بررسی ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضاهای عمومی ورودی شهرها با تأکید بر معیارهای زیست‌محیطی (نمونه موردی: باغات سنتی اطراف ورودی شرقی قزوین)
محورهای موضوعی : محیط زیست شهری
مریم قاسمی تبار
1
(کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری، گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، ایران.)
محمدرضا خطیبی
2
(استادیار گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران. *(مسوول مکاتبات).)
کلید واژه: روش AHP, باغات سنتی قزوین, معیارهای زیست‌محیطی, ترجیحات استفاده‌کنندگان, ورودی شهر,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: برنامه ریزی بدون توجه به ابعاد مختلف شهری در ورودی شهرها، سبب تجمیع کاربری‌های ناسازگار، بناهای پراکنده و بی ارزش و خیابان های عریض و بی روح در محورهای ورودی اکثر شهرها شده است. از آنجایی که ورودی شهر نخستین فضای شهری است که افراد با آن برخورد می‌کنند و نخستین تصویر ذهنی از یک شهر را در میان ساکنان و تازه‌واردان ایجاد می کند؛ لذا توجه به ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضاهای ورودی شهر و کیفیات آن با تأکید بر معیارهای زیست‌محیطی بسیار اهمیت داشته و ساماندهی آن را ضروری می‌کند. با توجه به ظرفیت قرارگیری باغات سنتی اطراف ورودی شرقی شهر قزوین و اهمیت بصری محورهای ورودی شهر، این پژوهش به صورت خاص تر به دنبال بررسی اثرات معیارهای زیست محیطی بر انتخاب و ترجیح استفاده کنندگان از محورهای ورودی شهر می باشد.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت توصیفی-تحلیلی با ماهیت پیمایشی می‌باشد. در پژوهش حاضر 30 پرسشنامه ویژه متخصصان در سازمان‌های شهری توزیع گردید و در نهایت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP معیارهای کلی و زیرمعیارها وزن دهی و اولویت‌بندی شدند. قلمرو زمانی تحقیق بین سال های 1398-1399 می باشد.یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که بیشترین درجه اهمیت معیارها از نظر متخصصین شهری به‌منظور افزایش ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی مربوط به معیار خوانایی است. پس از آن معیارهای سرزندگی، پذیرندگی، تشخص و بهداشت محیط هریک به ترتیب در ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی شهرها حائز اهمیت هستند.بحث و نتیجه‌گیری: وضعیت هریک از معیارهای کیفی ترجیحات استفاده‌کنندگان از فضای ورودی در باغات سنتی ورودی شرقی شهر قزوین بررسی شده و در نهایت پیشنهادهایی به‌منظور ارتقاء کیفیت ورودی از طریق سکانس بندی ورودی ارائه گردیده است.
Background and Objectives: Planning regardless of the different dimensions of the urban entrances, has caused the aggregation incompatible land uses, scattered and worthless buildings, widespread and soulless streets in the main city entrance axes. Since the urban entrance is the first urban space that people deal with and creates the first image of a city among residents and newcomers; therefore, attention to the user preferences of the urban entrance spaces and its qualities with emphasis on environmental criteria is very important and needs to be regulated. Considering the capacity of the traditional gardens around the eastern entrance of Qazvin and the visual significance of the city entrance axis, this research, is specifically looking at the effects of environmental criteria on the users’ selection and preference of the city entrance axis. This research is applied in terms of purpose and in terms of descriptive-analytical nature with matter of survey.Material and Methodology: In this present study, 30 expert questionnaires were distributed in urban organizations and finally, by using Analytical Hierarchy Process (AHP), overall criteria and sub-criteria were weighted and prioritized.Findings: The results show that the most important criteria in terms of urban experts in order to increase the users’ preferences from the urban entrance spaces is related to Readability criterion. Subsequently, the Vitality, Sense of invitation, Individuation, and Environmental Health criteria are respectively in the users’ preferences of the urban entrance spaces.Discussion and Conclusion: The status of each qualitative criteria of user preferences from entrance space in traditional gardens of the eastern entrance of the Qazvin has been surveyed and finally, some suggestions have been made to improve the quality of entrance through entrance sequences.
