بررسی عوامل موثر در گسست پایداری هویت مسکن معاصر شهر تبریز از منظر تحولات چهره و لحن معماری (مطالعه موردی محله ولیعصر)

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

بهرام محمدیان ¹ (دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد بین المللی جلفا، دانشگاه آزاد اسلامی، جلفا، ایران)
شبنم اکبری نامدار ² (استادیار گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.)
حسن ابراهیمی ³ (استادیار گروه معماری، واحد بین المللی جلفا، دانشگاه آزاد اسلامی، جلفا، ایران.)
نسیم نجف قلی پور کلانتری ⁴ (استادیار گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/10/16 تاریخ پذیرش : 1401/01/23 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: ", پایداری هویت", مسکن معاصر", چهره و لحن", , ", گسست", , ", محله ولیعصر تبریز",

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: هویت شهری مجموعه ای از ارزشها است که اصطلاحات مختلف فرهنگی، اقتصادی یا سیاسی را در بر می گیرد و یک شهر را از بقیه جدا می کند. در این میان معماری و شهرسازی نقش بسیار مهمی در حفظ و پایداری هویت و فرهنگ یک جامعه دارد، در ایران با ورود مدرنیته، در شهر تبریز، بدون توجه به هویت فرهنگ، معماری و شهرسازی تبریز را تحت تاثیر قرار داد، باعث بروز عدم پایداری هویت در شهر و مسکن معاصر شده است. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر در گسست پایداری هویت مسکن معاصر شهر تبریز از منظر تحولات چهره و لحن معماری است. روش بررسی: تحقیق حاضر توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل متخصصین در این زمینه بوده، حجم نمونه برابر 12 نفر از خبرگان و اساتید می باشد. برای تجزیه تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری از طریق نرم افزار Smart PLS و Amos استفاده شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که بیشترین تاثیر بر گسست پایداری هویت مسکن معاصر از نظر تحولات چهره و لحن معماری در شهر تبریز، مطرح شدن معماری در مفهوم کالا و نه مکان زندگی و شهر در حکم انبار کالا و نه بستر مدنیت با بار عامی 96/0 بیشترین و تبدیل معماری ایرانی، به معماری ها در ایران با بار عاملی 34/0 کمترین تاثیر گذاری را داشته اند. بحث و نتیجه گیری: بنابراین بین تحولات چهره و لحن معماری و گسست پایداری هویت معماری در مسکن معاصر ولیعصر تبریز رابطه مستقیمی وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Background and Aim: Urban identity is a set of values ​​that cover different cultural, economic or political terms and separates a city from the rest. Meanwhile, architecture and urban planning play a very important role in maintaining and sustainability of a community identity and culture, in Iran with the arrival of modernity, in Tabriz, regardless of identity - culture, architecture and urbanization of Tabriz, causing the lack of the stability of identity in the city and contemporary housing. The purpose of this study was to investigate the factors affecting the sustainability of contemporary housing identity in Tabriz from the perspective of face transformation and architectural tone. Methods: The present research is descriptive - analytical of survey type. The statistical population includes specialists in this area, the sample size is 12 of the experts and professors. For data analysis, structural equation method was used through Smart Pls and AMOS software. Findings: The results of the research show that the most impact on the sustainability of contemporary housing identity in terms of facial developments and architecture tone in Tabriz, the introduction of architecture in the concept of goods and not the place of living and the city in the warehouse of the goods and not the largest amount of civilization with bills of 0.96 And the conversion of Iranian architecture has had the least impact on architecture in Iran with a factor load of 0.34. Discussion and Conclusion: Therefore, there is a direct relationship between facial developments and architectural tone and the sustainability of architectural identity in Contemporary Housing Valiasr Nasr Tabriz.

منابع و مأخذ:

• 1- Sokienah, Y, 2020, The Architectural and Interior Design Identity Crisis: The Case of Girne in North Cyprus, Civil Engineering and Architecture, Vol.9, No.1: pp.124-129, 2021. doi: 10.13189/cea.2021.090110.


