بررسی غلظت نیکل درخاک و تعدادی از گونه های گیاهی طبیعی اطراف معدن سرب و روی آهنگران در استان همدان

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

فرخ لقا امینی ¹ ()
نورالله میرغفاری ² ()
بهروز عشقی ملایری ³ ()

تاریخ دریافت : 1386/09/02 تاریخ پذیرش : 1387/04/10 تاریخ انتشار : 1390/01/01

کلید واژه: فلزات سنگین, آلودگی خاک, گیاه, معادن, نیکل, گیاه پالایشی,

چکیده مقاله :

فلزات سنگین از آلاینده های خطرناک زیست محیطی هستند که از طریق ورود به زنجیره غذایی موجب بروز خطرات بهداشتی برای انسان، گیاهان و سایر موجودات زنده می شوند. در خاک های آلوده به فلزات سنگین، استفاده از گیاهانی که توانایی رشد، سازگاری و جذب فلزات را دارند، به عنوان یکی از روش های پاک سازی این خاک ها مطرح است. این روش را گیاه پالایشی[1] می نامند. در این تحقیق، غلظت نیکل در خاک و شش گونه گیاهی شاملCentaurea virgata lam. (گل گندم بوته ای)، Euphorbia cheiradenia (فرفیون خوشه ای)، orientalis Scariorbia (گاو چاق کن)، Cardaria droba (ازمک)، Gundelia tourmefotii (کنگر خوراکی)، Euphorbia macroclada (فرفیون شاخه ضخیم) در اطراف معدن سرب و روی آهنگران، واقع در جنوب شرقی استان همدان اندازه گیری گردید. تجزیه آماری داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی نامتعادل انجام گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت غلظت نیکل در ریشه و اندام هوایی گونه های گیاهی در سطح احتمال پنج درصد معنی دار است. بیشترین و کم ترین مقدار جذب نیکل در اندام هوایی به ترتیب درEuphorbia macroclada و . lam Centaurea virgata با مقادیر 23 و 7/6 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک بود. غلظت نیکل در اندام هوایی گیاهان با pH (331/0- =r )، ظرفیت تبادل کاتیونی (83/0- =r ) و درصد ماده آلی (46/0- =r ) خاک همبستگی معکوس و با شوری (37/0=r )، غلظت کل (2/0=r ) و قابلیت جذب نیکل (7/0=r ) در خاک همبستگی مستقیم نشان می دهد. 4-Phytoremediation

چکیده انگلیسی:

Heavy metals are considered as dangerous environmental pollutants that by entering the food chain causes serious health threats for humankind, plants, as well as other animals. In heavy metals contaminated soils, some plants species can grow and uptake a large amount of metals. These plants are used for decontamination of polluted soils by phyto remediation. In this research concentration of nickel in the soil samples, as well as in six plant species, namely Centaurea virgata lam., Euphorbia cheiradenia, Scariorbia orientalis , Cardaria droba, Gundelia tourmefotii and Euphorbia macrochada , around Ahangaran Lead mine in southeast of Malayer, was analyzed. The statistical analysis of data was done in a randomized incomplete block design. The maximum and minimum concentration of nickel in the shoots was observed in Euphorbia macroclada with a mean of 23mg/kg and Centaurea virgata lam. 6.7 mg/kg dry weight, respectively. The concentration of nickel in the shoots of plants was shown to negatively correlated with soil pH(r=-0.33), cat ion exchange capacity(r= -0.83), organic material (r= -0.46) while being in positive correlation with salinity (r= 0.37), total (r= 0.203) and available nickel concentrations (r=0.7) in soil