بررسی ساختار جنگل‌های شمال ایران با استفاده از شاخص‌های نزدیک‌ترین همسایه (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده جنگلی دشت ناز ساری-مازندران)

محورهای موضوعی : منابع طبیعی

پیمان فرهادی ¹ , جواد سوسنی ² , روح اله اسماعیلی ³ , اصغر فلاح ⁴

1 - دکتری جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران
2 - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، لرستان ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - دکتری جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران
4 - دانشیار گروه جنگلداری، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه ساری، مازندران، ایران.

تاریخ دریافت : 1348/10/11 تاریخ پذیرش : 1348/10/11 تاریخ انتشار : 1348/10/11

کلید واژه: ابعاد قطر برابر سینه, ساختار, شاخص, نزدیک‌ترین همسایه,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: اولین گام برای مدیریت مناسب جنگل ها داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه رشد، تکامل و چگونگی تاثیرپذیری ساختار توده های جنگلی از عوامل محیطی می باشد. با توجه به اهمیت توده های جنگلی شمال کشور و ارزش های محیط زیستی منطقه، در این مطالعه سعی شد ساختار گونه های موجود در منطقه حفاظت شده جنگلی دشت ناز ساری استان مازندران با استفاده از شاخص های نزدیک ترین همسایه مورد بررسی گیرد. روش بررسی: به منظور بررسی ساختار در محدوده مورد مطالعه 56 هکتار از توده های جنگلی به صورت صددرصد مورد آماربرداری قرارگرفت و از شاخص های کلارک و اوانز، زاویه یکنواخت، شانون-وینر، آمیختگی، اندازه قطر برابر سینه و اختلاف قطر برابر سینه، جهت بررسی ساختار استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده میانگین شاخص های کلارک و اوانز و زاویه یکنواخت به ترتیب 70/0و 55/0 محاسبه شد که نشان دهنده ی توزیعی مابین تصادفی و کپه ای است. میانگین شاخص های شانون- وینر و آمیختگی به ترتیب 40/0 و 06/0 محاسبه شد. با توجه به این که بیش تر سطح محدوده مورد مطالعه از پایه های بلوط تشکیل شده است، ارزش شاخص آمیختگی پایین محاسبه گردید. مقدار میانگین شاخص اندازه قطر برابر سینه 50/0 محاسبه شد که نشان دهنده ی غالبیت ابعاد قطر برابر سینه گونه بلوط و مغلوب بودن گونه اوجا می باشد. گونه آزاد نیز از نظر غالب یا مغلوب بودن ابعاد قطر برابر سینه حد وسط بود. همچنین مقدار میانگین شاخص اختلاف قطر برابر سینه 32/0 محاسبه شد، که نشان دهنده ی اختلاف متوسط بین درختان مجاور یکدیگر از نظر ابعاد قطر برابر سینه است. بحث و نتیجه گیری: شاخص های به کار رفته در این تحقیق می توانند جهت تشریح ساختار و ویژگی های اکولوژیکی گونه های مختلف درختی مورد استفاده قرار گیرند.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: The first step in proper management of forests is having enough information about growth, development and how the forest stands structure are influenced by environmental factors. Considering the importance of forest stands in the north country and environmental values of the study area, structure of the existing species in Dashtenaz forest protected area in Mazandaran province has been investigated using the nearest neighbor indices. Method: To investigate the structure of the study area, 56 hectare of the forest stands were statistically analyzed, and Clark and Evanes, Uniform angles, Shannon-Wiener, Mingling, DBH dominance and DBH differentiation indices were used to investigate the structure. Findings: The results showed that the mean Clark and Evans and uniform angles indices were 0.70 and 0.55 respectively, indicating a distribution between random and cluster patterns. Mean indices of Shannon-Weiner and Mingling were 0.40 and 0.06 respectively. Knowing that the study area is mostly composed of oak, the Mingling index value was calculated to be low​​. The mean DBH dominance index was calculated as 0.50, indicating the dominance of DBH of Quercus Castaneifolia and recessivity ofUlmus Glabra. Zelkova Carpinifolia was medium in terms of DBH dimension. Also average DBH differentiation index was calculated as 0.32, representing a medium difference between the trees next to each other in terms of DBH dimension. Discussion and Conclusion: The indices used in this study can be used to describe the structure and ecological property of different species of trees.

