بررسی تطبیقی کاربست شرقی و غربی نماد « شیر» از سوی نظامی و شکسپیر
محورهای موضوعی : شعر
زهره ساکیان
1
(زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.)
محمد طاهری
2
(گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه بو علی سینا)
کلید واژه: شکسپیر, شیر, نماد, نظامی, ادبیات تطبیقی,
چکیده مقاله :
نمادگرایی رهیافتی ادبی است که از نمادها اعم از کلمات، افراد، نشانه‌ها، مکان‌ها یا ایده‌های انتزاعی برای نشان دادن چیزی فراتر از معنای تحت اللفظی و مدلول‌های حقیقی آنها در عالم واقع استفاده می‌کند. هدف از مقاله حاضر بررسی و مقایسه تطبیقی وجوه تشابه و تفاوت مفاهیم مرتبط با نمادپردازی‌های استعاری و اسطوره‌ای شیر در دو اثر اتللو و هملت از شکسپیر و اثر سترگ و غنایی خسرو و شیرین نظامی است. جستار پیش‌رو نشان می‌دهد استفاده از نماد اساطیری شیر در شیوه بیان هر دو نویسنده، مفاهیم انتزاعی گسترده و ویژه‌ای را شامل می‌گردد. از جمله در هملتِ شکسپیر، نماد شیر با مفاهیمی چون: جنون، خشم، انتقام و نفرت و در خسرو و شیرین نظامی با مفاهیمی چون: شکوه، جلال و عظمت همراه است؛ در کتاب اتللو نیز شکسپیر به شیوه‌ای متفاوت از نماد شیر در جایگاه یک استراتژی اجتماعی سود جسته است. بررسی تحلیلی نماد موجود نشان می‌دهد که نمادپردازی شیر نویسندگان را در ترغیب خواننده به باورداشت ذهنیت آنان و پذیرش کاراکترهای داستانی یاری رسانده است؛ علاوه بر این، شاهد آن هستیم که نویسندگان اهداف بلاغی مشترکی را از حیث ایجاز و اغراق دنبال کرده و به تبع نماد شیر علاوه بر مفاهیم متعارف آن در میان جوامع مختلف، در آثار این دو نویسنده از مشابهت‌های خاص خود در نحوه کاربست برخوردار گشته است.
Symbolism is a literary approach that uses symbols, including words, people, signs, places, or abstract ideas, to represent something beyond their literal and real meanings in the real world. The purpose of this article comparatively compares the similarities and differences between the concepts that related to the metaphorical and the mythological symbolism of the symbol of " Lion" in Shakespeare's "Othello" and "Hamlet" and great and lyrical work Nezami's "Khosrow and Shirin." The present paper shows that the use of the mythical symbol of "lion" in the expression of both authors includes extensive and particular abstract concepts. In Shakespeare's Hamlet, this symbol has associated with the concepts such as madness, anger, revenge, hatred, and in "Khosrow and Shirin" with glory and grandeur. In the book "Othello" Shakespeare used the symbol of the lion in a different way as a social strategy. An analytical and descriptive study of the symbol of the lion shows that the symbolism of the "lion" has helped writers persuade the reader to understand their mentality and accept fictional characters. In addition, we see that the authors have pursued common rhetorical goals in brevity and exaggeration; the symbol of the " Lion " beside its conventional meanings among different societies, in the works of these two writers, has its similarities in their use.
