تأثیرات توانمندسازی بهره‌برداران کشاورزی در توسعه روستایی شهرستان سمیرم

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

ناصر شفیعی ثابت ¹ (استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران)
فرید فرهادی ² (دانشجوی دکتری جغرافیا، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/11/03 تاریخ پذیرش : 1398/11/03 تاریخ انتشار : 1398/08/01

کلید واژه: توانمندسازی, بهره‌برداران کشاورزی, توسعه روستایی, سمیرم,

چکیده مقاله :

در دهه‌های اخیر، توانمندسازی به‌مثابه سازوکاری برای دستیابی به توسعه کشاورزی و در پی آن توسعه سکونتگاه‌های روستایی مطرح شد. زیرا، بی‌توجهی به مقوله توانمندسازی ساکنان روستایی و عدم شکل‌پذیری زیرساخت‌های سیاسی و اجتماعی مناسب در مناطق روستایی از موانع اصلی تحقق مشارکت در توسعه سکونتگاه‌های روستایی محسوب می‌شود. داده های موردنیاز تحقیق از طریق پرسشنامه و از میان کشاورزان شهرستان سمیرم گردآوری شدند که 262 نفر از آن‌ها به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب گردیدند. فرآیند توانمندسازی بهره‌برداران کشاورزی به‌وسیله 67 گویه در قالب شاخص‌هایی همچون آموزش و اطلاع‌رسانی، دانش و آگاهی، فن‌آوری اطلاعات، منابع مالی و اعتباری، اعتمادسازی، همکاری و تشریک‌مساعی، تصمیم‌گیری در امور اجتماعی و اقتصادی، سنجیده شده است. شاخص توسعه نیز از طریق 49 گویه در ابعاد نظام محیطی، نظام اجتماعی ـ اقتصادی و کالبدی توسعه سکونتگاه‌ها سنجیده شده است. نتایج تحقیق نشان داد توانمندسازی کشاورزان روستایی در افزایش تولید محصولات کشاورزی، افزایش درآمد ساکنان روستایی و پایداری و توسعه اجتماعی ـ اقتصادی سکونتگاه های روستایی مؤثر است. البته، توجه به بهبود وضعیت درآمد کشاورزان، حمایت و هدایت آن‌ها برای افزایش میزان پس‌انداز و مشارکت در سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های مرتبط با بخش کشاورزی، پیشنهاد می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

In recent decades, empowerment is considered to serve as a mechanism for achieving agricultural development and subsequently, socio-economic sustainability in rural settlements. In other words, lack of attention to empowering rural residents and lack of appropriate political and social infrastructure in rural areas is a major barrier to participation in the development of rural settlements. A survey was conducted through questionnaires. The required data was collected from the farmers of Semirom County, of whom 262 were selected using multistage random sampling. The process of empowering farmers measured, with a 67-item scale, including subscales such as education and information, awareness and knowledge, information technology, financial resources, trust building, cooperation, and decision-making on social and economic issues. Rural development with a 49-item scale in environmental, socio-economic and physical development of settlements dimensions. The results showed that the empowerment of rural farmers was effective in improvement of crop yields, growth of rural residents’ income, and sustainable socio-economic development of rural settlements. However, it is suggested to pay more attention to improvement of farmers' income, and support and lead them for increasing the rate of savings and their participation in investment activities related to agriculture sector.

منابع و مأخذ:

ارتیاعی، ف. چیذری، م.، و جعفری، م. (1390). عوامل تأثیرگذار بر مشارکت جوانان روستایی در زمینه توسعه کشاورزی، مطالعه موردی: شهرستان کرمانشاه، پژوهش‌های روستایی، سال 2، شماره 3، صفحات 73-55.

بریمانی، ف. نیک منش، ز.، و خداوردی لو، ز. (1391). بررسی نقش اعتبارات خرد در توانمندسازی زنان روستایی، نمونه موردی: دهستان لکستان شهرستان سلماس. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. سال 1، شماره 1، صفحات 82-69.

جوان، ج. علوی زاده، ا، م.، و کرمانی، م. (1390). نقش متنوع سازی فعالیت‌های اقتصادی در توسعه پایدار روستایی، مطالعه موردی: شهرستان سمیرم. فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، شماره 29، صفحات 18-40.

جهاد کشاورزی شهرستان سمیرم. (1397). واحد آمار محصولات زراعی و باغی شهرستان سمیرم در سال زراعی 1397-1396.

چرمچیان لنگرودی، م. (1391). مدل یابی شاخص­های توانمندسازی روان­شناختی کشاورزان استان مازندران ایران. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 26، شماره 4.

سالنامه آماری استان اصفهان. (1395). معاونت آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان اصفهان، سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان اصفهان.

شفیعی ثابت، ن.، و هراتی فرد، س. (1394). تأثیر مشارکت تور گردان‌ها در پایداری و توسعه سکونتگاه‌های محلی، مطالعه موردی: منطقه تهران و البرز. مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال 4، شماره 13، صفحات 93-119.