منابع و مأخذ:

1. Memarian, F., M, Tabari., S, M, Hosseini., A, Banch Shafiee. 2007. Comparison of biodiversity of Needle leaf stand with Broad Leaf Blend stand in Kelardasht Region. Journal Of Environment Studies. 42: 103-108. (In Persian)


2. Ghomi Avili, A., S, M, Hosseini., A, A, Mataji., S, Gh, A, Galali. 2007. Biodiversity of Woody Species in Different Soils of Two Plant Associations. Journal of Plant Biology. 20(2):200-206. (In Persian)


3. Pommerening, A., 2006. Evaluating structural indices by reversing forest structural analysis. Forest Ecology and Management. 224: 266-277.


4. Kint, V,. N, Lust,. R, Ferris,. A.F.M, Olsthoorn. 2000. Quantification of forest stand structure applied to Scote Pine (Pinus Sylvestris L.) Forests. Invest. Agr.: Sist. Recur. For.: Fuera de. 1: 147-163


5. Amiri, M., D, Darghahi., H, Habashi., D, Azadfar., N, Solaymani. 2009. Comparision of regeneration density and species diversity in managed and natural stands of Loveh Oak Forest. J. Agric. Sci. Natur. Resour., Vol. 15(6). (In Persian)


6. Graz, P.F. 2004. The behavior of the species mingling index M_sp in relation to species dominance and dispersion.  Eur J Forest Res. 123: 87-92.


7. Kint, V,. D, Wulf Robert,. L, Noel. 2004. Evaluation of sampling methods for the estimation of structural indices in forest stands. Ecological Modeling. 180: 461-476.


8. Aguirre, O., G, Hui., K.V, Gadow., J, Jimenez. 2003. An analysis of forest structure using neighborhood-based variables. Forest Ecology and Management. 183: 137-145.


9. Motz, K., Sterba, H. and Pommerening, A. 2010. Sampling measures of tree diversity. Forest Ecology and Management, 260: 1985-1996.


10. Gadow, K.V. 2012. Forsteinrichtung, Adaptive Steuerung und Mehrpfadprinzip. University of Gottingen, 163.


11. Kint, V., 2005. Structural development in ageing temperate Scots pine stands. Forest Ecology and Management. 214, 237-250.


12. Ruprecht, H., Dhar, A., Aigner, B., Oitzinger, G., Raphael, K., Vacik, H., 2010. Structural diversity of English yew (Taxus bacata L.) populations. European Journal of Forest Research. 129, 189-198.


13. Alijani, V., J, Feghhi., M, Zobeiri., M, R, Marvi Mohadjer. 2012. Quantifying the Spatial Structure in Hyrcanian Submountain Forest (Case Study: Gorazbon District of Kheirud Forest-Noushahr-Iran). Journal of Natural Environmental. 65(1): 111-125. (In Persian)


14. Farhadi, P., Soosani, J., Adeli, K., and Alijani, V. 2014. Analysis of zagros forest structure using neighborhood-based indices (Case study: Ghalehgol forest, Khorramabad). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 22: 2. 294-306. (In Persian)


15. Farhadi, P., Soosani, J., Adeli, K. and Alijani, V., 2014a. Investigation of positioning and species diversity changes caused by local communities in Zagros forests (Case study: Ghalehgol forest, Zagros, Iran). Journal of Wood and Forest Science and Technology, 20(4): 61-80 (In Persian).


16. Szmyt, J. 2014. Spatial statistics in ecological analysis: from indices to functions.Silva Fennica.38:1-31.


17. Marvi Mohadjer, M.R. 2005. Silviculture. University of Tehran Press. 387p .(In Persian)


18. Pommerening, A,. 2002. Approaches to quantifying forest structures. Forestry. 3: 305-324.


19. Pommerening, A., D, Stoyan. 2006. Edge-correction needs in estimating indices of spatial forest structure. Can. J. For. Res. 36:1723-1739.


20. Bakus, G.J. 2004. Quantitative analysis of mapping biological communities. John Wiley press. 435 p.


21. Mattaji, A., M, Namiranian. 2003. Investigating the structure and evolution process of Beech forests natural stands in North of Iran (case study : Kheyrood-kenar, Noushahr). J. Natural Res. 55(4) :531-541. (In Persian)