تعیین پتانسیل‌ها و تدوین برنامه استراتژیک توسعه گردشگری با استفاده از رویکرد تلفیقی تحلیل SWOT و AHP (منطقه مورد مطالعه: منطقه حفاظت شده اشترانکوه)

محورهای موضوعی : آمایش سرزمین

ابراهیم خیری ¹ (کارشناسی ارشد ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.)
مریم مروتی ² (استادیار گروه علوم و مهندسی محیط‌زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران *(مسوول مکاتبات).)
اکرم نشاط ³ (استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.)
غلامرضا سیاحتی ⁴ (استادیار گروه علوم و مهندسی محیط‌زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1395/12/15 تاریخ پذیرش : 1396/06/06 تاریخ انتشار : 1400/01/01

کلید واژه: پتانسیل, گردشگری, SWOT, برنامه استراتژیک, AHP,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده می‌تواند زمینه‌های وسیع و گسترده‌ای را جهت توسعه صنعت گردش گری در اختیار دستگاه‌های برنامه‌ریزی، اجرایی و مردم محلی قرار دهد. در این پژوهش به شناسایی پتانسیل های گردش گری منطقه حفاظت شده اشترانکوه و ارایه راهکارهای مناسب جهت توسعه گردش گری پرداخته شده است.روش بررسی: با استفاده از مدل SWOT، پس از بازدیدهای میدانی، مصاحبه با کارشناسان و جوامع محلی، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید شناسایی شدند و در قالب پرسش نامه بین کارشناسان، محیط بانان و گردش گران توزیع شدند سپس وزن دهی و اولویت بندی معیارها و زیر معیارها توسط ماتریس AHP به منظور ارایه راهبردها در جهت توسعه گردش گری انجام شد.یافته ها: نقاط قوت با امتیاز وزنی 313/0، نقاط ضعف با امتیاز وزنی 376/0، فرصت ها با امتیاز وزنی 148/0، تهدیدها با امتیاز وزنی 163/0، ارزیابی گردید. برای تعیین استراتژی ها، راهبرد تدافعی با امتیاز وزنی 539/0 دارای بیش ترین امتیاز و راهبرد بازنگری، راهبرد تنوع و راهبرد تهاجمی به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند.بحث و نتیجه گیری: وضعیت کنونی گردش گری منطقه حفاظت شده اشترانکوه با قابلیت ها و استعدادهای بالقوه ی آن تناسبی ندارد و برای حفاظت واقعی از این منطقه ضروری است گردش گری پایدار به صورت برنامه ریزی شده صورت گیرد.

چکیده انگلیسی:

Background and Purpose: The protected area can provide broad areas for tourism industry development which be available to planners, executive and local people. In this research, the tourism potential of Oshtrankouh protected area and the appropriate strategies for tourism development have been addressed.Methods and Materials: Strengths, weaknesses, opportunities and threats were identified using the SWOT model, after field visits, interviews with experts and local communities, and distributed between experts, environmentalists and tourists in the form of a questionnaire. Then, weighing and prioritizing criteria and sub criteria were carried out by the AHP matrix to provide strategies for tourism development.Results: Strengths with a weight score of 0.313, weaknesses with a score of 0.376, opportunities with a weight of 0.148 and threats with a weight score of 0.163 were identified. To determine the strategies, the defensive strategy with a score of 0.539 with the highest score and review strategy, diversity strategy and aggressive strategy were ranked in the order, respectively.Discussion and Conclusion:  The current status of the tourism in Oshtaranku Protected area is not proportional to its potential and capabilities and planning sustainable tourism is essential for real protection of the region.

منابع و مأخذ:

1. Mosavi, N., 2015, Estimation of the economic-recreational waterfall and recreational area of Khafar and determination of factors affecting willingness to pay using conditional valuation method (cvm), Regional Planning Quarterly, 5 Year, No. 18.


2. Raina, A.K., 2005, Ecology Wildlife and Tourism development. Publishing New DehliIndia.124-128.


3. Rangbarian, B., Khazaei poul, J. & Jamkhaneh, H., 2012, Analysis of Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats of Foreign Tourism in Isfahan Province Using Fuzzy Hierarchical Analysis Process Technique. Journal of Tourism Planning and Development. 1 Year, No. 1, PP. 13-34.


