طبقه بندی تناسب اراضی منطقه آق قلا به منظور استفاده پایدار از اراضی

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

سیروس شاکری ¹ , عزیز مومنی ²

1 - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور، کهگیلویه و بویراحمد، شهرستان بهمئی، دانشگاه پیام نور واحد لیکک،
2 - دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات خاک و آب

تاریخ دریافت : 1387/11/21 تاریخ پذیرش : 1389/10/20 تاریخ انتشار : 1390/10/01

کلید واژه: طبقه بندی تناسب اراضی, تولید پایدار, آق قلا, شوری و قلیائیت, روش ژئوپدولوژیک,

چکیده مقاله :

هدف از انجام این تحقیق طبقه بندی تناسب اراضی برای استفاده بهینه از اراضی کشاورزی و رسیدن به تولید پایدار محصولات عمده درمنطقه آق قلا واقع در استان گلستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی می باشد.این تحقیق بر پایه تفسیر عکسهای هوایی توام با استفاده از نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی انجام شد. ابتدا نقشه خاکشناسی منطقه با استفاده از روش ژئوپدولوژیک تهیه شد. پس از تهیه نقشه خاکشناسی به عنوان نقشه پایه، عملیات طبقه‌بندی تناسب اراضی برای محصولات انتخابی منطقه به روش محدودیت ساده و بر مبنای اصول ارائه شده در راهنمای فائو (9) و جدول نیازهای اقلیمی و خاک محصولات که توسط سایز و همکاران ارائه شده است (16و17)، انجام شد. نتایج نشان داد که در شرایط کنونی قسمت اعظم منطقه مطالعه شده، دارای محدودیت شوری و قلیائیت می باشد و امکان تولید اقتصادی محصولات انتخابی در آنها مقدور نمی باشد. از سوی دیگر به دلیل نامساعد بودن شرایط آب و هوایی چنانچه محدودیت های شوری و قلیائیت رفع گردد، چون رفع محدودیت های آب و هوایی میسر نیست، قسمت اعظم منطقه مطالعه شده برای گندم دیم دارای تناسب کم (کلاس S3 تناسب اراضی) و برای جو دیم و پنبه آبی نسبتا مناسب(کلاس S2 تناسب اراضی) خواهد شد. لذا فعالیتهای کشاورزی در منطقه آق قلا بدون در نظر گرفتن خصوصیات اراضی و بررسی های علمی ممکن است اثرات اقتصادی و زیست محیطی منفی به دنبال داشته باشد.

چکیده انگلیسی:

This research was conducted to investigate land suitability classification for better use of agricultural lands and sustained crop production crops in Aq qaleh area, using geographic information system. Soil units were delineated bases on aerial photo interpretation, using topographic maps as auxiliary materials. Land suitability classification was done based on information extracted from soil map, using guidelines given in FAO (9). The rating given in sys et al (16,17) was used to match soil properties and crop requirements. The results obtained showed that climate and soil related factors constraint economic and sustainable production in this area. So that the majority of the of the studied area fall in land suitability class N2 for the selected crops. Even if soil salinity and sodicity, the two major soil limitation factors in the Aq qaleh area are removed, then the studied area is only marginally suitable for production of the rainfed wheat while rainfed barley and irrigated cotton can be grown expending moderate economic return.