بررسی‏‏ کیفیت‏‏ شیمیایی‏‏ و‏‏ آلودگی‌های‏‏ نفتی‏‏ و‏‏ فلزی‏‏ در‏‏ رواناب‌های‏‏ سطحی‏‏ مجتمع‏‏ پخش‏‏ و‏‏ پالایش‏‏ شازند‏‏ اراک

محورهای موضوعی : آلودگی صنعتی

عبدالرضا واعظی هیر ¹ , محمد رنجدوست یامچی ² , علی کدخدایی ³ , علیرضا گل محمدی ⁴

1 - استاد گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران (مسئول مکاتبات)
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی محیط زیست، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز،، تبریز، ایران
3 - استاد گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1395/05/30 تاریخ پذیرش : 1397/11/03 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: ‏‏ هیدروشیمی, ‏‏ پالایشگاه‏‏ شازند, مواد‏‏ هیدروکربنی, ‏‏ روان‏‏ آب‌های‏‏ سطحی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: آلودگی روان آب‌ها با هیدروکربن های نفتی در پالایشگاه ها، جایگاه های سوخت‌گیری، مخازن نفت و فراورده های نفتی و در محل عبور لوله های انتقال سوخت، کاملا محتمل بوده و حساسیت ویژه ای دارد. هدف از این پژوهش بررسی آلودگی مواد هیدروکربنی و همچنین بررسی هیدروشیمیایی و کیفیت روان آب‌های موجود در قسمت پخش و پالایشگاه شازند می باشد. روش بررسی: در این پژوهش رواناب‌های سطحی پالایشگاه شازند که توسط شبکه زهکشی پالایشگاه جمع‌آوری و وارد حوضچه‌های تبخیر می‌شوند، از نظر خصوصیات هیدروشیمیایی و میزان غلظت آلاینده ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای این منظور 12نمونه‌ آب های سطحی مناطق مختلف پالایشگاه تهیه و به آزمایشگاه ارسال گردید. علاوه بر مواد هیدروکربنی، کاتیون‌ها و آنیون‌های اصلی، مواد مغذی و چند عنصر سنگین در نمونه‌ها مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که بسیاری از نمونه ها دارای غلظت در حد استاندارد مجاز بوده، ولی نمونه شماره (SW2) از نظر کیفیت با بقیه نمونه ها متفاوت بوده و مقادیر بالایی از عناصر محلول را نشان می‌دهد. علت این امر می‌تواند آلوده شدن آن با فاضلاب صنعتی باشد. در نتایج به دست آمده از آنالیز هیدروکربنی، در رواناب‌های بخش مرکزی پالایشگاه غلظت بالایی از بنزن و زایلن مشاهده گردید ولی آثاری از تولوئن و MTBE تشخیص داده نشد. بحث و نتیجه گیری: آلودگی‌های شناسایی شده در رواناب‌های پالایشگاه از دو منشأ می‌توانند ناشی شده باشند اول از ریزش‌های جوی که به دلیل آلودگی هوا در مناطق صنعتی، جزء منابع اصلی ایجاد آلودگی در رواناب‌ها می‌باشد و منشأ دوم