اثر روشنه بر ماکروفون خاک در راشستان آمیخته(مطالعه موردی جنگل شصت کلاته)

محورهای موضوعی : آب و محیط زیست

مریم خیری ¹ , هاشم حبشی ² , سید محمد واعظ موسوی ³ , نگار مقیمیان ⁴

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان *(مسئول مکاتبات).
2 - استادیار دانشکده جنگلداری و فراورده چوب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3 - دانشجوی دکتری جنگل شناسی و اکولوژی جنگل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

تاریخ دریافت : 1389/04/10 تاریخ پذیرش : 1389/12/06 تاریخ انتشار : 1391/01/01

کلید واژه: شاخص تنوع زیستی, روشنه, ماکروفون,

چکیده مقاله :

ماکروفون خاک مهم ترین بخش خاکزیان در خرد و ریز کردن مواد آلی و زیر و رو کردن آن ها هستند و از سوی دیگر در ایجاد خلل و فرج و افزایش تخلخل خاک ها نقش بسیار مهمی دارند. از طرفی با تغییر شیوه ی پرورش جنگل های شمال به تک گزینی، قطع درختان به صورت انفرادی انجام شده که نتیجه ی آن ایجاد روشنه ی تاج پوشش می باشد. همچنین از طریق نشانه گذاری درختان، پرورش درختان توده و زادآوری نیز ایجاد خواهد شد، لذا مهم ترین مرحله، دخالت انسان در توده های جنگلی است. هدف از این تحقیق مقایسه ی تنوع زیستی ماکروفون خاک در داخل روشنه و زیر تاج پوشش جنگل در لایه های مختلف خاک می باشـد. تنوع زیـــوزن ماکروفــون خاک شامل کرم خاکی، هزارپا، خرخاکی و لارو آن ها و سایر حشرات در عمق 10 سانتی متری خاک به صورت ترانسکت خطی با استفاده از نمونه برداری به روش دستی در قطعات نمونه ی به ابعاد10× 10 در تیپ های جنگلی راشستان آمیخته شصت کلاته (طرح جنگلداری دکتر بهرام نیا) بررسی شده است. یکنواختی به کمک روش اسمیت- ویلسون و تنوع با استفاده از شاخص شانون محاسبه و مقایسات به کمک آزمون تی غیر جفتی انجام شد. نتایج حاصل از مقایسات آماری نشان داد که بین قطعات نمونه موجود در زیر تاج پوشش با قطعات نمونه موجود در روشنه ها از نظر شاخص تنوع زیستی شانون و نیز یکنواختی به لحاظ آماری تفاوت معنی داری در سطح 99 % وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

The soil macrofauna are the most important terriocolous (invertebrates) section in small and micro and trummage in the them, on the other hand, the creation of pores and increases soils, porosity are a very important role it, also change method tending of north forests to single selection system, individual trees is done, that result creation canopy gap. Also throught the trees to mark, trees breeding stand and regeneration will be created, so the most important stage, interference human in the forest stand. This study was conducted wether soil macrofaunabiodaiversity under canopy with canopy gap in soil layers. Diversity soil macrofauna including earthworm, diplopoda and chilopoda were extracted 10×10×10 cm soil by hand-sorting procedure. Diversity ( shanon H index) and evenes (smith-willson) were analyzed using. Results show that there are significant differences between groups under canopy with groups’ canopy gap hence biodiversity indicators in 99% level.

منابع و مأخذ:

1. ثاقب­طالبی، خ.1386. جنگلشناسی تکمیلی. جزوه آموزشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان  
   
   
   1. Denslow, J.S. 1980. Gap partitioning amomg tropical rain forest tree.Biotropica, 12:47-55
   
   


2. الیاس­آذر، خ. 1374. خاکشناسی (عمومی و خصوصی ). انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه، صفحه 369.
   
