مکان‌یابی احداث کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ با کاربرد پسماندهای کشاورزی با روش AHP

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

عبدالله بریمانی ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد صنایع خمیر و کاغذ، علوم و مهندسی کاغذ، دانشکده مهندسی چوب و کاغذ. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. گرگان، ایران.)
علی قاسمیان ² (دانشیار گروه علوم و مهندسی کاغذ، دانشکده مهندسی چوب و کاغذ. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. گرگان، ایران.)
مجید عزیزی ³ (دانشیار گروه مهندسی علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران, کرج، ایران.)
مجید ذبیح زاده ⁴ (دانشیار گروه چوب شناسی و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری. ساری، ایران.)

تاریخ دریافت : 1392/08/05 تاریخ پذیرش : 1394/06/29 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: مکان‌یابی, شاخص‌, فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی, کاغذ فلوتینگ, استان مازندران,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: استقرار بهینه صنایع باعث افزایش کارایی نظام اقتصادی می گردد، زیرا ازنظر اقتصادی هر مکانی برای استقرار فعالیت های به‌خصوص، مناسب به نظر می رسد. انجام تحقیقات در مورد انتخاب مکان صنایع، می تواند راهنمای خوبی برای سیاست‌گذاری‌های دولت و بنگاه ها در امر هدایت صنایع به مکان های متناسب با اهداف ملی و منطقه ای باشد. هدف از این تحقیق مکان‌یابی بهینه کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی[1] می‌باشد. روش بررسی: پس از مطالعات صورت گرفته، شاخص‌های تأثیرگذار در انتخاب محل تأسیس کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ در استان مازندران شناسایی و سلسله‌مراتب شاخص ها و زیر شاخص ها طراحی و درنهایت ارزش وزنی آن‌ها با استفاده از پرسش نامه و آنالیز داده ها در محیط نرم‌افزار اکسپرت چویس[2] تعیین شد. در مرحله دوم نیز اولویت‌بندی نهایی گزینه‌ها به منظور تعیین بهترین مکان از بین گزینه‌های شرق، غرب و مرکز استان انجام شد. یافته‌ها: شاخص‌های مواد و محصول، اقتصادی و زیرساختی به ترتیب شاخص های اصلی تأثیرگذار بر روی مکان‌یابی کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ با استفاده از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران بودند. به‌طورکلی با توجه به‌تمامی زیرشاخص های موردمطالعه در این تحقیق، میزان عرضه پسماند بیشترین تأثیر را در مکان‌یابی کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ با استفاده از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران دارد. هم چنین، زیر شاخص‌های مربوط به ماده اولیه از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار می باشند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد منطقه شرق مازندران بهترین مکان برای استقرار کارخانه تولید کاغذ فلوتینگ با استفاده از پسماندهای کشاورزی در استان مازندران می‌باشد. 5- Analytical Hierarchy Process 6-Expert Choice

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Appropriate location plays a significant role for a plant to remain competitive in the market. It should be chosen in a way that the strategical advantage over rival plants is achievable. This paper aims to select an optimum site for a mill producing fluting paper from agricultural residue using hierarchical analysis process. Method: After the necessary studies, the factors affecting site selection for fluting paper mill in Mazandaran province were identified, and criteria and sub-criteria hierarchy was designed based on profit and loss. Finally, weight value of each of them was determined through Expert Choice software using questionnaires and date analysis. Final priority ranking of the alternatives was performed based on the ratio of benefits to cost (B/C) to choose the best alternative from eastern, western and central parts of Mazandaran. Findings: Results showed that material and production, economic and infrastructure were respectively the best criteria. Moreover, the sub-criteria related to raw material were found to be the most effective factor. Conclusion: The results indicate the highest ratio of benefits to costs for the eastern part of Mazandaran which is, as a result, the best location for establishing a mill producing fluting paper from agricultural residues in the province.