آلودگی‌ها ناشی از فعالیت‌های صنعتی در محدوده پالایشگاه می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Background‏‏ and‏‏ Purpose:‏‏ Pollution‏‏ of‏‏ surface‏‏ water‏‏ by‏‏ hydrocarbon‏‏ compounds‏‏ released‏‏ from‏‏ the‏‏ refineries,‏‏ storage‏‏ tanks‏‏ and‏‏ convay‏‏ pipline‏‏ is‏‏ very‏‏ possible‏‏ and‏‏ need‏‏ to‏‏ be‏‏ addressed‏‏ with‏‏ high‏‏ sensitivity.‏‏‏‏ Purpose‏‏ of‏‏ this‏‏ study‏‏ is‏‏ investigation‏‏ of‏‏ contamination‏‏ and‏‏ hydrochemical‏‏ properties‏‏ of‏‏ runoff‏‏ waters‏‏ at‏‏ Shazand‏‏ refinery.‏‏ Water‏‏ samples‏‏ collected‏‏ and‏‏ analysed‏‏ for‏‏ major‏‏ ions‏‏ and‏‏ oil‏‏ and‏‏ metal‏‏ contaminants. Research‏‏ method:‏‏ Twoelve‏‏ samples‏‏ were‏‏ collected‏‏ from‏‏ surface‏‏ waters‏‏ of‏‏ the‏‏ refinery‏‏ and‏‏ were‏‏ analyzed‏‏ for‏‏ oil‏‏ materials,‏‏ some‏‏ heavy‏‏ metals,‏‏ nutrients‏‏ and‏‏ major‏‏ ions.‏‏ Some‏‏ other‏‏ parameters‏‏ like‏‏ EC‏‏ and‏‏ pH‏‏ were‏‏ meseared‏‏ in‏‏ situe. Findings:‏‏ According‏‏ to‏‏ the‏‏ results,‏‏ the‏‏ runoff‏‏ in‏‏ some‏‏ parts‏‏ of‏‏ the‏‏ refinery‏‏ shows‏‏ contamination‏‏ by‏‏ benzene.‏‏ Ethylbenzene‏‏ concentration,‏‏ however,‏‏ is‏‏ less‏‏ than‏‏ maximum‏‏ permissible‏‏ level‏‏ and‏‏ no‏‏ evidence‏‏ of‏‏ MTBE‏‏ and‏‏ toluene‏‏ was‏‏ detected. Discussion‏‏ and‏‏ conclusion:‏‏ Pollution‏‏ by‏‏ benzene‏‏ can‏‏ be‏‏ due‏‏ to‏‏ pollutants‏‏ released‏‏ from‏‏ the‏‏ refining‏‏ process‏‏ and‏‏ spilling‏‏ of‏‏ oil.‏‏ A‏‏ part‏‏ of‏‏ BTEX‏‏ pollutants‏‏ in‏‏ surface‏‏ water‏‏ can‏‏ be‏‏ came‏‏ from‏‏ atmospheric‏‏ washout‏‏ during‏‏ precipitation.‏‏ No‏‏ evidents‏‏ of‏‏ MTBE‏‏ detected‏‏ in‏‏ the‏‏ samples.‏‏ ‏‏ It‏‏ should‏‏ be‏‏ mentioned‏‏ that‏‏ BTEX‏‏ and‏‏ MTBE‏‏ are‏‏ volatile‏‏ components‏‏ and‏‏ cannot‏‏ be‏‏ survived‏‏ in‏‏ surface‏‏ water‏‏ for‏‏ a‏‏ long‏‏ time.‏‏ Chemical‏‏ parameters‏‏ such‏‏ as‏‏ EC‏‏ and‏‏ ions‏‏ concentaration‏‏ in‏‏ the‏‏ surface‏‏ water‏‏ in‏‏ the‏‏ central‏‏ area‏‏ of‏‏ the‏‏ refinery‏‏ shows‏‏ an‏‏ anomaly‏‏ which‏‏ would‏‏ be‏‏ related‏‏ to‏‏ the‏‏ industrial‏‏ activites.‏‏ The‏‏ runoff‏‏ of‏‏ this‏‏ part‏‏ of‏‏ the‏‏ refinery‏‏ is‏‏ less‏‏ suitable‏‏ for‏‏ industrial‏‏ and‏‏ agricultural‏‏ usges.‏‏

