برآورد و بررسی سرانه پارک‌ها و فضای سبز شهر خمین با استفاده از سنجش از دور و تصاویر ماهواره‌ای

محورهای موضوعی : محیط زیست شهری

مهشاد باقری ¹ , امیر انصاری ² , آزاده کاظمی ³ , محمود بیات ⁴ , سحر حیدری مستعلی ⁵ , فاطمه احمدلو ⁶

1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه محیط زیست، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
2 - استادیار، گروه محیط زیست، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
3 - استادیار، گروه محیط زیست، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
4 - استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
5 - دکتری محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
6 - استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1398/11/03 تاریخ پذیرش : 1399/06/04 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: Sentinel2, فضای سبز شهری, سنجش از دور, شهر خمین,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: فضای سبز شهری نقش بسیار مهمی در پایداری شهر داشته و بررسی و تعیین سرانه فضای سبز از عناصر اصلی برنامه ریزی و مدیریت یک شهر است. بدین منظور در مطالعه حاضر به برآورد سرانه فضای سبز شهر خمین اقدام شده است. روش بررسی: به منظور بررسی سرانه پارک ها و فضای سبز از سنجش از دورو تصاویر ماهواره ای استفاده شد.در سال 1398، به این منظور ابتدا با استفاده از تصاویر Sentinel2 نقشه کاربری سرزمین در چهار کلاس شامل: اراضی بایر، سکونتگاه، پارک شهری و اراضی کشاورزی تهیه و لایه پارک شهری استخراج و بالایه نواحی چهار گانه شهر خمین تلفیق و سرانه فضای سبز هر ناحیه محاسبه شد. یافته ها: بررسی وضعیت سرانه با استفاده از رویکرد سنجش از دور نشان از کمبود شدید فضای سبز شهری در این شهر می دهد، به ویژه ناحیه 3 در جنوب شرقی شهر با سرانه 66/1 متر مربع، که علاوه بر داشتن پایین ترین میزان سرانه فضای سبز، دارای توزیع نامناسب و نامتوازن آن هم می باشد و بیشترین سرانه هم 43/3 در ناحیه 1 بود. نواحی 2 و 4 هم به ترتیب دارای سرانه ای معادل 22/3 و 27/3 متر مربع بود. بحث و نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد سرانه فضای سبز این شهر نسبت به استانداردها به شدت پایین بوده و نیازمند توجه خاص تصمیم گیران جهت افزایش و گسترش فضای سبز در این شهر است تا در آینده ای نزدیک تحلیل کامل و جامعی از فضای سبز این منطقه و دلایل کمبود آن ارائه شود.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Urban green space has a very important role in the sustainability of the city. Green space per capita is one of the main factors to planning and management of a city. In this study, green space per capita estimation of Khomein city was investigated. Material and Methodology: Satellite imagery was used to measure green space and parks per capita. For this purpose, using Sentinel-2 imagery, land use map was developed in four classes including: Bare lands, habitat, urban parks and farmlands. The urban park layer was extracted and combined to the four district of Khomein city layer. Then, the green space per capita of each area was calculated. Findings: Green space per capita survey using remote sensing approach shows a severe shortage of urban green space in this city, especially zone 3 in the southeast of the city with 1.66 m2 per capita, meanwhile, this zone had the lowest value among all zones. In this city, green space has an inappropriate distribution and the highest green space per capita value was 3.43 in zone 1. Zones 2 and 4 had an average of 3.22 and 3.27 m2, respectively. Discussion and Conclusion: the results show that the green space per capita of the city is very low compared to the standards and requires special attention of decision makers to increase and expand the green space in the city. So in the near future, a comprehensive analysis of the green space and the reasons for this shortage should be addressed.

منابع و مأخذ:

1. Iran Nejad Parizi, M. 2011. Parks and Urban Green Space, Published: Yazd University, 416 pages. (In Persian)


2. Kshama Gupta, K., Kumar, P., Pathan, S. K., Sharma, K. P. 2012. Urban Neighborhood Green Index - A measure of green spaces in urban areas, LANDSCAPE AND URBAN PLANNING, 105 (3): 325-335.


3. Gobster, P.H., Westphal, L.M. (Eds.), 1998. People and theRiver: Perception and Use of Chicago Waterways forRecreation. USDI National Park Service Rivers, Trails, andConservation Assistance Program, Milwaukee, WI. URL:http://www.ncrs.fs.fed.us/epubs/chicagoriver/people/


4. Domirie Ganji, H., Babaei, S., Mutaji, A., Rashidi, F. 2010. Evaluation of Green Zone Changes in Tehran Region 2 Using Aerial Photographs and Satellite Data. Journal of Natural Resources Science and Technology, 5 (2): 24-13. (In Persian)


5. Venn, S., Niemelä, J. 2004. Ecology in a multidisciplinary study of urban green space: the URGE project, Boreal Environment Research, 9 (6): 479-489.


6. Balram, S., Dragicevic, S. 2005. Attitudes toward urban green spaces: Integrating questionnaire survey and collaborative GIS techniques to improve attitude measurements, Landscape and Urban Planning 71(2):147-162.


7. Cook, E., Vanlier, A., Hubert, N. 1994. "Landscape Planning & Ecological Networks" Amsterdam, Elsevier Pub. Ingegnoli, V. 2002, Landscape Ecology: A Widening Foundation. Springer: New York.