منابع و مأخذ:

1-   ازوجی. ع و صباغ کرمانی. مجید، 1380، مدل‌سازی استقرار صنایع آلومینیوم در ایران، مجله مدرس علوم انسانی، دوره پنجم، شماره دوم، پیاپی 19، صص 21-34 (14).

2-      Ashori, A. 2006. Non-wood Fibers – A potential source of raw material in papermaking. Accepted in Polymer-plastics Technology and Engineering Journal.

3-      Smith, W. E. 1986. Using OCC in container Board Grades. Tappi Journal.

4-      Azizi, M. Modares, M. Amiri, S. Faeziopour, M. Doosthossieni, K. 2003. The group decision making to determine effective criteria for wood industry unit’s loction (case study: Iran). International Journal of Inquiry, Vol. 1, No. 1, 543-556.

5-      Walker, C.F.John, 2006. Primary Wood Processing, University of Canterbury, Christchurch, New Zealand, pp 602.

6-   رمضان زاده. م، عزیزی. م، فانزی پور. م و امیری. س، 1388، شناسایی معیارها و مکان­یابی صنعت MDF بررسی موردی در استان مازندران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 117 صفحه.

7-      Vali, M. Rafighi, A. Azizi, M and Mohebbi, N. 2013. Optimal site selection for fluting paper mill from agricultural wastes in Golestan Province, Iran. International Journal of Sustainable Engineering.Volume 6, Issue 1.

8-      Burdurlu, E. Ejder, E. 2003. Location choice for furniture industry firms by using Analytic Hierarchy Process (AHP) method, G.U. Journal of Science, N. 16(2): 5pp.

9-      اصغرپور. م، ج، 1388، تصمیم‌گیری‌های چند معیاره، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ هفتم، ص 398.

10-  Saaty T. L. 2000. Decision making for leaders, RWS Publications, Pittsburgh, PA, 323pp.

11- تاجدینی. آ، امیری. س، پیکانی. غ، ر، جهان لتیباری. ا و حمصی. س، ا، 1386، ارایه نوعی مدل برنامه‌ریزی بهینه برای احداث کارخانه‌های خمیر و کاغذ با استفاده از کاه غلات در مقیاس 75000 تن تولید خمیر در استان مازندران، منابع طبیعی ایران، دوره 60، شماره 1، صص 241-225.

12- سراییان. ع، بریمانی. ع و مهری. ح، 1390، پتانسیل پسماند کشاورزی استان مازندران در تأمین مواد اولیه صنایع خمیر و کاغذ، مجموعه خلاصه مقالات نخستین همایش ملی نقشه راه تأمین مواد اولیه و توسعه صنایع چوب و کاغذ کشور در افق 14، صص 43-34.

13-  آمارنامه کشاورزی، 1389، محصولات زراعی، دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی، جلد اول، چاپ اول، 137 صفحه.

14- قاسمیان. ع، خلیلی رودخانی. ع و علی‌آبادی. م، 1387، نقش و جایگاه بازیافت کاغذ در تأمین ماده اولیه سلولزی مورد نیاز صنایع خمیر و کاغذ کشور، اولین همایش ملی تأمین ماده اولیه و توسعه صنایع چوب و کاغذ کشور، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

15-  بامداد. ن و همکاران، 1386، متدولوژی مکان‌یابی صنایع، گروه مهندسین مشاور معمار و شهرسازی، عمران آب و انرژی.

16-  Mkherjee, Ambarish, Subramanian, Nithya, 2002. Manufacturing facilities in India Heraeus Kulzer plea for more time turned down, Business Line.

17-  Hosun, Rhime, Teck, H. Ho, Karmarkar, S. Uday, 2003. Competitive location, production, and market selection, European Journal of Operational Research 149 (2003) 211–228.

18-  دفتر نظارت و ارزیابی وزارت صنایع و معادن، ١٣٨٢، فهرست اولویت‌های سرمایه‌گذاری صنعتی و معدنی، معاونت برنامه‌ریزی توسعه فناوری وزارت صنایع و معادن، ص ١٠.