بررسی میزان توجه به مولفههای زیستمحیطی درکتابهای علومتجربی دوره اول متوسطه بر اساس روش آنتروپیشانون
محورهای موضوعی : آلودگی های محیط زیست (آب، خاک و هوا)
محمدحسن بازوبندی
1
(استادیار دانشگاه فرهنگیان، مرکز آموزش عالی شهید بهشتی تهران. *(مسوول مکاتبات))
غلامرضا مظلوم
2
(دانش آموخته کارشناسی ارشد مرکز آموزش عالی شهید بهشتی تهران.)
لطف الله مهدوی
3
(استادیار دانشگاه فرهنگیان، مرکز آموزش عالی شهید بهشتی تهران.)
کلید واژه: تحلیل محتوا, کتاب علوم تجربی, آنتروپی شانون, خاک و صوت, آب, هوا,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات زیست محیطی پیش روی توسعه تکنولوژی در جهان، آلودگی های زیست محیطی است. و بدون شک، کتابهای درسی علوم تجربی دوره اول متوسطه، یکی از بسترهای رسمی آموزش محیط زیست است. پژوهش حاضر با هدف بررسی محتوای کتاب های علوم تجربی دوره اول متوسطه، به لحاظ توجه به مولفههای زیست محیطی انجام گرفته است. روش بررسی :این پژوهش از نوع کاربردی است. که در آن، کتابهای درسی علوم تجربی پایه های هفتم، هشتم و نهم سال تحصیلی 1399-1400 مورد بررسی قرار گرفته است. که مجموعا بالغ بر 45 فصل و 450 صفحه است. نمونه های مورد بررسی شامل متون، تصاویر، پرسش ها و فعالیت های کتاب است که با استفاده از روش آنتروپی شانون مورد مطالعه قرار گرفته اند. این بررسی با استفاده از ابزار چک لیست تحلیل محتوایی که دارای چهار مؤلفه زیست محیطی: آب، هوا، خاک و صوت است، در سال1400 انجام شده که روایی محتوایی آن توسط متخصصان موضوعی تأیید و ضریب اعتبار (پایایی) آن نیز 36/91 درصد برآورد شده است. یافته ها: نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که در کتاب های علوم تجربی دوره متوسطه اول، به مولفه های زیست محیطی کم توجهی شده است. بیشترین توجه در کتاب علوم تجربی پایه هفتم و کمترین توجه مربوط به کتاب علوم تجربی پایه هشتم است. بحث و نتیجه گیری: در این کتاب ها، در زمینه مولفه های زیست محیطی چهارگانه، بیش ترین توجه به مولفه هوا و کم ترین توجه به مولفه صوت شده است. هم چنین بیش ترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه خاک با (308/0Wj=) و کم ترین ضریب اهمیت مؤلفه صوت (199/0Wj=) بوده است. از بین بخشهای مختلف کتاب های علوم تجربی، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به فصل های زیست شناسی (329/0Wj= ) و بعد از آن فصل های شیمی و فیزیک قرار داشته و ضریب اهمیت مربوط به فصل های زمین شناسی (176/0Wj= ) کمتر از بقیه است.
Background and Objective: Today, one of the environmental problems facing the development of technology in the world is environmental pollution. And without a doubt, the science textbooks of the first high school course are one of the official platforms for environmental education. The current research was conducted with the aim of examining the content of science books of the first high school course, in terms of attention to environmental components. Material and Methodology: This research is of applied type. In which, the science textbooks of the seventh, eighth and ninth grades of the academic year 1399-1400 have been examined. which totals 45 chapters and 450 pages. The examined samples include texts, images, questions and book activities that have been studied using Shannon's entropy method. This study was carried out using a content analysis checklist tool that has four environmental components: water, air, soil and sound, in 1400, and its content validity was confirmed by subject experts and its reliability coefficient was 91/36. The percentage is estimated. Fidings: The results of the research indicate that environmental components have been given little attention in science books of the first secondary school. The most attention is in the book of sciences of the seventh grade and the least attention is related to the book of sciences of the eighth grade. Discussion & Conclusion: In these books, in the field of the four environmental components, the most attention has been paid to the air component and the least attention to the sound component. Also, the highest coefficient of importance was related to the soil component with (Wj=0.308) and the lowest coefficient of the sound component (Wj=0.199). Among the different sections of science books, the highest coefficient of importance is related to biology chapters (Wj=0.329), followed by chemistry and physics chapters, and the most important coefficient is related to geology chapters. (Wj=0.176) is less than the others.
_||_