8. Parivar, P., Yavari, A., Faryadi, S., Sotoudeh, A. 2009. Analysis of Ecological Structure of Landscape of Tehran City for Developing Strategies for Improving Environmental Quality. Journal of Environmental Studies. 51: 56-45. (In Persian)


9. Teymouri, S. 2006. Investigation of the Current Status and Potential of Urban Forestry with GIS (Case Study: District 2 of Tehran Municipality), MSc Thesis, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, 125 pp. (In Persian)


10. Heydari, A., Narouee, B., Salehi, A., Zebardast, L. 2018. Investigation of per capita and factors affecting access to desirable green space in small cities (case study of Ziarati Ali). Human and Environmental Land use planning, 45: 129-111. (In Persian)


11. Ganji Pour, A. 2016. Evaluation of urban green space per capita using Geographic Information System (GIS) Case Study: District 8 of Tehran Municipality. Journal of Environmental Land use planning, 35: 84-71. (In Persian)


12. Moharram nezhad, N., Bahmanpour, H. 2009, Investigating the Impacts of Urban Development on Tehran's Green Space and Providing Management Solutions, Environmental Science and Technology, 43, 525. (In Persian)


13. Lotfi, P., Mahdavi, A., Mohammadpour, P. 2014. Distribution, Standards and Per capita Calculation of Urban Green Space Based on Bahram Soltani Model, Case Study: Area One of Qom City. Geography and Urban Planning 10: 18-1. (In Persian)


14. Karam, A., and Hajjehforoshnia, Sh. 2012. Application of GIS and Remote Sensing in Urban Green Space Planning (Case Study: District 6 of Isfahan). Geography and Environmental Studies, 1 (2): 67-78. (In Persian)


15. Layeghi, Z., Riahi Bakhtiari, H., and Jafari, A. 2019. Qualitative and quantitative study of urban green space using Quickbird satellite images Journal of Environmental Research, 10 (20): 247-258. (In Persian)


16. Kyushik, O., and Jeong, S. 2007. Assessing the spatial distribution of urban parks using GIS”. Landscape and Urban Planning 82, 25–32.


17. Kong, F., Nakagoshi, N. 2006. Spatial-temporal gradient analysis of urban green spaces in Jinan, China, Landscape and Urban Planning78(3):147-164 ·


18. Kong, F., Yin, H., Nakagoshi, N. 2007. Using GIS and Landscape Metrics in the Hedonic Price Modelling of the Amenity Value of Urban Green Space, Landscape and Urban Planning 79(3-4):240-252.


19. Zhou, X., Wang, Y. 2011. Spatial–temporal dynamics of urban green space in response to rapid urbanization and greening policies, Landscape and Urban Planning 100 (3): 268-277.


20. Khomein Health Center, Demographic Information, 2016.


21. Abbasi, M., Ghazi Zahid, A., Shibani, M., Mahbod, A. 2016. Evaluation of the development and development of green space per capita in Khomein, 3rd Annual Conference on Architecture, Urban Development and Urban Management. (In Persian)


22. Saeedi, A., Rahmani fazli, A., Azizpour, F., Bayat, M. 2017. Analysis of Khomein Spatial Structure with Emphasis on Spatial Planning. Space Economics and Rural Development, 20:41-58 (In Persian).


23. Drusch, M., Bello, U. D., Carlier, S., Colin, O., Fernandez, V., Gascon, F., Hoersch, B., Isola, C., Laberinti, P., Martimort, P., Meygret, A., Spoto, F., Sy, O., Marchese, F., and Bargellini, P. 2012. Sentinel-2: ESA's Optical High-Resolution Mission for GMES Operational Services. Remote Sensing of Environment, 120: 25-36.


24. Makhdoum, M. F. 2008. Landscape ecology or environmental studies (Land EcologyEuropean) Versus Anglo Saxon schools of thought). J. Int. Environ. Appl. Sci, 3(3), 147-160.


25. Saeednia, A. 2004. Municipal Green Book, Volume 9, Municipalities Publication.


26. Alizadeh, M., Mohammad Amini, H. 2012. An Analysis of the Causes and Consequences of Formation of Suburbs with Special Attitude toward Khomein City, Journal of Social Studies and Research, 1, 2: 138-121. (In Persian)


27. Motlagh, M., Gandoumi, M. 2016. Survey of Social Development in Khomein City, Iranian Social Development Studies, 2: 100-89. (In Persian)


28. Hatami Nejad, H., Veysian, M., Varzaneh, N., Alizadeh, A. 2012. Analysis and Prioritization of Urban Green Space Using TOPSIS and GIS Techniques (Case Study: Dehgolan City), Environmental Land use planning, 26, 88-65. (In Persian)


29. Ebrahimzadeh, A., Ebadi Jokandan, A. 2007. Analysis of Spatial-Spatial Distribution of Green Space of district 3 in Zahedan City. Journal of Geography and Development, 11: 58-39. (In Persian)


30. Bayat, M.; Thanh Noi, P.; Zare, R.; Tien Bui, D. A 2019 Semi-empirical Approach Based on Genetic Programming for the Study of Biophysical Controls on Diameter-Growth of Fagus orientalis in Northern Iran. Remote Sens., 11, 1680.


31. Bourque, C.P.A., Bayat, M. and Zhang, C., 2019. An assessment of height–diameter growth variation in an unmanaged Fagus orientalis-dominated forest. European Journal of Forest Research, 138(4), pp.607-621.