بررسی توانمندی‏های محیطی شهرستان آذرشهر به عنوان دومین ژئوپارک ایران

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

جواد مهدی پور قاضی ¹ , سعید گنجعلی ² , محسن موذن ³ , فرزاد ستوهیان ⁴

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان *(مسئول مکاتبات).
3 - استاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز.
4 - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان.

تاریخ دریافت : 1393/02/04 تاریخ پذیرش : 1393/08/09 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: ژئوپارک, آذرشهر, زمین‏شناسی, توسعه پایدار, آذربایجان شرقی,

چکیده مقاله :

شهرستان آذرشهر در استان آذربایجان شرقی و در جنوب تبریز، در موقعیتی بین دریاچه ارومیه و آتشفشان سهند قرار گرفته است. در این پژوهش پس از جمع آوری اطلاعات لازم (اسنادی) و نیز مطالعات گسترده صحرایی، مکان های مناسب که جاذبه های زمین شناسی ویژه ای داشته، بصورت ایستگاه هایی شناسایی گردیده و نیز راهکارهای مناسب جهت جذب گردشگر و توسعه پایدار منطقه به عنوان ژئوپارک، ارایه گردیده است. بر اساس نتایج حاصله از این پژوهش، شهرستان آذرشهر با قابلیت های زمین شناسی ویژه از جمله، چشمه های تراورتن تاپ تاپان، حفره ها و دالان‌ها و نیز غارهای انحلالی بسیار زیبا در حوالی روستای شیرامین، سواحل و جزایر منحصر بفرد دریاچه ارومیه، نزدیکی به کلان شهر تبریز، دارا بودن قابلیت های تاریخی و زیستی، قرارگیری در مسیر جاده تبریز- کردستان و .... شرایط لازم جهت معرفی به عنوان ژئوپارک را داشته و می تواند نقش مؤثری در اشتغال زایی و درآمدزایی و در مجموع توسعه پایدار استان داشته باشد. در اینجا پیشنهاد می‎ گردد، برای ثبت این ژئوپارک در یونسکو که نیاز به توجه ویژه به منطقه و فراهم نمودن زیر ساخت های مناسب دارد، اقدام گردیده و حداقل در ثبت محدوده تراورتنی این شهرستان به عنوان تراورتن اقدام لازم صورت گیرد تا علاوه بر جلوگیری از نابودی مجموعه تراورتنی در دنیا، زمینه جهت ثبت ژئوپارک آذرشهر فراهم آید.

چکیده انگلیسی:

Azarshahr, a town is in East Azarbaijan province is situated in the south of Tabriz between the Urmia Lake and Sahand volcano. In this research, after collecting the necessary data and also extensive field studies the proper sites with specific geological attractions as the stations have been identified and the appropriate strategies have been offered for attracting tourists and sustainable development of the region as a geopark.On the basis of this research, Azarshahr city with having special geological features including Tap Tapan travertine springs, chambers and corridors and also beautiful dissoluble cave around the village of Shyramyn, unique beaches and islands of Lake Urmia, near the large city of Tabriz, having historical and environmental capabilities, located on the route of Tabriz - Kurdistan and… can be introduced as a geopark and it can play effective role in job creation and income and in total the province sustainable development.Here it is suggested that registering this geopark in UNESCO should be started out, which needs specific attention to the region and bringing about appropriate infrastructures and at least the Travertine range of this city as Travertine is registered in addition to preventing the destruction of Travertine series in the world, the background is provided for recording Azarshahr geopark.

منابع و مأخذ:

1. کهن، گ. 1377. صنعت توریسم و توسعه پایدار نمادی از مدیریت پویا.  محیط شناسی دوره 24 شماره 21. صفحات79-90.


2. عبدالهی. م. 1385. چشم انداز توسعه گردشگری در ایران و جهان. ویژه نامه نخستین گردشگری روستایی و عشایری.


3. روستا. م.، س. روانی و ز.، رمضان زاده ولیف. 1385. گردشگری و توسعه پایدار روستایی. ویژه نامه نخستین گردشگری روستایی و عشایری.


4. دفتر مطالعات اقتصادی. 1388. بررسی صنعت گردشگری در ایران و کشورهای اسلامی. وزارت بازرگانی. معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی. گزارش شماره 836/88.


5. صمدیان. ا.، حسینی. ح.، رئوف آوا. م.1388. نقش آموزش بر توسعه زیرساختها درصنعت توریسم ایران. فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی – سال اول، شماره چهارم. صفحه 118-105.


6. بارو، سی. جی. 1376. توسعه پایدار، مفهوم، ارزش و عمل. ترجمه سید علی بدری. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. شماره 44. صفحه 45.
   
   
   1. Joyce, E. (2006) Geological heritage of Australia: selecting the best for Geosites and World Heritage, and telling the story for geotourism and Geoparks.. ASEG Extended Abstracts 2006: 18th Geophysical Conference: pp. 1-4.
   
   


7. امری کاظمی. ع.ر. 1388. اطلس توانمندی‌های ژئوپارک و ژئوتوریسم ایران. سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی.صفحه454.


8. قدیر زاده، ا. 1381. نقشه زمین شناسی 100000/1 ورقه آذرشهر.  سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور.


9. رجب پور، ح. 1382. هیدرو ژئوشیمی آبهای زیرزمینی دشت آذرشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز. 120 صفحه.


10. رهگشای. م و ج. مهدی پور قاضی. 1387. سختی آب و نقش احتمالی آن بر گسترش سنگ کلیه در منطقه آذرشهر- شمالغرب ایران. نسیم بامداد. شماره2 . صفحات 91-106.


11. قدیرزاده. ا.، خاکزاد. ا.، امری کاظمی. ع.ر. 1385. تحلیل علمی وجود حفرات انحلالی پنهان (غار) در منطقه آذرشهر (غرب مجموعه آتشفشانی سهند). بیست و پنجمین گرده همایی علوم زمین.


12. رهبر. یدالله. و م. ح. نبوی .1367. ویژگیهای از تراورتنهای زینتی آذرشهر. مجموعه مقالات اولین سمینار سنگهای ساختمانی. تهران.

مرکز آمارایران. 1384. « حسابهای ملی- حسابهای منطقه ای- حساب تولید استانهای کشور . 1381» تهران. دفتر انتشارات و اطلاع رسانی مرکز آمار ایران