• 2- Kopec DA, 2018, Environmental Psychology for Design. New York, NY: Fairchild Books, an Imprint of Bloomsbury Publishing, p 192.


• 3- Zwain, A., & Bahauddin, A. 2021. Architectural Identity Design of Shophouses in George Town Heritage City: Significance and Definition. International Journal of Design (INJUDES), Vol.1, No.1, pp.7-16. https://doi.org/10.34010/injudes.v1i1.4825.


• 4- Mahgoub, Y., Cavalagli, N., Versaci, A., Bougdah, H., & Serra-Permanyer, M. (Eds.). 2021. Cities’ Identity Through Architecture and Arts. Advances in Science, Technology & Innovation. P. 38 doi:10.1007/978-3-030-14869-0


• 5- اشرفی، نسیم، واکاوی مدیریت بحران در هویت سیستمی معماری و شهرسازی معاصر ایران، مطالعات مدیریت شهری، 1397، دوره 10، شماره 33، صص 17-28.


• 6- Melnychuk, A., and Gnatiuk, O. 2018. Regional identity and the renewal of spatial administrative structures: the case of Podolia, Ukraine. Nephron Clin. Pract. Vol.26, pp.42-54. doi: 10.2478/mgr-2018-0004.


• 7- Pandya, S, 2020, Architecture in National Identities: a critical review, National Identities, Vol.22. No.4, pp 381-393, DOI: 10.1080/14608944.2020.1812825.


• 8- S, 2019, Architectural Conservation as a Promoter of Cultural Identity. International Journal of Advanced Research in Engineering and Technology, Vol.10, No.5, pp. 22-37., Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3527335.


• 9- Alhusban, A. A., & Alhusban, S. A. 2020. Re-locating the identity of Amman’s city through the hybridization process. Journal of Place Management and Development, Vol.14, No.2, pp. 81–113. doi:10.1108/jpmd-07-2019-0066.


• 10- Jashari-Kajtazi, T., & Jakupi, A. 2017. Interpretation of architectural identity through landmark architecture: The case of Prishtina, Kosovo from the 1970s to the 1980s. Frontiers of Architectural Research, Vol.6, No.4, pp. 480-486. doi:10.1016/j.foar.2017.09.002.


• 11- Rapoport, A. House form and cultua. London-University College: New Delhi: Prentice-hall of India Private Ltd. 1969, 158.


• 12- Bahtiyar, T., B., & Yaldiz, M., 2021. Loss of identity in buildings of modern architecture; The case of Edirne government house. Global Journal of Arts Education. Vol.11, No1, 102-116. https://doi.org/10.18844/gjae.v11i1.5728


• 13- Müştak, S.,& Erdoğan, N. 2016. Evolution of Modern Housing in Turkey Since Early Republican Period as Part of Socio-Cultural Relation: Case of Izmit. Procedia Engineering, Vol.161, pp 1316-1321. https://doi.org/10.1016/j.proeng.2016.08.595


• 14- Bleam, M. R. 2018. Unbounded place meanings and embodied place identities for conservation volunteers in Scottsdale, Arizona. J. Environ. Psychol. Vol.56, pp 76–83. doi: 10.1016/j.jenvp.2018.03.002.


• 15- Peng J, Strijker D and Wu Q, 2020, Place Identity: How Far Have We Come in Exploring Its Meanings? Front. Psychol. Vol. 11: pp 1-19. 294. doi: 10.3389/fpsyg.2020.00294.


• 16- Cheng, Z., Zhou, S. and Zhang, B. 2018, The spatial factors of cultural identity: a case study of the courtyards in a historical residential area in Beijing, Sustainability, Vol.10, No.8, pp 1-16.


• 17- Jing, L, Lin, L, Zhennan, K, 2021, Architectural Identity Politics of Xiamen University Malaysia, UIA 2021 RIO: 27th World Congress of Architects, .1147-1152.


