تأثیر فناوریهای نوین اطلاعاتی برکتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی شهرتهران
محورهای موضوعی : نظام ها و خدمات اطلاعاتیمحمد حسن‌زاده 1 , علیرضا اسفندیاری‌مقدم 2 , سمانه مهدیان‌رئوف 3
1 - دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
2 - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه آز اد اسلامی واحد علوم تحقیقات همدان
3 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه آز اد اسلامی واحد علوم تحقیقات همدان
کلید واژه: فناوریهای نوین اطلاعاتی, کتابخانه‌های دانشگاهی دولتی, تهران, مجموعه‌سازی,
چکیده مقاله :
هدف: امروزه فناوری های اطلاعاتی به صورت گسترده در کتابخانه‌های دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فهم دقیق میزان تاثیر این فناوری‌‌ها بر بخشهای مختلف می‌تواند زمینه مناسبی برای سیاستگذاری‌های دقیق تر فراهم آورد. این پژوهش با هدف شناسایی میزان تأثیر فناوریهای نوین اطلاعاتی بر بخشهای مختلف کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی شهر تهران از نظر کتابداران انجام‌شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی و جامعۀ آماری این پژوهش کتابداران و مسئولان شاغل در بخشهای مختلف کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران بوده است. برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز این پژوهش ترکیبی از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شد. از پرسشنامه 56 سوالی به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات استفاده شد. بعد از جمع آوری و کدگذاری پرسشنامه ها، جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون t تک گروهی و آزمون رتبه ای فریدمن استفاده شده است. یافته‌ها: یافته ها نشان داد که استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی بر بخشهای مجموعه‌سازی، سازماندهی منابع، ارائه خدمات، ارتباطات سازمانی کتابخانه‌ای، همکاری‌های بین کتابخانه ای و ارتباط با مراجعان تاثیر مثبت می گذارد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش همچنین نشان داد که در بخشهای مختلف کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران تاثیر فناوریهای نوین اطلاعاتی به صورت معناداری متفاوت بوده است و مقایسه رتبۀ میانگین نمرات در بین بخشها مؤید آن است که بالاترین و بیشترین تأثیر بر سازماندهی منابع و پایین ترین و کمترین تأثیر نیز بر ارتباطات سازمانی کتابخانه بوده است.
Purpose: Today, information technologies are widely been used in the academic libraries. Sound understanding of influence of these technologies and various sections may provide much more appropriate policy making. The aim of this study is to recognize the level of modern technologies influence on various sections of government academic libraries of Tehran from the librarians’ viewpoints. Methodology: The research is survey and the statistical population consist the librarians and managers working on various central government academic libraries throughout Tehran city. For gathering the information needed for the research a combination of documentary and field studies were benefited. The questionnaire consisted 56 questions and the data was analyzed though descriptive and inferential statistics. Findings: The finding indicated that modern information technologies use can help influence positively on different sections such as: acquisition, organization of materials, service organization library relations, inter-library cooperation and relations with clienteles. Results: The results showed that in various sections of central government academic libraries of Tehran, modern information technologies had significant difference. Also, comparison of mean rates of scores indicated that most influence was on organization of resources and the least influence was organizational library relations.
بقایی، راضیه.،(1384)، تاثیر فناوریهای نوین بر کتابخانهها و کتابداران، نشریه اطلاع‌رسانی و کتابداری پیام بهارستان، خرداد 1384 شماره 48.
بیات، محمد کریم.،(1381)، تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سازمانی ومدیریت کتابخانه‌های دانشگاه علامه طباطبایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه تربیت مدرس.
زارع داراب، صغری.،(1388)، بررسی نگرش کتابداران شاغل در کتابخانه‌های عمومی شهر تبریز در مورد کاربرد فناوری اطلاعات در کتابخانهها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
سالارپور، هدی.، (1388)، بررسی میزان استفاده از فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاهی شهر زنجان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
سمیرمی زاده، مینا.،(1383)، نقش مدیریت کتابخانه‌های دانشگاهی در مواجهه با تکنولوژی نوین اطلاعات با تاکید بر تخصص کتابداران، محل انتشار ، سایت مرجع دانش(CIVILICA). : اولین کنفرانس بین المللی مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات
شیخ شجاعی ، فاطمه، علوی، طاهره.، (1385)، بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط کتابداران کتابخانه‌های دانشکده‌های فنی دانشگاه‌های دولتی تهران، کتابداری و اطلاع‌رسانی، شماره 39.
علیدوستی، سیروس ؛ (1385)، فناوری اطلاعات و کتابخانهها، تهران: پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران، ص3-28.
قفقازی الاصل، شادی.، (1389)، آینده فناوری در کتابخانهها: فرصتها و چالشها، کتابداری و اطلاع‌رسانی.
Al-Ghahtani, S., (2003), Computer technology adoption in saudi Arabia: Correlates of perceived Innovation attributes, Information Technology for Development, 10, pp.57-69.
Afifi, M.(2003) "Lessons in the future of libraries" library Challenges, 2(2).. Available at: http://www.usc.edu/ academe/acsen/resources/newsletter.
Jie Suna, Bao-Zhong Yuanb ،(2012) " Development and Characteristic of Digital Library as a Library" Available at www.sciencedirect.com، IERI Procedia.
Johns, A., (1968), Special libraries: Development of the concept, their organization and their services, Methuchen, N.J., The Scarecrow Press.
Lawrence, W.H., Averilc, R. Managine change؛ (2002), Libraries an information services in the digital age, Library Management, 23(8,9) 369-377.
- Libfuture22 (2004); Available at http://www.lib.sk.ca/aboutlibraries/
- Rama, P., Rao, V., 2003, Use of information technology in central university libraries of India, Bulletin of Information Technology, 23(2), 25-42.
Ronald C. Jantz,(2012), Innovation in academic libraries: An analysis of university librarians' perspectives , available at http://www.sciencedirect.com/science/journal, 34, 3-12.
