ارزیابی مقدار برخی از عناصر معدنی و فلزات سنگین در کلزا، یونجه و اسفناج پس از آبیاری با درجات مختلف فاضلاب خانگی

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

حمید مظفری ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تهران، ایران)
امیر حسین شیرانی راد ² (موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران)
جهانفر دانشیان ³ (موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران)

تاریخ دریافت : 1391/10/10 تاریخ پذیرش : 1391/11/30 تاریخ انتشار : 1392/07/01

کلید واژه: اسفناج, زه آب, عناصر معدنی, فاضلاب خانگی, فلزات سنگین, کلزا, یونجه,

چکیده مقاله :

مقدمه: به منظور بررسی تاثیر استفاده از فاضلاب خانگی بر میزان عناصر معدنی از قبیل پتاسیم، فسفر و سدیم و فلزات سنگین کادمیم و سرب در سه گیاه کلزا، یونجه و اسفناج، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس اجراء گردید. مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجراء گردید. فاکتورهای آزمایش شامل فاکتور (A) آب آبیاری با درجات مختلف آلودگی در چهار سطح شامل سطح اول فاضلاب خانگی، سطح دوم زه آب اولیه، سطح سوم زه آب ثانویه و سطح چهارم آبیاری با آب معمولی (چاه) به عنوان تیمار شاهد، همچنین فاکتور دوم (B) نوع گیاه که شامل کلزا، یونجه و اسفناج می‌باشد. یافته‌ها: نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بین تیمارها در رابطه با تاثیر بر میزان عناصر پتاسیم، فسفر و سدیم در سطح یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد و بیشترین میزان عناصر در هر سه گیاه در آبیاری با فاضلاب خانگی مشاهده گردید که نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد، همچنین مقادیر این عناصر در سه گیاه مورد آزمایش متفاوت مشاهده گردید. همچنین در بین تیمارها از نظر کادمیم و سرب هیچگونه اختلاف معنی‌داری با تیمار شاهد مشاهده نگردید. نتیجه‌گیری: آبیاری با فاضلاب خانگی تصفیه شده باعث افزایش عناصر غذایی در گیاهان مورد آزمایش گردید ضمن اینکه در رابطه با وجود فلزات سنگین سرب و کادمیم اختلاف معنی داری مشاهده نگردید.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Some mineral elements and heavy metals such as cadmium and lead if consumed regularly for a long period might be quite harmful to human health. In order to investigate the effects of domestic waste water on some mineral elements and heavy metals three plants namely rapeseed, alfalfa, and spinach were selected and the experimental works were carried out at research station at Islamic Azad University, Shahr-e-Qods Branch, in the year 2011.Materials and Methods: A factorial experiment in randomized complete block design with three replications was implemented. Experimental factors including irrigation water with different degrees of pollution in four-level including the control were applied to rapeseed, alfalfa, and spinach plants.Results: The results indicated that there was significant differences between mineral elements namely potassium, phosphorus and sodium and the concentrations of these elements were highest in the plants that were irrigated with domestic waste water as compared to the control. The concentrations of cadmium and lead did not show significant differences among the sample examined.Conclusion: Irrigation with refined domestic waste water increased mineral elements such as sodium, potassium and phosphorus however significant differences were not observed among heavy.

منابع و مأخذ:

بهروز، ر. و لیاقت، ع. (۱۳۸۱). مدیریت استفاده از فاضلاب در کشاورزی. یازدهمین سمینار کمیته ملی آبیاری و زهکش. ص ۱۰۲ – ۱۱۸.

حسن اقلی، ع. (1381). استفاده از فاضلاب­های خانگی و پساب تصفیه خانه­ها در آبیاری محصولات کشاورزی و تغذیه مصنوعی سفره­های آب زیرزمینی، رساله دکتری، دانشگاه تهران.

حسن پور درویشی، ح. (1389).  بررسی امکان استفاده مجدد از پساب فاضلاب خانگی بجای آب چاه در آبیاری ریحان، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.