منابع و مأخذ:

• Dodangeh,‏,‏ Abedini‏ Kopani,‏ J.,‏ Ghohari,‏ A.,‏ 2012.‏ Application‏ of‏ time‏ series‏ models‏ to‏ determine‏ the‏ trend‏ of‏ future‏ climate‏ parameters‏ for‏ water‏ resources‏ management,‏ Water‏ and‏ Soil‏ Science‏ (Journal‏ of‏ Agricultural‏ and‏ Natural‏ Resources‏ Science‏ and‏ Technology),‏ Vol.‏ 16,‏ No.‏ 95,‏ pp‏ 74-59.

 

• Anabestani,‏,‏ Ghorbani,‏ M.,‏ 2011,‏ The‏ Role‏ of‏ Industrial‏ Units‏ in‏ generating‏ of‏ environmental‏ pollution‏ (Case‏ Study:‏ Water‏ Supply‏ Area‏ of‏ Sabzevar‏ City),‏ Journal‏ of‏ Town‏ and‏ Country‏ Planning,‏ Vol.‏ 3,‏ No.‏ 4,‏ pp.‏ 23-43.


• Ebrahimi,‏,‏ Shayghan,‏ J.,‏ Malakoti,‏ M.,‏ Baybourdi,‏ M.,‏ Ghodosi,‏ J.,‏ Akbari,‏ A.,‏ Atashjameh,‏ A.,‏ 2009.‏ Investigation‏ of‏ the‏ release‏ of‏ hydrocarbon‏ contamination‏ in‏ the‏ soil‏ of‏ Sarkhon‏ Refinery,‏ Journal‏ of‏ Water‏ and‏ Soil‏ Conservation‏ Studies,‏ Vol.‏ 16,‏ No.‏ 4,‏ pp.‏ 101-124.


• Bartram,‏,‏ Balance,‏ R.,‏ 1996.‏ Water‏ Quality‏ Monitoring‏ -A‏ Practical‏ Guide‏ to‏ the‏ Design‏ and‏ Implementation‏ of‏ Freshwater‏ Quality‏ Studies‏ and‏ Monitoring‏ Programmes-,‏ Published‏ on‏ behalf‏ of‏ United‏ Nations‏ Environment‏ Programme‏ and‏ the‏ World‏ Health‏ Organization‏ (UNEP/WHO),‏ 380.


• ‏ EPA,‏‏ Petroleum‏ Refining‏ and‏ Petroleum‏ Distributing‏ Systems,‏ http://www.p2pays.org/ref/01/00592.pdf.


• The‏ Washington‏ State‏ Department‏ of‏ Ecology,‏ 2002,‏ Water‏ Pollution‏ Prevention‏ Opportunities‏ in‏ Petroleum‏ Refineries,‏ Ecology‏ Publication‏02-07-017.


• Hodgson,‏E.,‏ Bendiak,‏ L.C.,‏ 1987.‏ Stormwater‏ Management‏ for‏ Petroleum,‏ Refineries,‏ Canadian‏ Water‏ Resources‏ Journal‏ /‏ Revue‏ canadienne‏ des‏ ressources‏ hydriques,‏ 12:3,‏ 38-47,‏ DOI:10.4296/cwrj1203038.


• Andrew,‏,‏ Nemeth‏ Devon,‏ A.,‏ Ward‏ Walter,‏ G.,‏ Woodington,‏ 2010.‏ The‏ Effect‏ of‏ Asphalt‏ Pavement‏ on‏ Stormwater‏ Contamination,‏ Project‏ Report‏ submitted‏ to‏ the‏ Faculty‏ of‏ WORCESTER‏ POLYTECHNIC‏ INSTITUTE,‏ Project‏ Number:‏ IQP-PPM-0906


• Environmental‏ Impact‏ Assessment‏ of‏ Capacity‏ Increase‏ and‏ Quality‏ Improvement‏ Program‏ at‏ Shazand‏ Arak‏ Refinery,‏‏ Company‏ of‏ Environmental‏ Assessment,‏ National‏ Iranian‏ Oil‏ Engineering‏ and‏ Construction‏ Company.


• S.‏ Environmental‏ Protection‏ Agency,‏ 2005.‏ Water‏ sampling‏ techniques.‏


• Richards,‏A.,‏ 1954.‏ Diagnosis‏ and‏ improvements‏ of‏ saline‏ and‏ alkali‏ soils‏ agriculture,‏ Vol.160,‏ handbook‏ 60,‏ US‏ Department‏ of‏ Agriculture,‏ Washington‏ DC.


• Peiyue,‏,‏ Qian,‏ W.,‏ Jianhua,‏ W.,‏ 2011.‏ Groundwater‏ Suitability‏ for‏ Drinking‏ and‏ Agricultural‏ Usage‏ in‏ Yinchuan‏ Area,‏ China.‏ Journal‏ of‏ Environmental‏ Sciences.‏ Vol.1,‏ No‏ 6.


• Todd,‏‏ K.,‏ Mays,‏ L.‏ W.,‏ 2005.‏ Groundwater‏ hydrology.‏ John‏ Wiley‏ and‏ Sons,‏ New‏ York.‏ pp.‏ 535.


• S.‏ Environmental‏ Protection‏ Agency,‏ 2014.‏ Texas‏ Surface‏ Water‏ Quality‏ Standards‏ Rule‏ Project‏ No.‏ 2012-001-307-OW


• Teymori,‏,‏ Forghani,‏ G.,‏ 2012.‏ Qualitative‏ classification‏ of‏ Gorgan-River‏ river‏ for‏ agriculture‏ and‏ industry‏ (within‏ the‏ city‏ of‏ Gonbad),‏ Thirty-first‏ congress‏ of‏ earth‏ sciences,‏ Tehran,‏ Iran.‏