شفیعی ثابت، ن.، و یوسفی، س. (1395). تبیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان در فرا گرد توسعه سکونتگاه‌های روستایی، مطالعه موردی: ناحیه گیلوان و آب‌بر شهرستان طارم. پژوهش‌های دانش زمین، سال 7, شماره 25، صفحات 44- 61.

علی بیگی، ا. بابایی، م.، و غلامی، م. (۱۳۹۱). تحلیل انگیزه‌های زنان روستایی برای مشارکت در برنامه‌های آموزشی و ترویجی. فصلنامه زن و جامعه، سال ۳، شماره ۴، صفحات ۱۳۹ – ۱۶۰.

عنابستانی، ع. شایان، ح. خسرو بیگی، ر.، و تقی لو، ع. (۱۳۹۰). نقش ویژگی‌های مکانی – فضایی مشارکت در توانمندسازی اقتصاد روستایی. فصلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال ۱، شماره ۴، صفحات ۱ –۱۳.

کلانتری، خ. شعبانعلی فمی، ح.، و مهرهما، س. (1389). بررسی عوامل تسهیل‌کننده و بازدارنده توانمندسازی اقتصادی زنان روستایی، مطالعه موردی: شهرستان همدان. مجله توسعه روستایی، شماره 2، صفحات 108-109.

Abraham, J. A. (2011). Measurement of social empowerment of farmers in SHGS: Evidence from India. International NGO Journal, 6(12): 255-261.

Aguinaga Lezcano, P. (2013). Do Self-Help Groups Work on Achieving Economic Goals? New Evidence from a Field Experiment in Medellin, Colombia.

Al-Kassem, A. airat, M., and Al Bakri, A. (2013). Evaluation Tools of Total Quality Management in Bus iness Organizations European. Journal of Business and Management, 5(6):41-51.

Alkire, S. Meinzen-Dick, R. Peterman, A. Quisumbing, A. Seymour, G., and Vaz, A. (2013). The women’s empowerment in agriculture index. World Development, 52: 71-91.

Alsop, R., Bertelsen, M., and Holland, J. (2005). Empowerment in practice: From analysis to implementation. The World Bank.

Amundsen, S., and Martinsen, Ø. L. (2015). Linking empowering leadership to job satisfaction, work effort, and creativity: The role of self-leadership and psychological empowerment. Journal of Leadership and Organizational Studies, 22(3): 304-323.

Arora, S., and Meenu. (2012). The banking sector intervention in the microfinance world: a study of bankers' perception and outreach to rural microfinance in India with special reference to the state of Punjab. Development in Practice, 22(7): 991-1005.

Azadei, A. karami, A. (2007).The Effective Factors on Success of Mechanization Formations of the Fars Province, Journal of Rural and Development.Tehran. 15(1(:20-22.

Beteta, H. C. (2006). What is missing in measures of women's empowerment?. Journal of Human Development and Capabilities, 7(2): 221-241.

Bhattacharjee, S. (2016). Self Help Groups an Empowerment and Financial Model for Women in Nadia District, West Bengal. Pertanika Journal of Social Sciences and Humanities, 24(1).

Chapman, M., and Kirk, K. (2001). Lessons for community capacity building: a summary of research evidence. Edinburgh: Scottish Homes.

Cheston, S., and Kuhn, L. (2002). Empowering women through microfinance. Draft, Opportunity International, 64.

Demartini, E. Gaviglio, A., and  Bertoni, D. (2015). Integrating agricultural sustainability into policy planning: A geo-referenced framework based on Rough Set theory. Environmental Science and Policy, 54: 226-239.

Damisa, M. A., and Yohanna, M. (2007). Role of rural women in farm management decision making process: Ordered probit analysis. World Journal of Agricultural Sciences, 3(4): 543-546.

Webster, N. A. Friis-Hansen, E. Madsen, S. T. Folke, S. Nielsen, H. Larsen, M. N., and Chipeta, S. (2004). Farmer Empowerment: Experiences, lessons learned and ways forward: Volume 1: Policy Discussion Paper.

Fernandez, S., and Moldogaziev, T. (2015). Employee empowerment and job satisfaction in the US Federal Bureaucracy: A self-determination theory perspective. The American review of public administration, 45(4): 375-401.

Fleming, P. C. (1991). Empowerment strengthens the rock. Management Review, 80(12): 34-38.

Flynn, R. (2013). A Case Study of Rural Finance Self-Help Groups in Uganda and Their Impact on Poverty Alleviation and Development.

Friis-Hansen, E. (2005). Agricultural development among poor farmers in Soroti district, Uganda: impact assessment of agricultural technology, farmer empowerment and changes in opporunity structures.

Hassan, S. Wright, B. E., and Yukl, G. (2014). Does ethical leadership matter in government? Effects on organizational commitment, absenteeism, and willingness to report ethical problems. Public Administration Review, 74(3): 333-343.

