پیش بینی روند توالی اکولوژیک تودههای ممرز- راش (مطالعه موردی: جنگل خیرود، نوشهر)
محورهای موضوعی : منابع طبیعی
مهدی کاکاوند
1
(دکتری جنگل شناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. *(مسوول مکاتبات))
خسرو ثاقب طالبی
2
(دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران.)
کیومرث سفیدی
3
(دانشیار، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.)
محمدرضا عبدلی
4
(استادیار، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.)
محمد رضا مروی مهاجر
5
(استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.)
مرتضی مریدی
6
(دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.)
کلید واژه: تمایز قطری, آشکوب بندی, خشکهدار, رقابت, تمایز ارتفاعی,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: جوامع جنگلی پیش از مرحلهی اوج از پویایی بسیار بالایی برخوردارند، به گونهای که حتی تغییرات کوچک به وجود آمده در شرایط این تودهها میتواند با پاسخ ناگهانی نظیر تغییر گونهی غالب و یا افزایش تعداد گونههای همراه در توده همراه باشد. هدف از این پژوهش پیش بینی روند توالی توده های ممرز- راش (beech- hornbeam) به سمت راشستان در جنگل های طبیعی هیرکانی شمال ایران است.مواد و روش ها: پس از مطالعه های میدانی سه قطعه نمونه به مساحت یک هکتار ( 100× 100 متر) که شامل تیپ ممرز- راش (تیپ مرحله میانی توالی جنگلهای هیرکانی) بودند انتخاب شد. در ابتدا چهار عامل آشکوب بندی گونه ای، نسبت تعداد نهال به پایه های مادری، درصد فراوانی خشکه دارهای توده و شاخص های تمایز قطری و ارتفاعی در قطعات نمونه اندازه گیری شد.یافته ها: نمودارهای آشکوب بندی گونه ای نشان دهنده حضور بارز گونه ی راش در آشکوب پایین هر سه توده با متوسط3/61 درصد می باشد و متوسط نسبت تعداد نهال به تعداد پایه های مادری برای گونه های راش و ممرز نیز به ترتیب 1/30 و3/2 می باشد. همچنین گونه ی ممرز بیشترین درصد فراوانی خشکه دارها را در قطعات نمونه با متوسط 67 درصد به خود اختصاص داده است. در نهایت نتایج حاصل از نمودارهای تمایز قطری و ارتفاعی به ترتیب با مقادیر 13/0 و 1/0 نشان دهنده رقابت بسیار شدید بین گونه ی راش و ممرز می باشد.بحث و نتیجه گیری: اندازه گیری رقابت در توده های طبیعی به همراه ترکیب نتایج آن با عواملی نظیر فراوانی خشکه دارها و نهال ها و همچنین آشکوب بندی در توده نشان از جایگزینی گونه ی راش به جای گونه ی ممرز دارد.
Background and Objective: Dynamics of Forest communities, before the climax stage, are very high, and small changes in the conditions of the stands would result in sudden responses such as dominant species changing or increasing the number of accessory species in the accessory stand. This study aims to predict the sequence of the beech- hornbeam stand toward beech stand in the semi-virgin forest Hyrcanian of northern Iran.Material& Methodology: After field studies, three sample plots with an area of one hectare (100 × 100 m) were selected, which included hornbeam-beech type (middle stage type of Hyrcanian forest sequence). At first, four species turbulence factors, the ratio of number of seedlings to mother rootstocks, the percentage of abundance of dry matter and the indices of diameter and height differentiation in the sample plots were measured.Findings: Layering Charts of species indicate the conspicuous presence of beech in the understory of three stands with 61.3 percentage on average. In addition, the average number of proportion of seedlings to the number of mother trees in beech and hornbeam were are 30.1 and 2.3, respectively. The highest percentage of dead trees’ (67%) frequency in the plots is related to Hornbeam species. The results of the TDi and THi indexes charts, with averages of 0.13 and 0.1, respectively, demonstrate a dramatic competition between beech and hornbeam.Discussion and Conclusion: Through the measuring of the competition in natural stands and combining results with other factors such as stage and seedling frequency and layering in the stand indicate that beech would be likely to be replaced by hornbeem.
_||_