4. Riahi, V. & Ghasemi, A., 2015, The Role of Ecotourism in Sustainable Tourism Development in Behshahr. Planning Studies of Human Settlements, 10 Year, No. 31.


5. World Tourism Organization, 2013. www.wttc.org


6. Ghaderi, R., Hadiani, Z., Mohammadi, K. & Abobakri, T., 2011, Regional Tourism Planning Strategies Using SWOT Technique, Case Study: Piranshahr City. Regional Planning Journal, 2o11, 1 Year, No. 1.


7. Firozi, A., 2011, Developing Tourism Industry Recommendation Strategy for Lorestan Province Based on SWOT Analysis and Network Analysis Process. M.Sc. in Business Management, University of Sistan and Baluchestan, 2011.


8. Yarali, N., Soltani, A., Jaafari, A., Gholami, D. & Mahmodi, M., 2010, Evaluation of Environmental Impacts of Development (EIA) on Astrankuh Protected Area Using Destruction Model. Environmental Research, 2010, 1 Year, No. 1, pp. 13- 22.


9. Majnonian, H., 2000, Protected Areas of Iran (Principles and Conservation of Parks and Areas). Tehran Environmental Protection Agency Publications, 2000.


10. Darvish, M. & Shokoii, M., 2005, Integration Report and Compilation of Management Plan of Astrankuh Protected Area, Studies and Preparation of Management of Astrankuh Protected Area, The EPA, Takem Consulting Engineers: Consulting Engineers Development of Appropriate Agricultural Technology, 2005, Volume 15, 240 p.


11. Bahrami, R., Enquete sur les capacites et les goulots d'etranglement du developpement du tourisme rural dans la province du Kurdistan. Actes du quatrième congrès international des geographes du monde islamique (2010, ICIWG) Iran-Zahedan, 2010.


12. Hong, C.W., and Chan, N. W, 2010, Strength- Weakness- Opportunities- Threats Analysis of Penang National Park for Strategic Ecotourism Management, World Applied Sciences Journal 10 (Special Issue of Tourism & Hospitality)Journal of ENVIRONMENTAL SCIENCES, 7(4), 1-22.(In Farsi)International Conference on Business and Economic Research, 2(2): 601-611.


13. Abrahimzadeh, A. & Aghasizadeh, A., 2009, Analyse des facteurs affectant le developpement du tourisme dans la zone cotiere de Chabahar a l'aide du modele strategique SWOT. Journal des etudes et recherches urbaines et regionales, 2009, 1 Year, No. 1.


14. Sharma, M, Moon, J, Bae, H, 2008. Analytic hierarchy process to assess and optimize distribution network. Applied Mathematics and Computation, 202: 256-265.


15. Tuzmen, S, Sipahi, S, 2011. A multi-criteria factor evaluation model for gas station site selection. 2^nd


16. Momeni, M., 2012, Nouveaux sujets en recherche operationnelle. Quatrieme edition, Teheran, publication de l'auteur, 2012.


17. Peikanpourfard, P., Bozorgi, M. & Moein, M., 2015, Classification des zones touristiques de la province de Chaharmahal va Bakhtiari en utilisant la methode AHP, Conference internationale sur la science et l'ingenierie, 10  Azar, Dubai.


18. Ahmadian, S., Hasanpour, B. & Golabvand, S., 2014. Application of Analytical Hierarchy Process (AHP) in Ranking Rural Tourism Indicators Affecting Entrepreneurship Development, Second National Conference on Engineering and Management of Agricultural Environment and Sustainable Natural Resources Using Destruction Model, Environmental Research, 2014, Volume 1, No. 1.


19. Wickramasinghe, V, Takano, S, 2010. Application of combined SWOT and analytic hierarchy process (AHP).


20. Jamali, Gh., 2015, Internal and Environmental Analysis of Bushehr Port Using AHP-SWOT Integrated Approach, Journal of Oceanography Research,2015, 6 (22), pp. 39- 48.


21. Gallego, J, Juizo, D, 2011. Strategic implementation of integrated water resourcesmanagement in Mozambique: An AWOT analysis. Physics and chemistry of the earth, 36(14): 1103-1111.