Hassan, S. Wright, B. E., and Park, J. (2016). The role of employee task performance and learning effort in determining empowering managerial practices: Evidence from a public agency. Review of Public Personnel Administration, 36(1): 57-79.

Hancer, M., and George, R. T. (2003). Psychological empowerment of non-supervisory employees working in full-service restaurants. International Journal of Hospitality Management, 22(1): 3-16.

Jose, G., and Mampilly, S. R. (2014). Psychological empowerment as a predictor of employee engagement: An empirical attestation. Global Business Review, 15(1): 93-104.

Karl, M. (2007). Higher Agricultural Education and Opportunity in Rural Development for Women. The Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), Rome, Italy: 7-11.

Trist, E. (1992). All teams are not created equal: how employee empowerment really works. Sage.

Koltko-Rivera, M. E. (2006). Rediscovering the later version of Maslow's hierarchy of needs: Self-transcendence and opportunities for theory, research, and unification. Review of general psychology, 10(4): 302-317.

Kukenberger, M. R. Mathieu, J. E., and Ruddy, T. (2015). A cross-level test of empowerment and process influences on members’ informal learning and team commitment. Journal of Management, 41(3): 987-1016.

Lawler, E. E. (1994). Total Quality Management and Employee Involvement: Are They Compatible Academy of Management Executive January.

Lorinkova, N. M., and Perry, S. J. (2017). When is empowerment effective? The role of leader-leader exchange in empowering leadership, cynicism, and time theft. Journal of Management, 43(5): 1631-1654.

Morison, P. (2011). Re-thinking institutional capacity-building: Lessons from Australia. In Proceedings of the 12th International Conference on Urban Drainage, International Water Association, Porto Alegre, Brazil.

Namvong, S., and Baconguis, R. T. (2010). The farmer-driven approach and its contributions to farmer empowerment in the village extension system of Lao People's Democratic Republic. Middle East Journal of Scientific Research, 6(2): 108-116.

Nicolás, C., and Rubio, A. (2016). Social enterprise: Gender gap and economic development. European journal of management and business economics, 25(2): 56-62.

Niehoff, B. P. Moorman, R. H. Blakely, G., and Fuller, J. (2001). The influence of empowerment and job enrichment on employee loyalty in a downsizing environment. Group and Organization Management, 26(1): 93-113.

Nilsen, A. S. (2008). Tools for empowerment in local risk management. Safety science, 46(5): 858-868.

Ojo, C. O. Bila, C. Y., and Iheanacho, A. C. (2012). Agricultural resource access and the influence of socioeconomic characteristics among rural women in Borno State, Nigeria. AGRIS on-line Papers in Economics and Informatics, 4(665-2016-44887): 27-33.

Park, E., and Kim, S. (2016). The potential of Cittaslow for sustainable tourism development: enhancing local community's empowerment. Tourism Planning and Development, 13(3): 351-369.

Richardson,  D. (2005). How can agricultural extension best harness ICTs to improve rural livelihoods in developing countries. ICT in agriculture: Perspectives of technological innovation, 6: 1-8.

Rossberger, R. J., and Krause, D. E. (2015). Participative and team-oriented leadership styles, countries’ education level, and national innovation: the mediating role of economic factors and national cultural practices. Cross-Cultural Research, 49(1): 20-56.

Sharma, P. N., and Kirkman, B. L. (2015). Leveraging leaders: A literature review and future lines of inquiry for empowering leadership research. Group and Organization Management, 40(2): 193-237.

Sharma, R., and Sahoo, C. K. (2014). Education, empowerment and communication (EEC) as drivers of managing change. Management and Labour Studies, 39(2): 174-186.

Stone, M. H. O'Bryant, H. S. McCoy, L. Coglianese, R. Lehmkuhl, M. A. R. K., and Schilling, B. (2003). Power and maximum strength relationships during performance of dynamic and static weighted jumps. Journal of Strength and Conditioning Research, 17(1): 140-147.

Storey, D. (1999). Issues of integration, participation and empowerment in rural development: the case of LEADER in the Republic of Ireland. Journal of rural studies, 15(3): 307-315.

Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of management Journal, 38(5): 1442-1465.

Strzelecka, M. (2015). The prospects for empowerment through local governance for tourism-the LEADER approach. Journal of Rural and Community Development, 10(3).

World Bank. (2005). Rural women’s development and empowerment project, India. Staff Appraisal Report 16031- IN. South Asia Environment and Social Unit, World Bank, Washington, DC.

Willson, T. M. Cobb, J. E. Cowan, D. J. Wiethe, R. W. Correa, I. D. Prakash, S. R., and Lehmann, J. M. (1996). The Structure− Activity relationship between peroxisome proliferator-activated receptor γ agonism and the antihyperglycemic activity of thiazolidinediones. Journal of medicinal chemistry, 39(3): 665-668.

Zinnah, M. M. (1994). Linking research, extension and farmers: The case of mangrove swamp rice cultivation in Sierra Leone. Journal of Agricultural Education, 35(2): 50-54.