تأثیر نوع و سطح مصرف پلی‌آکریل‌آمید بر هدررفت خاک

محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری

سیّد حمیدرضا صادقی ¹ , زینب کریمی ² , حسین‌علی بهرامی ³

1 - استاد گروه مهندسی آبخیزداری؛ دانشکده منابع طبیعی؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ نور؛ 76489-46417؛ مازندران؛ ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آبخیزداری؛ دانشکده منابع طبیعی؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ نور؛ 76489-46417؛ مازندران؛ ایران
3 - دانشیار گروه خاکشناسی؛ دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ تهران؛ ایران

تاریخ دریافت : 1393/07/22 تاریخ پذیرش : 1394/03/20 تاریخ انتشار : 1394/03/31

کلید واژه: اصلاح‌کننده‌های خاک, تولید رسوب, شبیه‌ساز باران, حفاظت خاک, مهار فرسایش,

چکیده مقاله :

فرسایش خاک در مقیاس جهانی، منطقه‌ای و محلی یکی از معضلات اساسی می‌باشد. از این نظر اتخاذ تدابیر مدیریتی در مهار اثرات آن اهمیت قابل توجهی دارد. علاوه بر ‌این، یکی از فن‌آوری‌های جدید در مقوله مهار فرسایش خاک، استفاده از مواد افزودنی از جمله پلی‌آکریل‌آمید است. از طرفی به‌رغم کاربرد پلی‌آکریل‌آمید در مدیریت رواناب و فرسایش خاک، تأثیر هم‌زمان نوع و سطح مصرف آن کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر‌پذیری هدررفت خاک در کرت‌های کوچک از کاربرد نوع پودری و محلول سطوح مختلف پلی‌اکریل‌آمید با مقادیر 4/0، 2 و 6 گرم بر متر‌مربع در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. در این پژوهش از سه کرت کوچک به ابعاد 5/0 در 5/0 متر، با شیب 30 درصد استفاده شد. برای انجام پژوهش حاضر، پس از گذشت 48 ساعت از زمان استفاده از پلی‌آکریل‌آمید در شکل‌های پودری و محلول، باران با دو شدت 50 و 80 میلی‌متر بر ساعت به‌ترتیب با تداوم 17 و 8 دقیقه روی کرت‌ها شبیه‌سازی و نمونه‌برداری‌های لازم انجام شد. نتایج حاصل از آزمون آماری دلالت بر اثر معنی‌دار (00/0=P) شکل مصرف پلی‌آکریل‌آمید و شدت بارندگی مختلف بر میزان هدررفت خاک در سطوح مختلف مصرف پلی‌آکریل‌آمید بود. هم‌چنین شکل پودری مصرف پلی‌اکریل‌آمید در شرایط مورد نظر در این پژوهش از عملکرد بهتری برخودار بوده و لذا کاربرد آن به حالت محلول برای مهار هدررفت خاک پیشنهاد می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Soil erosion is one of the basic issues at global, regional and local scales. Considering management plans in hindering its effects has therefore significant importance. Additionally, application of additive materials including polyacrylamide is one of new techniques in the field of soil erosion control. Despite of application of Polyacrylamide in runoff and soil erosion management, its contemporary effect in type and the amount of usage has been less considered. The present study was therefore carried out in order to determine the impressibility of soil loss in small plots from application of flour and soluble polyacrylamide in different levels of 0.4, 2, and 6 g m-2 under the laboratory conditions. To this end, three plots with dimensions of 0.5*0.5m and 30% slope were used. In order to apply the current study, rainfall was simulated on study plots with intensity of 50 and 80 mm h-1 and respective duration of 17 and 8 min after 48 h from using polyacrylamide in flour and soluble types. The results obtained from statistical tests verified significant (P=0.00) effect of polyacrylamide type and different rainfall intensities on the amount of soil loss in different levels of the polyacrylamide usage. In addition, the performance of powder application of polyacrylamide under study conditions was found better than that recorded for the solute application and therefore is recommended for the purpose of soil loss control.