• 18- Isa, M.I., Hedayati Marzbali, M. and Saad, S.N. 2021, Mediating role of place identity in the relationship between place quality and user satisfaction in waterfronts: a case study of Penang, Malaysia, Journal of Place Management and Development, Vol.11, No.3, pp 345-361 . https://doi.org/10.1108/JPMD-08-2020-0083.


• 19- Khaled Yasser, W, 2018, The Architectural Identity of Arab and Islamic Cities, International Journal of Architecture (IJA), Vol.4, No.2, pp 1-10. http://iaeme.com/Home/issue/IJA?Volume=4&Issue=2.


• 20- شهبازی چگنی، بهروز، و دادخواه، کاظم، و معینی، مهدی. بررسی نقش الگوهای هویت پرداز در هویت معماری معاصر ایران، مطالعات تطبیقی هنر، 1393، دوره 4، شماره 8، صص 113-122.


• 21- مهدوی نژاد، محمد جواد؛ طالب هاشمی، سیده سارا، نقش کیفیت طراحی و اجرا در تحقق مفهوم هویت در معماری معاصر ایران، اندیشه معماری، 1392، دوره 1، شماره 1، صص. 94-105.


• 22- مولانایی صلاح الدین، سلیمانی، سارا، بازشناخت مولفه های هویت اصیل معماری بومی ایرانی در غرب کشور، نمونه موردی: اورامان کردستان، معماری و شهرسازی آرمانشهر، 1395، شماره 17، صص 115-127.


• 23- رئیسی، محمدمنان، علت کاوی بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران با تأ کید بر سه گانه بینش، ارزش و کنش، هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، 1395، دوره 21، شماره 4، صص 63-74


• 24- ضرغامی اسماعیل، مهدی نژاد جمال الدین، فتوره چی درسا، ایجاد چارچوب نظری طراحی مبتنی بر تئوری هویت پایدار اجتماعی مجتمع مسکونی برای ساکنان با طبقات مختلف اجتماعی- اقتصادی، 1396، دوره 5، شماره 2، صص 1-14.


• 25- رمضان پور مهرناز، شرقی، علی، مهدی نژاد جمال الدین، ارزیابی مسکن معاصر در ایران با معیارهای اسلامی ایرانی، مطالعات شهرایرانی- اسلامی، 1398، دوره 9، شماره 35، صص 5-18.


• 26- پورمحمدی، محمدرضا، قربانی، رسول و ولایتی شیوا، بررسی نقش شاخص های مدرنیته در ابعاد معماری مسکن: مطالعه مجتمع های مسکونی تبریز، دانش معماری، 1398، دوره 2، شماره 2، صص 33-46.


• 27- معظمی، منوچهر، حجت عیسی، ریشه های گسست و گم گشتگی فرهنگی در معماری معاصر ایران، معماری و شهرسازی آرمانشهر، 1396، شماره 21، صص. 103-112.


• 28- S& Sabry Abowardah, E, 2017, Internal Courtyards One of Vocabularies of Residential Heritage Architecture and Its Importance in Building Contemporary National Identity, International Architecture and Urban Studies Conference House & Home March 3-4, 2017. 1-17.


• 29- Salman, M, 2018. Sustainability and Vernacular Architecture: Rethinking What Identity Is, Urban and Architectural Heritage Conservation within Sustainability, Kabila Hmood, IntechOpen, doi: 10.5772/intechopen.82025. Available from: https://www.intechopen.com/chapters/64381.


• 30- Farouk Mohamed, A. 2020. Comparative study of traditional and modern building techniques in Siwa Oasis, Egypt. Case Studies in Construction Materials, 12, e00311. https://doi.org/10.1016/j.cscm.2019.e00311. http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/. 


• 31- جدیری عباسی محمد، تحلیل تاثیر اقلیم بر شکل گیری و تیپولوژی مسکن تبریز در دوره معاصر (مطالعه‌ی موردی: محله‌های زعفرانیه، رشدیه و ولیعصر)، رساله دکتر معماری، استاد راهنما: شهریار شقاقی و جلال ساک زمانخانی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، 1399.