدل های کلی، پوشش دهنده ی مسیرهایی که به موفقیت تعاونگران منجر شده طراحی گردید، بر این اساس چهار مدل که منعکس کننده ی مسیرهای تاریخی طی شده توسط تعاونگران می باشد، ترسیم شد، ممکن است موفق شدن یک تعاونگر، مخلوطی از این فرایندها یا شامل یکی از این فرایندها باشد. مدل های استخراج شده نهایی شامل " مدل فرایندی پشتوانه خانوادگی"، " مدل سرمایه گذاری در حلقه های پسین و پیشین تولید"، "مدل فرایندی خوداتکایی" و " مدل فرایندی ورود به عرصه صادرات" می باشد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to investigate the experiences, patterns and success processes of cooperatives in order to improve cooperative businesses. In order to achieve the purpose of this research, research narrative method was used. The statistical population of the study included successful cooperatives in the country. The statistical sample was selected based on purposeful and available sampling method from cooperatives in Tehran and Khorasan Razavi provinces, which was provided to the research team by the Ministry of Cooperatives, Labor and Social Welfare. The need was collected using the narrative interview technique. After conducting 18 interviews, consecutive and fragmented sections affecting the success of the cooperators were extracted as sub-narratives, and then different parts of the narrative were fragmented and a title was considered for each sequence. After extracting these sections, the success process of each cooperator was drawn and finally the general models were designed to cover the paths that led to the success of the cooperators, based on which four models reflect the historical paths taken by the cooperators. Is, it was drawn, the success of a cooperative may be a mixture of these processes or include one of these processes. The final extracted models include "Family Support Process Model", "Investment Model in Late and Previous Production Rings", "Self-Reliance Process Model" and "Export Entry Process Model".

منابع و مأخذ:

استادی، ح.، حبیبی، ش.، 1388. بررسی راهکارهای افزایش سهم بخش تعاون در اقتصاد کلان با تاکید بر اصل 44 قانون اساسی مطالعه موردی استان کهگیلویه و بویراحمد. تعاون، 20 (208-209)

اقبالی، ج (1395)، بررسی عوامل موثر بر موفقیت شرکت های تعاونی دهیاران در شهرستان های بویین میاندشت، فریدن و فریدون شهر، پژوهش های روستایی، 7(3).

امیرنژاد، ح (1397)، عوامل موثر بر موفقیت مالی تعاونی­های کشاورزی استان مازندران، راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 5 (10).

امینی، ا. م. و م. اسماعیلی­فلاح، 1387. موفقیت شرکت­های تعاونی روستایی استان اصفهان و ارزیابی سازه­های مؤثر بر آن. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 46: 327.

امینی، ا. م. و م. اسماعیلی­فلاح، 1387. موفقیت شرکت­های تعاونی روستایی استان اصفهان و ارزیابی سازه­های مؤثر بر آن. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 46: 327.

انصاری، ح.، 1382. مبانی تعاون. مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ یازدهم، تهران.

تیموری، م و ح. ریحانی همدانی، (1394)، اولویت بندی زمینه های سرمایه گذاری در حوزه های مختلف تعاون و ارزیابی جایگاه تعاونی های کشاورزی در استان همدان با استفاده از تکنیک AHP، دانشگاه پیام نور، مرکز همدان.

حبیب­پور، ک.، 1398. تعیین و تحلیل شاخص­های عملکرد شرکت­های تعاونی روستایی در شهرستان بابل. پایان­نامه کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، دانشگاه تهران.

رمضانی، م.، 1381. ارزیابی عملکرد هیأت­های مدیره و مدیران عامل اتحادیه­ها و شرکت­های تعاونی کشاورزی مرغداران از دیدگاه اعضا در ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

ریحانی همدانی، ح.، و همکاران (1396) تحلیل توانمندیها و قابلیتهای منطقه ای بخش تعاون استان همدان در جذب سرمایه از دیدگاه کارشناسان بخش تعاون، مجله علمی پژوهشی مجله برنامه ریزی- روستایی، 7 (26).

صدرالأشرافی، س.، 1373. اقتصاد کشاورزی و تعاون. (چاپ سوم) انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

طالب، م.، 1379. اصول و اندیشه­های تعاونی، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران

طرفی علیوی، ع. ح (1388)، عوامل موثر بر موفقیت شرکت­های تعاونی تولید روستایی در استان خوزستان، پایان نامه کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه صنعتی اصفهان

عطایی، پ و همکاران (1395)، مستندسازی تجربیات مدیریتی تعاونی های تولیدی موفق استان تهران، تعاون و کشاورزی، 5 (18).

الفتی، ج و همکاران (1399) عوامل موثر بر موفقیت شرکت‌های تعاونی تولیدی استان کرمانشاه، تعاون و کشاورزی، شماره 254.

فرهیخته، ف (1399)، عوامل مؤثر بر موفقیت شرکت‌های تعاونی سنگ تزئینی استان لرستان در ورود به بازار جهانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی.

مجتهد، د.، 1379. تعاون؛ کار مردم. چاپ اول، انتشارات وزارت تعاون. تهران.

مهاجرانی، م. و ج. عسگری، 1384. تحولات تعاون در ایران: گذشته، حال و آینده. سلسله انتشارات روستا و توسعه. نشر سروستان، 61: 212-218.

Tregear, A., & Cooper, S. (2016). Embeddedness, social capital and learning in rural areas: The case of producer cooperatives. Journal of Rural Studies, 44, 101-110.

Agahi, H., & Karami, Sh. (2012). A study of factors effecting social capital management and its impact on success of production cooperatives. Annals of Biological Research, 3(8), 4179-4188

Garnevska , E,. Gouzhong, L and Nikola M. S. 2001., Factors for Successful Development of Farmer cooperatives in Northwest China, The International Food and Agribusiness Management Review 14(4)

Carlberg, et al. . 2006., Success Factors for New Generation Cooperatives, International Food and Agribusiness Management Review Volume 9, Issue 1, 2006