صفاری، م. و  فتحی، ح. (۱۳۸۷). تأثیر آبیاری با پساب فاضلاب بر عملکرد و کیفیت دو گونه لوبیا و برخی ویژگی­های خاک. سومین کنگره ملی بازیافت و استفاده از منابع آلی تجدید شونده در کشاورزی. ص ۱۷-۲۹.

عابدی کوپایی، ج.، افیونی، م.، موسوی، ف.، مصطفی زاده، ب. و باقری، م. (۱۳۸۲). تأثیر آبیاری بارانی و سطحی با فاضلاب تصفیه شده بر شوری خاک، آب و فاضلاب، شماره ۴۵، ص ۱۲-۲.

عرفانی، ع. و علیزاده، الف. (۱۳۷۹). استفاده از فاضلاب تصفیه شده خانگی در آبیاری، سومین همایش کشوری بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی کرمان.

لیاقت، ع. (1385). استفاده از خاک به عنوان فیلتری جهت کنترل آلودگی­های ناشی از فاضلاب، مجموعه مقالات کمیته ملی آبیاری زه­کشی ایران، مقاله 11.

ولی­نژاد، م. (۱۳۸۰). اثرات پساب و سیستم­های آبیاری بارانی و سطحی و خصوصیات خاک بر عملکرد سه محصول زراعی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.

Adjei, M. B. & Rechcigl, J. E. (2002). Bahiagrass production and nutritive value as affected by domestic wastewater residuals. Agronomy Journal 94: 1400-1410.

Abedi- koupai, J., Afuni, M., Mostafazadeh, B. &  Bagheri, M. R. (2001). Influence of Treated Wastewater and Irrigation systems on soil physical properties in Isfahan province. ICID International workshop on wastewater Reuse Management. ICID- ICID. September 19-20, 2001. Seoul, Korea. Pp: 165-173.

Alizadeh, A., Bazari, M. E., Velayati, S., Hasheminia, M. & Yaghmai, A. (2001). Using Reclaimed Municipal Wastewater for I rrigation of Com. ICID International workshop on wastewater Reuse Management. ICID- ICID. September 19-20, 2001. Seoul, Korea pp: 147-154.

Blumenthal, U. J., Strauss, M., Mara, D. D. & Cairncross, S. (1989). Generalized model of the effect of different control measures in reducing health risks from waste reuse, Water Science Technology, 21, No. 6-7: 576-577.

Burchett, H. (2003). Increasing fruit & vegetable consumption among britishprimary school children: a review. Health Educ; 103(2):99-109.

FAO. (1985). Wastewater treatment and use in agriculture. FAO Irrigation and Drainage paper. No 42.

Institue of standards and Industrial research of Iran .Specifications for Drinking water. (1997). [Persian].

Gamito, P., Arsenio, A., Faleiro, M.L., Brito, J.M. and Beltrao, J. (1999). The influence of wastewater treatment of irrigation water quality, International Workshop on: Improved Crop Quality by Nutrient Management, pp. 267-270, Izmir, Turkey.

Jenkins, C. R., Papadopoulos, I. & Stylianou. Y. (1994). pathogens and wastewater use for irrigation in Cyprus. In: procedding of Int. Conf. on Land and Water. Valenzano. Bari, Italy, 4-8 sept. 1994.

Mahida, U. N. (1999). Water pollution and Disposal of Waste water on Land tata MeGrow Hill publ. Co. Ltd., New Delhi.

Tanaka, K., Masuda, R., Sugimoto, T. & Sakak, Z. (1999). Water efficiency induced changes. In the contents. 66. 712-729.

Vazquez- Montiel, O., Horan, N. J. & Mara, D. D. (2004). Effects of nitrogen application using treated waste waters on nitrogen uptake and crop yield based pot trials with maize and soybean. Wat.Res. 29:1945-1949.

Wenho. Q. & Russel, J. (2000). 8- OH- DG in calf thymus DNA indubead with CrCl₃PL H₂O₂. Int.cong. 6:45-53.