   
   1. Edwards, C.A., D.E. Reichle & D.A. Crossley Jr., 1973. The role of soil invertebrates in turnover of organic matter and nutrients. Pp. 147-172. In: Analysis of Temperate Forest Ecosystems. Reichel, D.E., ed., Springer, Berlin
   
   


3. جوانشیر، کریم، 1375. سایه­های حیات بخش: ارزش و اهمیت جنگل، نامه فرهنگستان علوم (3) ، ص56-51


4. محمدی ج. 1385.  پدومتری: آمار مکانی (ژئواستاتیستیک)، انتشارات پلک. صفحه453 .
   
   
   1. Tondoh J.E., Monin L.M., Tiho S., Csuzdi C. 2007. Can earthworms be used as bio-andicators of landuse perturbations in semi- deciduous forest? Biology and Fertility of Soils, 43: 585-592
   
   
   2. Mathieu J., Rossi J., Grimaldi M., Mora Ph., Lavelle P., and Rouland C. 2004. A multi-scale study of Soil macrofauna biodiversity in Amazonian pastures. Biology and Fertility of Soil, 40: 300-305.
   
   


5. رحمانی، ر و صالح راستین، ن. 1379. بررسی فراوانی و پراکنش عمقی و تغییرات فصلی جمعیت کرم­های خاکی در تیپ جنگلی بلوط-ممرز، ممرز و راش نکاء، مجله منابع طبیعی ایران. جلد 53، شماره 1. دانشگاه تهران


6. اشجع، ب.1381. ارتباط گروه­های اکولوژیک کرم خاکی با حاصلخیزی خاک و پوشش گیاهی جنگل. پایان نامه کارشناسی


7. موسوی، و و حبشی، ه. 1389. اثر سن حفره و مساحت آن بر فراوانی تمشک در راشستان­های آمیخته شصت کلاته. دومین همایش بین­المللی تغییر اقلیم و گاه­شناسی درختی در اکوسیستم خزری. اردیبهشت 1389. دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران
   
   
   1. Rossi J.P. 2003. Short-range structures in earthworm spatial distribution. Pedo biologia, 47: 582-587.
   
   
   2. Sun B.,  Zhou S., Zhao Q. 2003. Evalution of spatial and temporal changes of soil quality based on geostatistical analysis in the hill region of subtropical China. Geoderma, 115: 85-99
   
   

2. Watt, A.S. 1947. Pattern and process in themplant community. The Journal of Ecology, 35:1-22. (Abstract (

4. Brokaw, N.V.L. 1982.The definition of treefall gap and its effect on measures of forest dynamics. Biotropical, 14:158-160


5. Runkel, J.R. 1981. Gap formation in some old-growth forests of the eastern United States. Ecology, 62:1041-1051


6. Sandor, F. 2008. Soil testing. Roots of Peace, Jalalabad-Afghanisyan. Pp: 100


7. نقشینه­پور، ب. 1363. کلیات خاکشناسی، جنبه­های حاصلخیزی خاک. انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز. صفحه 270

9. Emberlin, J.C. 1989. Introduction to Ecology. Macdonald & Evans, Plymouth. 308 pp.

11. Wood, M. 1990. Environmental Soil Biology. 2nd ed., Blackie Academic & Professional, Glasaow, UK. 150 PP.


12. Dindal, D.L. 1990. Soil Biology Guide. John Wily & Sons, New York. 1349 pp.


13. Begon, M., J.L. Harper & C.R. Townsed, 1995. Ecology: Individuals, Populations and Communities. 2nd ed., Blackwell, USA. 945 pp

23. عباسی، ا و حبشی، ه. 1389. تاثیر شکل و اندازه حفره بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک در جنگل شصت کلاته گرگان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. صفحه86-96


24. رحمانی، ر و زارع مایوان، ح. 1382. بررسی تنوع و ساختار اجتماع بی­مهرگان خاکزی در تیپ­های جنگلی راش، ممرز و بلوط-ممرز. مجله منابع طبیعی ایران. جلد 56، شماره 4، سال 1382