بررسی توزیع اندازه ذرات و پایداری خاکدانه ها تحت تاثیر کاربرد دو نوع بقایای گیاهی
محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری
مجید محمود آبادی
1
(استادیار گروه علوم خاک؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه شهید باهنر کرمان؛ کرمان؛ ایران)
کلید واژه: ساختمان خاک, ماده آلی, خاکدانه سازی,
چکیده مقاله :
توزیع اندازه ذرات و پایداری خاکدانه از ویژگی های فیزیکی خاک هستند که از نظر حفاظت خاک بسیار اهمیت دارند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر مواد آلی مختلف بر توزیع اندازه ذرات خاک در دو حالت خشک و تر بود. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی، با دو تیمار بقایای گیاهی (کاه و کلش و تفاله پسته)، سه سطح ماده آلی (صفر، یک و پنج درصد وزنی) و سه تکرار انجام شد. همچنین توزیع اندازه ذرات خاک در دو حالت خشک و تر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف، اثرات متفاوتی بر توزیع اندازه خاکدانه داشته به گونه ای که با افزودن بقایای گیاهی به خاک، بسته به نوع و میزان مصرف، فراوانی خاکدانه های درشت افزایش می یابد. قطر میانه ذرات در حالت خشک پس از اعمال تیمارهای شاهد، سطح 1 درصد کاه و کلش، سطح 1 درصد تفاله پسته، سطح 5 درصد کاه و کلش و سطح 5 درصد تفاله پسته به ترتیب برابر با 228/0، 250/0، 227/0، 394/0 و 294/0 میلی متر بدست آمد. در مقایسه با نتایج توزیع اندازه ذرات ثانویه در حالت خشک، در حالت تر بیشترین درصد فراوانی ذرات از کلاس اندازه 125/0 تا 25/0 میلی متر به کلاس کوچکتر از 125/0 میلی متر تغییر یافت. این یافته نشان داد که توزیع اندازه ذرات در دو حالت خشک و تر الزاماً دارای روند مشابهی نیست. بررسی توزیع اندازه ذرات در حالت تر نشان داد که به طور نسبی برای کلاس های درشت تر به ویژه در دامنه 5/0 تا 2 میلی متر، افزودن بقایای گیاهی به خاک باعث افزایش معنی دار فراوانی ذرات می شود. همچنین مقایسه سطوح بقایای گیاهی مورد استفاده نشان داد که با افزایش مصرف مواد آلی، خاکدانه سازی بهبود و در نتیجه خاکدانه های درشت تر تشکیل می شود. همچنین، مشخص گردید که مواد آلی مختلف، اثرات متفاوتی بر خاکدانه-سازی داشته به طوری که این تاثیر در مقیاس و اندازه خاصی از خاکدانه ها بیشتر از سایر اندازه هاست.
Particle size distribution (PSD) and aggregate stability are two physical properties are important for soil conservation. This study investigates the effect of using different organic matters on the PSD in the wet and dry conditions. The experiment was conducted in randomized complete design with two plant residue treatments namely (straw stubble and pistachio residue) and three moisture levels namely 0, 1 and 5% water by weight in three replications. In addition, soil PSD was measured in two manners; dry (DPSD) and wet (WPSD). The results showed that the above treatments had different influences on the PSD, depending on the type and amounts of added plant residue and large aggregates used. For the DPSD, median sizes of aggregates in control, straw stubble (1 %w), pistachio residue (1 %w), straw stubble (5 %w) and pistachio residue (5 %w) were 0.228, 0.250, 0.227, 0.394 and 0.294 mm, respectively. In comparison to the results of DPSD relative to wet most frequent practices shifted from 0.125-0.25 mm particles to smaller than 0.125 mm. This finding indicated that the DPSD and WPSD do not follow the same trend. In addition, study of the WPSD indicated that addition of organic matters, aggregation improved and as a result larger aggregates were formed. It was also determined that application of different organic residues resulted in different amount of aggregation so that this effect was more pronounced in some sizes of aggregates.
